فهرست صورتهای فلکی

به گروهی از ستاره‌ها که در تجسم انسان شکل و پیکربندی مشخصی را تشکیل داده باشند صورت فلکی یا پیکر آسمانی می‌گویند. صورت‌های فلکی در فرهنگ‌های گوناگون حضور داشته‌اند و طی گذشت زمان تغییراتی هم در تقسیم‌بندی، تعداد و نامگذاری آنها صورت گرفته است. جدول زیر نام‌های فارسی صورت‌های فلکی امروزی را نشان می‌دهد: ۸۸ صورت فلکی امروزی آبمار • آتشدان • ارابه‌ران • اژدها • اسب بالدار • اسب کوچک • اسکنه • آفتاب‌پرست • بادبان • بزغاله • برساووش • بره • پیاله • پیکان • تاج جنوبی • تاج شمالی • تازی‌ها • ترازو • تک‌شاخ • تلسکوپ • تلمبه • تور • توکان • جوی • چلپاسه • چلیپا • خرچنگ • خرس بزرگ • خرس کوچک • خرگوش • درنا • دلفین • دلو • دوپرگار • دوپیکر • دوشیزه • ذات‌الکرسی • روباهک • زانوزده • زرافه • زن برزنجیر • ساعت • سپر • سکستان • سگ بزرگ • سگ کوچک • سنگتراش • سه‌پایه • سه‌سو • سیاه‌گوش • سیمرغ • شاه‌تخته • شکارچی • شلیاق • شیر • شیر کوچک • طاووس • عقاب • قطب‌نما • قنطورس • قیفاووس • کبوتر • کژدم • کشتیدم • کلاغ • کمان • کوره • کوهمیز • گاو • گاوران • گرگ • گونیا • گیسو • مار • مار باریک • مارافسای • ماکیان • ماهی • ماهی پرنده • ماهی جنوبی • ماهی زرین • مثلث جنوبی • مرغ بهشتی • مگس جنوبی • میکروسکوپ • نهنگ • هشتک • هندی نام‌های دیگر صورت‌های فلکی در زبان فارسی برای دسته‌ای از صورت‌های فلکی (پیکرهای آسمانی) که از قدیم شناخته شده بودند نام‌های گوناگونی بکار رفته است. بسیاری از آنها انواع نامهای عربی یا فارسی بکاررفته در متون قدیمی‌تر هستند. این نامهای مترادف و برابرهای انگلیسی آنها در زیر می‌آیند: نام فارسی نام‌های دیگر در متون فارسی نام‌های انگلیسی آبمار مار آبی، نرمار، هیة الماء Hydrus آتشدان مجمره، عودسوز، محراب نفاطه، الببغاء Ara ارابه‌ران ممسک‌الاعنه، ممسک العِنان، عناندار، صاحب المعز Auriga اژدها تنین، جوزهر (عربی‌شده گوزهر فارسی)، هَشتَنبَر Draco اسب بزرگ فرس اعظم، فرس ثانی، اسب بالدار Pegasus اسب کوچک فَرَس اول، قطعةالفَرَس، پاره‌اسب Equuleus اسکنه قلم Caelum آفتاب‌پرست حرباء Chamaeleon بادبان شراع Vela بزغاله جُدَی، بُزیچه چرخ، بز دریایی، بزماهی Capricornus برساووش بَرَنده سر دیو، برنده سر غول، سوار، حامل رأس الغول، دیوکش Perseus بره حَمَل Aries پیاله جام، کاسه بزرگ، باطیه، معلف Crater پیکان تیر، سهم Sagitta تاج جنوبی اکلیل جنوبی، افسر، قبه Corona Australis تاج شمالی فُکّه، اکلیل شمالی، کاسه درویشان، کاسه یتیمان، کاسه لئیمان، قصعةالمساکین Corona Borealis تازی‌ها سگ‌های تازی، سگ‌های شکاری Canes Venatici ترازو میزان، پله Libra تک‌شاخ - Monocerus تلسکوپ - Telescopium تلمبه مفرغة الهواء، تلمبه بادی Antlia تور تور ماهیگیری، تاربست، شبکه Reticulum توکان طوقان Tucana جوی نهر، رودخانه فلکی، نهر الاردن Eridanus چلپاسه سوسمار، مارمولک، بزمجه Lacerta چلیپا صلیب جنوبی Crux خرچنگ سرطان Cancer خرس بزرگ دب اکبر، هفت اورنگ، ارابه داوود، بنات نعش کبری Ursa Major خرس کوچک دب اصغر، هفت اورنگ کوچک، سریر فلک Ursa Minor خرگوش اَرنَب Lepus دُرنا - Grus دلفین - Delphinus دَلو ریزنده آب، ساکب‌الماء، دال Aquarius دوپرگار پرگار Circinus دوپیکر جوزا، تؤمان Gemini دوشیزه عذرا، خوشه، سنبله Virgo ذات‌الکرسی خداوند کرسی، سرور تخت Cassiopeia روباهک روباه، ثعلب Vulpecula زانوزده برزانونشسته، الجاثی علی رکبتیه، پهلوان، راقص، هرکول Hercules زرافه - Camelopardalis زن برزنجیر اِمرأة المُسلسله، ناقه، زن زنجیری، زن در زنجیر، شاهزاده Andromeda ساعت - Horologium سپر - Scutum سکستان السدس Sextans سگ بزرگ کلب اکبر، کلب الجبار، سگ کلان Canis Major سگ کوچک کلب اصغر، کلب مقدم، الغمیصاء، تریشگ (از پارسی میانه) Canis Minor سنگتراش کارگاه، حَجّار Sculptor سه‌پایه (نقاش) آلةالمصور Pictor سه‌سو مثلث، الاشراط Triangulum سیاه‌گوش وشق Lynx سیمرغ عنقاء، ققنوس Phoenix شاه‌تخته کشتی، تیر حمال، السفینةالطائر Carina شکارچی جبار، راعی، النسق، بزرگ‌منش Orion شَلیاق چنگ رومی، دیگ‌پایه، یک‌پایه، سه‌پایه، لورا (از لاتین)، اثافی، نسر واقع، سلحفات، بربط، الصنج، کَشَف Lyra شیر اسد، شیر سپهر Leo شیر کوچک اسد اصغر Leo Minor طاووس - Pavo عقاب - Aquila قطبنما - Pyxis قنطورس سنطوروس، ظلیم Centaurus قیفاووس سلطان، ملتهب Cepheus کبوتر حمامه Columba کژدم عقرب Scorpius کشتی‌دم دنباله کشتی Puppis کلاغ غُراب، زاغ Corvus کمان قوس، رامی، کماندار، کمانگیر، تیرانداز، نیم‌اسب Sagittarius کوره تنور Fornax کوهمیز میز، میز صحرائی Mensa گاو ثور Taurus گاوران عوّا، گاوچران، بقار، صیّاح، حارس‌الشمال، حارس‌السماء، بورطیس حارس، طاردالدب Boötes گرگ سبع Lupus گونیا خطکش، تراز Norma گیسو گیسوان برنیکه Coma Berenices مار حیّه Serpens مار باریک شجاع Hydra مارافسای حوّاء، حامل مار Ophiuchus ماکیان دجاجه، قو، مرغ، طایر، اوز العراقی، الفوارس Cygnus ماهی حوت، حوتین، سمکه، دوماهی، ماهی سپهر Pisces ماهی پرنده - Volans ماهی جنوب حوت جنوبی Piscis Austrinus ماهی زرین ماهی طلایی، طلاماهی، ابوسیف Dorado مثلث جنوبی - Triangulum Australe مرغ بهشتی پرنده بهشتی Apus مگس جنوبی مگس، ذبابه Musca میکروسکوپ - Microscopium نهنگ قیطُس، هیولای دریایی، مجمع الکواکب، کَهت (از پارسی میانه) Cetus هَشتَک ثُمن، اُکتان Octans هندی - Indus جستارهای وابسته فهرست پیکرهای آسمانی بر اساس وسعت منابع منابع نامهای جدول: فراس، نایجل، آسمان شب، ترجمه علی رؤوف، تهران: چاپ دوم ۱۳۶۹، صص ۷۵-۷۸. لغتنامه دهخدا. ترجمه عجایب‌المخلوقات قزوینی. دانشنامه رشد.[۱] آکادمی علوم فضایی ایران از ویکی پدیا