مزار شریف قبر کیست؟
دوست من سیریل گلاسه که سالهاست در باره اسلام و مانویت تحقیق میکند و یک تنه یک دانشنامه اسلام به انگلیسی نوشته که چندین بار تجدید چاپ شده است اخیراً مقاله ای نوشته در باره یکتاپرستی در مانویت و برایم با ایمیل فرستاده است. در انتهای این مقاله متذکر شده که قبر مانی در واقع همان قبری است که نزدیک تیسفون واقع شده و معمولا به سلمان فارسی نسبت داده می شود و قبر «مار امو»، یکی از مشایخ بزرگ مانوی، نیز همان مزار شریف در افغانستان است که عوام می پندارند قبر حضرت علی (ع) است. سیریل گلاسه معتقد است که برخی از گورهای قدیسان مسیحی هم در حقیقت قبرهای بزرگان مانوی بوده است. ( بر این اساس باید برخی از مقبره ها و امامزاده ها را هم مزار بزرگان مانوی دانست.) گلاسه در مقاله ای دیگر که چند سال پیش برایم فرستاده ادعا کرده بود که حتی برخی از شخصیتهای مهم اسلام در اصل چهره های مانوی هستند که به صورت اسلامی در آمده اند.
اثبات ادعاهای گلاسه اگر چه دشوار است، به هر حال قابل تامل است و بسیاری از مطالب تاریخی نمای صدر اسلام را در محل شک و تردید قرار می دهد. در مورد مزار شریف میتوان گفت که اینجا مزار حضرت علی نیست ولی چه دلیلی دارد که بگوییم قبر مار اموست؟ در مورد سلمان هم گلاسه معتقد است که این شخصیت تاریخی نیست بلکه در اوایل خلافت عباسی ساخته شده است. و این به نظر من درست نمی آید. شواهد متعددی هست که نشان میدهد سلمان یک چهره واقعی است هر چند که تا حدودی اسرار آمیز مینماید. ابوالعباس ایرانشهری در قرن سوم می‌گفت نام سلمان حتی در قرآن هم آمده است چنان که در کتاب « بیان الادیان» شرح داده شده است. ایرانشهری معتقد بود که خداوند برای هر قومی پیغمبر یا پیامبرانی میفرستد و حضرت محمد هم پیغمبر عرب بوده و سلمان هم پیغمبر ی بوده که خدا برای ایرانیان فرستاده بوده است. ابوریحان بیرونی میگوید سلمان فارسی انجیل هم داشته همانطور که مانی مانند عیسی مسیح انجیل داشته است.
