۱۳۹۸ اردیبهشت ۱۱, چهارشنبه

فو-تسه ویراست پنج 5


فو- تسه

31.  در سوئی شو Sui šu [ "Sui shu 隋書" از فو- تسه 1148 fu-tse در شمار  فرآورده های ایران ساسانی آمده.[1] گفته شده که پائی فو- تسه pai 1149 fu-tse محصول سرزمین تسائو (Ts‛ao) (جغـتا) [Jaguda]، در شمال تس'ون- لین (Ts‛uń-liń)، [2] و نیز كی-پینJibin ki-pin 罽賓(Kashmir) [3] است. 
این نام به صورت فو- تسه fu-tse در دستور داروئی نوشته بر لوحی چوبی از دوره هان که در ترکستان یافت شده است آمده است.[4] فو- تسه Fu-tse 1150 را اکانیتوم فیشِرا Aconitum fischeri [نوعی اقونیطون، تاج‌الملوک] دانسته‌اند که فراوان در چان- مین هی‌ین (Čań-miń hien) در حوزه لو- نان (Lu-ńan) واقع در سه‌ـ‌چوان/سیچوان    Se-c'wan/Sichuan四川 کشت می‌شود.[5] به هر روی نمی دانیم در ایران می‌روید یا نه. 
یی‌تسین  (Yi Tsiń) [Yijing (635–713 ce), formerly romanized as I-ching or I-tsing] این نکته را یاد آور شده که گیاهان دارویی هند همان گیاهان چین نیستند.  او در فهرست بهترین داروهای چینی از گُندهای اقونیطون و و فو-تسه fu-tse نام می‌برد که به هیچ روی در هند یافت نشود.[6]















[1]. Ch. 83, p. 7b; also Čou šu, Ch. 50, p. 6.
[2]. Sui šu, ibid. p. 8a.
[3]. T‛ai p‛iń hwan yü ki, Ch. 182, p. 12b.