دیوید دین، فصل پنجم مدیریت نمایشگاههای موزه ای David Dean

فصل پنجم

مدیریت نمایشگاه

نمایشگاهها، علاوه بر فعالیت های گرد آوری و تولید نیازمند مدیریت و تلاشهای اداری بسیارند.  مدیران موزه ها با مسائل بسیاری دست به گریبانند که بر می گردد به کارهای روزانه موزه، مدیریت پرسنل/کارکنان/موظفین، روابط عمومی و پاسخگوی/مسئولیت مالی و آموزشی.  در میان کارها/وظایف مدیریتی موزه چند تائی هست که با برنامه ریزی وآماد نمایشگاه ارتباط مستقیم دارد. 

·         زمان بندی و پیمانکاری نمایشگاهها

·         عقد قراردادهای خدماتی با پیمانکاران

·         تولید نمایشگاه و مدیریت منابع

·         مستند سازی/توثیق و ثبت

·         نشر و بازاریابی/تسویق

زمان بندی

هر نمایشگاه خود یک طرح/پروژه/مشروع است و آغاز و پایانی مشخص دارد.  بین ایندو، شمار معینی از فعالیت ها هست که انجامشان هدف نمایشگاه را محقق می سازد.  محصولِ غائی خود نمایشگاه است.  نمایشگاهها فضا ا اشغال می کنند و تولید، فعالیت و نگهداریشان نیازمند منابع است. 

دو نوع طرح/پروژه نمایشگاهی هست که حسب مدت برگزاری تعریف می شوند:

·         نمایشگاههای دارای مدت معین که موقت نامیده می شوند

·         نمایشگاههای دارای مدت نا معین که دائمی نامیده می شوند

نمایشگاههای موقت نوعا به مدت یک سال یا کمتر در معرض نمایش اند.  با این حال "موقت" تابع تفسیر است و می تواند بیش از یکسال هم بدرازا کشد.   معمولا هر نمایشگاهی که بیش از سه سال طول بکشد بلند مدت یا دائمی شناخته می شود.  این دست قواعد قراردادی است و بسا که هر موسسه تعاریف مختص به خود را داشته باشد.  آنچه اهمیت دارد درک روشن و درست تعاریف است چرا که به استفاده از اشیاء ارتباط دارند.  برخی اشیاء تنها می توانند به مدتی کوتاه – حد اکثر شش ماه در معرض محیط نمایشگاهی قرار گیرند.  لازم است لفظ "موقت" نمایانگر این دست محدودیت ها باشد.

گنجاندن نمایشگاه در مقطعی از دوران فعالیت های موزه را زمان بندی گویند.  رزرو کردن،[1] عبارت است از اقدام به قرار و مدار با موزه یا موسسه ای دیگر جهت امانت گرفتن یک نمایشگاه.

کار زمان بندی نمایشگاهها به اشخاصی گوناگون در سازمان موزه سپرده/محول می شود.  اینکه زمان بندی را چه کسی انجام می دهد براستی بستگی به ساختار تشکیلات کارکنان و شرح وظایف در مشاغل سازمانی دارد.  برخی موارد متصدی ثبت اموال[2] عهده دار این نقش می گردد و ممکن است در موارد دیگر یکی از کارکنان بخش آموزش یا نمایش یا یکی از مدیران مسئول اینکار گردد.  در موزه های کوچک تمامی وظائف زمان بندی و برنامه ریزی در حوزه مسئولیت یکی دو تن قرار می گیرد.  مهم ترین اصل وجود هماهنگی است، صرفنظر از اینکه چه شخص یا اشخاصی عهده دار این نقش باشند. 

هماهنگی و ارتباط بس ضروری است.  یکایک افراد دست اندرکار برنامه ریزی، مدیریت، تولید و نگهداری نمایشگاه باید از پیشرفت طرح با خبر باشند.  توجه داشته باشید که انسانها برای موفقیت هر نمایشگاه اهمیت بنیادی دارند و انجام این همه کار تنها با وجود کارکنان و منابع شدنی است.  هنگام تدارک زمان بندی نمایشگاهها چند مسئله باید مورد بررسی قرار گیرد:

·         وجود کارکنان کافی

·         وجود زمان کافی

·         وجود منابع مالی در دسترس

·         تعهدات مقدماتی

·         دیگر فعالیت ها و طرح های موزه

·         تعطیلات دینی، ملی و محلی

·         مناسبت های اجتماعی چون روزهای خاص، رویدادهای ورزشی، برگزاری حراج های تجاری، روزهای برگزاری بازار های مکاره[3] و جز آن

·         اندازه گالری ها به نسبت نیازهای نمایشگاه

داشتن آخرین اطلاعات از آنچه بر شمردیم و دغدغه های دیگر کار ساده ای نیست.  کسی که به زمان بندی برنامه نمایشگاه می پردازد باید روشی برای پایش همه موارد بالا تنظیم کند.  اینکار به تولید و استفاده از اسناد پیگیری، نظیر آنچه در ش. 5.1 نشان داده شده و فرم درخواست نمایشگاه (پیوست 2) کمک می کند. 

عمل/فرآیند پیگیری باید در مرحله شکل گیری ایده تکمیل نمایشگاه آغاز و متمرکز شود.  معمولا در مورد نمایشگاههای دائمی عمل/فرآیند تولید و بسط[4] طولانی تر است.  باید مهلت/ضرب الاجل های[5] مهم در سند پیگیریِ مسئول زمان بندی گنجانده شود چرا که بر توانائی کارکنان در اجرای وظائف کوتاه مدت تر مرتبط با نمایشگاههای موقت تأثیر می گذارد.  بررسی ایده های نمایشگاه، ارتباطشان با رسالت موزه و پذیرش یا رد آنها در حوزه مسئولیت مدیران قرار دارد.  هر نمایشگاهی که در لیست تأئید شده قرار گرفته باید از نظر عملی بودن و مقبولیت/سودمندی بررسی شود.  لازم است فضا، کارکنان و منابع مالی لازم شناسائی شود.  چنانچه منابع اساسی در دسترس باشد نمایشگاه در جدول زمان بندی فعالیت های موزه گنجانده می شود و می توان برنامه ریزی تولید و بسط نمایشگاه را آغاز کرد. 

خواه کل نمایشگاه امانت گرفته شود خواه چند فقره از اشیاء بهر نمایش، معمولا این دست تراکنش ها/معاملات متضمن عقد قرارداد قانونی است.  اگر آنچه تنظیم می شود فی نفسه/فی حد ذاته[6] "قرارداد" نباشد دست کم شکل موافقت نامه ای را خواهد داشت که در آن شرایط و توقعات/انتظارات گنجانده خواه شد.  معمولا قراردادهای نمایشگاههای سیار دست کم شامل عناصر اطلاعاتی زیر است:

·         عنوان رسمی نمایشگاه

·         تاریخ دریافت و عودت امانات

·         مبلغ اجاره نمایشگاه

·         زمانبندی پرداخت اجاره بها

·         مقررات لغو

·         شروط  و قیود ضمن عقد[7] ناظر بر نشر

·         نیاز های بیمه ای

·         نیازهای حمل و نقل، هزینه ها و ترتیبات

·         نیازهای امنیتی

·         دیگر مقررات خاص تراکنش/معامله ای خاص چون مقبولیت تهیه کاتالوگ و فروش/بیع، نیازهای خاص نصب کنندگان/نصابان، سخنرانان یا شرح دهندگان/توصیفگرانی که نمایشگاه و جز آن را همراهی می کنند

·         محل های امضاهای موسسات توافق کننده

معمولا ادارات برگزار کننده نمایشگاههای سیار و موزه های مشهور بسیار دقت می کنند قراردادهای توافق بسیار سرراست و عاری از دوز و کلک باشد.  متاسفانه ممکن است برخی از منابع وام دهنده نمایشگاهها تا این حد اخلاقی/اخلاق مدار نباشند.  بهتر است همیشه از شخصی آشنا با اینگونه قرارداد ها خواسته شود قرارداد را بررسی کند. مواردی که باید بدقت بررسی شود عبارتند از:

·         هزینه های پنهان ارسال

·         زیاده خواهی بابت ایمنی، بیمه، نشر، بسته بندی و جز آن

·         موافقت های پنهان با پرداخت هزینه سفر و سکونت مشاوران، سخنرانان و نصّابان

·         تعین بیمه های گزاف

·         جرائم سنگین و واهی بابت لغو قرارداد

·         شروط ضمن عقد مسئولیت های بی دلیل و منطق

·         موادی که موزه را متعهد به مخارج، درمان/معالجه[8]، ایمنی، نشر و مسائل و موضوعات دیگر می کند

بخش دیگری از توافقنامه ها به امانت مجموعه ها بر می گردد.  لازم است روشها و موازین/استانده ها/استاداردهای امانت اشیاء در خط مشی/سیاست و روشهای امانت هر دو موسسه گیرنده و دهنده بروشنی شرح داده شود.  مقررات و مدت امانت، شیوه بررسی[9]، بازگشت/اعاده و تجدید/تمدید بصورت مکتوب تعین می شود.  سند امانت بوضوح نقش و انتظارات متقابل دو موسسه را شرح می دهد.  موافقتنامه امانی می بایست دستکم حاوی اطلاعات زیر باشد:

·         شرح اوصاف شیئی امانی

·         شماره ثبت/بازیابی

·         شماره کاتالوگ/ كتالوج رقم[10]

·         غرض از امانت

·         مدت امانت

·         نیازهای بیمه ای

·         محدودیت های نشر و خطوط اعتباری/ خطوط الائتمان[11]

·         مقررات حمل و نقل[12]

·         فواصل و ادوار بررسی[13]

·         شرایط ویژه امانت

·         محل امضای نمایندگان/وکلای دو موسسه توافق کننده

شکل دیگر قرارداد آنی است که به خدمات و محصولات مربوط می شود.  در برخی موارد بخشی از برگزاری نمایشگاه یا کل آنرا به موسساتی خارج از موزه واگذار می کنند.  در این گونه موارد قرار دادهائی که بلحاظ حقوقی الزام آور است نوشته و امضا می شود.  در این مورد هم بهتر است شخص یا اشخاصی آشنا با این قبیل امور تعهداتی را که بموجب قرارداد گردن می گیرید کند.

بهتر است در معامله با پیمانکاران حق تأئید و تصویب کلیه طرح ها و ساخت و سازها را برای خود محفوظ دارید.  مهم است که از همان آغاز پروژه رابطه مشتری- عامل/کارپرداز[14] برقرار و راههای ارتباط، بررسی و تأئید و مشخص شود.  باید در همان شروع پروژه پیمانکار و نماینده موزه طرح کلی پروژه  و نتیجه مورد انتظار را ترسیم کنند.  باید مهلت ها و روش های ارائه  گزارش پیشرفت کار و بطور خلاصه جدول زمانی پیشرفت پروژه را مشخص کرد. 

ش. 5.1 جدول زمان بندی گالری

تولید و مدیریت منابع

همانطور که در فصل اول درباره تولید و بسط نمایشگاه گفته شد فعالیت های اساسی مدیریت با موجود بودن منابع سر و کار دارد.  عناصر لازم برای انجام هر کار عبارتند از وقت و پول و مردم/آدم.  این به معنای پنج فعالیت مدیریتی است:

·         مدیریت زمان

·         مدیریت مالی

·         نظارت بر/کنترل کیفیت

·         ارتباط

·         نظارت سازمانی

ارزیابی و پیگیری موثر این فعالیت ها مستلزم کارگیری ابزارهای مدیریتی است.  سازمانها و مدیران گوناگون اسباب و ابزارهای خاص خود را دارند.  دست کم به دو سند نیاز است: سیاهه مقابله[15] کارها و جدول زمانبندی.

سیاهه های مقابله

آن ابزار مدیریت که کلیه مراحل برگزاری نمایشگاه را به هم پیوند می دهد سیاهه مقابله است (نک. سیاهه مقابله تولید و بسط نمایشگاه، پیوست 3).  این سیاهه مشتمل است بر اطلاعات بودجه ای، وظائف واگذار شده، جدول زمان بندی و دیگر عناصر اساسی تولید و بسط نمایشگاه.  سیاهه مقابله بعنوان سند پیگیری مسئول زمان بندی و مدیر پروژه عمل کرده مختص به همان نمایشگاه است.  این سیاهه مرجعی است که با نگاهی بدان می توان بسرعت از وضعیت جاری پیشرفت باخبر شد. 

گرچه می توان سیاهه مقابله را به شکلی تنظیم کرد که خورد برنامه تولید نمایشگاه هر موزه باشد لازم است حتما چند عنصر بنیادی را داشته باشد که عبارتند از:

·         شیوه ای برای تعین وضعیت یک پروژه

·         بخش مربوط به بودجه برای تأمین اعتبارات و هزینه کردن آنها

·         برنامه زمانی کارهای مورد نیاز

·         واگذاری کارها

سیاهه های مقابله باید نمایانگر فعالیت هائی باشد که در آغاز و انجام ارزیابی هائی که در اخذ تصمیم نسبت به برگزاری نمایشگاه صورت گرفته باشد.  تعین وضعیت می تواند شامل سیاهه مراحلی باشد که ایده نمایشگاه پیش از تصویب و قرار گرفتن در جدول زمان بندی می بایست پشت سر بگذارد.  همچنین می تواند شامل آن اقدامات مهم اجرائی باشد که انجامشان نشان می دهد پیشرفت کار نمایشگاه در هر مرحله چه وضعیتی دارد.  شمار علامت/تیک خوردگی ها در برابر تاریخ های مندرج در سیاهه مقابله براحتی نشان می دهد کارهای برنامه ریزی، تولید و ساخت چقدر پیشرفت داشته است. 

جداول زمانی

انجام هر کار مستلزم سلسله اعمال و رویدادهائی است که تا صورت نگیرد نتیجه ای بدست نمی آید.  نیاز به جدول زمانی یا تعین تعدادی مهلت/ضرب الاجل هست. جدول زمانی نمایشگاه ابزار مدیریت برای ترتیب دهی/تعین تسلسل رویداد هاست (نک. سیاهه مقابله برای تولید و بسط نمایشگاه، پیوست 3).  این جدول نمایانگر جزئیات کارها و نیازهائی است که افتتاح/گشایش نمایشگاه در تاریخ تعین شده را نشان می دهد و تضمینی است بر اینکه تمامی افراد درگیر از تحولات و نیازها باخبرند.  جداول زمانی با تعین مهلت باعث می شوند عناصر اساسی مورد نیاز بموقع در دسترس قرار گیرد. 

تنظیم جدول زمانی با تعین تاریخ افتتاح (هدف پروژه ) نمایشگاه آغاز می شود.  سپس هر آنچه در جدول زمانی گنجانده می شود به تاریخ گشایش نمایشگاه مرتبط می گردد.  جدول زمانی می بایست تمامی اعمال ذیربط (اهداف پروژه) در امور برنامه ریزی و تولید نمایشگاه را از آغاز تا پایان/از بای بسم الله تا تای تمّت نشان دهد. 

جدول زمانی در عین حال/همزمان ابزار ارزیابی عملی بودن فعالیت های مربوط به تولید نمایشگاه است.  همیشه راههائی برای بهبود هر کار اجرائی هست.  با ارزیابی انجام کارهای نمایشگاهی معین در مواعد مقرر می توان پروژه های آتی را به شکلی موثر تر برنامه ریزی کرد.

مستند سازی/توثیق[16]

هر گونه مجموعه سازی مستلزم نگهداری دقیق سوابق/پیشینه ها ست.[17] اینکار تاریخچه ای معتبر/موثوق/موثق از اشیاء مجموعه فراهم می آورد که ارزیابی ها و اقدامات حفاظتی آتی را می توان بر آن مبنا انجام داد.  اسناد نمایشگاه را باید به دو شکل عمده تولید و نگهداری کرد: کل اطلاعات نمایشگاه (پرونده/فایل/ملف نمایشگاه) و اطلاعات/داده های یکایک اشیا (پرونده/فایل شیئ).  معمولا این دو سنخ اطلاعات را کنار هم نگاه نمی دارند.  بطور معمول/عادتا اطلاعات تولید شده در باره نمایشگاه را در دفتر مدیریت یا نمایشگاه نگه می دارند و مواد و مطالب مربوط با اشیا ء مجموعه را در پرونده/فایل های ثبت.  پرونده/فایلهای اشیاء مجموعه بایستی شامل سوابق امانت رفتن اشیاء برای مقاصد نمایشگاهی و گزارش وضعیت آنها باشد.  اقدامات حفاظتی، آماده سازی های خاص یا دیگر درمانهای مجموعه بایستی ثبت شده و در پرونده/فایل مربوط به اشیاء نهاده شود. 

متصدی تنظیم جدول زمان بندی برای داشتن کلیه اطلاعات راجع به یک نمایشگاه و پیگیری پیشرفت آن باید پرونده/فایل نمایشگاه را داشته یا بدان دسترسی داشته باشد.  هر نمایشگاه باید پوشه/ملفی مختص به خود حاوی کلیه مواد و مطالب ذیربط داشته باشد.  از جمله، ایده های برگزاری نمایشگاه، برنامه ها، قراردادها، جدول های زمانی، سیاهه های مقابله، سیاهه های اشیاء، داستانی که نمایشگاه روایت می کند، کاتالوگها/ کتالوجات نمایشگاه و دیگر اطلاعات از این دست.  نگهداری این پرونده/فایلها همیشگی است.  راست اینکه بهتر است نسخه ای ثانوی از آنها خارج از موزه یا محل نمایشگاه و جز آن نگهداری شود.  فایل/پرونده/ دوسیه/ملف ها[18] گنجینه اطلاعات نمایشگاههای موزه و مرجعی است برای ارزشیابی و استعلام/بررسی.

نشر و بازاریابی

طبیعت بیشتر جوامع امروزی، بویژه در کشورهای پیشرفته، استفاده از نشر و بازاریابی جهت جلب توجه عموم به فعالیت های اوقات فراغت را می طلبد.  نشر و تبلیغات درباره نمایشگاه می تواند اشکال گوناگون داشته باشد.  برای شناخت راهبرد مناسب باید مخاطبان را شناسائی کرد.  به خدمت گرفتن یک متخصص بازاریابی برای کمک به پیشبرد اینگونه امور مفید است اما بیشتر موسسات استطاعتش ندارند.  بجای اینکار باید خود کارکنان به ارزیابی مخاطبان و نیازها و انتظاراتشان پرداخته شیوه هائی برای آگاه ساختن موزه از ارائه های خود تنظیم کنند. 

شیوه ای که برای آگاه کردن مخاطبان از فعالیت های موزه بکار گرفته می شود تهیه و ارسال بروشور، جزوه، اطلاعیه یا اعلان، خبرنامه، پوستر، اعلان ساعات کاری یا گردآوری، و انتشار کاتالوگ است.  اما برد این شکل از آگاهی رسانی جمعی تنها در سطح مخاطبان جاری موزه است.  در سالهای اخیر از تبلیغات تجاری و فنون بازاریابی برای معرفی برنامه ها و نمایشگاههای موزه استفاده شده است.  رسانه های چاپی و الکترونیک برای افزایش علاقه و جلب مخاطب بکار گرفته شده است.  نمایشگاههای  پربیننده[19] چون شاه/فرعون توت عنخ آمون[20] و رامسس[21] از تمامی اشکال رسانه ها و مهارتهای بازاریابی برای افزایش فروش استفاده کردند.  این نمایشگاهها از لحاظ چرتکه اندازی در آمد بس موفق شدند و در ارتقاء و تغییر آگاهی و برداشت مردم از موزه ها بسیار فعال/پویا بودند. 

اما در بسیاری از موزه ها بازاریابی بر عهده کارکنان  موزه است.  انگشت شمارند موزه هائی که بودجه شان اجازه استخدام مشاور دهد و پول قلنبه نشر و تبلیغ  را در اختیار گذارد.  با این حال و علیرغم همه مضایق می توان کارهائی کرد تا حضور مثبت و مشهود موزه در جامعه خودش را نشان دهد.   

هماهنگ سازی فعالیت های موزه با رویدادها و علائق اجتماعی می تواند موجبات نشر و تبلیغ بی هزینه و فراوان موزه در رسانه های محلی را فراهم آورد.  فعالیت های مرتبط با جشن های فصلی نیز می تواند به مجموعه موزه و اهداف آموزشی آن ارتباط یابد.  بعنوان نمونه بادبادک پرانی[22] وکایت بازی در بسیاری از نقاط جهان بازی فصلی است.  با ترویج و حمایت از روز کایت بازی در عرصه موزه می توان بسا بازدید کنندگانی جلب کرد که معمولا حتی نزدیک موزه هم نمی شوند.  اینگونه رویدادها این تأثیر را دارد که موزه را مبدل به میعادگاه دوستان و خانواده ها ساخته موجب ارتقاء احساس راحتی می شود.  نمایشگاه/فروشگاه تابلوهای نقاشی، نمایش عملی،[23] برگزاری شبهای مشاهده ستارگان، برگزاری جشن های تعطیلات، برگزاری جشن های عمومی، جملگی می توانند احساس تعلق میان موزه و جامعه آن ایجاد کند. 

رسیدگی به این همه کار، به اضافه تلاشهای نشر چاپی و الکترونیک متضمن کار و تلاش فراوان است.  باز هم لازم است عناصر حیاتی وقت، پرسنل و نیاز مالی هماهنگ شود.  لازم است برنامه های نشر و تبلیغ بخشی از روند برنامه ریزی برای نمایشگاه باشد، همانطور که یقینا بخشی از برنامه ریزی گالری هم هستند.  کمال مطلوب آن است که کسی را منحصرا مسئول آماد و اجرای فعالیت های نشر و بازاریابی موزه کنند.  اما مشکل آنجاست که بسیاری از موزه ها استطاعت ایجاد چنین سمتی را ندارند و استفاده از شرکتی تخصصی برای نظارت بر فعالیت های ترویجی/تبلیغاتی نیز تنها گهگاه عملی است.

بسیاری نمایشگاهها نیازی به تلاشهای تبلیغاتی خارق العاده ندارند.  با این حال بهره برداری/سرمایه اندوزی از نمایشگاهی که امکان/ظرفیت ایجاد علاقه فراوان و جلب مخاطبانی تازه دارد فکورانه/حکیمانه است.  بسا که چنین فرصت هائی بیش از یکی دو بار در سال پیش نیاید و حتی کمتر از این هم باشد.  بهره برداری از این "پربیننده" های محلی بسیار اهمیت دارد. 

کارکنان موزه می توانند بسیاری از نیازهای نشر و تبلیغ موسسه خود را بدون استخدام مشاور یا کارمند جدید بر آورند.  عقد قرارداد/پیمانکاری با رسانه های محلی، آماد و توزیع جزوه های تبلیغاتی[24] و دعوت شخصیت های رسانه ای به شرکت در فعالیتهای عمومی می تواند به جاذبه های موزه بیفزاید.  جزوه تبلیغاتی می تواند حاوی اعلانی تک صفحه ای درباره نمایشگاه، برنامه زمانی نمایشگاه و فعالیت های جنبی ملازم آن و عکسهای نمونه اشیاء نمایشگاه باشد.  این ایده هم خوب است که در جزوه ها بروشور یا اعلانی حاوی اطلاعاتی درباره موزه، ساعات بازدید، بهای بلیط و جز آن گذاشته شود.  موزه باید جزوه های تبلیغاتی حاوی اطلاعات کلی راجع به موزه را پیشاپیش آماده داشته باشد تا بتواند هنگامی که بفکر تبلیغ نمایشگاهی خاص می افتند اطلاعات مختص به آن را در جزوه بگنجاند.  از این طریق هر گاه بخواهند به تبلیغ نمایشگاهی پردازند بروشور ها را می توان بسرعت آماده و توزیع کرد.

در بسیاری جاها برنامه های خبری غروب یا سر شب پخش می شود.  نام بردن از نمایشگاه در این برنامه های خبری احتمالا توجه بسیار جلب خواهد کرد.  مردم غالبا تصمیم های گذران اوقات فراغت خود را بشکلی ناگهانی و در واکنش به تازه ترین محرک خود می گیرند.  فوریت و بیواسطگی رسانه های پخش  آنها را مبدل به ابزارهای خوب رساندن پیام موزه به مردم می سازد. 

در ایالات متحده قوانین حاکم بر رسانه های پخش، ایستگاههای فرستنده را ملزم می سازد چند ساعت در شبانه روز برنامه های عام المنفعه داشته باشند.  اعلانات عام المنفعه[25] فرصتی برای تبلیغ در اختیار می گذارند که موزه های می توانند آز آن بهره گیرند.  همکاری با ایستگاههای فرستنده رادیو و تلویزیون محلی راهی است مقرون بصرفه در تولید تبلیغاتی استادانه.  مهم ترین امتیاز اعلان های عام المنفعه این است که بندرت در ساعات اوج گوش سپاری به رادیو یا تماشای تلویزیون پخش می شوند.  این ساعات "پر بیننده و شنونده"[26]به لحاظ بازرگانی برای ایستگاههای فرستنده بسیار ارزشمندند.  با این حال حسن رابطه با رسانه های محلی می تواند مدیریت ایستگاه فرستنده را ترغیب کند پیامهای موزه ای را در ساعاتی قابل قبول در برنامه های روزانه خود پخش کنند. 

استفاده از تفکر خلاقانه و افزایش روابط دوستانه با رسانه های محلی می تواند به موزه کمک کند بسیاری از نیازهای تبلیغاتی خود را بر آورد.  تا زمانی که موزه ها به رقابت بر سر کسب توجه عموم و جلب حضورشان رقابت می کنند اهمیت نشر و تبلیغات روز افزون خواهد بود.

---

[1] - Booking.

[2] - Registrars tend only to exist in national and larger regional museums. Their job is to record information about objects.

In national museums this tends to be limited to information about the movement of loans in and out of the museum. This is a core activity for museums with international collections and large exhibition programmes. 

In regional museums the registrar is often responsible for information about the condition of objects as well as where they are. Sophisticated information management systems mean that many regional registrars are IT experts too. In smaller museums the curator or collections manager will take on the role of registrar.

A national museum service that recently advertised for a senior registrar wanted someone to develop, integrate and implement corporate collections management standards. It wanted three years experience of practical collections management and it offered a salary of just over £25,000. MA (Museums Association).

[3] - مکاره.  (از روسی ، اِ).   بازار سالیانه . بازار موسمی . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). مأخوذ از کلمه ٔ «ماکاریوسکایا یارمارکا» روسی یعنی بازار سالیانه ٔ قدیس ماکاریوس . بازاری که سالی یک بار در محلی معین به مدت چند روز دایر شود و از اکناف مختلف یک کشور یا کشورهای متعدد کالاهای گوناگون در آن بازار گردآورند و در معرض خرید و فروش گذارند. و رجوع به یادداشتهای قزوینی ج 7 ص 128 شود.

[4] - Exhibition development process.

[5] - Important deadlines.

[6] - Per se.

[7] - Stipulations.

[8] - Handling.

[9] - Method of review.

[10] - Catalog number.

[11] - Credit lines.

[12] - Transportation provisions.

[13] - Review periods.

[14] - Client-supplier.

[15] - Checklist.

[16] - منظور از مستند سازی، کلیه کارهائی است که به تحصیل، تولید ذخیره و انتشار اطلاعات بیانجامد و نتیجه این فعالیت‌ها مدرک و ملاکی قابل استناد، شامل: گزارش، نقشه، عکس، فیلم و... باشد.

[17] - Records.

[18] - File, dossier.

[19] - Blockbuster.

[20] - Tutankhamen (alternatively spelled with Tutenkh-, -amen, -amon) was an Egyptian pharaoh of the 18th dynasty (ruled ca. 1332 BC – 1323 BC in the conventional chronology), during the period of Egyptian history known as the New Kingdom.

[21] -  Ramses.

[22] - بادبادَک  در لغت فرس، فارسی خراسان، و گویش افغانی گٌدی‌پَران یا کاغذباد از اختراعات قدیمی چین  و  دارای پیشینه تاریخی بلند است.

بنا بر کتاب‌های کهن در سال ۴۰۰ پ م ، «مو زی» اندیشمند معروف و «لو بان» استاد نجاری در چین با خیزران و چوب پرندگان چوبی ساختند.  این نوع پرنده که «مو یوان» نام دارد، می‌توانست در هوا پرواز کند.  این بادبادک نخستین بادبادک جهان محسوب می‌شود. بعدها مردم با خیزران و ابریشم بادبادک ساختند. بعد از آن از کاغذ استفاده کردند و بادبادک‌هایی به نام «جیر یوان» ساختند («جیر» در زبان چینی کاغذ معنا می‌دهد). در اواخر سلسله تانگ (سال ۶۱۸ تا ۹۰۷ میلادی) مردم سوتی در «جیر یوان» نصب می‌کردند و سوت با دمیدن باد به داخل آن به صدا در می‌آورد و بدین سبب بادبادک گرفت. بادبادک مدتها  وسیله ای نظامی بود. مثلاً برای اندازه گیری فاصله بین واحدهای نظامی دو کشور و یا اطلاع رسانی مورد استفاده قرار می‌گرفت. در سلسله تانگ مردم به تدریج بادبادک را برای تفریح هوا می‌کردند. در سلسله «سون» در قرن 10 م  بادبادک چین به تدریج به مناطق مختلف جهان مانند کشورهای آسیایی کره شمالی، ژاپن، مالزی و اروپا و قاره آمریکا راه یافت. بادبادک چین در مناطق اروپایی و قاره آمریکا به وسیله پرواز تبدیل شد. سرانجام برادران «رایت» آمریکا نخستین هواپیمای مسافربری را ساختند. بدین سبب، در سالن نمایشگاه فضاپیمای واشنگتن آمریکا یک بادبادک چینی به چشم می‌خورد که روی آن نوشته‌است: نخستین وسیله پرواز بشر بادبادک و موشک چین است.  ویکی، با کمی آرایش و ویرایش.

[23] - Demonstration.

[24] - Press packet, press kit, media kit: A press kit, often referred to as a media kit in business environments, is a pre-packaged set of promotional materials of a person, company, or organization distributed to members of the media for promotional use. They are often distributed to announce a release or for a news conference.

[25] - Public-service announcements (PSAs). There are many different definitions for a public service announcement(PSA) or public service ad, but the simplified version of PSAs are messages in the public interest disseminated by the media without charge, with the objective of raising awareness, changing public attitudes and behavior towards a social issue.

[26]  Prime time.