۱۴۰۲ بهمن ۴, چهارشنبه

کاسه کوزه تو جمع كن!

‎در ايام قدیم ، علاوه بر خانه هائی که در آن قمار راه می انداختند مکانهای نيز مثل خرابه ها ،پشت دروازه های شهر ،روی پشت بام حمامها و جاهاى کم رفت و آمدبراى قمار  استفاده مى شد وسفره هائی برای این کارگشوده میشد .
‎به كسى كه گرداننده ى قمار بود نيز "کاسه کوزه دار " می گفتند.
‎كاسه كوزه در حقيقت سمبل این حرفه بشمار میرفت 
‎ کاسه ؛ظرفی بود که از هر یک تومان بُرد، یک قران سهم گرداننده یا قمار خانه دار در آن انداخته میشد (یعنی یک دهم مبلغ بُرد) و کوزه نیز گلدان دهن باریک یا کوزه کوچکی بود که تاس را در آن ریخته و تکان داده و روی بساط می انداختند تا از یک تا شش چه رقمی بنشیند.
‎در کنار کاسه کوزه دار و قمار بازها اشخاصی نیز بودند که به آنها "جیزگر "می گفتند یعنی پول قرض بده. به کسانی که باخته و همچنان اصرار به بازی داشتند.
‎این جیزگرها نزولی برابر تومان به تومان قرض می دادند.
‎که البته اصطلاح جیز شد یا جیز میشی از همین جا آمده در واقع به معنی سوزاندن طرف که وقتی از جوش و خروش و هیجان بازی بیرون می آمدند میفهمیدند که چه بلائی سرشان آمده است.
‎و البته هنگامی که کار به دعوا و چاقو کشی و چوب و چماق میرسید، آژان و پاسبان ها سر رسیده و به بساط قماربازها حمله ور میشدند ، اولين کار آنها این بود که با لگدی کاسه و کوزه و بساط داخل سفره را به کناری پرت کرده و با گفتن جمع کن کاسه کوزه تو، همه لات و لوتها و اراذل را ریسه کرده و به کلانتری محل می بردند

‎بر گرفته از تهران قدیم - جعفر شهری