عصر چهارشنبه شانزدهم بهمن، آیین بیست‌وهفتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
در این دوره، پس از گزینش اولیه از میان بیش از ۲۳۰۰ عنوان کتاب شناسایی شده با موضوعات مختلف مطالعات اسلامی و مطالعات ایرانی، ۱۵۴ اثر در حوزه مطالعات اسلامی و ۱۰۰ اثر در حوزه مطالعات ایرانی توسط بیش از ۳۴ داور مورد ارزیابی قرارگرفت و سرانجام از بین ۳۹ اثر راه یافته به مرحله پایانی، با مشورت هیأت علمی، شش کتاب به عنوان آثار برگزیده این دوره معرفی شد.
در ادامه مروری خواهیم داشت بر این شش اثر و مولفان آنها.
تاریخ قصه‌نویسی ایران: از اوستا تا قرن ۲۱ میلادی
این کتاب با نام لاتین History of Iranian Story Telling: from Avesta to 21 the century در سال ۲۰۱۹ ازسوی انتشارات جه جیانگ چین به رشته تحریر درآورده، به بررسی رمان‌نویسی ایران در قرن بیستم میلادی پرداخته اما این سیر را از دوران تا امروز را نیز فراموش نکرده و به همین دلیل این نام را بر این اثر نهاده است. او در این تفصیل آثار بزرگ‌ترین داستان‌نویسان معاصر ایران چون بزرگ علوی، جلال آل‌احمد، ابراهیم گلستان، صادق هدایت، صادق چوبک، سیمین دانشور، احمد محمود، محمود دولت‌آبادی، بهرام صادقی، غلامحسین صادقی، اسماعیل فصیح، هوشنگ گلشیری، جمال میرصادقی، غزاله علیزاده، عباس معروفی و بسیار دیگر را مورد تحلیل قرار داده است.
مو هونگ یان (Mu Hong Yan) که متولد سال ۱۹۶۶ در استان سی‌چوان چین است، هم اکنون استاد زبان فارسی، استاد راهنمای دانشجویان دکتری دانشکده مطالعات آسیا و آفریقا در دانشگاه مطالعات خارجی پکن، رئیس مرکز ایران‌شناسی آن دانشگاه و استاد میهمان پژوهشگاه ادبیات آسیا و آفریقا در دانشگاه پکن است.
چرخش روسیه به سمت ایران: شرق‌شناسی در دیپلماسی و خدمات اطلاعاتی
نام لاتین کتاب Russia’s Turn to Persia: Orientalism in Diplomacy and Intelligenc است که سال ۲۰۱۸ ازسوی انتشارات دانشگاه کمبریج منتشر شده و با استفاده از اسناد منتشرنشده و اخیرا فاش شده، دانش ما را از بسیاری جنبه‌های تاریخ ایران و روسیه متحول و غنی‌تر می‌سازد. او با تمرکز ویژه بر فعالیت‌های ایران‌شناسان روسی (دانشمندان، دیپلمات‌ها، و همچنین دانشمندان درگیر در دانشگاه‌ها، فعالیت‌های مبلغان دینی و نظامی در حوزه‌های حرفه‌ای خود)، تعامل روشنفکران با ساختارهای دولتی و مشارکت آنان را در روند شکل‌گیری و اجرای سیاست خارجی در قبال ایران در اواخر امپراتوری روسیه و در دوران آغازین اتحاد جماهیر شوروی تحلیل می‌کند.
دنیس ولکوف (Denis V. Volkov) که متولد ۱۹۷۲ است، هم‌اکنون رئیس مرکز مطالعات خاورمیانه، قفقاز و آسیای میانه در دانشکده شرق‌شناسی کلاسیک دانشگاه ملی پژوهشی مدرسه عالی اقتصاد روسیه است، دکترای خود را از دانشگاه منچستر انگلیس دریافت کرده و زمینه پژوهشی‌اش، تاریخی و روابط کنونی روسیه و ایران، تاریخ روشنفکری، مطالعات ایران در روسیه و به‌ویژه ایران‌شناسان مهاجر روسی در اروپا و در جهان زبان فارسی است.
خدای نامگ: شاهنامه فارسیِ میانه
این کتاب که نامش Khwadaynamag: the Middle Persian Book of Kings است در سال ۲۰۱۸ به رشته تحریر درآمده و انتشارات بریل نشر داده است. این اثر، نخستین تلاش برای تحلیل دقیق و جزیی آثار تاریخ‌نگارانه مفقود ساسانیان در سده ششم است، که از شمار فراوانی از منابع فارسی میانه و نیز منابع یونانی و عربی و فارسی کلاسیک بهره می‌گیرد. همچنین در این پژوهش، ترجمه‌های عربیِ مفقودِ خدای‌نامگ، نیز بررسی شده و نشان داده شده است که شاهنامه فردوسی ارتباط چندانی با این خدای‌نامگ ندارد.
کتاب را یوکو همین – آنتیلا (Jaakko Hämeen-anttila) نوشته است. پژوهشگر فنلاندی که در زمینه ادبیات عربی و فارسی کلاسیک کار کرده و هم‌اکنون نیز استاد زبان عربی و مطالعات اسلامی دانشگاه ادینبرو اسکاتلند است.
منابع طبیعیات ابن‌سینا: منابع یونانی و نوآوری‌های عربی
این کتاب که The Elements of Avicenna’s Physics: Greek Sources and Arabic Innovations نام دارد و در سال ۲۰۱۷ ازسوی انتشارات دگروتر منتشر شده است، یک تک‌نگاری است که به بررسی مفاهیم اصلی فلسفه طبیعی ابن‌سینا می‌پردازد. در این اثر توجه ویژه‌ای به السماع‌الطبیعی شده که در آن ابن‌سینا گسترده‌ترین شرح خود از فیزیک را در اثر اصلی‌اش یعنی الشفاء صورت‌بندی کرده است. این اثر، به گونه‌ای تاثیرگذار قدرت و پُرمایگی نوشته‌های ابن‌سینا، فراوانی مطالب موجود در آثار او و کوشش و دقت در استدلال‌های او را نشان می‌دهد.
آندرئاس لمر (Andreas Lammer) که دکترایش را در رشته فلسفه و مطالعات عرب از دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ آلمان دریافت کرده است، در حال حاضر استاد تاریخ، فرهنگ و فلسفه عرب دانشگاه تریر آلمان است.
حمل و هستی‌شناسی: مطالعات و متون در باب خوانش‌های سینوی و پسا – سینوی از مقالات ارسطو
اثر Predication and Ontology Studies and Texts on Avicennian and Post-Avicennian Readings of Aristotle’s Categories را می‌توان نخستینم تک‌نگاری درباره مقولات ارسطو در سنت فلسفه اسلامی دانست. در کتاب که آن را انتشارات دگروتر در سال ۲۰۱۸ نشر داده، خوانش ابن‌سینا از مقولات را در بافت گسترده‌ترِ صورت‌بندیِ دوباره دانش فلسفی و کانون توجه آن، بازنگری انتقادیِ رساله ارسطو توسط ابن‌سینا است.
الکساندر کالبارزیک (Alexander Kalbarczyk) که متولد ۱۹۸۴ است، در شهرهای برلین، رم و قاهره در علم سیاست، مطالعات اسلامی و عربی و فلسفه تحصیل کرده است. او که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ در یک طرح پژوهشی میان‌رشته‌ای در زمینه منطق اسلامی – عربی و فلسفه زبان با دانشگاه‌های رور بوخوم آلمان و کمبریج انگلیس همکاری داشته و مدتی نیز مدیر اجرایی کمیسیون مهاجرت شورای اساقفه آلمان در شهر بُن است.
مطالعاتی در باب تاریخ عقلانیت در ایران باستان: ادای سهمی به نظریه عصر محوری
کتاب Studien zur Rationalitätsgeschichte im älteren Iran: Ein Beitrag zur Achsenzeitdiskussion که در سال ۲۰۱۸ توسط انتشارات هاراسویتز فرلاگ به طبع رسیده است، تلاشی است برای نشان دادن این‌که، اولا، نظریه عصر محوری باید در الگوی پویه‌شناسی فرهنگی، مبتنی بر برخورد فرهنگ‌ها، تجدیدنظر کند، و ثانیا، ایران باستان، به‌ویژه، امپراتوری هخامنشی با گستره مکانی شگفت‌انگیز خود، می‌تواند به‌عنوان منطقه برخورد اصلی برای تاثیرات متقابل که منجر به تحول محوری شد در نظر گرفته شود.
گوتز گونیک (Götz König) که در سال ۱۹۶۸ متولد شده است، هم‌اکنون پژوهشگر متون اوستایی در دانشگاه فرایه اونیورسینیت برلین آلمان است و آثارش متمرکز بر متون فارسی کهن و میانه، خصوصا متون زرتشتی است.
