شیرین بیان ، جادوی جوانی
تهیه کننده : مجید مکاری
منبع : راسخون
منبع : راسخون
شيرين بيان (Licorice) نوعي گياه با دوام است كه طول آن به 3 نا 7 پا مي‌رسد و سيستم ريشه‌اي پرشاخ و برگي دارد. ريشه‌هاي آن مشتمل بر بخش‌هاي مستقيم چوب چين و چروك دار و اليافي بلند و سيلندري شكل است و به طور افقي در زيرزمين رشد مي‌كند. ريشه‌هاي اين گياه در بيرون از زمين به رنگ قهوه‌اي و در زير خاك به رنگ زرد است.
شيرين بيان اسپانيايي (Glycyrrhiza glabra) به صورت خودرو در برخي از نقاط اروپا و آسيا مي‌رويد. "گلي سيريزين" (Glycyrrhizin) به عنوان ماده‌اي فعال در ريشه شيرين بيان پنجاه برابر از شكر شيرينتر است.
اين ماده حاوي تركيبي به نام "اسيد گلي سيريزيك" مخلوط با نمك‌هاي پتاسيم و كلسيم است. گلي سيريزين و اسيد گلي سيريزيك براي درمان زخم‌هاي گوارشي مفيد است. فرآورده‌هاي حاصله از شيرين بيان از ريشه‌ها و ساقه‌هاي زيرزميني گياه فراهم مي‌آيند. گلي سيريزين و اسيد گلي سيريزيك مهمترين مواد موجود در اين گياه هستند.
ريشه‌هاي اين گياه حاوي كومارين، فلاون، روغنهاي فرار و استرول گياهي نيز هست. از شيرين بيان براي درمان انواع سرفه‌ها و نيز به عنوان يك داروي مسكن در پوست، اسپاسم و تورم، برونشيت، روماتيسم و روم مفاصل و به عنوان ملين استفاده ميشود. بسياري از پزشكان فرآورده‌هاي تهيه شده از ريشة اين گياه را براي درمان زخم گوارشي و التهاب معده مزمن تجويز مي‌كنند (گاستريت مزمن).
برخي ديگر ريشه اين گياه را براي نارسايي اوليه فوق كليه تجويز مي‌كنند. البته هميشه بايد شيرين بيان را با احتياط مصرف کرد. چون ماده گلي سيريزين و اسيد گلي سيريزيك موجود در آن مي‌تواند به غدد فوق كليه آسيب رساند.
شیرین بیان گیاهی است چندساله و از خانواده ی بقولات Fabaceae که ارتفاع آن گاها به 1 تا 2 متر می رسد. برگ های آن به فرم شانه ای مرکب فرد می باشند که برگچه های آن دارای حالت چسبناکی هستند. گل های شیرین بیان به رنگ های آبی یا آبی متمایل به ارغوانی و گاها زرد دیده می شوند. میوه ی این گیاه از نوع نیام است که معمولا هر میوه دارای 3 تا 6 عدد دانه ی لوبیایی شکل می باشد. ریشه ها و ریزوم های این گیاه دارای پوستی قهوه ای رنگ هستند که پس از جدا کردن این پوسته ی خارجی به سایر قسمت های ریشه می رسیم که به رنگ زرد دیده می شوند و دارای طعم شیرینی می باشند.
زمان ظهور گلها اوایل تابستان است. ریشه شیرین بیان نسبتاً قطور بوده و طویل می باشد بطوریکه از 30 تا 200 سانتیمتر طول دارد.
شیرین بیان انواع مختلفی دارد که به شرح زیر هستند:
1- واریته اسپانیایی "G. typical" که میوه آن صا و بدون کرک و ریزومها قهواه ای و به قطر 6 تا 18 میلیمتر می باشد.
2- واریته روسی "G. glandulifera" که پیکره رویشی آن چسبناک و دارای ریشه های متعدد به ضخامت 5 سامتی متر، پوست ریشه فلس دار و قهوه ای رنگ و دارای شیرینی ملایم می باشد.
3- واریته ترکی "G. pallida" که ضخامت ریشه آن حدود 8 سانتی متر است.
4- واریته ایرانی "G. violacca" که ریشه های آن نیز بسیار ضخیم است.
شيرين بيان را بصورت قطعات كوچك به قطر 0/5 سانتيمتر و طول 1/5 سانتيمتر بفروش مي رسانند .
1)مهمترين خاصيت شرين بيان كه جديدا كشف شده است و در آلمان و اروپا و آمريكا ساتفاده مي شود درمان كننده زخم معده و سرطان معده است براي اين منظور شربت شيرين بيان را تهيه كرده و هر روز بمقدر يك قاشق غذا خوري قبل از غذا به مريض بدهيد و اگر اين عمل را تا 4 ماه تكرار كنيد شخص معالجه خواهد شد .
2)براي تقويت عمومي بدن مفيد است
3)خوردن آن از پيري جلوگيري مي كند
4)براي نرم كردن سينه موثر است
5)زخم ها و تاول هاي پوست را با چاي شيرين بيان شستشو دهيد تا زود خوب شود .
6)ملين است و معمولا آنرا با گياهان ديگر مخلوط مي كنند كه انقباضات را كم مي كند
7)مدر و عرق آور است
8)براي برطرف كردن زخم و التهاب دهان ريشه شيرين بيان را بمكيد .
9)سرفه را برطرف مي كند
10)ورم معده را برطرف مي كند
11)تنگي نفس را تسكين مي دهد
12)براي درمان سوء هاضمه مفيد است
13)براي از بين بردن نفخ شكم مفيد است
14)چشم را تقويت كرده و رفع سردرد مي كند براي اين منظو از فرمول زيراستفاده كنيد :
2 گرم ريشه شيرين بيان را پودر كرده و با يك گرم شكر و يك گرم رازيانه مخلوط كنيد سپس آنرا در آب خيس كرده و هر روز بخوريد.
15)براي درمان موخوره چاي شيرين بيان را به سر بماليد .
16)براي رفع بوي بد زير بغل و پا از برگ هاي شيرين بيان پماد درست كرده و در اين قسمت ها بگذاريد .
جوشانده شيرين بيان : 20 گرم ريشه شيرين بيان بدون پوست را آسياب كرده و در 100 گرم آب ريخته و آنقدر بجوشانيد كه دو سوم آن باقي بماند .
شربت شيرين بيان : ريشه شيرين بيان بدونپ وست را آسياب كرده و با آب مخلوط كرده و آنقدر بجوشانيد تا غليظ شود
تكه هاي شيرين بيان : مانند آب نبات مي توانيد در دهان گذاشته و بمكيد .
برداشت ریشه های این گیاه در فصل پائیز سال سوم یا چهارم صورت می گیرد. این عمل در سطوح کوچک با استفاده از بیل و در سطوح وسیع توسط ماشین های مخصوص انجام می شود.
آنزيم هاي ماتريكس متالوپروتئيناز (MMPs)، خانواده بزرگ آنزيم هاي پروتئوليتيك وابسته به كلسيم و روي هستند كه در تجزيه تركيبات مختلف ماتريكس خارج سلولي نقش دارند. نقش اين آنزيم ها در پيشرفت و گسترش بيماري هاي التهابي (آرتريت روماتوئيد)، بيماري هاي قلبي عروقي و تومورهاي سرطاني كاملا شناخته شده است. مطالعات انجام شده دال بر اثر مهاري تركيبات ضد التهاب غير استروئيدي (NSAIDs) و استروئيدي (دگزامتازون) بر روي ماتريكس متالوپروتئينازها است.
مواد و روش كار: در اين تحقيق اثر مهاري و سميت سلولي عصاره هيدروالكلي گياهان شيرين بيان و بابونه در مقايسه با داروهاي استروئيدي و غير استروئيدي با به كارگيري سل لاين فيبروساركوما (Wehi 164) براي بررسي سميت سلولي و روش ژلاتين زايموگرافي براي سنجش ميزان اثر مهاركنندگي بر فعاليت ماتريكس متالوپروتئينازها بررسي شد.
يافته ها: نتايج نشان داد كه اثر مهاركنندگي شيرين بيان و بابونه، به ترتيب، معادل 9500mg/ml و 933.33 و سميت سلولي به دست آمده براي اين گياهان، به ترتيب، معادل 326.67mg/ml و 3450 بود.
نتيجه گيري: گياهان بابونه و شيرين بيان سميت سلولي بسيار كمتري ولي اثر مهاري ضعيف تري نسبت به داروهاي استروئيدي و غير استروئيدي بكار رفته در اين تحقيق از خود نشان دادند. همچنين مشخص شده است كه سميت سلولي بابونه 0.1 سميت سلولي شيرين بيان است.
فرآوري تفاله شيرين بيان با قارچ موجب افزايش ميزان ماده خشک، پروتيين خام (CP) و عصاره بدون نيتروژن (NFE) شد ولي درصد خاکستر، ديواره سلولي (NDF) و ليگنين (ADL) کاهش يافت. درصد فيبر خام و ديواره سلولي بدون همي سلولز (ADF) تغيير معني داري نشان نداد. کاهش اندکي در درصد چربي خام (سطح 0.08 درصد) ديده شد. ميانگين ماده خشک مصرفي و گوارش پذيري ماده خشک در گروه تغذيه شده با تفاله شيرين بيان فرآوري شده، به گونه معني داري بيشتر از گروه شاهد بود. ضرايب گوارش پذيري پروتئين خام، فيبر خام، ماده آلي، چربي خام، عصاره بدون نيتروژن، ديواره سلولي، ديواره سلولي بدون همي سلولز و ليگنين و مجموع مواد غذايي گوارش پذير (TDN)، براي تفاله فرآوري شده، به طور معني داري بيشتر از گروه شاهد بود. به طور کلي، فرآوري با قارچ P.sajor-caju، کيفيت، ارزش غذايي و گوارش پذيري تفاله شيرين بيان را به طور معني داري افزايش داد (p<0 .05="" br="" style="list-style: none; margin: 0px; padding: 0px;">
هدف: ارايه يک مقاله مروري از بررسي هاي انجام شده در زمينه اثرات ضد ويروسي گياه شيرين بيان و ترکيب موثره آن گليسيريزين بود.
روش بررسي: بررسي مقالات ارايه شده در مورد گياه شيرين بيان با استفاده از پايگاه اطلاعاتي اينترنتي نظير MEDLINE و در محدوده سال هاي 2005-1980 صورت گرفت.
نتايج: عصاره هاي ريشه گياه شيرين بيان در برابر طيف وسيعي از ويروس ها مانند هرپس سيمپلکس (HSV-1)، واريسلا زوستر ويروس (VZV)، سايتومگالوويروس (CMV)، ويروس هپاتيت A، B، C، ويروس آنفلوآنزا، سارس و ويروس تضعيف کننده سيستم ايمني انسان (HIV-1)، اثر ضدويروسي فعالي را نشان داده است. به طوري که امروزه گليسيريزيک اسيد در درمان بيماران مبتلا به هپاتيت فعال مزمن استفاده مي شود. به نظر مي آيد که اين ماده از تكثير ويروس ها جلوگيري به عمل مي آورد و همچنين مسير پيام رساني داخل سلولي، بيان ژني، نيتريک اکسيد سينتاز القايي و توليد نيتريک اکسيد را در ماکروفاژ تحت تاثير قرار مي دهد.
نتيجه گيري: به نظر مي آيد که پژوهش هاي وسيع تر باليني به منظور استفاده از اين گياه و ماده موثره آن يعني گليسيريزيک اسيد، در درمان ساير عفونت هاي ويروسي لازم است.
مواد و روش ها: پودر ريشه خشك شده شيرين بيان با متانول عصاره گيري شد. فعاليت آنتي اكسيداني عصاره در مقايسه با آنتي اكسيدان هاي تجاري ( سديم متابي سولفيت و بوتيل هيدروكسي تولوثن) در غلظت هاي 0.1، 0.5، 1 و2 درصد (وزني/وزني) در كرم هيدروكينون 2 درصد بررسي گرديد. فرآورده هاي حاويس آنتي اكسيدان ها و عصاره فوق به مدت سه ماه در دماي 25±0.5 درجه سانتيگراد و 45±0.5 درجه سانتيگراد و به دور از نور نگهداري شدند. پايداري فيزيكي و درصد هيدروكينون باقيمانده پس از 2 هفته، 1، 2 و 3 ماه بررسي گرديد. جهت اندازه گيري ميزان هيدروكينون باقيمانده از روش اسپكتروفتومتري UV و طول موج 294 نانومتر استفاده شد.
يافته ها: نتايج مطالعه حاكي از تسريع تخريب هيدروكينون با افزايش دما بود. افزايش غلظت آنتي اكسيدان سبب افزايش درصد هيدروكينون باقيمانده در فرآورده مي گرديد. اما افزايش درصد آنتي اكسيدان هاي تجاري به ويژه در مورد سديم متا بي سولفيت يك درصد و بوتيل هيدروكسي تولوئن دو درصد، سبب كاهش پايداري فيزيكي فراورده گرديد. در ماه سوم، در هر دو دماي 25 و 45 درجه سانتي گراد، عصاره در تمامي غلظت ها فعاليت آنتي اكسيداني بيشتري را در مقايسه با آنتي اكسيدان ها تجاري نشان داد (P<0 .001="" 0.1="" 0.5="" 1="" 25="" 2="" 45="" 51="" 55="" 60="" 63="" 72="" 76="" 78="" 81="" br="" nbsp="" style="list-style: none; margin: 0px; padding: 0px;">استناج: با استفاده از اين نتايج مي توان عصاره شيرين بيان را با غلظت هاي 0.5 و 1 درصد، به عنوان يك آنتي اكسيدان طبيعي موثر براي مواد حساس به اكسيداسيون پيشنهاد نمود.
در اين تحقيق جهت تشخيص مقدار گليسيريزين در نمونه هاي ريشه شيرين بيان، از روش (بدون هيدروليز ماده) يعني با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا (HPLC) صورت گرفته است. در اين روش جداسازي گليسيريزين از ديگر اجزاي موجود در عصاره ريشه گياه با استفاده از مرحله معكوس صورت گرفت، كه نتايج رضايت بخش و قابل تكرار مي باشند. ريشه گياه از مزرعه گياهان دارويي در باغ گياه شناسي ملي ايران، جمع آوري گرديد. سپس اقدام به استخراج عصاره توسط حلال و شناسايي تركيب اسيد گليسيريزينيك توسط دستگاه (HPLC) نموديم. مقدار تركيب در نمونه 1.5 درصد تعيين گرديد. اين روش مشكلات در روشهاي قبلي را دفع كرده است.
نتایج به دست آمده از محققان دانشگاه نیویورک نشان می دهد ترکیبات گیاه شیرین بیان که حاوی اسید گلیسیرین است، می تواند از انتشار نوعی سلول عفونت بافت های پیوندی بدن را به دنبال دارد جلوگیری کند. این عفونت ها باعث ایجاد تومور و تورم آن ها در زیر پوست می شود.
کاوش های دانشمندان حاکی از آن است افرادی که سیستم دفاعی بدن آن ها دچار اختلال شده است، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این عارضه قرار می گیرند. نتایج این بررسی ها در نشریه تحقیقات بالینی منتشر شده است.
تجربه نشان داده بسیاری از تورم ها که به صورت تبخال نمایان می شوند، برای مدت های طولانی بدون توجه بیمار در بدن وی وجود دارند.
منابع :گیاه شیرین بیان، درمان جدید تومور های سرطانی http://www.sabziran.ir
شیرین بیان «داروئی» http://daneshnameh.roshd.ir
شیرین بیان http://www.parsiteb.com
شیرین بیان موخوره را درمان می كند http://aftab.ir
شیرین بیان http://www.centralclubs.com
گیاه دارویی شیرین بیان Glycyrrhiza glabra http://www.mdplant.blogfa.com
شیرین بیان http://www.iranmania.com
/خ
شيرين بيان اسپانيايي (Glycyrrhiza glabra) به صورت خودرو در برخي از نقاط اروپا و آسيا مي‌رويد. "گلي سيريزين" (Glycyrrhizin) به عنوان ماده‌اي فعال در ريشه شيرين بيان پنجاه برابر از شكر شيرينتر است.
اين ماده حاوي تركيبي به نام "اسيد گلي سيريزيك" مخلوط با نمك‌هاي پتاسيم و كلسيم است. گلي سيريزين و اسيد گلي سيريزيك براي درمان زخم‌هاي گوارشي مفيد است. فرآورده‌هاي حاصله از شيرين بيان از ريشه‌ها و ساقه‌هاي زيرزميني گياه فراهم مي‌آيند. گلي سيريزين و اسيد گلي سيريزيك مهمترين مواد موجود در اين گياه هستند.
ريشه‌هاي اين گياه حاوي كومارين، فلاون، روغنهاي فرار و استرول گياهي نيز هست. از شيرين بيان براي درمان انواع سرفه‌ها و نيز به عنوان يك داروي مسكن در پوست، اسپاسم و تورم، برونشيت، روماتيسم و روم مفاصل و به عنوان ملين استفاده ميشود. بسياري از پزشكان فرآورده‌هاي تهيه شده از ريشة اين گياه را براي درمان زخم گوارشي و التهاب معده مزمن تجويز مي‌كنند (گاستريت مزمن).
برخي ديگر ريشه اين گياه را براي نارسايي اوليه فوق كليه تجويز مي‌كنند. البته هميشه بايد شيرين بيان را با احتياط مصرف کرد. چون ماده گلي سيريزين و اسيد گلي سيريزيك موجود در آن مي‌تواند به غدد فوق كليه آسيب رساند.
شیرین بیان گیاهی است چندساله و از خانواده ی بقولات Fabaceae که ارتفاع آن گاها به 1 تا 2 متر می رسد. برگ های آن به فرم شانه ای مرکب فرد می باشند که برگچه های آن دارای حالت چسبناکی هستند. گل های شیرین بیان به رنگ های آبی یا آبی متمایل به ارغوانی و گاها زرد دیده می شوند. میوه ی این گیاه از نوع نیام است که معمولا هر میوه دارای 3 تا 6 عدد دانه ی لوبیایی شکل می باشد. ریشه ها و ریزوم های این گیاه دارای پوستی قهوه ای رنگ هستند که پس از جدا کردن این پوسته ی خارجی به سایر قسمت های ریشه می رسیم که به رنگ زرد دیده می شوند و دارای طعم شیرینی می باشند.
زمان ظهور گلها اوایل تابستان است. ریشه شیرین بیان نسبتاً قطور بوده و طویل می باشد بطوریکه از 30 تا 200 سانتیمتر طول دارد.
شیرین بیان انواع مختلفی دارد که به شرح زیر هستند:
1- واریته اسپانیایی "G. typical" که میوه آن صا و بدون کرک و ریزومها قهواه ای و به قطر 6 تا 18 میلیمتر می باشد.
2- واریته روسی "G. glandulifera" که پیکره رویشی آن چسبناک و دارای ریشه های متعدد به ضخامت 5 سامتی متر، پوست ریشه فلس دار و قهوه ای رنگ و دارای شیرینی ملایم می باشد.
3- واریته ترکی "G. pallida" که ضخامت ریشه آن حدود 8 سانتی متر است.
4- واریته ایرانی "G. violacca" که ریشه های آن نیز بسیار ضخیم است.
خواص داروئي:
شيرين بيان از نظر طب قديم ايران معتدل است . شيرين بيان را بصورت قطعات كوچك به قطر 0/5 سانتيمتر و طول 1/5 سانتيمتر بفروش مي رسانند .
1)مهمترين خاصيت شرين بيان كه جديدا كشف شده است و در آلمان و اروپا و آمريكا ساتفاده مي شود درمان كننده زخم معده و سرطان معده است براي اين منظور شربت شيرين بيان را تهيه كرده و هر روز بمقدر يك قاشق غذا خوري قبل از غذا به مريض بدهيد و اگر اين عمل را تا 4 ماه تكرار كنيد شخص معالجه خواهد شد .
2)براي تقويت عمومي بدن مفيد است
3)خوردن آن از پيري جلوگيري مي كند
4)براي نرم كردن سينه موثر است
5)زخم ها و تاول هاي پوست را با چاي شيرين بيان شستشو دهيد تا زود خوب شود .
6)ملين است و معمولا آنرا با گياهان ديگر مخلوط مي كنند كه انقباضات را كم مي كند
7)مدر و عرق آور است
8)براي برطرف كردن زخم و التهاب دهان ريشه شيرين بيان را بمكيد .
9)سرفه را برطرف مي كند
10)ورم معده را برطرف مي كند
11)تنگي نفس را تسكين مي دهد
12)براي درمان سوء هاضمه مفيد است
13)براي از بين بردن نفخ شكم مفيد است
14)چشم را تقويت كرده و رفع سردرد مي كند براي اين منظو از فرمول زيراستفاده كنيد :
2 گرم ريشه شيرين بيان را پودر كرده و با يك گرم شكر و يك گرم رازيانه مخلوط كنيد سپس آنرا در آب خيس كرده و هر روز بخوريد.
15)براي درمان موخوره چاي شيرين بيان را به سر بماليد .
16)براي رفع بوي بد زير بغل و پا از برگ هاي شيرين بيان پماد درست كرده و در اين قسمت ها بگذاريد .
طرز استفاده:
دم كرده شيرين بيان : مقدر 50گرم ريشه بدون پوست شيرين بيان را آسياب كرده و در يك ليتر آب جوش بريزيد و بگذاريد مدت 10 دقيقه دم بكشد . جوشانده شيرين بيان : 20 گرم ريشه شيرين بيان بدون پوست را آسياب كرده و در 100 گرم آب ريخته و آنقدر بجوشانيد كه دو سوم آن باقي بماند .
شربت شيرين بيان : ريشه شيرين بيان بدونپ وست را آسياب كرده و با آب مخلوط كرده و آنقدر بجوشانيد تا غليظ شود
تكه هاي شيرين بيان : مانند آب نبات مي توانيد در دهان گذاشته و بمكيد .
مضرات :
استفاده زياد از شيرين بيان براي طحال مضر است و اگر مي خواهيد از شيرين بيان براي برطرف كردن بيماري و براي مدت طولاني استفاده كنيد بهتر است آنرا با كتيرا بخوريد .
پراکنش و نیازهای اکولوژیکی
شیرین بیان در اکثر مناطق جهان بخصوص میان دو عرض جغرافیایی 30 و 45 درجه در نیمکره شمالی زمین می روید. این گیاه در کشورمان نیز پراکنش بسیار وسیعی دارد و در استان هایی چون خراسان (شمالی و رضوی)، آذربایجان شرقی و غربی، زنجان، گلستان، کردستان، فارس، اصفهان، تهران و ... مشاهده می شود. شیرین بیان بطور کلی گیاهی نورپسند است که در طول رویش به هوای گرم و رطوبت متوسط نیاز دارد.
کاشت، داشت و برداشت
تکثیر رویشی (تقسیم ریزوم و ریشه) روش تجاری تکثیر شیرین بیان می باشد اما این گیاه را بوسیله ی بذر نیز می توان تکثیر نمود که در اینجا به تکثیر رویشی این گیاه می پردازیم. در فصل پائیز (آبان ماه) ریزوم گیاهان 3 تا 4 ساله را پس از خروج از خاک به قطعات 15 تا 25 سانتی متری تقسیم می کنند. این قطعات را در ردیف هایی با فاصله ی 60 تا 80 سانتی متر و با فاصله ی30 تا 40 سانتی متر از یکدیگر کشت می نمایند. پس از کاشت بایست به سرعت آبیاری صورت بگیرد. شیرین بیان یکی از گیاهان دارویی است که بیشتر بصورت بهره برداری از طبیعت به بازار مصرف می رسد و کمتر مورد کشت و کار قرار می گیرد و جالب است که بدانیم ریشه ی این گیاه بصورت خشک شده یا عصاره، یکی از مهمترین اقلام صادراتی کشورمان در بخش گیاهان دارویی است و در بسیاری از کشورهای اروپایی نظیر انگلیس، بلژیک، فرانسه و ... مورد کشت وسیع قرار می گیرد. برداشت ریشه های این گیاه در فصل پائیز سال سوم یا چهارم صورت می گیرد. این عمل در سطوح کوچک با استفاده از بیل و در سطوح وسیع توسط ماشین های مخصوص انجام می شود.
فرآوری
قسمت مورد استفاده ی این ریشه های این گیاه هستند که دارای ترکیبات مختلفی می باشند. مهمترین ترکیب موجود در ریشه های این گیاه اسید گلیسریزیک است که 50 بار از شکر شیرین تر می باشد و مقدار آن با توجه به شرایط محیطی و واریته ی گیاه بین 5 تا 20 درصد می باشد.
تعدادی از مقالات مرتبط با این گیاه
بررسي اثر سايتوتوكسيسيتي و بازدارندگي عصاره ريزوم شيرين بيان (Glycyrrhiza glabra) و گل بابونه (Matricaria aurea) بر فعاليت ماتريكس متالوپروتئينازها (MMPs) در مقايسه با تركيبات استروئيدي و غير استروئيدي در كشت سلولي فيبروساكروماآنزيم هاي ماتريكس متالوپروتئيناز (MMPs)، خانواده بزرگ آنزيم هاي پروتئوليتيك وابسته به كلسيم و روي هستند كه در تجزيه تركيبات مختلف ماتريكس خارج سلولي نقش دارند. نقش اين آنزيم ها در پيشرفت و گسترش بيماري هاي التهابي (آرتريت روماتوئيد)، بيماري هاي قلبي عروقي و تومورهاي سرطاني كاملا شناخته شده است. مطالعات انجام شده دال بر اثر مهاري تركيبات ضد التهاب غير استروئيدي (NSAIDs) و استروئيدي (دگزامتازون) بر روي ماتريكس متالوپروتئينازها است.
مواد و روش كار: در اين تحقيق اثر مهاري و سميت سلولي عصاره هيدروالكلي گياهان شيرين بيان و بابونه در مقايسه با داروهاي استروئيدي و غير استروئيدي با به كارگيري سل لاين فيبروساركوما (Wehi 164) براي بررسي سميت سلولي و روش ژلاتين زايموگرافي براي سنجش ميزان اثر مهاركنندگي بر فعاليت ماتريكس متالوپروتئينازها بررسي شد.
يافته ها: نتايج نشان داد كه اثر مهاركنندگي شيرين بيان و بابونه، به ترتيب، معادل 9500mg/ml و 933.33 و سميت سلولي به دست آمده براي اين گياهان، به ترتيب، معادل 326.67mg/ml و 3450 بود.
نتيجه گيري: گياهان بابونه و شيرين بيان سميت سلولي بسيار كمتري ولي اثر مهاري ضعيف تري نسبت به داروهاي استروئيدي و غير استروئيدي بكار رفته در اين تحقيق از خود نشان دادند. همچنين مشخص شده است كه سميت سلولي بابونه 0.1 سميت سلولي شيرين بيان است.
بررسي اثر عصاره هيدروالکلي شيرين بيان (.Glycyrrhiza glabra L) بر ايجاد پلاکهاي آترواسکلروتيک در آئورت خرگوشهاي هيپرکلسترولميک
آترواسکلروز که اساسا در سرخرگهاي بزرگ و متوسط اتفاق يکي از عوامل اصلي در ايجاد بيماريهاي قلبي عروقي مي باشد. مطالعات اپيدميولوژيک نشان مي دهند، در جوامعي که از گياهان دارويي استفاده مي کنند بيماريهاي قلبي عروقي و از جمله آترواسکلروز کمتر ديده مي شود. شيرين بيان (Glycyrrhiza glabra) گياهي از خانواده نخود است که وجود ترکيبهاي هيپوليپيدميک و فلاونوئيدهاي با فعاليت آنتي اکسيدان قوي در اين گياه به اثبات رسيده است. هدف اين تحقيق بررسي اثرات عصاره شيرين بيان بر ليپيدهاي سرم و ايجاد آترواسکلروز در خرگوش هاي تغذيه شده با رژيم پر کلسترول مي باشد. در اين تحقيق 15 سر خرگوش نر به صورت تصادفي به سه گروه تقسيم شدند. گروه رژيم معمولي، کنترل پر کلسترول (1% کلسترول) و گروه پر کلسترول + شيرين بيان (مصرف يک روز در ميان عصاره شيرين بيان با ميزان (50 mg/kg body weight. غلظت کلسترول تام (TC)، تري گليسريد (TG)، LDL کلسترول سرم در زمان شروع آزمايش، پايان ماه اول و پايان ماه دوم در خرگوش ها تعيين شده است. در پايان مطالعه خرگوش ها با ميزان بالاي کلروفرم کشته و آئورت آنها براي تعيين شدت ضايعات آترواسکلروتيک برداشته شد. شيرين بيان به طور معني دار سطح TC، TG و LDL کلسترول را کاهش و سطح HDL کلسترول را افزايش مي دهد و سبب کاهش ضايعات آترواسکلروتيک در آئورت مي شود (p-value<0 .05="" br="" style="list-style: none; margin: 0px; padding: 0px;">
بررسي اثر عمق كاشت و اندازه ريزوم بر رشد بالاي زميني گياه شيرين بيان (.Glycyrrhiza glabra L)
به منظور بررسی اثرات عمق کاشت و اندازه ریزوم بر رشد قسمت بالای زمینی گیاه شیرین بیان آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی مشهد در سال 1380 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و با دو عامل عمق کاشت در سه سطح (10، 20 و 40 سانتی متر) و اندازه ریزوم در سه سطح (2،1 و 3 جوانه ای) در قالب طرح کاملا تصادفی و با دو تکرار انجام شد. با افزایش عمق کاشت و اندازه ریزوم سطح برگ و وزن خشک آن افزایش یافت. وزن خشک ساقه در عمق های پایین کاهش ولی با افزایش اندازه ریزوم، وزن خشک آن افزایش یافت. بالاترین وزن خشک کل در عمق 20 سانتی متر بدست آمد که بسیار نزدیک به وزن خشک عمق 40 سانتی متر بود و ریزوم سه جوانه ای نسبت به دو ریزوم دیگر، بالاترین وزن خشک کل را تولید نمود این طور به نظر می رسد که قرار گرفتن ریزوم های سه جوانه ای در عمق 20 سانتی متری سبب تهییج رشد شیرین بیان می شود.
بررسي اثر عمق كاشت و اندازه ريزوم بر رشد پايين زميني گياه هرز شيرين بيان (.Glycyrrhiza glabra L)
به منظور بررسي اثر عمق كاشت و اندازه ريزوم بر رشد قسمت پايين زميني گياه شيرين بيان، آزمايشي در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي مشهد و در سال 1380 انجام شد. آزمايش به صورت فاكتوريل و با دو عامل عمق كاشت در سه سطح (10، 20 و 40 سانتيمتر) و اندازه ريزوم در سه سطح (1، 2 و 3 جوانه اي) در قالب طرح بلوكهاي كاملا تصادفي و با دو تكرار انجام شد. وزن خشك ريشه و ريزوم مادري در طي فصل رشد گياه مورد پايش قرار گرفتند. بيشترين و كمترين وزن خشك به ترتيب در عمق 20 و 40 سانتيمتر مشاهده شد. تا حدود 100 روز پس از كاشت، وزن خشك ريشه از ريشه بسيار كندي برخوردار بود، ولي پس از آن افزايش يافت. ريزوم هاي با اندازه هاي مختلف، وقتي در عمق 20 سانتيمتر قرار گرفتند، بيشترين وزن خشك ريشه را توليد كردند. ريزوم هاي سه جوانه اي، حداكثر و ريزوم هاي تك جوانه اي، كمترين وزن خشك ريشه را توليد كردند. تا حدود 60 روز پس از كاشت، وزن خشك در ريزوم هاي مادري كاهش يافت. بعد از روز هفتاد و پنجم، وزن خشك ريزوم مادري افزايش يافت و كليه بوته ها شروع به پركردن ريزوم هاي مادري نمودند، به نحوي كه ريزوم هاي موجود در عمق 20 سانتيمتري، بالاترين وزن خشك را داشتند. در روز 160ام پس از كاشت، ريزوم ها مجددا شروع به تخليه كردند. ريزوم هاي تك و سه جوانه اي به ترتيب كمترين و بالاترين وزن خشك ريزوم هاي مادري را طي فصل رشد نشان دادند.
بررسي برخي جنبه هاي اکوفيزيولوژيک ريزوم علف هرز شيرين بيان (Glycyrrhiza glabra)
کنترل علف هاي هرز چند ساله بدليل سيستم زيرزميني گسترده بسيار دشوار است. در اين پژوهش که در سال هاي 83-1381 صورت گرفت، عوامل اکوفيزيولوژيکي موثر بر جوانه زني و کاهش جوانه زني ريزوم علف هرز شيرين بيان بصورت آزمايش هاي جداگانه در خزانه و آزمايشگاه مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد که ريزوم ها در دماي پايين تر از 6 درجه سانتي گراد جوانه نزدند و ريزوم ها براي جوانه زني به حداقل 154 درجه- روز نياز داشتند. نياز حرارتي کل نيز از 50 درصد جوانه زني تا برداشت 3549 درجه - روز تعيين شد. نتايج آزمايش کنترل جوانه زني بوسيله يخ آب در چهار سطح دماي انجماد 0، -3، -5 و -10 درجه سانتي گراد و رطوبت خاک در سه سطح ظرفيت زراعي، غرقاب و خشک در 4 تکرار نشان داد که غرقاب در دماي 5 درجه سانتي گراد منجر به کاهش جوانه زني شد و ريزوم ها در دماي -3 درجه سانتي گراد و پايين تر از آن در تمامي سطوح رطوبت خاک جوانه نزدند. در آزمايش تنش خشک شدگي در شرايط آزمايشگاهي، ريزوم هايي که 10 روز در دماهاي 25 درجه سانتي گراد و بالاتر قرار گرفتند، جوانه نزدند. در کل نتايج اين پژوهش نشان داد که امکان کنترل جوانه زني ريزوم شيرين بيان با استفاده از روش هاي فيزيکي بصورت آزمايشگاهي وجود دارد.
جنبه هاي اكوفيزيولوژيكي جوانه زني شيرين بيان (.Glycyrrhiza glabra L) در واكنش به دما
شيرين بيان گياهي صنعتي و دارويي است كه در ايران بعنوان علف هرز عمده مزارع ديم و باغات كشور شناخته مي شود. خصوصيات جوانه زني بذور جمع آوري شده شيرين بيان از كرمانشاه و فارس تحت تيمار دماهاي ثابت (0، 3، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتيگراد) مورد بررسي قرار گرفت. بيشترين درصد جوانه زني در بذور كرمانشاه و فارس به ترتيب در دماي 25 و 20 درجه سانتيگراد مشاهده شد و درصد نهايي جوانه زني بذور فارس بيشتر از كرمانشاه بود. در دماي 40 درجه سانتيگراد درصد نهايي جوانه زني در بذور كرمانشاه و فارس به ترتيب 27 و 43 درصد بدست آمد. سرعت جوانه زني نيز روند مشابهي را دارا بود. براي هر دو جمعيت، كوتاه ترين زمان رسيدن به 10، 50 و 90 درصد جوانه زني در محدوده 20 تا 30 سانتيگراد براي هر دو جمعيت كوتاهترين زمان حاصل شد. درجه حرارت كمينه، بهينه و بيشينه جوانه زني به ترتيب 2.2، 29.1، 45.3 سانتيگراد براي بذور جمع آوري شده از كرمانشاه و 2.4، 29.2، 44 درجه سانتيگراد براي بذور جمع آوري شده از فارس بود.
گوارش پذيري تفاله شيرين بيان (.Glycyrrhiza glabra L) فرآوري شده با قارچ Pleurotus sajor-caju
هدف از انجام اين پژوهش، بررسي تاثير فرآوري با قارچ Pleurotus sajor-caju بر گوارش پذيري تفاله شيرين بيان (Glycyrrhiza giabra L.) بود. قارچ P.sajor-caju روي دانه هاي گندم سترون شده، کشت داده شد و پس از دو هفته رشد، به تفاله شيرين بيان سترون درون کيسه هاي پلاستيکي دو کيلويي، افزوده شد. پس از دو هفته، (در دماي 25 درجه سانتي گراد) ميسليوم هاي قارچ، روي تفاله رشد کردند و مورد استفاده قرار گرفتند. ضرايب گوارش پذيري در 12 قوچ قزل اندازه گيري شد.فرآوري تفاله شيرين بيان با قارچ موجب افزايش ميزان ماده خشک، پروتيين خام (CP) و عصاره بدون نيتروژن (NFE) شد ولي درصد خاکستر، ديواره سلولي (NDF) و ليگنين (ADL) کاهش يافت. درصد فيبر خام و ديواره سلولي بدون همي سلولز (ADF) تغيير معني داري نشان نداد. کاهش اندکي در درصد چربي خام (سطح 0.08 درصد) ديده شد. ميانگين ماده خشک مصرفي و گوارش پذيري ماده خشک در گروه تغذيه شده با تفاله شيرين بيان فرآوري شده، به گونه معني داري بيشتر از گروه شاهد بود. ضرايب گوارش پذيري پروتئين خام، فيبر خام، ماده آلي، چربي خام، عصاره بدون نيتروژن، ديواره سلولي، ديواره سلولي بدون همي سلولز و ليگنين و مجموع مواد غذايي گوارش پذير (TDN)، براي تفاله فرآوري شده، به طور معني داري بيشتر از گروه شاهد بود. به طور کلي، فرآوري با قارچ P.sajor-caju، کيفيت، ارزش غذايي و گوارش پذيري تفاله شيرين بيان را به طور معني داري افزايش داد (p<0 .05="" br="" style="list-style: none; margin: 0px; padding: 0px;">
مروري بر اثرات ضدويروسي گياه شيرين بيان (.Glycyrrhiza glabra L) و ترکيب موثره آن گليسيريزين
گياه شيرين بيان از خانواده لگوميناسه است. تعدادي از مواد موثره اين گياه شامل تري ترپن هاي ساپونيني، فلاونوييدها، چالکون ها و ايزوفلاون ها است. مهم ترين ماده موجود در گياه شيرين بيان، اسيد گليسريزيك است.هدف: ارايه يک مقاله مروري از بررسي هاي انجام شده در زمينه اثرات ضد ويروسي گياه شيرين بيان و ترکيب موثره آن گليسيريزين بود.
روش بررسي: بررسي مقالات ارايه شده در مورد گياه شيرين بيان با استفاده از پايگاه اطلاعاتي اينترنتي نظير MEDLINE و در محدوده سال هاي 2005-1980 صورت گرفت.
نتايج: عصاره هاي ريشه گياه شيرين بيان در برابر طيف وسيعي از ويروس ها مانند هرپس سيمپلکس (HSV-1)، واريسلا زوستر ويروس (VZV)، سايتومگالوويروس (CMV)، ويروس هپاتيت A، B، C، ويروس آنفلوآنزا، سارس و ويروس تضعيف کننده سيستم ايمني انسان (HIV-1)، اثر ضدويروسي فعالي را نشان داده است. به طوري که امروزه گليسيريزيک اسيد در درمان بيماران مبتلا به هپاتيت فعال مزمن استفاده مي شود. به نظر مي آيد که اين ماده از تكثير ويروس ها جلوگيري به عمل مي آورد و همچنين مسير پيام رساني داخل سلولي، بيان ژني، نيتريک اکسيد سينتاز القايي و توليد نيتريک اکسيد را در ماکروفاژ تحت تاثير قرار مي دهد.
نتيجه گيري: به نظر مي آيد که پژوهش هاي وسيع تر باليني به منظور استفاده از اين گياه و ماده موثره آن يعني گليسيريزيک اسيد، در درمان ساير عفونت هاي ويروسي لازم است.
مقايسه فعاليت آنتي اكسيداني عصاره شيرين بيان (Glycyrrhiza glabra L) با آنتي اكسيدان هاي تجاري در كرم هيدروكينون 2 درصد
سابقه و هدف: با توجه به عوارض مختلف گزارش شده از آنتي اكسيدان هاي تجاري، در سال هاي اخير، تحقيقات بر روي دستيابي به آنتي اكسيدان هاي سالمتر و موثرتر از منابع طبيعي، متمركز شده است. هيدروكينون، يك ماده روشن كننده است كه براي روشن نمودن نواحي هيپرپيگمانته در فرآورده هاي آرايشي بكار مي رود. اين ماده شيميايي به سختي پايدار ميشود و بر اثر اكسيداسيون، به سرعت درمعرض هوا قهوه اي رنگ مي گردد. در اين پژوهش اثر آنتي اكسيداني عصاره متانولي شيرين بيان در مقايسه با آنتي اكسيدان هاي تجاري مورد بررسي قرارگرفته است. مواد و روش ها: پودر ريشه خشك شده شيرين بيان با متانول عصاره گيري شد. فعاليت آنتي اكسيداني عصاره در مقايسه با آنتي اكسيدان هاي تجاري ( سديم متابي سولفيت و بوتيل هيدروكسي تولوثن) در غلظت هاي 0.1، 0.5، 1 و2 درصد (وزني/وزني) در كرم هيدروكينون 2 درصد بررسي گرديد. فرآورده هاي حاويس آنتي اكسيدان ها و عصاره فوق به مدت سه ماه در دماي 25±0.5 درجه سانتيگراد و 45±0.5 درجه سانتيگراد و به دور از نور نگهداري شدند. پايداري فيزيكي و درصد هيدروكينون باقيمانده پس از 2 هفته، 1، 2 و 3 ماه بررسي گرديد. جهت اندازه گيري ميزان هيدروكينون باقيمانده از روش اسپكتروفتومتري UV و طول موج 294 نانومتر استفاده شد.
يافته ها: نتايج مطالعه حاكي از تسريع تخريب هيدروكينون با افزايش دما بود. افزايش غلظت آنتي اكسيدان سبب افزايش درصد هيدروكينون باقيمانده در فرآورده مي گرديد. اما افزايش درصد آنتي اكسيدان هاي تجاري به ويژه در مورد سديم متا بي سولفيت يك درصد و بوتيل هيدروكسي تولوئن دو درصد، سبب كاهش پايداري فيزيكي فراورده گرديد. در ماه سوم، در هر دو دماي 25 و 45 درجه سانتي گراد، عصاره در تمامي غلظت ها فعاليت آنتي اكسيداني بيشتري را در مقايسه با آنتي اكسيدان ها تجاري نشان داد (P<0 .001="" 0.1="" 0.5="" 1="" 25="" 2="" 45="" 51="" 55="" 60="" 63="" 72="" 76="" 78="" 81="" br="" nbsp="" style="list-style: none; margin: 0px; padding: 0px;">استناج: با استفاده از اين نتايج مي توان عصاره شيرين بيان را با غلظت هاي 0.5 و 1 درصد، به عنوان يك آنتي اكسيدان طبيعي موثر براي مواد حساس به اكسيداسيون پيشنهاد نمود.
اندازه گيري گليسيريزين در ريشه گياه شيرين بيان (.Glycyrrhiza glabra L) توسط دستگاه كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا (HPLC)
ريشه گياه شيرين بيان (Glycyrrhiza glabra L.) به طور عام ليكوريس ناميده ميشود كه به عنوان عامل شيرين كننده و بيش از دو هزار سال كاربرد دارويي داشته است. ليكوريس داراي پنج حلقه ساپونين تريترپن به نام اسيد گليسيريزينيك است. اين تركيب متعلق به مشتقات بتا - آميرين(b-amyrin) مي باشد. شيرين بيان به خاطر مزه شيرين آن به عنوان عامل ضد التهاب، آلرژي و زخم شناخته شده است. تاكنون جهت ارزيابي مقدار گليسيريزين در ريشه گياه شيرين بيان و عصاره هاي حاصل از آن از روشهاي مختلفي استفاده شده است، كه تماما غير اختصاصي و متكي به روشهاي غير مستقيم مي باشند. در اين تحقيق جهت تشخيص مقدار گليسيريزين در نمونه هاي ريشه شيرين بيان، از روش (بدون هيدروليز ماده) يعني با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا (HPLC) صورت گرفته است. در اين روش جداسازي گليسيريزين از ديگر اجزاي موجود در عصاره ريشه گياه با استفاده از مرحله معكوس صورت گرفت، كه نتايج رضايت بخش و قابل تكرار مي باشند. ريشه گياه از مزرعه گياهان دارويي در باغ گياه شناسي ملي ايران، جمع آوري گرديد. سپس اقدام به استخراج عصاره توسط حلال و شناسايي تركيب اسيد گليسيريزينيك توسط دستگاه (HPLC) نموديم. مقدار تركيب در نمونه 1.5 درصد تعيين گرديد. اين روش مشكلات در روشهاي قبلي را دفع كرده است.
گیاه شیرین بیان، درمان جدید تومور های سرطانی
بررسی های اخیر دانشمندان نشان داده است نوعی ترکیب متشکل از گیاه شیرین بیان می تواند از شیوع سلول های سرطانی در بدن جلوگیری کند. نتایج به دست آمده از محققان دانشگاه نیویورک نشان می دهد ترکیبات گیاه شیرین بیان که حاوی اسید گلیسیرین است، می تواند از انتشار نوعی سلول عفونت بافت های پیوندی بدن را به دنبال دارد جلوگیری کند. این عفونت ها باعث ایجاد تومور و تورم آن ها در زیر پوست می شود.
کاوش های دانشمندان حاکی از آن است افرادی که سیستم دفاعی بدن آن ها دچار اختلال شده است، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این عارضه قرار می گیرند. نتایج این بررسی ها در نشریه تحقیقات بالینی منتشر شده است.
تجربه نشان داده بسیاری از تورم ها که به صورت تبخال نمایان می شوند، برای مدت های طولانی بدون توجه بیمار در بدن وی وجود دارند.
شیرین بیان موخوره را درمان می كند
مهمترین ماده موثر شیرین بیان در ریشه گیاه موجود است از شكر شیرین تر است ریشه و ریزوم گیاه كه به صورت با پوست یا بدون پوست مصرف دارویی دارد، قسمت مورد استفاده گیاه است كه در قطعات استوانه ای در عطاری ها به فروش می رسد.شیرین بیان كه به عنوان پدربزرگ گیاهان دارویی معروف است خواص درمانی بسیاری دارد از جمله درمان كننده زخم معده و سرطان معده است كه برای این منظور شربت این گیاه را تهیه و روزانه به مقدار یك قاشق غذاخوری قبل از غذا به مریض داده شود.این گیاه برای تقویت عمومی بدن مفید است و خوردن آن از پیری جلوگیری می كند. همچنین برای برطرف كردن زخم و التهاب دهان ریشه شیرین بیان را بمكید.شیرین بیان سرفه را برطرف می كند و تنگی نفس را تسكین می دهد و برای درمان سوء هاضمه مفید است و چشم را نیز تقویت می كند.عرق شیرین بیان برای درمان سرفه و گرفتگی صدا، كم خونی، زخم و عفونت های لثه، بدبویی دهان و اشتها مفید است.بالا بردن فشارخون و پایین آوردن پتاسیم خون مضرات این گیاه محسوب می شود.منابع :گیاه شیرین بیان، درمان جدید تومور های سرطانی http://www.sabziran.ir
شیرین بیان «داروئی» http://daneshnameh.roshd.ir
شیرین بیان http://www.parsiteb.com
شیرین بیان موخوره را درمان می كند http://aftab.ir
شیرین بیان http://www.centralclubs.com
گیاه دارویی شیرین بیان Glycyrrhiza glabra http://www.mdplant.blogfa.com
شیرین بیان http://www.iranmania.com
/خ
