مرگ زاگالو، اسطوره فوتبال برزیل: گرگ پیری که در خاطره جمعی مردم ایران جای گرفت
ماریو زاگالو، اسطوره فوتبال برزیل، که به عنوان بازیکن و مربی چهار بار قهرمان جام جهانی فوتبال شده بود، در سن ۹۲ سالگی درگذشت.
زاگالو با برزیل در سالهای ۱۹۵۸ و ۱۹۶۲ قهرمان جام جهانی شد و در هر دو فینال بازی کرد.
رئیس کنفدراسیون فوتبال برزیل گفت: «فوتبال برزیل در سوگ مرگ یکی از اسطوره های خود عزادار است.»
جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا، هم درباره مرگ او گفت: «تأثیر زاگالو بر فوتبال، و بهویژه فوتبال برزیل چشمگیر بود».
اینفانتینو با اشاره به اینکه زاگالو «پدرخوانده فوتبال برزیل بود» افزود: « پروفسور حضوری آرامبخش داشت و فرمانده و نابغهای تاکتیکی برای فوتبال برزیل بود.»
زاگالو به خاطر شیوههای تاکتیکیاش، با القابی چون «پروفسور» و «گرگ پیر» هم شناخته میشد.
او با تیمی که بازیکنانی مانند پله، ژایرزینیو و کارلوس آلبرتو در آن حضور داشتند برزیل را در سال ۱۹۷۰ برای سومین بار قهرمان جهان کرد.
آخرین قهرمانی زاگالو با برزیل در جام جهانی به عنوان دستیار کارلوس آلبرتو پریرا در سال ۱۹۹۴ رقم خورد.
پس از آن مسابقات، او به عنوان سرمربی برزیل آنها را به فینال ۱۹۹۸ رساند، اما به فرانسه قهرمان باخت.
زاگالو اولین کسی بود که هم به عنوان بازیکن و هم به عنوان سرمربی جام جهانی را به دست آورد؛ شاهکاری که از آن زمان تاحالا فقط فرانتس بکنباوئر آلمانی و دیدیه دشان فرانسوی موفق به تکرار آن شدهاند.
نوجوانی که شکست را دید اما پیروزی را بازی کرد
به عنوان یک نوجوان عاشق فوتبال، او یکی از دویست هزار نفری بود که در ورزشگاه ماراکانا، شاهد باخت تاریخی برزیل میزبان، به اروگوئه، در فینال جام جهانی ۱۹۵۰، بود.
زاگالو در مصاحبه با بیبیسی ورزشی در سال ۲۰۱۳ گفت: «خاطره آن روز هرگز از ذهن من خارج نشد.»
او اولین بازی خود برای برزیل را در ۲۶ سالگی انجام داد. از اعضای اصلی تیمی بود که اولین قهرمانی را برای کشورش در جام جهانی ۱۹۵۸ به ارمغان آورد تا آن زخم کهنه برزیلیها، اندکی ترمیم شود.
زاگالو آخرین بازمانده تیم قهرمانی بود که در فینال بازی کرده بود.
با مصدومیت پله در مراحل مقدماتی جام جهانی ۱۹۶۲، زاگالو دوباره نقش مهمی ایفا کرد و با شکست چکسلواکی در فینال، برزیلیها دومین جام جهانی را هم بردند.
دوره بازیگری زاگالو، که در باشگاههای فلامنگو و بوتافوگو بازی میکرد، در ۱۹۶۵ به پایان رسید. او ۳۳ بازی برای تیم ملی کشورش انجام داد.
زاگالو، که مربیگری را در بوتافوگو آغاز کرده بود، مدتی قبل از آغاز جام جهانی مکزیک در ۳۸ سالگی به عنوان سرمربی برزیل جایگزین ژائو سالدانا شد.
برزیل با مربیگری او هر ۶ بازی خود را برد و در فینال هم ۴-۱ ایتالیا را در هم کوبید.
زاگالو در جام جهانی ۱۹۷۴ آلمان غربی هم به عنوان سرمربی حضور داشت که در آن برزیل چهارم شد.
او بعد از آن، مربیگری در تیمهای ملی کویت، عربستان سعودی و امارات متحده عربی را برعهده گرفت و کویت را نایب قهرمان آسیا و عربستان را هم برای اولین بار راهی جام جهانی کرد.
او بعدا دستیار آلبرتو پریرا شد تا برزیل چهارمین عنوان قهرمانی خود و اولین قهرمانی خود از سال ۱۹۷۰را با شکست ایتالیا در فینال جام جهانی آمریکا به دست بیاورد.
تیم زاگالو جام جهانی ۱۹۹۸ را با عنوان قهرمانی آغاز کرد، اما در فینال ۳ بر ۰ از فرانسه شکست خورد، در حالی که قبل از آغار بازی رونالدو، ستاره این تیم مدتی بیهوش شده بود.
این مربی برزیلی در تصمیمی غیر منتظره، رومارویو، مهاجم مشهور برزیلی را به تیم ملی دعوت نکرد. روماریو هم، به تلافی عکس او را به در توالت رستورانش چسباند.
برزیل در سال ۲۰۰۲ با هدایت لوئیز فیلیپه اسکولاری پنجمین عنوان خود را در جام جهانی به دست آورد و زاگالو به عنوان مشاور ویژه در این مسابقات حضور داشت.
او در سال ۲۰۰۶ به عنوان دستیار پریرا به تیم ملی بازگشت. برزیل در یک چهارم نهایی جام جهانی به دست فرانسه حذف شد. زاگالو پس از آن بازنشسته شد.
همسر ۵۷ ساله زاگالو، آلسینا د کاسترو، در سال ۲۰۱۲ درگذشت. آنها چهار فرزند داشتند.
زاگالو و ایران: «دیدی خوردی از ایران زاگالو»
تیم فوتبال ایران در فینال جام ملتهای آسیا در سال ۱۹۷۶ در تهران، کویت را برد و برای سومین بار قهرمان شد. ماریو زاگالو در آن مسابقات سرمربی تیم کویت بود.
زاگالو با قهرمان کردن برزیل در جام جهانی ۱۹۷۰ شهرتی جهانی داشت. او قبل از آغار مسابقات قهرمانی آسیا گفته بود که در این دوره کویت با قهرمانی در آسیا نوار قهرمانی ایران را قطع میکند.
بعد از این صحبتهای زاگالو روزنامههای ایران تیترهایی جنجالی علیه او منتشر کردند. روزنامه رستاخیز، به نقل از حسن روشن، مهاجم سرشناس آن سالهای تیم ملی ایران و باشگاه تاج، نوشت «زاگالو خیلی مغرور است، بادش را خالی میکنیم.»
دو تیم در دیدارهای انتخابی جام جهانی ۱۹۷۸ هم رقیب یکدیگر بودند و تنها یکی از آنها میتوانست راهی آن مسابقات شود. باز هم ایران، با سرمربیگری حشمت مهاجرانی، کویت را در دو دیدار رفت و برگشت شکست داد و راهی آرژانتین شد.
ضیا آتابای، خواننده و آهنگساز، که آهنگهای عامهپسندی مانند رینگو را در کارنامه خود داشت، پس از پیروزی ایران بر کویت، ترانه زاگالو را خواند.
ضیا ترانه زاگالو را با استفاده از موسیقی ترانه «مرد دریای خزر زنگالو» ساخته حسن خوشدل، آهنگساز و نوازنده گیلانی، ساخت و در آن میخواند:
وقتی که راهی ایران بودی زاگالو بیخودی نبود هراسان بودی زاگالو
اگه ایرانی رو میشناختی تو زاگالو نمیومدی نمیباختی تو زاگالو
اومده از برزیل زاگالو واسهمون میگیره ژست لولو
مرد فوتبال جهان زاگالو دیدی خوردی از ایران زاگالو
هی رجز خوندی ولی بیثمر گلی که خوردهای همرات ببر
قهرمانی که دیگر برای ایران هرگز تکرار نشد اما کویت در دور بعدی با مربیگری آلبرتو پریرای برزیلی قهرمان آسیا و پیشبینی زاگالو محقق شد.