در حدود
سال ١٤٥٥ گوتنبرگ با ریخته گری و ساخت حروف كوچك فلزی برجسته و كنار هم قرار دادن
حروف توانست ابتکاری در این صنعت به وجود بیاورد.
اولین
بار با ساخت حروف كوچك فلزی و قرار دادن آنها در كنار یكدیگر، به راحتی نوشتن
سطرها را امكان پذیر كند. در این روش بعد از اتمام كار چاپ، حروف در جای مشخص خود
روی میز حروفچینی (گارسه) جای می گرفت و برای چاپ صفحه بعدی مجدداً مورد استفاده
قرار می گرفت. تمام شگرد و بدعت گوتنبرگ همین موضوع بود، چرا كه چاپ در آن زمان با
استفاده از لوح چوبی یا فلزی صورت می گرفت. این تكنیك تقریباً تا ٥٠٠ سال بعد بدون
تغییر زیادی ادامه پیدا كرد.
در عصر
رنسانس تكنیك هایی كه برای تكثیر استفاده می شد محدود به دو تكنیك گود و برجسته بود.
در حدود سال های ١٤٠٠ میلادی تكنیك چاپ گود به تكامل رسید و از ١٥٩٩ میلادی به بعد
در چاپ كتاب مورد استفاده قرار گرفت. اما چندی بعد از استفاده از این دو تكنیك در
سال ١٧٩٦ میلادی فردی از باواریا به نام آلویس زنه فلدر تكنیك جدیدی را در چاپ به
كار بست كه اختلاف جذب و دفع مواد چربی و آب اساس آن بود و بعدها اساس چاپ افست
قرار گرفت. به این ترتیب سه تكنیك اساسی چاپ امروزی با كمی پس وپیش از هم شروع به
پیشرفت كرد و هر روز دقت و كیفیت پیدا كرد تا اینكه صنعت عكاسی به آن ملحق شد. ماشین
چاپی كه فردریش كوئنیگ در لندن به ثبت رساند، توانست در سال ١٨١٢ به بهره برداری
برسد و سرعت چاپ را كه تا آن زمان ٢٥٩ نسخه در ساعت بود به ١١٠٠ نسخه برساند. این
ماشین چاپ كه با طراحی سیلندری ساخته شده و برای چاپ اتوماتیك سیلندری طراحی شده
بود توانست در كنار روش چاپ تخت، جایگاه مناسبی برای خود پیدا كند.
این سه
روش چاپی ( برجسته، گود، همسطح) امروزه اساسی ترین و بیشترین تولیدات كارهای چاپی
را به خود اختصاص داده اند. آمدن كامپیوتر و شیوه نشر رومیزی در این چند دهه اتفاق
مهم دیگری است كه زمان و هزینه را باز به مراتب كمتر كرده و خیلی از مراحل را جابجا
كرده است.
تمامی
فعالیت های چاپی در یك تقسیم بندی كلی به سه دسته تقسیم می شود:
ـ پیش از
چاپ (Prepress)
طراحی
دستی، طراحی كامپیوتری، اسكن تصاویر، حروفچینی، نمونه خوانی و تصحیح، تهیه فیلم،
تهیه اوزالید، تهیه هر نوع زینك یا سطح چاپی
ـ چاپ (Press)
شامل
انواع چاپ
ـ پس از
چاپ (Postpress)
انواع
پوشش محافظ چاپ مثل یووی UV و یا سلفون و غیره، برش و دایكات، دوخت و صحافی، جعبه چسبانی
انواع
چاپ:
برجسته
از قرن
پانزدهم میلادی تا چند دهه گذشته چاپ لترپرس بهترین و ارزان ترین شیوه برای چاپ
كتاب بوده است. روند تكاملی این شیوه با اختراع فردریش كوئنیگ در سال ١٨١٢ میلادی
توانست با تغییر لوح چاپ از حالت تخت به سیلندری آن را دگرگون كند، به این ترتیب این
تغییر سرعت چاپ را بسیار بالا برد .
امروزه
از این تكنیك فقط در چاپ هایی ساده كه كیفیت چندانی را طلب نمی كند، استفاده می
شود. مثلاً برخی روزنامه ها یا اوراق اداری و نظایر آن.
گود
قدمت این
شیوه نیز به حدود قرن پانزدهم میلادی باز می گردد. این تكنولوژی در دو مدل ورقی و
افست وجود دارد كه نوع ورقی آن امروزه بسیار كم استفاده می شود. از این چاپ در
صنعت بسته بندی و همچنین چاپ مجلات پر تیراژ بین المللی و بروشورهای مختلف و سایر
عناوین نظیر این استفاده می شود.
همسطح
شیوه
افست در سال ١٧٩٦ میلادی توسط آلویس زنه فلدر اختراع شد. در یك تقسیم بندی از نقطه
نظر كاغذ، تكنیك افست با دو شیوه كاغذ ورقی (Sheet Fed) و كاغذ پیوسته (Web Fed) تقسیم بندی می شود. تكنیك وب بیشتر برای چاپ
روزنامه ها مورد استفاده قرار می گیرد و تا به حال جایگزین خوبی برای سیستم لترپرس
روتاری بوده است.
وضعیت
آماده سازی برای چاپ، از نظر سرعت؛ كیفیت و هزینه تمام شده، در شیوه رایج و مرسوم
افست، باعث شده است تا بهترین انتخاب برای چاپ های بین ٠٠٠/٣٠٠ – ٣٠٠ نسخه باشد.
معمولاً برای تیراژ پایین تر ار آن با از دست دادن قدری كیفیت می توان از چاپ دیجیتال
استفاده كرد و برای بالاتر از آن از هلیو می توان استفاده كرد كه از كیفیت بهتری
نسبت به افست برخوردار است.
منبع:
احمدی، مهدی، طراحی تا چاپ، چاپ اول، بهار ١٣٨٧، تهران، انتشارات نوردان
