۱۴۰۴ فروردین ۲۲, جمعه

 اکبر اعتماد (۱۹ دی ۱۳۰۹ – ۲۲ فروردین ۱۴۰۴) سیاستمدار، شخصیت علمی ایرانی، بنیانگذار و نخستین رئیس سازمان انرژی اتمی ایران بود که به «پدر فناوری هسته‌ای ایران» شهرت یافته‌بود.

زندگی

او ۱۹ دی ماه سال ۱۳۰۹ در همدان به دنیا آمد. برای ادامه تحصیل به سویس رفت و در سال ۱۹۶۳ از دانشگاه لوزان سوئیس فارغ‌التحصیل شد. در سال ۱۳۴۴ به ایران بازگشت و توسط صفی اصفیا، رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه، به عنوان مشاور فنی طرح پژوهش‌های رآکتور اتمی استخدام شد. سال بعد، دفتر انرژی اتمی سازمان برنامه و بودجه را بنا گذاشت و خود به مدیریت آن منصوب شد و تا سال ۱۳۴۶ در این مسئولیت باقی ماند. در سال ۱۳۴۷ به سمت اولین رئیس مؤسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی و آموزشی، که بدیل ایرانی مرکز ملی پژوهش‌های علمی (CNRS) در فرانسه بود، منصوب شد. در سال ۱۳۵۳ ریاست سازمان انرژی اتمی ایران را به دست گرفت و این سازمان را بنیان نهاد. اعتماد تا سال ۱۳۵۷ ریاست سازمان انرژی اتمی ایران را به دست داشت.

با وقوع انقلاب ۱۳۵۷، فریدون سحابی ریاست سازمان انرژی اتمی ایران را به دست گرفت. اکبر اعتماد در مصاحبه‌های خود همواره انرژی اتمی را برای ایران لازم و ضروری می‌داند، دستیابی به این انرژی را حق ایران می‌داند، بی‌اعتمادی شدید نسبت به نیات قدرتهای غربی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیان می‌دارد و تا آنجا پیش می‌رود که عضویت ایران در این آژانس را بی‌حاصل می‌خواند. مستندی با عنوان " من اکبر اعتماد اتم می‌شکنم " به کارگردانی سید وحید حسینی و احمدرضا گنجه‌ای در مورد زندگی این شخصیت علمی در سال ۱۳۹۱ ساخته شده‌است. کتاب در «پرتگاه حادثه» توسط محمد حسین یزدانی‌راد دربارهٔ زندگی وی به صورت مصاحبه در قالب تاریخ شفاهی گردآوری و در سال ۱۳۹۶ منتشر شده‌است. وی در تاریخ ۲۲ فروردین ۱۴۰۴، در سن ۹۴ سالگی در فرانسه درگذشت.[۱]

مذاکره با شاه در جزیره کیش

در اواخر فروردین‌ماه سال ۱۳۵۷، اکبر اعتماد برای مذاکره در مورد صنایع اتمی ایران به دیدار محمدرضاشاه در جزیره کیش رفت. وقتی وی به توصیه رضا قطبی موضوع تظاهرات را با شاه در میان می‌گذارد، شاه می‌گوید «آمریکایی‌ها می‌خواهند ما را بردارند ولی نمی‌دانند این به ضررشان تمام خواهد شد».[۲]

منابع

  1.  «اکبر اعتماد درگذشت»ایسنا۲۰۲۵-۰۴-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۱۱.
  2.  مصاحبه رضا قطبی با بنیاد مطالعات ایران- ۲۰۰۱ بتسدا - مریلند.
  • مصاحبه دکتر اکبر اعتماد با بی‌بی‌سی سه شنبه ۱۷ شهریور ۱۳۸۳ [۱]
  • مصاحبه دکتر اکبر اعتماد با مازیار بهاری [۲]
  • مصاحبه دکتر اکبر اعتماد با روزنامه اعتماد ملی، ۲۱ فروردین ۱۳۸۷. [۳]
  • مصاحبه دکتر اکبر اعتماد با ایرنا، ۲۷ شهریور ۱۳۸۹. [۴]