۱۳۹۷ بهمن ۶, شنبه

جمله بی‌قراریت از طلب قرار تست طالب بی‌قرار شو تا که قرار آیدت


آن نفسی که باخودی یار چو خار آیدت

وان نفسی که بیخودی یار چه کار آیدت

آن نفسی که باخودی خود تو شکار پشه‌ای

وان نفسی که بیخودی پیل شکار آیدت

آن نفسی که باخودی بسته ابر غصه‌ای

وان نفسی که بیخودی مه به کنار آیدت

آن نفسی که باخودی یار کناره می‌کند

وان نفسی که بیخودی باده یار آیدت

آن نفسی که باخودی همچو خزان فسرده‌ای

وان نفسی که بیخودی دی چو بهار آیدت

جمله بی‌قراریت از طلب قرار تست

طالب بی‌قرار شو تا که قرار آیدت

جمله ناگوارشت از طلب گوارش است

ترک گوارش ار کنی زهر گوار آیدت

جمله بی‌مرادیت از طلب مراد تست

ور نه همه مرادها همچو نثار آیدت

عاشق جور یار شو عاشق مهر یار نی

تا که نگار نازگر عاشق زار آیدت

خسرو شرق شمس دین از تبریز چون رسد

از مه و از ستاره‌ها والله عار آیدت

ارسال شده توسط در

۱۳۹۷ بهمن ۳, چهارشنبه

خیار ویراست پنج 5


خیار

9.  یكی دیگر از باور­های جَزمی مبتلایان به " چان کی‌ین/ژانگ-کیان/ zhang-qian بزرگ‌بینی" این كه خیار/ کوکومیس سِتایووس (Cucumis sativus) را نیز، كه در چین هو کِوا hu kwa  678  ("خربزه ایرانی") یا هوان کِوا hwan kwa 679  ("خربزه زرد")  می نامند، رهاورد این سردار بلند آوازه  برای هم میهنانش شمارند[1].   تنها سندی كه پایه این دیدگاه شده گفته های لی شی‌ـ‌چن/ لی شی-ژن (Li Ši-čen) در  واپسین كتابش است[2] كه بدون ارجاع به هیچ منبع کهن بی‌پروا پیش گذارده است.  راست اینکه چنین چیزی كه پشتیبان گفته او باشد در كار نیست؛ خردک چیزی هم  که بنام  تاریخ آورده برساخته­های فراخور حال نویسنده است آنهم تنها بر پایه  نام هو کوا hu kwa.  بهر رهاندن گریبان خود از مشكل و پرهیز از دشواری بیش اندیشی هر گیاهی را كه صفت hu در نامش بود سر آخر رهاورد مأموریت این سردار باستان می‌شمرده اند. 
لی شی‌ـ‌چن تنها بر دو متن از دوره ت'انگ تکیه می کند‌: یکی بنچائو/ پن ت'سائو شی لی‌Pen ts'ao ši i كه در آن آمده است مردمان شمال، برای پرهیز از كاربرد نام شی لو (Ši Lo) 680   (273 تا 333 م) كه از مردمان هو بود، استفاده از هو کوا hu kwa را تحریم كرده و هوان کوا hwan kwa را جانشین آن کردند1، و دیــگری شی یی لو  681  Ši i lu نوشته توپائو (Tu Pao) 682 كه آغاز این تحریم را سال 608 شمرده است (سال چهارم دوره تا‌ـ‌یه Ta-ye از دودمان سویی
 Sui) 2.   اگر این اطلاعات درســــــــــــت باشد، سرنخی درباره نقـــطه آغاز دستمان می‌آید: گویا خیار پیش از سده ششم ترسائی در چین بوده است.  در تسی مین یائو شو  در Ts'i min yao šu، از سرآغازهای  سده ششم، از كشت خیار یاد شده، مگر اینكه این از تصریفات بعدی باشد3. 
به گفته انگلر،4 بسا که خاستگاه خیار هند بوده باشد؛ وات5 گوید "گویا روشن است كه دست كم یكی از زیستگاه­های اصلی خیار شمال هند بوده است و پیشینه كشت آن را در كهن‌ترین ادوار كلاسیك آسیا می‌توان یافت".  دو كاندول6 خاستگاه این گیاه را شمال باختری هند می‌داند.  هنوز در درستی  این نظریه بی گمان نیستم، زیرا این­بار هم همچون موارد دیگر شواهد تاریخی مؤید آن ضعیف است؛1 و كشت خیار در مصر و در بین اقوام سامی بی‌ چون و چرا  پیشینه کهن دارد.  2 به هر حال این گیاه تیره کدوئیان (در عربی قرعیه) کوکوربیتاسیائه (Cucurbitacea) از حوزه فرهنگی مصر‌ـ‌باختر آسیاست نه بومی چین.  به هر روی، ردپایی هم از هیچ گواه و سندی نیست كه گمان بی‌پایه ورود این گیاه به چین به‌ دست سردار چان کی‌ین را  تأیید كند.  این نظریه كه خیار از سرزمین های ایرانی به چین برده شده محتمل است، اما تا این لحظه هیچ سند تاریخی در تأیید آن به دست نیامده است.  تنها چیزی كه بتوان نامش را سند گذاشت ظاهراً در همان صفت Hu نهفته است. 
ابومنصور از خیار با نام qittā،  قثاء، سخن گفته و نام عربی‌ـ‌فارسی خیار (xiyār) و kawanda،  کَوَنده، در گویش خراسانی را هم افزوده است3.   واژه خیار (xiyār)  به صورت حیار [Hıyar] وارد  تركی عثمانی  و  به شكل کھیرا xīrā  وارد هندوستانی شده است.  خاوش [ḵẖāwush] xāwuš یا خاواش xāwaš  فارسی به معنای خیاری است كه برای تخم­گیری كارند و معنــای واژه به واژه اش "چشم گاو"(گاو-اَش) (gāv-aš) اســـت؛ ( اَشی aši در اوستایی اَش aš در فارسی میانه؛ اَکشی aksi در سنسكریت، به معنای "چشم")، كه معادل واژه سنسكریت گاواسکی  gavāksī ("گونه ایی خیار") [خیار تلخ، حنظل، هندوانه ابو جهل] است.  یكی از نام­های پهلوی "خیار" وارتان vātran است كه بالان bālan، بادران   bādran یا واران   vāran فارسی (نو) و بادران (bādran در افغانی) شده است4. 


[1] . Bretschneider, Chinese Recorder, 1871, p. 21 كه دو كاندول هم همان را واگفته است است:
Stuart, Chinese Materia Medica, p. 135. De Candolle, Origin of Cultivated Plants, p. 266
در ژاپنی  کی-یوری ki-uri  [=Kyūri/キュウリ خیار] گویند.
[2] . Pen ts'ao kan mu, Ch. 28, p. 5b.
1. نام چند گیاه دیگر نیز در پی این تحریم تغییر كرد (بسنجید با ص 298 كتاب پیش رو ): به همین صورت است نام گیاه لو-لو  683 lo-lo اُکیموم باسیلیکوم Ocimum basilicum) [ریحان سبز] كه همان نویسه‌ای را دارد كه در نام شخصی شی لو هست، چنانکه شرح آن پیشتر در كتاب تسی مین یائو شو Ts'i min yao šu آمده (همچنین نک. : Si wu ki yüan, Ch. 10, p. 30b؛ Či wu min si t'u k'ao, Ch. 5, p. 34 ؛ و Pen ts'ao kan mu, Ch. 26, p. 22b). گفته‌اند كه او نام بادام هندی، را نیز از هو-لی-لو ho-li-lo (ص 378 كتاب پیش رو ) بــه هو-تسه  ho-tse 684 تغییر داده است. در هر حال، وجود این گیاهان در چین در دوران زندگی وی جای چون و چرا دارد و توضیحاتی كه در باره تحریم داده شده احتمالاً توجیهات بعدی است.
2. این همان کتاب تا یه سی یی لو Ta ye ši i lu (اسناد مربوط به دوره تا‌ـ‌یه، 605 تا 618) است كه برتشنایدر نام برده است (Bot. Sin., pt. i, p. 195.). در Pen ts'ao kan mu   پن تشائو کان مو (Ch. 22, p. 1) در باره تحریم نام هو ما hu ma كه در سال 608 به کیائو ما kiao ma  685  تغییر داده شد، باز از همین کتاب نقل قول شده است (ص 288).
3. بسنجید با:
Či wu min ši t'u k'ao, Ch. 5, p. 43.
5. Commercial Products of India, p. 439.
خیار را در سنسكریت تراپوزا trapusa می‌نامند.
6. Op. cit., p. 265.
1. هیچ مورخ اندیشمند ادعای موکد دوكاندول را كه خیار دست كم سه هزار سال در هند كشت می‌شده نمی پذیرد.
4. گویند این واژه­ها به معنای ’’بادرنگ/بادرنج‘‘Citron   [بالنگ، در عربی أترج، تـُرُنج، كباد، تفاح ماهي، متك، الإترنج،  الإطرنج،  الإطرنجة،  الإترنجة  و در سندس چکوترو] نیز هست. نام خاص این میوه در فارسی تُرنُج ((turunj است (در افغانی تُرَنج (turanj) و در بلوچی تِرونج trunj). تا آنجا كه من می‌دانم هنوز خاستگاه این نام به درستی توضیح داده نشده و حتـی هوبشمان چنین نـــكرده (Hübschmann, Armen. Gram., p. 266). فولرز (Vullers, Lexicon persico-latinum, Vol. I, p. 439) با احتیاط این گمان را پیش می گذارد كه از سورانگا suranga سنسكریت مشتق شده است، كه بی گمان ناشدنی است. خاستگاه  اصلی این نام واژه سنسكریت متولونگا mātulunga (’’بادرنگ‘‘، Citrus medica) است.

ارسال شده توسط در

۱۳۹۷ بهمن ۲, سه‌شنبه

فیلتر سانسور

رئیس جمهور در دیدار وزیر، معاونین و مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات: مقاومت در برابر فناوری ها و تحولات نوین، رویکردی قدیمی است/ شناخت درست و فرهنگ سازی، تنها راه مدیریت و پیشگیری از مشکلات فناوری است/ نمی توانیم زندگی مردم را از تحولات فناوری و ارتباطی جدا کنیم/مبارزه با خواست عموم مردم، شرعی و قانونی نیست/ جوانان و نوجوانان بیش از همه از اثرات منفی فیلترینگ آسیب می بینند/ در جهان شبکه ای، درخت ممنوعه نسازیم؛ فرهنگ سازی کنیم/ فناوری های ارتباطی و فضای مجازی بهترین ابزار برای شفافیت و مقابله با رانت و فساد است/ مهمترین اولویت امروز کشور اشتغال جوانان است/ ملت ما در دمکراسی، آزادی و علم پیشتاز منطقه بوده؛ قادریم پیشتاز فناوری و علم هم باشیم رئیس جمهور، ارتباطات و فناوری اطلاعات را نماد تحول جوامع در حوزه تکنولوژی دانست و با بیان اینکه مقاومت در برابر فناوری ها و تحولات نوین، رویکردی قدیمی است، تاکید کرد: شناخت درست و فرهنگ سازی، تنها راه مدیریت و پیشگیری از مشکلات فناوری است. شناسه خبر: 107705 - دوشنبه 1 بهمن 1397 - 10:14 ارتباطات و فناوری اطلاعات؛ نماد تحول جوامع در حوزه تکنولوژی است فناوری ارتباطات، زمینه ساز توسعه روابط اجتماعی است صدای امام (ره) از نجف و پاریس با ابزارهای ارتباطی به مردم می رسید پیام انقلاب از طریق رسانه های ارتباطی به جهانیان رسید فناوری های نوین منافع زیاد و خطرات محدودی دارد دین با انتخاب حاصل می شود، نه با تحمیل افراط و تفریط برای استفاده ابزاری از فضای مجازی، آن را به تهدید تبدیل می کند نه مسدود کردن و نه رها کردن ما را به مقصد نمی رساند؛ سواد رسانه ای جامعه را باید افزایش دهیم انحصار در هیچ پدیده ای جواب نمی دهد؛ چه در رسانه و چه در فناوری وزارت ارتباطات باید جلوی مزاحمت های تبلیغاتی برای مردم را بگیرد استفاده بجا از ابزارهای ارتباطی ضروری است؛ وقت و هزینه مردم فدای پول نشود فضای مجازی زیربنا و توانمند ساز، و ابزاری برای توسعه عدالت است اگر کسی ارز دولتی می گیرد، باید اطلاعاتش در اختیار همه مردم باشد همه باید به تحقق سریعتر دولت الکترونیک کمک کنند مردم باید قادر باشند با یک کارت احتیاجات زندگی خود را برآورده کنند ساماندهی اطلاعات سلامت مردم، مهمترین کار دولت الکترونیک باشد برای کنترل و سلامت اداری و اقتصادی، راه بهتری از دولت الکترونیک وجود ندارد دولت هزینه بسیار بالایی برای دسترسی بهتر مردم به اینترنت و فضای مجازی پرداخته و می پردازد جز امور زیر ساختی، بقیه امور باید به مردم واگذار شود در مساله رعایت حجاب، خطاب قرآن ابتدا به مردان است اساس حجاب، امنیت زنان است زنان سلامت اداری و مدیریتی بیشتری دارند به هر جوان و بانویی مسوولیت دادیم ضرر نکردیم؛ نمونه اش عملکرد خوب وزیر ارتباطات شرط اول من با آذری جهرمی، توسعه زیرساختهای اشتغال بوده است فناوریهای ارتباطی سرمایه خور نیست، سرمایه آفرین است فناوری ارتباطات می تواند پیشران صنعت و گردشگری باشد در فناوریهای ارتباطی بدلیل همراهی و استقبال مردم جهش قابل توجهی داشته ایم حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی روز دوشنبه در دیدار وزیر، معاونین و مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر اینکه "مبارزه با خواست عموم مردم، شرعی و قانونی نیست"، اظهارداشت: فناوری های نوین منافع زیاد و خطرات محدودی دارد و ما نمی توانیم زندگی مردم را از تحولات فناوری و ارتباطی جدا کنیم. دکتر روحانی با تسلیت فرا رسیدن ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا(س)، گفت: تغییر نام چندباره این وزارتخانه نشان‌دهنده آن است که این مجموعه راهی طولانی را در دل تغییرات تکنولوژیک طی کرده و به ترتیب از وزارت پست به وزارت پست و تلگراف و بعد تلفن و امروزه به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تغییر نام و مأموریت داده است. رئیس جمهور افزود: زمانی که این وزارتخانه فقط متولی پست، تلگراف و تلفن بود، حکومت‌ها چندان نسبت به آن احساس دردسر نمی‌کردند اما با اختراع رادیو از آنجا که مردم دیگر می‌توانستند از فواصل دور و کشورهای دیگر که تحت حاکمیت حکومت کشور خودشان نبود، پیام بگیرند، دردسر حکومت‌ها شروع شد و گویا اولین بار در ایران این پهلوی اول بوده است که دستور اعمال فیلترینگ برای رادیو به عنوان نوظهورترین رسانه عصر خودش را صادر کرده بود. دکتر روحانی اظهار داشت: پیشرفت و تکامل رسانه‌ها، با این دست مخالفت‌ها متوقف نشد و به عنوان مثال در جریان مبارزات انقلابی ملت ایران شاهد استفاده گسترده از ضبط صوت و نوارهای کاست بودیم. این فناوری اطلاعات و ابزار ارتباطات و انتقال اطلاعات بود که پیام انقلاب ملت ایران را خیلی راحت و سریع منتقل می‌کرد. رئیس جمهور با بیان اینکه مقاومت در برابر فناوری ها و تحولات نوین، رویکردی قدیمی است ، افزود:عادت انسان‌ها در استفاده از یک امکان و وسیله گاهی به طور طبیعی تبدیل به حق می‌شود که هر نوع مخالفت با آن اقدامی نادرست از سوی استفاده‌کنندگان به حساب می‌آید و از سوی دیگر نیز عده‌ای همواره با هر پدیده جدیدی مخالفت و مقابله می‌کنند و این دو خصیصه اجتماعی، عرصه ارتباطات و تجهیزات ارتباطاتی را نیز شامل شده و شاهد هستیم که همچنان عده‌ای با پدیده‌هایی جدید بویژه در زمینه فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی مخالفت می‌کنند. دکتر روحانی تصریح کرد: درست است که هر پدیده جدیدی ممکن است در کنار فواید زیادش خطراتی نیز داشته باشد اما این معقول نیست که در برابر احتمال بروز یک آسیب یا خطر، استفاده از ابزار یا امکانی که فواید زیادی دارد را به طور کلی کنار بگذاریم و از سوی دیگر اینگونه نیست که همه عالم گوش به فرمان ما باشند تا ببینند که چه زمانی استفاده از یک امکان یا ابزار جدیدی را ممنوع می‌کنیم تا آنها نیز دیگر از آن استفاده نکنند! رئیس جمهور خاطر نشان کرد: به طور طبیعی مردم استفاده از ابزار و امکانات جدید را بر مبنای نیاز، نوع تفکر و سلیقه خودشان انتخاب می‌کنند و اساساً وقتی امکانات و ابزار جدیدی ایجاد می‌شود، نمی‌شود به مردم گفت که از آن استفاده نکنند بلکه راهکار صحیح، آموزش روش صحیح استفاده از آن امکان و چگونگی راه‌های پرهیز از خطرات آن است. دکتر روحانی گفت: امروز زندگی همه مردم جهان در بستر فضای مجازی شکل و شیوه جدیدی یافته که دائم نیز در حال تغییر و تکامل است؛ تغییر و تحول عرصه فضای مجازی با زندگی مردم عجین شده و دیگر نمی‌شود فضای مجازی را از زندگی مردم جدا کرد. دیگر این امر قابل تحقق نیست که حاکمیت از مردم بخواهد به عنوان مثال موبایل را به خاطر برخی آسیب‌هایش کنار بگذارند. رئیس جمهور با بیان اینکه مبارزه با خواست عموم مردم، شرعی و قانونی نیست، اضافه کرد: برخی فکر می‌کنند اختیاراتی از آسمان دارند تا بر زمینی‌ها هر فرمانی که می‌خواهند صادر کنند، اما خداوند به پیامبر خاتم (ص) نیز تأکید کرد که تو وکیل مردم نیستی و فقط مأمور ابلاغ پیام هستی و مردم در پذیرش یا رد آن ، مختار هستند. نمی‌توان با خواست عمومی مردم مبارزه کرد و این کار نه شدنی و نه مشروع و قانونی خواهد بود. دکتر روحانی اظهار داشت: اگر کسی بخواهد مردم را مجبور به کاری کند دیگر اسم آن ارتباطی با دین و دینداری ندارد، چرا که اساس دین، فهم، درک و سپس پذیرش و انتخاب است و البته این اصل بر همه اصل‌های عرصه‌های دیگر صادق و حاکم است. مردم فهم دارند و در مواجهه با هر مسأله‌ای که آسیب‌هایی دارد به دنبال فرا گرفتن فرهنگ صحیح استفاده از آن و راه‌های پرهیز از آسیب‌هایش هستند. رئیس جمهور تصریح کرد: امروز شاهد آن هستیم که عده‌ای از فضای مجازی در راستای منافع شخصی و گروهی خودشان استفاده نامناسب می‌کنند و براساس برخی تحقیقات انجام شده، لحن عمومی مردم کشورمان در فضای مجازی نسبت به دیگر کشورهای پیشرفته نامناسب‌تر است که باید برای آن نیز فکری شود. دکتر روحانی خاطر نشان کرد: به طور طبیعی مخاطرات استفاده از یک امکان و ابزار جدید برای کسی که تازه شروع به استفاده از آن می کند، بیشتر از کسی است که به استفاده از آن امکان و ابزار جدید عادت کرده است، بخصوص اگر از همان آغاز در اختیار قرار گرفتن این ابزار و امکان جدید بخواهیم درخت ممنوعه نیز برای آن تعریف کنیم که آن وقت خود این درخت ممنوعه عاملی برای تحریک استفاده‌کننده به کشف دلیل این ممنوعیت است که می‌تواند مخاطرات و آسیب‌ها را بیشتر کند. رئیس جمهور گفت: باید قبول کنیم که اشتباه کردیم فکر کردیم اگر بگوییم استفاده از فلان امکان ممنوع بوده و فیلتر است همه به آن گوش می‌کنند. دیدیم که پس از فیلتر هر امکانی، فیلترشکن آن ایجاد شد و هر چه تلاش کردیم به طور روزانه فیلترشکن‌های جدید ارایه شد و در نتیجه ، زیان و آسیبی که بویژه به جوانان و فرزندان ما از ناحیه استفاده از فیلترشکن‌ها وارد شد ، بیشتر از زمانی است که به طور عادی مثلاً از همان نرم‌افزاری که فیلترکردیم، استفاده می‌کردند. دکتر روحانی ادامه داد: راه پیشگیری از مخاطرات ابزارهای ارتباطی جدید، فیلترینگ نیست، بلکه باید سواد رسانه‌ای و دیجیتال جوانان و نوجوانان و البته والدین و همه جامعه را بالا ببریم تا بتوانند در کنار استفاده مناسب از این امکانات، از مخاطرات و آسیب‌های آن نیز در امان بمانند. رئیس جمهور با بیان اینکه انحصار در هیچ پدیده ای جواب نمی دهد؛ چه در رسانه و چه در فناوری ، اظهارداشت: امروزه شاهد آن هستیم که استفاده از موبایل در ایران نسبت به خیلی کشورهای دیگر بیشتر است و یک دلیل مهم آن این است که در کشور رسانه آزاد نداریم، فقط یک صدا و سیمای دولتی داریم و مردم برای دسترسی آزادانه‌تر به اطلاعات به استفاده از موبایل و دسترسی به فضای مجازی از طریق آن، هجوم آورده اند و لذا شاهد بروز تورم در استفاده از موبایل و فضای مجازی هستیم. اگر گروه‌ها و دسته‌های مختلف در کشور رادیو و تلویزیون داشتند، بخشی از حرف و سخن خود را از آن طریق بیان می‌کردند و آن وقت به طور طبیعی این تورم در زمینه استفاده از موبایل و فضای مجازی بوجود نمی‌آمد. دکتر روحانی با تأکید بر اینکه باید این رویه‌ها اصلاح شوند، تصریح کرد: البته باید همه به ضرورت اصلاح این رویه‌ها و روندها برسیم. امروز هنوز همه به این نتیجه نرسیده‌ایم که انحصار در هر زمینه و موضوعی مضر است؛ باید در زمینه گردش اطلاعات، آزادی بیشتر ایجاد کنیم و البته نیاز است که نظارت در این زمینه نیز به طور قانونمند تقویت شود. رئیس جمهور خاطر نشان کرد: وقتی گردش آزاد اطلاعات رواج یابد و نظارت بر آن تقویت شود، دیگر شاهد آن نخواهیم بود که هر کسی یا گروهی به طور ناشناس و بدون شناسنامه بتواند از این عرصه برای بی‌اخلاقی‌های خود سوء استفاده کند و یا از سوی دیگر شاهد آن نخواهیم بود که عده‌ای به طور فله‌ای با یک سیم‌کارت پیامک‌های تبلیغاتی انبوه بفرستند و وقت و عمر مردم را تلف کنند؛ اینگونه اتلاف وقت و عمر مردم و آزار و اذیت‌های بی‌حساب شرعاً حرام است و راه مقابله با آن ایجاد فضای آزاد و البته قانونمند نشر اطلاعات و نظارت قانونی و دقیق بر آن است. دکتر روحانی با اشاره به اهمیت بهره‌گیری هر چه بیشتر و مؤثرتر از فضای مجازی، گفت: فضای مجازی و عرصه دیجیتال امروز نه بخش و شاخه‌ای از اقتصاد، بلکه بستر و پایه‌ای اصلی و اساسی برای اقتصاد است از سوی دیگر فضای مجازی می‌تواند همه مردم و فعالان اقتصادی را توانمند کند و زیربنای مناسب برای تسریع و تسهیل تعاملات اقتصادی، علمی و فرهنگی باشد. امروز همچنین فضای مجازی یک ابزار مؤثر برای ایجاد عدالت است چرا که با اتصال یک روستا به اینترنت پرسرعت امکان بهره‌مندی از خیلی از امکانات کشور برای روستائیان نیز همانگونه که برای شهرنشینان فراهم است، فراهم خواهد شد. رئیس جمهور افزود: فضای مجازی زیربنای بسیاری از تحولات اقتصادی و توسعه متوازن پایدار خواهد بود و در کنار توانمندسازی همه مردم‌ فارغ از محل سکونت‌شان می‌تواند به گسترش عدالت اجتماعی کمک کرده و با ایجاد شفافیت به مبارزه مؤثر با فساد کمک کند. دکتر روحانی اظهار داشت: چندین بار تأکید کردم که باید هر فرد یا مجموعه‌ای که درخواست دریافت ارز دولتی برای واردات دارد از همان لحظه ثبت درخواست‌، مراحل بررسی و تأیید درخواست، در اختیار قرار دادن ارز، خرید کالا، انتقال آن، ترخیص از گمرک، انبار و نحوه و میزان توزیع در بازار را به طور دقیق و به روز در فضای مجازی ثبت کند تا امکان فساد و سوء استفاده به حداقل برسد. دولت نیز در راستای تحقق یکی از بزرگترین شعارهایش یعنی ایجاد شفافیت لوایح مورد نیاز را در دست بررسی دارد تا به مجلس تقدیم شوند. رئیس جمهور همچنین با اشاره به مصوبه اخیر شورای عالی فضای مجازی در زمینه تلاقی و تبادل اطلاعات اظهار امیدواری کرد که این مصوبه هر چه سریع‌تر و به طور کامل اجرایی شود. دکتر روحانی با اشاره به سفر خود به کشور مالزی در حدود 30 سال پیش و پیشرفت‌های این کشور در آن دوره در زمینه فناوری اطلاعات، گفت: با استفاده از فناوری اطلاعات سرمایه‌‌گذاری و اجرای قراردادها تسهیل می‌شود. رئیس جمهور با بیان اینکه امروز باید تلاش و حرکت بزرگی را در راستای استفاده از فناوری اطلاعات در بخش‌های مختلف انجام دهیم، اظهار داشت: اینکه می‌گوییم فیلتر وجود نداشته باشد به معنای این نیست که این فضا بدون حساب و کتاب و نظارت باقی بماند بلکه هم باید نظارت کافی داشته باشیم و هم باید به کسانی که از فضای مجازی استفاده می‌کنند، آموزش های صحیح را ارایه دهیم. دکتر روحانی افزود: امروز سواد داشتن تنها منحصر به خواندن و نوشتن نیست بلکه نحوه استفاده صحیح از فضای ارتباطی و فضای مجازی هم به نوعی سواد مخصوص به خود را نیاز دارد. رئیس جمهور با بیان اینکه امروز یک منبع بزرگی از اطلاعات از طریق تلفن همراه در اختیار افراد بویژه نوجوانان و جوانان است و گاهی آنها در بسیاری از مسایل اطلاعات بیشتری داشته و جلو می‌افتند، خاطر نشان کرد: امروز مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وظیفه سنگینی را برای ارایه امکانات لازم به مردم بردوش دارند و باید برای توسعه دولت الکترونیک تلاش کنند، چرا که دولت الکترونیک حقیقتاً خواست و اراده مردم است. دکتر روحانی ادامه داد: درباره استفاده از دولت الکترونیک در موضوع سلامت و ایجاد شبکه‌های مرتبط در این راستا که بسیار حائز اهمیت است بارها با وزیر ارتباطات صحبت کردم و این کاری است که باید انجام شود تا مردم با آسودگی بیشتر و بدون نیاز به انجام آزمایش‌ها و کارهای تکراری بتوانند در مکان‌های مختلف، به سلامت خود رسیدگی کنند. رئیس جمهور با تأکید بر اینکه راه‌حل رفع بسیاری از مشکلات جامعه، تقویت، توسعه و سلامت دولت الکترونیک است، گفت: ما ناچاریم تحولی بزرگ در این راستا ایجاد کنیم که البته دولت به طور کامل از آن پشتیبانی می‌کند. دکتر روحانی با بیان اینکه دولت برای توسعه فضای مجازی و افزایش پهنای باند در کشور فشارهای فراوانی را تحمل کرد، اما در برابر همه آنها ایستاد، افزود: هر تصمیمی در هر دستگاهی برخلاف آن اتخاذ می‌شد دولت مخالفت می‌کرد و مردم اگر امروز به راحتی می‌توانند از این فضا استفاده کنند باید بدانند دولت یازدهم و دوازدهم از آبروی خود در این راستا مایه گذاشت. رئیس جمهور با اشاره به ضرورت مراقبت و صیانت از این دستاوردها و واگذاری امور به مردم، تصریح کرد: به جز امور زیرساختی که نیاز به تلاش و فعالیت بخش‌های دولتی دارد، باید تولید محتوا را به مردم واگذار کنیم و در حقیقت رسانه، فضای مجازی، کتاب، تئاتر و سینما هر کدام باید وظیفه و کار خود را انجام دهند و هیچ یک جایگزین هم نمی‌شوند و همه باید بتوانند از این فناوری استفاده کنند. دکتر روحانی اشتغال جوانان بویژه افراد تحصیلکرده را یکی از مسئولیت‌های مهم مسئولان دانست و گفت: امروز آمار رسمی بیکاری در کشور در مجموع حدود 11.7 دهم درصد است، اما اگر در اقشار مختلف مانند جوانان تحصیلکرده یا زنان و نوجوانان وارد شویم می‌بینیم که این آمار افزایش می‌یابد. رئیس جمهور با بیان اینکه مسئولیت ما این است که باید برای همه شغل ایجاد کنیم، گفت: روزگاری که بخواهیم بگوییم خانم‌ها باید فقط در خانه باشند و حق آمدن در جامعه را ندارند، گذشته است. دکتر روحانی با اشاره به اینکه همه باید اصول مربوط به خود را حفظ کنند، گفت: متأسفانه در مسأله حجاب ،اول از زن شروع می‌کنیم در حالی که قرآن ابتدا مرد را از نگاه هرز دور می‌کند، اما ما می‌رویم و بخاطر حجاب دختران و زنان را دستگیر می‌کنیم. رئیس جمهور ادامه داد: اساس حجاب برای امنیت زن است همانطور که خدا در قرآن می‌فرماید، حجاب را برای جلوگیری از آسیب زن قرار داده تا مورد آزار و اذیت عده‌ای مریض قرار نگیرند. همه آنچه درباره حجاب در قرآن آمده برای حمایت از زن است اما به گونه‌ای رفتار شده که انگار باید چماقی بر سر زن باشد و این بخاطر آن است که مساله حجاب را درست در جامعه تبیین نکردیم. دکتر روحانی با بیان اینکه زنان در برخی امور سلامت بهتری نسبت به مردم دارند، گفت: باید برخی امور را که مربوط به زنان است و آنان بهتر می‌توانند انجام دهند ، به آنها واگذار کنیم، به گونه‌ای که براساس تجارب گذشته در وزارتخانه‌ها تاکنون هیچ فساد مالی از سوی زنان در مسئولیت‌های مختلف دیده نشده است. رئیس جمهور با بیان اینکه باید از همه نیروهای خلاق جامعه استفاده کنیم، اظهار داشت: هر کجا مسئولیتی به جوانان و بانوان واگذار شد، ضرر نکرده‌ایم و نمونه بارز آن حضور یک جوان به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات است؛ کم داشتیم وزیری در این سن مسئولیت را به عهده بگیرد و موفق باشد و مدیران با تجربه هم مدیریت او را قبول داشته باشند و امروز یک نیروی جوان، با ایمان، ایثار و ایستادگی در این بخش مدیریت می‌کند. دکتر روحانی افزود: شرط اول ما با آقای جهرمی در هنگام پذیرش مسئولیت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات این بود که باید در راستای ایجاد شغل تلاش مضاعفی داشته باشد و ایشان قول داد که سالانه صد هزار شغل را ایجاد کند. رئیس جمهور با بیان اینکه سرمایه‌گذاری و ایجاد مشاغل بزرگ نیاز به افرادی زیاد و سرمایه‌ای بالا دارد، گفت: یک شرکت نوپا و یا یک استارتاپ و سرمایه اندک می‌تواند اشتغال ایجاد کرده و خود به مرور زمان سرمایه آفرین شود و راحت‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه برای ایجاد اشتغال نیز همین است. دکتر روحانی با اشاره به ضرورت تلاش در راستای توسعه گردشگری به عنوان بخشی مهم در کشور که باید با استفاده از آن نشاط اجتماعی و اشتغال ایجاد شود، گفت: فناوری اطلاعات می‌تواند در زمینه معرفی جاذبه‌های طبیعی و تاریخی کشور و آثار باستانی، مؤثر بوده و موجب جذب گردشگران و راهنمای آنان باشد. رئیس جمهور با اشاره به اینکه امروز در برخی زمینه‌های علمی مانند ساخت خودرو، هواپیما و صنایع فضایی با پیشرفت‌های روز دنیا فاصله داریم، افزود: خوشبختانه در بخش آی‌تی و آی‌سی‌تی به سرعت فاصله‌ها در حال کاهش هستند و خدماتی که امروز به مردم ارایه می‌شود در برخی زمینه‌ها با کشورهای پیشرفته مشابه است. دکتر روحانی با اشاره به اینکه براساس گزارشات و آمارها روزانه تعداد زیادی از افراد برای انجام کارهای خود به ادارات مراجعه می‌کنند، گفت: باید با استفاده از دولت الکترونیک میزان مراجعات حضوری مردم را به اداره‌ها و دستگاه‌ها به حداقل ممکن برسانیم. رئیس جمهور تأکید کرد: باید زمینه‌ها و امکانات لازم برای فعالیت جوانان و انسان‌های مستعد و باانگیزه و تحصیل کرده را فراهم کنیم تا بتوانیم به رتبه‌ علمی که در شأن ملت ایران است، دست پیدا کنیم. دکتر روحانی با اشاره به اینکه ملت ایران در بسیاری از زمینه‌ها مانند دمکراسی، حضور در پای صندوق رأی، تأسیس دانشگاه‌ها و دارالفنون‌ها، روزنامه‌ها و آزادی‌ها در منطقه پیشتاز بوده و در بسیاری از حوزه‌ها پیشرفت‌های خوبی داشته است، خاطر نشان کرد: امروز نه تنها در زمینه مسایل فناورانه، بلکه در موضوعات اجتماعی از جمله برگزاری انتخابات‌ مختلف، پیشرفت در علم و تحقیقات و سطح کیفی دانشگاه‌ها، موفقیت‌ها و رشد خوبی داشته‌ایم و باید تلاشی مضاعف داشته باشیم تا شاهد ایرانی پیشرفته و آبادتر باشیم. پیش از سخنان رئیس جمهور مهندس محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گزارشی از دستاوردها و اولویت‌های اصلی این وزارتخانه در اجرای برنامه‌ها و طرح‌های مختلف و چالش‌های پیش رو ارایه و از حمایت ها و پیگیری‌های دکتر روحانی در زمینه برنامه مرتبط با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تقدیر کرد. براساس گزارش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، توسعه قابل توجه دسترسی همگانی به ارتباطات، توسعه‌های روستایی و افزایش پهنای باند اینترنت از جمله دستاوردهای این وزارتخانه در دولت یازدهم و دوازدهم است. تکمیل دسترسی همگانی، سهم حوزه آی‌سی‌تی از تولید ناخالص ملی، توسعه خدمات مبتنی بر فناوری اطلاعات به عنوان کلید حل ابرچالش‌های کشور، تحول دیجیتال، آغاز معماری نوین نهادهای اقتصاد دیجیتال در کشور، ایجاد پارک‌های اقتصاد دیجتال، تقویت شتاب‌دهنده‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر، تدوین لایحه‌های مهم حفاظت از داده و نوآفرین، ابتکارعمل برای ایجاد پیمان منطقه‌ای چهارجانبه میان ایران، روسیه، ترکیه و جمهوری آذربایجان، آزادسازی منابع داده‌ای دولت برای استفاده کسب و کارهای بخش خصوصی، توسعه کاربردهای صنعت فضایی، رویکرد جدید در دولت الکترونیک، جوان‌گرایی و شایسته‌سالاری و پیگیری طرح‌های چهارگانه اشتغال از جمله اولویت‌های مورد پیگیری در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است. همچنین برخی از معاونین و مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز گزارشی از روند اقدامات و فعالیت‌های انجام شده در حوزه‌های تحت مدیریت خود ارایه کردند. شناسه خبر: 107705 - رئیس‌جمهوری - دیدارهای داخلی
ارسال شده توسط در

۱۳۹۷ دی ۳۰, یکشنبه

گشنیز ویراست پنج 5

گشنیز

8.  کتاب پو وو چی Po wu či، در مورد گشنیز [جلجلان/کزبره/ تَقدَه یا تِقدِه/کسبره] هم به گرایشات خود در باره گیاهان ایرانی وفادار می‌ماند و با دست و دلبازی تمــام گشنیز، هو سوی 663 (Coriandrum sativum) hu swi (کوریاندروم ساتیووم) [芫荽] [در عربی قزبر/قسبر/كُـزْبـَرَة/كسبرة/تِّـقْـدَة] را هم رهاورد سفر سردار چان کی‌ین می‌داند[1].   لی شی‌ـ‌چن، و همچنین کا'ن‌ـ‌هی (k'an-hi) در واژه نامه خود، این مطلب را بدون اشاره به پو وو چی Po wu či واگویند[2] و پر پیداست طرفداران زودباور چان کی‌ین هم سوگند خورده‌اند حافظ این جزم­اندیشی بمانند[3].   نیازی نیست بگوئبم در زندگینامه سردار چان‌ ك'ی‌ین/Can K'ien/ Zhang Qian یا در سالنامه‌های دودمان هان چنین چیزی نیامده[4].  نخستین بار كه بروشنی از این گیاه نامی به میان می‌آید پس از سده ششم ترسائی، یعنی پیرامون شش سده پس از مرگ سردار است؛ واقعیتی كه مورخان نباید نادیده گذارند1.   نخستین گیاهنامه‌ای كه نامی از هو-سوی hu- swi به میان آورده شی لیائو پن تس'ائو Ši liao pen ts'ao نوشتــه مون شن (Mon Šen) در سده هفتم است و در پی آن نام این گیاه در پن تس'ائو شی یی  Pen ts'ao ši i نوشته چن‌ تسان‌ـ‌كی (Č'en Ts'an-k'i) در نیمه نخست  سده هشتم دیده می شود.  هیچ یك از این نویسندگان درباره ورود آن از خارج  چیزی  نگفته اند.  در نوشته های مربوط به كشاورزی، نخستین بار در كتاب تسی مین یائو شو    Ts'i min yao   šu از سده ششم  توصیفی از كشت گشنیز هست بی هیچ یادی از  بیگانگی خاستگاه آن.
به عنوان مثال در فرهنگ بودایی یی تسی کین ین Yi ts'ie kin yin   اشاره‌ای جالب به این گیاه هست و چندین ضبط متفاوت برای نویسه سوی swi و نیز معادل­های هیان تسائی 665 hian ts'ai ("سبزی خوشبو ") و 666هیان سون  hian sün آمده2.   در كیان‌ـ‌نان (Kian-nan) این گیاه را هو سوی  667 hu swi و نـــــــــــــیز هو کی  668 hu ki نامیدند و  آوایش  نــــویسه آخری بر پایه  k'i 669،  *gi توضیح داده می‌شود.  گشنیز از جمله پنج سبزی تندبویی است (ص 303) كه پیشگویان و راهبان تائوئیست از خوردن آنها منع شده‌اند3.
پژوهش­هایم بهر یافتن نوشته‌ای درباره این گیاه كه تاریخچه یا  چگونگی  ورود آن را به چین روشن کند بجائی نرسیده اما گویا چنین نوشته‌ای، حتی در گیاهنامه‌های گوناگون، نیست.  در موردسالنامه‌ها هم تنها یك جا در وو تائی شی Wu Tai ši 4یادی از آن شده و درشمار  گیاهانی آمده كه اویغورها/Uigur/ Uyghursكشت ‌كنند.  در یافتن خاستگاه بیگانه این گیاه چاره‌ای نیست جز اینکه دست بدامان شواهد زبان‌شناختی شویم. 
گشنیز در ایران شناخته بود و در بندهشن/ Bundahisn آمده1.   ابومنصور در دارونامه فارسی خود، الابنیه عن الحقائق الادویه، پژوهشی گسترده در خواص داروئی آن دارد2.   شلیمر3/SCHLIMMER, JOHANNES LODEWIK  در واژه­نامه داروئی­پزشکی و مردم ­شناسی فرانسه-فارسی* گوید،  "کمابیش در همه جای ایران از جمله سبزی هائی است كه كشت می‌شود.  مردم محل آن را مُضعِف باه و مُخِلّ نُعوظ ‌دانند".   در فِرغانه نیز یافت می‌شود4.  همانطور که از مطلب  مفصلی كه ابن‌بیطار  [Ibnal-Baitar] بدان اختصاص داده بر می آید
اعراب در قرابادین های خویش ارزش زیادی بدان داده‌اند5.   در هند در فصل سرما می‌كارند.  نام­های سنسكریتی كه در صفحه 284 آمده تنها به معنای "دانه" و در حكم صفت‌اند6، نه اسم خاص گیاه.  در واقع برای گشنیز هیچ واژه اصیل سنسكریت نداریم.  همچنان كه خواهیم دید، واژه سنسكریت کاستومبرو kustumburu [تخم گشنیز] خاستگاه  ایرانی دارد؛ و بر من روشن است كه گشنیز از ایران به هند رفته، گویا به همان شكل كه از ایران به چین هم رفته است. 
بنظر می­رسد  672 (2) یا 673 هو-سوئی hu-swi، یا گو-سوئی *ko (go)-swi (su) آوانگاشت صورت ایرانی کسوی koswi، کشوی košwi، گُشوی gošwi باشد.  بسنجید با گُشنیز gošniz فارسی میانه؛ کشنیز، کوشنیز و گیشنیز kišnīz، kušnīz و gišnīz، و همچنین شونیز šūnīz [جز در فرهنگ استینگاس چنین چیزی نیافتم که ظاهرا خطاست و علت تعریف بُغُنج/بوغُج در منابع فارسی است که هم به سیاهدانه گفته اند و هم به تخم گشنیز!] فارسی [که فرنگان فارسی نو/جدید/امروزی گویند]7؛ کسنیسksnis یا کیشنیش kišniš كردی؛ کیشنیش kišniš تركی؛ کیشنیِت kišnéts روسی؛ کُزیارته  kusbarta و kusbar کُزیار آرامی (جاد gad عبری و گِد  674 پونیكی/کارتاژی ربطی به اینها ندارند)، کُزبره یا کزبرة   kozbera یا kosberet عربی؛ کاستومبرو و کاستومباری kustumburu و kustumbarī سنسكریت؛ 675 8 و 676  یونانی میانه و امروزی. 
به نوشته هو کیان چی Hui k'ian či، گشنیز را در تركستان (یعنی در تركی)یون-ما-سو  677 yun-ma-su گویند. 
معمولاً گشنیز را بومی مدیترانه و سرزمین های  قفقاز می‌دانند (به باور دیگران، خاستگاه  آن جنوب اروپا و سرزمین های خاور مدیترانه است)، اما آنچه گفتیم نشان می دهد ایران را باید وارد این تعریف كرد.  به هر روی  نمی‌خواهم بگویم ایران تنها خاستگاه و خاستگاه اولیه این گیاه بوده است.  دیرینگی گشنیز در مصر و فلسطین چون و چرا ندارد.  گشنیز را در آرامگاه­های دودمان بیست و دوم (800ـ960 ق م) یافته‌اند1 و پلینی2 گویدگشنیز مصری بهترین است.  گویا كشت گشنیز در ایران به مدارج بالایی رسیده و این محصول از ایران به اطراف و اكناف، به چین، هند، آسیای پیشین  و روسیه رفته است. 
شاید یو-شو u-su، نام تبتی گشنیز، با هو-شو hu-sui چینی بستگی داشته یا از آن گرفته شده باشد.  ال. ای. وا‏دل3  بچشم خود کشت این گیاه در دره‌ای نزدیك لاسا (شینگوان/لهاسا)  را دیده بود.  گشنیز را در سیام هم می ‌كارند4. 
گشنیز پیش از چیرگی نورمان‌ها بر بریتانا شناخته بود و در داروها و خوراک­های ولزی و انگلیسی باستان کاربرد فراوان داشت5.   نام گشنیز در آنگلوساكسون کالندره cellendre، کُلیاندره coliandre، است كه ریشه­اش به واژه‌های یونانی کوریاندون، کوریانون koriándron، koríannon می‌رسد. 




[1] .  این بخش از تصریف­های جدید نبوده مربوط به روزگاران کهن است، زیرا در كتاب یه تسی کین ین یی Yi ts'ie kin yin i, (Ch. 24, p.2) نیز آمده، (در مورد این کتاب نک. ص. 258 كتاب پیش رو). اما نمی‌توان با قطعیت گفت كه در نسخه اولیه پو وو چی Po wu či هم چنین چیزی بوده است یا نه.
[2] . در فرهنگ كان‌ـ‌هی به نقل از فرهنگ لغت تان یون T'an yün، كه سون می‌ین (Sun Mien) در سال 750 ترسائی منتشر كرد، زیر مطلع   (’’سیر‘‘) آمده گشنیز را چان کی‌ین به چنین آورده است.
[3] . Bretschneider, Chinese Recorder, 1871, p. 221     كه در آن hu-swi به غلط جعفری دانسته شده و:
 Bot. Sin., pt. I, p. 25;
Hirth, T'oung Pao, Vol. VI, 1895, p. 439.
[4] . در چندین جای كتاب کین کوی یائو لیو Kin kwei yao lio نوشته چان چون‌ـ‌كین (Čan Čun-kin)، پزشك سده دوم ترسائی، از گشنیز نام برده شده است؛ اما همچنان كه پیشتر (ص 205) گفته شد، به هیچ روی نمی‌توان با بی گمانی گفت كه این بخش­ها در نسخه اصلی کتاب هم بوده‌اند. ’’اگر گوشت خوك را با گشنیز خام خورند، موجب فساد و تباهی ناف می‌شود‘‘ (Ch. c, p. 23b). ’’در ماه­های چهارم و هشتم سال گشنیز نخورید، زیرا خرد را زیان کند‘‘ (همان، ص 28). ’’تداوم در خوردن گشنیز مردم  را نسیان آرد؛ بیماران نباید گشنیز یا هوان-هوا تسائی   hwan-hwa ts'ai (Lampsana apogonoides) خورند‘‘ (همان، ص 29).
1. در پن تس'ائو کان مو  Pen ts'ao kan mu، در توصیف  گیاه کوانِر  küaner، اشاره‌ای سرسری به هو سوی hu swi شده است (نک. : Bretschneider, Bot. Sin., pt. II, No. 438)؛ و این توصیف  هم به لو كی (Lu Ki) نسبت داده شده كه در نیمه آخر سده  سوم ترسائی می‌زیست. به باور  من، این خوانش تنها  زاده غلط چاپی است، زیرا هیچ توصیفی  از هو-سوی hu-swi به قلم لو كی برجای نمانده است.
2. در این متن از دو فرهنگ تسه یوان  Tse yüan و بون لیو  Yün lio نقل قول شده، اما تاریخ تألیف آنها بر من شناخته نیست. چنانکه در پن تس'ائو شی یی Pen ts'ao ši i و Ši wu ki yüan (Ch. 10, p. 30؛ ص 279 كتاب پیش رو) تصریح شده، تغییر هو سوئی به  hu swi به هیان سوئی hian swi زاده تحریمی بوده كه شی لو (Ši Lo)   (333ـ273 م) كه خود از قوم هو بود تحمیل كرده بود (بسنجید با ص 300 كتاب پیش رو )؛ اما هیچ گزارشی از آن روزگار در دست نیست، و هر گونه تلاش در توجیه این تغییر، تفسیر گذشته بر پایه حال خواهد بود.
3. Pen ts'ao kan mu, Ch. 26, p. 6b; and Stuart, Chinese Materia Medica, p. 28.
3. Schlimmer, Terminologie, p. 156.
* واژه­نامه داروئی-پزشکی و مردم ­شناسی فرانسه-فارسی
 Terminologie Medico Pharmaceutique et Anthropologique Française Persan
5. L. Leclerc, Traité des simples, Vol. III, pp. 170-174.
6. مترادف­های سوکسماپاترا sūksmapatra، تیکسناپاترا tiksnapatra، تیکسنافالا  tīksnaphala (’’با برگ­ها یا میوه‌های تُند‘‘) نیز همین وضع را دارند.
7. واژه فارسی دیگر بُغُنج/بوغنج būghunj [تخم گشنیز] است. بنا بر فرهنگ فارسی استینگاس (Steingass) [و لغتنامه دهخدا به نقل از فرهنگ نفیسی/ ناظم الاطباء که احتمالا بر گرفته از استینگاس است] تالکی tālkī یا تالگی tālgī نام نوعی ’’گشنیز خودرو ‘‘ است.


8. جزء دوم واژه‌های عربی، سنسكریت و یونانی ظاهراً ارتباطی با برشیو beršiu، بِرِشو berešu قبطی دارد (Flore pharaonique, p. 72 و V. Loret). در یونان هنوز هم گشنیز، به طور پراكنده، در نزدیكی تب/تبای/ تِبس [در عربی ثيفا/ طيبة]  ، كورنت [كورنث/كورينثوس: (یونانی Κόρινθος) (انگلیسی:Corinth)] و كيباريسيا كشت می‌شود:
Th. v. Heldreich, Nutzpflanzen Griechenlands, p. 41.


https://dsalsrv04.uchicago.edu/cgi-bin/app/steingass_query.py?page=193
ارسال شده توسط در
اشتراک در: پست‌ها (Atom)