دوستی به طرح این معنا پرداخته که کشیدن به معنی آشامیدن تواند بود. ما هم دلیلی از دهخدا و این سو و آن سو در افزودیم تا بزرگان وارد میدان شوند و کاری کنند کارستان.
چرا قلیان یا سیگار را “می کشند “؟ در حالی که در انگلیسی از فعل “smoke ” یعنی ” دود کردن ” استفاده می کنند ، در زبان فارسی بیشتر از واژه ” کشیدن ” استفاده می شود . این ” کشیدن ” در اینجا به معنی ” نوشیدن و آشامیدن *است.
کشیدند می تاجهان تیره شد
سر میگساران زمی خیره شد.
سر میگساران زمی خیره شد.
(فردوسی)
ما می به بانگ چنگ نه امروز می کشیم
بس دور شد که گنبد چرخ این صدا شنید.
بس دور شد که گنبد چرخ این صدا شنید.
(حافظ)
خب ظاهرا در زبان فارسی و برخی زبانهای دیگر در استعمال گازها و دود از فعل نوشیدن استفاده می شود. البته عربها حداقل در نوشتار از اصطلاح ” دخن” به معنی دود کردن بیشتر استفاده می کنند (همان که دخانیات ما را ساخته) اما در محاوره و فرهنگ شفاهی از “شرب” یعنی نوشیدن نیز استفاده می شود.
البته فکر می کنم این مدخل نیاز به تکمیل بیشتر دارد ، که امیدوارم تدریجا آن را کامل تر کنیم.
__________________
*باد کشیدن ؛ هوا جذب کردن و بر اثر آن خراب شدن چون باد کشیدن پنیر کوزه . رجوع به ترکیب هوا کشیدن شود. (یادداشت مؤلف ).
- برکشیدن ؛ جذب کردن . جلب کردن . اجذاب .
- به خود کشیدن ؛ جذب کردن چیزی مایعی را در خود چون جذب کردن جامه خوی و عرق تن را یا جذب کردن آب خشک کن مرکب نوشته را یا جذب کردن سفال و اسفنج آب را. (یادداشت مؤلف ).
- برکشیدن ؛ جذب کردن . جلب کردن . اجذاب .
- به خود کشیدن ؛ جذب کردن چیزی مایعی را در خود چون جذب کردن جامه خوی و عرق تن را یا جذب کردن آب خشک کن مرکب نوشته را یا جذب کردن سفال و اسفنج آب را. (یادداشت مؤلف ).
بدین ترتیب منظور از کشیدن بنگ و چرس و تریاک و کرک و پیپ و سیگار و چپق و سبیل و خرد و شَطَب و قلیان و کوزه و حقه و جز آن می تواند پیمودن و جذب کردن و بخود کشیدن دود یا همان تدخین عرب و اسموک انگلیسی و راوخ آلمانی و فیومی فرانسه و دِم روسی و دومان ترکی و دهوان اردو و یوکی کره ای و یان چینی و چیمدی ژاپنی و اَسَب اندونزیائی و جز آن باشد.
