سودمند است

پیشگفتار

گروه واژه‌گزینی تخصصی رایانه و فناوری اطلاعات از سال 1378 فعالیت خود را در فرهنگستان زبان و ادب فارسی آغاز کرد. این گروه در ابتدای کار خود، واژه‌های رایانه را در 3 گروه پایه، عمومی و تخصصی دسته‌بندی کرد. واژگان پایه، در آموزش رایانه به‌کار می‌روند. واژگان عمومی آن دسته از واژه‌های رایانه‌اند که وارد زبان عموم مردم شده‌اند و در رسانه‌های عمومی هم به‌کار می‌روند. واژگان تخصصی را فقط متخصصان این حوزه به‌کار می‌برند و در آموزش پایه کاربرد ندارند و به زبان عمومی هم راه پیدا نمی‌کنند.
طبق اصول و ضوابط واژه‌گزینی در فرهنگستان، اولویت در معادل‌یابی با واژگان پایه و عمومی است. بنابراین، این دو دسته واژگان در دستور کار گروه قرار گرفت که تا خردادماه 1386 تعداد 716 معادل فارسی به تصویب شورای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی رسیده است.
برای اطلاع بیشتر از ترتیب کار در فرهنگستان زبان و ادب فارسی یادآور می‌گردد که گروه‌های تخصصی مختلفی در زمینه‌های گوناگون در فرهنگستان تشکیل شده که این گروه‌ها ابتدا در جلسات داخلی خود بر روی معادل‌یابی واژه‌ها کار کرده و سپس نتایج کار خود را، معمولاً هر 6 ماه یک‌بار، به شورای واژه‌گزینی فرهنگستان ارائه می‌کنند. در شورای واژه‌گزینی که از استادان زبان‌شناس تشکیل شده، معادل‌های پیشنهادی گروه تخصصی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در جلسات شورای واژه‌گزینی، نمایندگانی از گروه تخصصی برای توضیح در مورد کار انجام شده حضور می‌یابند امّا دارای حق رأی نمی‌باشند.
پس از تصویب اولیه معادل‌ها در شورای واژه‌گزینی، واژه‌های مصوّب از طریق انتشارات فرهنگستان به اطلاع عموم رسانده می‌شود و پس از دریافت نظرها و پیشنهادها که معمولاً مدتی در حدود یک‌سال برای آن در نظر گرفته می‌شود، معادل‌های مصوّب شورای واژه‌گزینی برای تصویب نهایی به شورای عالی فرهنگستان ارائه می‌شود. پس از تصویب واژه‌ها در شورای عالی، معادل‌های مصوّب برای تصویب نهایی به ریاست جمهوری ارسال می‌شود و بعد از امضای رئیس‌جمهوری، برای استفاده به صدا وسیما، خبرگزاری جمهوری اسلامی و سایر نهادهای ذیربط ابلاغ خواهد شد.
اعضای گروه تخصصی رایانه و فناوری اطلاعات فرهنگستان زبان و ادب فارسی از بدو تشکیل تاکنون عبارتند از: آقایان دکتر مصطفی عاصی، مهندس محمدرضا محمدی‌فر، محمدتقی روحانی رانکوهی، دکتر کامبیز بدیع، مهندس احمد منصوری، دکتر غلامعلی منتظر و ابراهیم نقیب‌زاده مشایخ.

* * * * * *

1) acceptance test : آزمون پذیرش
2) access : دستیابی
3) accumulator : انباشتگر
4) Active Server Page (ASP 2) : صفحه فعال کارساز، صفک
5) acyclic : ناچرخه‌ای
6) adaptive maintenance : نگهداری وفقی
7) add-in : درافزا
8) add-on 2 : برافزا
9) adder : جمع‌زن
10) address : نشانی
11) addressability : نشانی‌پذیری
12) addressee : مخاطب
13) addressing : نشانی‌دهی
14) alpha test : آزمون الف
15) alt (key) :دگرساز (کلید)
16) anonymous FTP : قاپ بی‌نام
17) applet : برنامک
18) Application Server Provider (ASP) : رساننده خدمات کاربردی، رخک
19) application package : بسته کاربردی
20) application program : برنامه کاربردی
21) Arithmetic-Logic Unit (ALU) : واحد حساب و منطق
22) array : آرایه
23) array processor : آرایه‌پرداز
24) Artificial Intelligenc (AI) : هوش مصنوعی
25) assemble : همگذاری کردن
26) assembler : همگذار
27) assembly : همگذاری
28) assembly language : زبان همگذاری
29) assembly language program : برنامه به زبان همگذاری
30) assembly program : برنامه همگذاری
31) asynchronous learning : یادگیری ناهمزمان
32) attachment : پیوست
33) authorization : اجازه
34) authorized user : کاربر مجاز
35) automaton : خودکاره
36) back up (1) : پشتیبان
37) back up (2) : پشتیبان گرفتن
38) backbone : مازه
39) backspace (key) :پسبر (کلید)
40) backward compatibility=downward compatibility : همسازی با قبل
41) banner : برنما
42) batch : دسته
43) batch file : پرونده دسته‌ای
44) batch processing : پردازش دسته‌ای
45) batch program : برنامه دسته‌ای
46) benchmark : محک
47) benchmarking : محک‌زنی
48) beta test : آزمون ب
49) binary : دوگانی
50) biochip : زیست‌تراشه
51) biometrics (1) : زیست‌سنجه
52) biometrics (2) : زیست‌سنجشی
53) biometrics : زیست‌سنجی
54) bit : بیت
55) black-box testing : آزمون دربسته
56) black webber : خلافکار (وب)
57) blended learning : یادگیری تلفیقی
58) blended learning system : نظام یادگیری تلفیقی
59) blind carbon copy (bcc) : رونوشت محرمانه، ر. ن. م
60) blinking (1) : چشمک‌زن
61) blinking (2) : چشمک‌زنی
62) bluetooth : دندان آبی، بلوتوث
63) bookmark : نشانک
64) bookmarking : نشانک‌گذاری
65) boot (1), bootstrap : راه‌اندازی (کردن)
66) boot (2) : راه‌اندازی
67) bootable (disk) : راه‌انداز (دیسک)
68) bottom-up design : طراحی پایین به بالا
69) bounce : واگشت
70) buffer : میانگیر
71) buffer : میانگیری کردن
72) buffer under-run : کم آوردن میانگیر
73) buffered : میانگیردار/میانگیری شده
74) buffering : میانگیری
75) bug : اشکال
76) bus : گذرگاه
77) byte : بایت
78) CAD/CAM : طراحی و ساخت رایانه‌ای
79) CASE tool : ابزار مهندسی نرم‌افزار با رایانه
80) Campus Area Network (CAN) : شبکه پردیسی
81) caps lock (key) : تبدیل قفل (کلید)
82) carbon copy (cc) : رونوشت، ر. ن
83) case : محفظه
84) Central Processing Unit (CPU) : واحد پردازش مرکزی
85) chat (1) : گپ
86) chat (2) : گپ زدن
87) chatting : گپ‌زنی
88) chip : تراشه
89) (circuit) board : تخته (مدار)
90) classified data : داده‌های رده‌بندی شده
91) cleansed data : داده‌های پیراسته
92) clear data : داده روشن
93) click (1) : تلیک
94) click (2) : تلیک کردن
95) client / server : کارخواه / کارساز
96) clipboard : بریده‌دان
97) close : بستن
98) clustered data : داده‌های خوشه‌بندی شده
99) code (1) : رمز، شناسه، کد
100) code (2) : کدگذاری کردن
101) coder (1) : کدگذار
102) coding (1) : کدگذاری
103) collected data : داده‌های گردآوری شده
104) command : فرمان
105) command button : دکمه فرمان
106) command processing : پردازش فرمان
107) Command-Line Interface (CLI) : واسط نوشتاری، میانای نوشتاری
108) compact data : داده‌های چکیده
109) compatibility : همسازی
110) compatible : همساز
111) compilation : ترجمه
112) compile : ترجمه کردن
113) compiler : مترجم
114) compressed data : داده‌های فشرده
115) computer : رایانه
116) computer crime : جرم رایانه‌ای
117) computer fraud : تقلب رایانه‌ای
118) computer literacy : سواد رایانه
119) computer programming : برنامه‌سازی رایانه‌ای
120) (computer) architecture : معماری (رایانه)
121) (computer) network : شبکه (رایانه)
122) Computer-Aided Design : طراحی رایانه‌ای
123) Computer-Aided Manufacturing : ساخت رایانه‌ای
124) Computer-Aided Software Engineering : مهندسی نرم‌افزار با رایانه
125) computer-based trainee : کارآموز رایانه بنیاد
126) Computer-Based Training (CBT) : آموزش رایانه بنیاد، آراب
127) conceptual (system) design : طراحی مفهومی (سامانه)
128) configuration : پیکربندی
129) Configuration Management (CM) : مدیریت پیکربندی
130) configured : پیکربندی شده
131) consistency : سازگاری، همخوانی
132) consistent : سازگار، همخوان
133) console : پیشانه
134) control (key) : مهار (کلید)
135) converted data : داده‌های برگردان شده
136) cookie, HTTP cookie, web cookie : کلوچک
137) coprocessor : همپرداز
138) copy : رونوشت (برداشتن)
139) copy and paste : بردار و بچسبان
140) corrective maintenance : نگهداری تصحیحی
141) cracked : قفل شکسته
142) cracker : قفل‌شکن
143) cracking : قفل‌شکنی
144) cryptogram : رمزنگاشت
145) cryptographer : رمزنگار
146) cryptographic : رمزنگاشتی
147) cryptography : رمزنگاری
148) cryptological : رمزشناختی
149) cryptologist : رمزشناس
150) cryptology : رمزشناسی
151) cursor : مکان‌نما
152) customization : سفارشی‌سازی
153) customize : سفارشی کردن
154) customized : سفارشی
155) cut : برش، بریدن
156) cut and paste : ببر و بچسبان
157) data : داده، داده‌ها
158) data administration : سرپرستی داده‌ها
159) data administrator : سرپرست داده‌ها
160) data analysis : تحلیل داده‌ها
161) data classification : رده‌بندی داده‌ها
162) data classifier : رده‌بند داده‌ها
163) data cleansing : داده پیرایی
164) data clustering : خوشه‌بندی داده‌ها
165) data collection : گردآوری داده‌ها
166) data communication : ارتباط داده‌ای
167) data communication equipment : تجهیزات ارتباط داده‌ای
168) data communication network : شبکه ارتباط داده‌ای
169) data communications : ارتباطات داده‌ای
170) data compaction : چکیده‌سازی داده‌ها
171) data compression : فشرده‌سازی داده‌ها
172) data conversion : برگردانی داده‌ها
173) data custodian : داده‌بان
174) data custodianship : داده‌بانی
175) data dictionary : داده‌نامه
176) Data Dictionary Management System (DDMS) : سامانه مدیریت داده‌نامه، سامِدان
177) data encryption : رمزبندی داده‌ها
178) Data Encryption Standard (DES) : استاندارد رمزبندی داده‌ها
179) data entry : واردسازی داده‌ها
180) data exploration : اکتشاف داده‌ها
181) data explorer : کاشف داده‌ها
182) data extraction : استخراج داده‌ها
183) data file : پرونده داده‌ها
184) data filing : پرونده‌بندی داده‌ها
185) data flow : داده‌شار
186) Data Flow Diagram (DFD) : نمودار داده‌شار، نمودش
187) data fusion : هم‌جوشی داده‌ها، هم‌آمیزی داده‌ها
188) data generation : داده‌زایی
189) data grouping : گروه‌بندی داده‌ها
190) data interpretation : تفسیر داد‌ها
191) data interpreter : مفسر داده‌ها
192) data management : مدیریت داده‌ها
193) data manager : مدیر داده‌ها
194) data mart : داده‌گاه
195) data message : داده‌پیام
196) data message integrity : یکپارچگی داده پیام
197) data mining : داده‌کاوی
198) data protection, data safe keeping : حفاظت داده‌ها
199) data ranking : رتبه‌بندی داده‌ها
200) data representation : بازنمود داده‌ها
201) data sectioning : بخش‌بندی داده‌ها
202) data source : سرچشمه داده‌ها
203) data store : مخزن داده‌ها
204) data stream : جریان داده
205) data streaming : جاری‌سازی داده
206) data structure : ساختار داده‌ها
207) data structuring : ساختاربندی داده‌ها
208) data subject : موضوع داده‌ها
209) data tracking : ردگیری داده‌ها
210) data transfer : داده‌رسانی
211) data transmission : انتقال داده‌ها
212) data visualization : دیداری‌سازی داده‌ها
213) data warehouse : داده انبار
214) data warehousing : داده انباری
215) (data) deciphering : پوشیده خوانی (داده‌ها)، واپوشیده سازی
216) (data) decryption : رمزگشایی (داده‌ها)
217) database : دادگان
218) database administration : سرپرستی دادگان
219) database administrator : سرپرست دادگان
220) database management : مدیریت دادگان
221) DataBase Management System (DBMS) : سامانه مدیریت دادگان، سامد
222) database manager : مدیر دادگان
223) database publishing : نشر دادگان
224) database server : کارساز دادگان، کارداد
225) debug : اشکال‌زدایی کردن
226) debugger : اشکال‌زدا
227) debugging : اشکال‌زدایی
228) decipher : پوشیده‌خوانی کردن، واپوشیده (سازی) کردن
229) deciphered : پوشیده‌خوانی شده، واپوشیده
230) decode : کدگشایی کردن
231) decoded : کدگشایی شده
232) decoder : کدگشا
233) decoding : کدگشایی
234) decrypt : رمزگشایی کردن
235) decrypted : رمزگشایی شده
236) delete (key) : حذف (کلید)
237) dependability : اتکاپذیری
238) dependable : اتکاپذیر
239) deployment : به‌كاراندازی
240) design pattern : الگوی طراحی
241) design specification : مشخصات طراحی
242) desktop computer : رایانه رومیزی
243) desktop publishing : نشر رومیزی
244) device : افزاره
245) device driver : افزاره‌ران
246) device manager : افزاره‌گردان
247) display screen, screen : پرده نمایش
248) distance contract : قرارداد از دور
249) distance learner : یادگیرنده از راه دور، یادگیرنده از دور
250) distance learning system : نظام آموزش از راه دور، نظام آموزش از دور
251) distance learning, distance training : یادگیری از راه دور، یادگیری از دور
252) domain name : نام دامنه
253) domain name registration : ثبت‌نام دامنه
254) domain name system : سامانه نام دامنه (ساناد)
255) dot-matrix printer : چاپگر سوزنی
256) down arrow (key) : پایین‌بر (کلید)
257) draft : پیشنویس
258) drive : رانه
259) driver : راننده
260) dumb terminal : پایانه غیرهوشمند
261) dump : برگرفت
262) e-newsletter, e-bulletin : خبرنامه الکترونیکی
263) edit : ویرایش (2) ، ویرایش کردن
264) editing : ویرایش (1)
265) editor : ویراستار (نرم‌افزار)
266) effective : اثربخش
267) effectiveness : اثربخشی
268) efficiency : کارایی
269) efficiency factor : ضریب کارایی
270) efficient : کارا
271) electronic signature : امضای الکترونیکی
272) emoticon : شکلک
273) encipher : پوشیده ساختن
274) enciphered : پوشیده (سازی‌شده)
275) enciphered code : کد پوشیده
276) enciphered data : داده پوشیده
277) enciphering : پوشیده‌سازی
278) encode : کدبندی کردن
279) encoded : کدبندی شده
280) encoder, coder (2) : کدبند
281) encoding, coding (2) : کدبندی
282) encrypt : رمزبندی کردن
283) encrypted : رمزبندی شده
284) encrypted data : داده‌های رمزبندی شده
285) encrypted text : متن رمزبندی شده
286) encryption : رمزبندی
287) end (key) : پایان‌بر (کلید)
288) end-user : کاربر نهایی
289) enter (key) : ورود (کلید)
290) entered data : داده‌های وارد شده
291) escape (key) : گریز (کلید)
292) export : برون‌بُرد
293) external drive : رانه خارجی
294) extracted data : داده‌های استخراجی
295) extranet : برون‌نت
296) FTP site : قاپگاه
297) favourites : پَسَندان
298) File Transfer Protocol (1), FTP (1) : قاپ کردن
299) File Transfer Protocol (2), FTP (2) : قرارداد انتقال پرونده، قاپ
300) font : قلم
301) format : قالب
302) formatting : قالب‌بندی
303) forward compatibility=upward compatibility : همسازی با بعد
304) Frequently-Asked Questions (FAQ) : پرسشگان
305) full screen : تمام پرده
306) function (key) : کار (کلید)
307) functional (system) design : طراحی کارکردی (سامانه)
308) game console : پیشانه بازی
309) Global Area Network (GAN) : شبکه جهانی
310) go : برو
311) Graphical User Interface (GUI) : واسط نگاره‌ای کاربر، میانای نگارها‌ی کاربر
312) grouped data : داده‌های گروه‌بندی شده
313) HTML text : متن زنگامی
314) hack : رخنه کردن
315) hacker : رخنه‌گر
316) hacking : رخنه‌گری
317) hardware : سخت‌افزار
318) help : کمک
319) hibernate : خوابیدن، خواب کردن
320) hibernation, sleep mode : خواب
321) home (key) : آغازه (کلید)
322) Home Area Network (HAN) : شبکه خانگی
323) home computer : رایانه خانگی
324) home page : آغازه
325) horizontal scrolling : نَوَردش افقی
326) hosting package : بسته میزبانی
327) Hosting Server Provider (HSP) : رساننده خدمات میزبانی
328) hub : ناف
329) hyper-threaded : پُر ریسه
330) hyper-threading : پُر ریسگی
331) hyperlink : ابرپیوند
332) hypertext : ابرمتن
333) HyperText Markup Language (HTML) : زبان نشانه‌گذاری ابر متنی، زنگام
334) implement : پیاده کردن
335) implementation : پیاده‌سازی
336) implementation plan : طرح پیاده‌سازی
337) import : درون‌بُرد
338) inbox : دریافتی
339) inconsistency : ناسازگاری، ناهمخوانی
340) inconsistent : ناسازگار، ناهمخوان
341) Information Technology (IT) : فناوری اطلاعات (فا)
342) Information and Communication Technology (ICT) : فناوری ارتباطات و اطلاعات (فاتا)
343) information highway : بزرگراه اطلاعاتی
344) information system : سیستم اطلاعاتی
345) infrastructural : زیرساختی
346) infrastructure : زیرساخت
347) ink-jet printer : چاپگر جوهرافشان
348) input : درون‌داد
349) input (device) : ورودی
350) insert (key) : درج (کلید)
351) instant message : پیام فوری
352) instant messaging : پیام‌رسانی فوری
353) integrated : یکپارچه (شده)
354) integration : یکپارچه‌سازی
355) integrity : یکپارچگی
356) integrity test : آزمون یکپارچگی
357) intelligent terminal : پایانه هوشمند
358) interface : واسط، میانا
359) interfaced : باواسط، بامیانا
360) interfacing : میاناسازی
361) internal drive : رانه داخلی
362) internet : اینترنت
363) Internet Message Access Protocol (IMAP) : قرارداد پیام‌گزینی
364) Internet Protocol (IP) : قرارداد اینترنت
365) Internet Service Provider (ISP) : رساننده سرویس اینترنتی (رسا)
366) internet telephony : تلفن اینترنتی
367) interoperability : همکنش‌پذیری
368) interoperable : همکنش‌پذیر
369) interoperation : همکنشی
370) interprete : تفسیر کردن
371) interpretation : تفسیر
372) interpreter : مفسر
373) intranet : درون‌نت
374) invalid software : نرم‌افزار نامعتبر
375) Joint Photographic Experts Group (JPEG) : نمادیس
376) joystick : اهرمک
377) keyboard : صفحه کلید
378) keyboard layout : جانمایی صفحه کلید
379) laptop computer : رایانه کیفی
380) laser printer : چاپگر لیزری
381) learning objective : هدف یادگیری
382) Learning Platform (LP) : سکوی یادگیری
383) Learning Service Provider (LSP) : فراهم‌ساز خدمات یادگیری، فرایاد
384) left arrow (key) : چپ‌بر (کلید)
385) legacy system : سیستم موروثی
386) light pen : قلمِ نوری
387) line printer : چاپگر سطری
388) link (1) : پیوند
389) link (2) : پیوند دادن
390) linkage : پیوندی
391) linkage editor : ویراستار پیوندی
392) linked list : فهرست پیوندی
393) linker : پیونددِه
394) linking : پیونددِهی
395) Liquid Crystal Display (LCD) : نمایشگرِ بلور مایع، نماب
396) liveware, wetware, meatware, jelly ware : زنده افزار
397) load : بارکردن
398) load-balance : بارتراز کردن
399) load-balanced : بارتراز شده
400) load-balancing : بارترازی
401) loaded : بار شده
402) loader : بارکن
403) Local Area Network (LAN) : شبکه داخلی
404) log : ثبت کردن
405) log off (1) : ثبت خروج کردن
406) log off (2), sing out, log out : ثبت خروج
407) log on (1) : ثبت ورود کردن
408) log on = sing in = log in : ثبت ورود
409) logging : ثبت
410) lower case : پایینی
411) m-learner : یادگیرنده سیار
412) m-learning, mobile learning : یادگیری سیار
413) MPEG : نماوا (دیس)
414) mailbox : نامهدان
415) mainframe computer : بزرگرایانه
416) mass storage : ذخیره‌سازی انبوه
417) maximization : بیشینه‌سازی
418) maximize : بیشینهکردن
419) memory unit : واحد حافظه
420) menu : گزینگان
421) menu-driven : گزینگانی
422) messenger : پیام‌رسان
423) metadata : فراداده
424) methodology : روشگان
425) Metropolitan Area Network (MAN) : شبکه شهری
426) microchip : ریزتراشه
427) microcomputer : ریزرایانه
428) microprocessor : ریزپرداز
429) minicomputer : خُردرایانه
430) minimization : کمینه‌سازی
431) minimize : کمینهکردن
432) minimum configuration : پیکربندیکمینه
433) mirror : آیینه کردن (1)
434) mirror (1) : آینه
435) mirrored : آینه شده
436) mirroring (2) : آآیینه کردن (2)
437) modem : مودم
438) modular : پودمانی
439) modularity : پودمانگی، پودمانی بودن
440) module : پودمان
441) monitor (1) : نمایشگر
442) monitor (2) : پایشگر
443) monitoring : پایشگری
444) Motion Picture Experts Group Layers 3 (MP3) : آوا - 3
445) mouse : موشی
446) mouse pad : زیرموشی
447) multi task : چندوظیفه
448) multi-tasking : چندوظیفگی
449) multi-threaded : چندریسه
450) multi-threading : چندریسگی
451) navigate : ناویدن
452) navigation : ناوش
453) navigator : ناوشگر
454) network computer : رایانه شبکه‌ای
455 ) Network Information Center (NIC) : مرکز اطلاعات شبکه (ماش)
456) new : نو
457) node : گره
458) notebook computer : رایانه کتابی
459) num lock (key) : اعداد قفل (کلید)
460) OCR (2) : نویسهخوان نوری
461) OO languages : زبان‌های شیء‌گرا
462) OO programming : برنامه‌نویسی شیء‌گرا
463) object orientation : شیء‌گرایی
464) object oriented : شیء‌گرا
465) off-line : برونخط
466) off-line processing : پردازش برون خط
467) on-line : برخط
468) on-line processing : پردازش برخط
469) online learner : یادگیرنده برخط
470) online learning : یادگیری برخط
471) online learning system : نظام یادگیری برخط
472) online trainee : کارآموز برخط
473) online trainer : مربی برخط
474) online training : آموزش برخط
475) online training system : نظام آموزشی برخط
476) open : باز کردن
477) open source : متن باز، متن آزاد
478) Open Source Foundation (OSF) : بنیاد متن باز/بنیاد متن آزاد
479) open source software : نرمافزار متن باز/ نرم‌افزار متن آزاد
480) operating system : سامانه عمل
481) Optical Character Recognition (OCR (1)) : نویسه‌خوانی نوری
482) originator : پیام‌ساز
483) outbox : ارسالی
484) output : برونداد
485) output (device) : خروجی
486) package : بسته
487) packaged software : نرمافزار بسته‌ای
488) packet, datagram : بستک
489) pad : لَت
490) page layout : صفحه‌آرایی
491) page printer : چاپگر صفحه‌ای
492) page setup : تنظیم صفحه
493) parallel : موازی
494) parallel access : دستیابی موازی
495) parallel port : درگاهی موازی
496) password : اسم رمز
497) patch : وصله
498) pause (key) : مکث (کلید)
499) perfective maintenance : نگهداری تکمیلی
500) Perl interpreter : مفسّر پرل
501) permalink, permanent tink : پایا پیوند
502) Personal Area Network (PAN) : شبکه شخصی
503) personal computer : رایانه شخصی
504) Personal Digital Assistant (PDA) : دستیار رقمی شخصی، دستیار
505) personalization : شخصی‌سازی
506) personalize : شخصی کردن
507) personalized : شخصی (سازی) شده
508) plain text : متن ساده
509) plesiochronous : شبههمزمان
510) plug-in, add-on 1 : افزایه
511) pocket computer, hand-held computer, palmtop computer : رایانه جیبی
512) Point Of Presence (POP) : بودگاه
513) pointer : اشاره‌گر
514) pointing device : افزاره اشاره
515) pop-down menu, pull-down menu : پایین‌بر (گزینگان)
516) pop-over advertisement, pop-over ad : آگهی پیشنما
517) pop-under advertisement : آگهی پسنما
518) pop-up menu : بالابر (گزینگان)
519) port : درگاهی
520) portability : انتقال‌پذیری
521) portable : انتقال‌پذیر
522) portal : درگاه
523) primary storage : ذخیره‌ساز اولیه
524) print : چاپ، چاپ کردن
525) print preview : پیش‌نمای چاپ
526) print screen (key) : چاپ صفحه (کلید)
527) printed circuit : مدار چاپی
528) printed circuit board : تخته مدار چاپی
529) printer : چاپگر
530) private data, personal data : داده‌های شخصی
531) processing : پردازش
532) processor : پردازنده
533) program : برنامه
534) programming : برنامه‌نویسی
535) programable : برنامه‌پذیر
536) protected data : داده‌های حفاظت شده
537) proxy (server) : پیشکار
538) published database : دادگان منتشر شده
539) query : پُرسمان
540) Query Language (QL) : زبانِ پُرسمان، زَپ
541) query processing : پُرسمانپردازی
542) readability : خوانایی
543) readable : خوانا
544) real-time : بیدرنگ
545) reasonableness test : آزمون معقولیت
546) reboot : باز راه‌اندازی (کردن)
547) receive : دریافت
548) reconfiguration : بازپیکربندی
549) redo : اَزنو
550) refresh : باز آوردن
551) refreshed : بازآورده
552) refreshing : بازآوری
553) register : ثبّات
554) reliable : اطمینان‌پذیر
555) reliability : اطمینان‌پذیری
556) represented data : داده‌های باز نموده
557) requirement(s) : نیاز(ها)
558) requirements analysis : نیازکاوی، تحلیل نیازها
559) requirements acquisition : گردآوری نیاز
560) reset button : دكمه بازنشانی
561) reusable software : نرم‌افزار بازکاربردپذیر
562) right arrow (key) : راست‌بر (کلید)
563) router : رهیاب
564) save : حفظ، حفظ کردن
565) save as : حفظ با نام
566) screen : پرده
567) screen saver : پرده‌بان
568) scroll : نَوَردیدن
569) scrolled : نَوَردیده
570) scrolling : نَوَردش
571) search : جست‌وجو
572) search engine : جویشگر
573) searcher : جست‌وجوگر
574) secondry storage : ذخیره‌ساز ثانویه
575) secure electronic signature : امضای الکترونیکی مطمئن
576) secure information system : سیستم اطلاعاتی امن
577) secure method : روش امن
578) send : ارسال
579) serial port : درگاهی متوالی، درگاهی سری
580) serial, sequential : متوالی، سری
581) server farm, server cluster, computer farm : کارسازگان
582) shift (key) : تبدیل (کلید)
583) shut down (1) : توقف
584) shut down (2) : متوقف کردن
585) signatory : امضا کننده
586) Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) : قرارداد ساده نامهرسانی
587) simultaneous computer (1) : رایانه همزمان
588) simultaneous computer (2) : رایانه همپا
589) single task : تک وظیفه
590) single-tasking : تک وظیفگی
591) site : پایگاه
592) smart terminal : پایانه هوشمند
593) software : نرم‌افزار
594) software deployment : به‌کاراندازی نرم‌افزار
595) software deployment strategy : راهبرد بهکاراندازی نرم‌افزار
596) software design : طراحی نرم‌افزار
597) software design review : بازبینی طراحی نرم‌افزار
598) software designer : طراح نرم‌افزار
599) software developer : تولیدکننده نرم‌افزار
600) software development : تولید نرم‌افزار
601) software development model : مدل تولید نرم‌افزار
602) software engineer : مهندس نرم‌افزار
603) software engineering : مهندسی نرم‌افزار
604) software factory : نرم‌افزارسازی
605) software formal review : بازبینی رسمی نرم‌افزار
606) software informal review : بازبینی غیر رسمی نرم‌افزار
607) software maintenance : نگه‌داری نرم‌افزار
608) software managerial review : بازبینی مدیریتی نرمافزار
609) software package : بسته نرم‌افزاری
610) software reusability : بازکاربردپذیری نرم‌افزار
611) software review : بازبینی نرم‌افزار
612) software review technique : روش بازبینی نرم‌افزار
613) software reviewer : بازبین نرم‌افزار
614) software suite : مجموعه نرم‌افزار، نرم‌افزارگان
615) software usability : کاربردپذیری نرم‌افزار
616) software validation : اعتبارسنجی نرم‌افزار
617) software verification : درستی‌سنجی نرم‌افزار
618) software verifier : درستی‌سنج نرم‌افزار
619) space (key) : فاصله (کلید)
620) specification language : زبان (تعریف) مشخصات
621) spiral model : مدل حلزونی
622) standby : آماده به کار
623) stop : ایست
624) storage : ذخیره‌سازی
625) storage device : ذخیره‌ساز
626) store : ذخیره کردن
627) stored : ذخیره (کلید)
628) string : رشته
629) supercomputer : اَبرَ رایانه
630) supermini computer : اَبَر خُرد رایانه
631) surfer : وبگَرد
632) surfing, web surfing : وبگَردی
633) synchronous learning : یادگیری همزمان
634) syndicate : همنشری کردن
635) syndicated : همنشر
636) syndication : همنشری
637) system analysis : تحلیل سامانه
638) system analyst : تحلیلگر سامانه
639) tab (key) : جهش (کلید)
640) tape drive : رانه نوار، نواررانه
641) Technology-Based Training (TBT) : آموزش فن بنیاد، آفَن
642) tele-education : دورآموزی
643) telework : دورکاری
644) telework center : مرکز دورکاری
645) template (1) : الگو
646) test case : آزمایه
647) test data : داده‌های آزمایشی
648) text format : قالب متنی
649) text processing : متن‌پردازی
650) text processor : متن‌پرداز
651) text telephone : تلفن پیام‌نما
652) thread : ریسه
653) throughput : گذر داد
654) tool : ابزار
655) top-down design : طراحی بالا به پایین
656) touch screen, touch display screen : پرده لمسی
657) touchpad : لَتِ لمسی
658) trackball : توپک
659) tracked data : داده‌های ردگیری شده
660) transferred data : داده‌های رسانده
661) Transmission Control Protocol (TCP) : قرارداد هدایت انتقال
662) turn off, switch off : خاموش کردن
663) USB port : درگاهی همه گذر
664) undo : واگَرد
665) Uniform Resource Locator, Universal Resource Locator (URL ) : نشانی وب
666) Universal Serial Bus (USB) : همه گذر
667) up arrow (key) : بالابر (کلید)
668) update (1) : روزآمد
669) update (2) : روزآمد کردن
670) updating : روزآمدسازی
671) upgrade : ارتقا دادن
672) upgraded : ارتقا یافته
673) upgrading : ارتقا
674) upper case : بالایی
675) usable software : نرم‌افزار کاربردپذیر
676) user : کاربَر
677) user ID : شناسه کاربَر
678) user interface : واسط کاربَر، میانای کاربَر
679) user name : نام کاربَر
680) user-friendly : کاربَرپسند
681) User-Friendly Interface (UFI) : واسط کاربَرپسند، میانای کاربَرپسند
682) valid software : نرم‌افزار معتبر
683) Verification & Validation (V&V) : اعتبار و درست‌یسنجی
684) verified software : نرم‌افزار درستی‌سنجی شده
685) verify software : درستی‌سنجی نرم‌افزار
686) vertical scrolling : نَوَردش عمودی
687) view : نما
688) viewing : نماسازی
689) visualized data : داده‌های دیداری (سازی شده)
690) waterfall model : مدل آبشاری
691) web TV : وبیزیون
692) web cam : وب‌بین
693) web hosting : میزبانی وب
694) web master : وب‌دار
695) web mastering : وبداری
696) web page : صفحه وب
697) web site : وبگاه
698) web-based : وب‌بنیاد
699) Web-Based Learning (WBL) : یادگیری وب بنیاد، یادوِب
700) web-based trainee : کارآموز وب بنیاد
701) Web-Based Training (WBT), internet-based training : آموزش وب بنیاد، آوب
702) webber : وب‌باز، وب‌کار
703) webbing : وب‌بازی، وب‌کاری
704) webcaster : وب‌پخشگر
705) webcasting : وب‌پخش
706) weblog : وب‌نوشت
707) weblogger : وب‌نویس
708) weblogging : وب‌نویسی
709) white-box testing : آزمون در باز
710) Wide Area Network (WAN) : شبکه گسترده
711) window : پنجره
712) windowing : پنجره‌بندی
713) word processing : واژه‌پردازی
714) word processor : واژه‌پرداز
715) workstation : ایستگاه کار
716) World Wide Web (WWW) : جهان وب


واژه‌های مصوب فرهنگستان - سری دوم

717) actuation : فعالگری
718) actuator : فعالگر
719) address spoofing : جعل نشانی
720) aggregate : انبوهه‌سازی
721) aggregate data : داده‌های انبوهشی
722) aggregation : انبوهش
723) allocatable : تخصیص‌پذیر
724) allocate : تخصیص دادن
725) allocation : تخصیص
726) antiliasing : صاف سازی
727) antiliasing filter : پالایه صاف سازی
728) assign : نسبت دادن
729) assignment : نسبت‌دهی
730) assignment statement : حکم نسبت‌دهی
731) associative memory : حافظه تداعی‌گر
732) bach-end processing : پردازش پسین
733) back-end : مرحله پسین
734) back-end database : دادگان پسین
735) backslash : واکج خط
736) black hat : کلاه سیاه
737) branch : شاخه
738) branch address : نشانی شاخه
739) branch and jump : شاخه‌گزینی و پرش
740) branch instruction : دستور شاخه‌گزینی
741) branching : شاخه‌گزینی
742) breakpoint : نقطه گسست
743) burn : سوزاندن
744) Business-to-Business(B2B) : شرکت به شرکت
745) Business to-Consumer(B2C) : شرکت به فرد
746) Business-to-Machine(B2M) : شرکت به دستگاه
747) Business-to-Emplyee(B2E) : شرکت به کارمند
748) Business-to-Government(B2G) : شرکت به دولت
749) butterfly network : شبکه پروانه‌ای
750) certificate : گواهی
751) certificate authority : صادر‌کننده گواهی
752) Citizen-to-Government(C2G) : شهروند به دوست
753) concurrency : هم‌رَوی
754) concurrent : هم‌رو
755) concurrent processing : پردازش هم‌رو
756) Consumer-to-Business(C2B) : فرد به شرکت
757) Consumer-to-Consumer(C2C) : فرد به فرد
758) cyberbash : زدو خورد رایانه‌ای
759) cyberbattle : رایا نبرد
760) cyberbullying : ارعاب رایانه‌ای
761) cyberbunny : لاف زدن رایانه‌ای
762) cyberburger joint : رایا برگری
763) cyberbusiness : رایا شرکت
764) cybercafe : رایا سرا
765) cybercard : رایا کارت
766) cyberchat : رایا گپ
767) cyberchatroom : رایا گپ سرا
768) cyberchondriac : رایا بیم
769) cybercitizen : رایاوند
770) cybercop : رایا پلیس
771) cybercrime : جرم رایانه‌ای
772) cybercriminal : مجرم رایانه‌ای
773) cyberculture : رایا فرهنگ
774) cyberculture : فرهنگ رایانه‌ای
775) cyberethnography : رایا مردم نگاری
776) cyberextortion : رایا زورگیری، زورگیری رایانه‌ای
777) cyberextortionist : باج‌گیری رایانه‌ای
778) cyberextortionist : باج‌گیر رایانه‌ای
779) cyberforensics : رایانش قانونی
780) cyberglove : دستکش رایانه‌ای
781) cyberian : رایا کتابدار
782) cyberlibrarian : رایا کتابدار
783) cyberlife : رایا جهان
784) cybernaut : رایانورد
785) cybernetic : (دانش) رایانیک
786) cybernetic : رایانیکی
787) cyberneticist : رایانیک‌دان
788) cybernetics : (دانش) رایانیک
789) cyberphobia : رایا هراسی
790) cyberpicketing : اعتراض رایانه‌ای
791) cyberprise : رایا سازمان
792) cyberprise : رایا بنگاه
793) cyberrevolution : انقلاب رایانه‌ای
794) cybersecurity : امنیت رایانه‌ای
795) cybershopping : خرید رایانه‌ای
796) cyberspace : رایا سپهر
797) cybersquatting : رایا احتکار
798) cyberstalker : آزارگر رایانه‌ای
799) cyberstalking : رایا آزاری
800) cybersurgery : رایا جراحی
801) cyberterror : وحشت افکنی رایانه‌ای
802) cyberterrorism : وحشت افکنی رایانه‌ای
803) cyberterrorist : وحشت افکن رایانه‌ای
804) cybervandalism : خرابکاری رایانه‌ای
805) cyberwar : رایا جنگ
806) cyberware : رایا افزار
807) cyberwoozling : دستبرد رایانه‌ای
808) cyberzine : رایا نشریه
809) cyborg : اندامگان رایانه‌ای
810) device interrupt : وقفه دستگاهی، وقفه افزاره‌ای
811) e-bill : ای- صورت‌حساب
812) e-business : کسب و کار الکترونیکی
813) e-cheque : ای- چک، چک الکترونیکی
814) e-commerce : تجارت الکترونیکی
815) e-government : دولت الکترونیکی
816) e-bill : صورتحساب الکترونیکی، ای- صورتحساب
817) e-book : ای- کتاب
818) e-brokerage : کارگزاری الکترونیکی، ای-کارگزاری
819) e-card : ای- کارت
820) e-cash : پول الکترونیکی، ای-پول
821) e-catalogue : کالا نمای الکترونیکی، ای- کالانما
822) e-cheque : چک الکترونیکی، ای-چک
823) e-contact center : مرکز تماس الکترونیکی
824) e-copy : رونوشت الکترونیکی، ای- رونوشت
825) e-corporation : مؤسسه الکترونیکی، ای-مؤسسه
826) e-cycling : ای- بازیافت
827) e-cycling : بازیافت قطعات الکترونیکی
828) e-democracy : مردم سالاری الکترونیکی
829) e-discovery : ای- کشف
830) e-discovery : اکتشاف الکترونیکی، ای-اکتشاف
831) e-filing : پرونده‌بندی الکترونیکی، ای-پرونده‌بندی
832) e-form : ای- برگه
833) e-fraud : ای- تقلّب
834) e-health : بهداشت الکترونیکی، ای- بهداشت
835) e-hub : بازار الکترونیکی، ای-بازار
836) e-inclusion : شکاف‌زدایی الکترونیکی، ای-شکاف‌زدایی
837) e-information : اطلاعات الکترونیکی، ای-اطلاعات
838) e-interview : مصاحبه الکترونیکی، ای-مصاحبه
839) e-journal : ای- مجله
840) e-kiosk : باجه الکترونیکی، ای-باجه
841) electronic image mail : نامه الکترونیکی تصویری
842) electronic voice mail : نامه الکترونیکی صوتی
843) e-mail : پست الکترونیکی، ای- نامه
844) e-mail address : نشانی پست الکترونیکی
845) e-mail(1) : نامه الکترونیکی، ای-نامه
846) e-mail(2) : پست الکترونیکی، ای-پست
847) e-marketing : بازاریابی الکترونیکی، ای-بازاریابی
848) e-medicine : پزشکی الکترونیکی، ای-پزشکی
849) e-mentoring : هدایت الکترونیکی، ای-هدایت
850) e-money : پول الکترونیکی، ای- پول
851) e-nose : بینی الکترونیکی
852) e-outsourcer : برون سپار الکترونیکی
853) e-outsourcing : برون سپاری الکترونیکی، ای-برون سپاری
854) e-paper : کاغذ الکترونیکی، ای-کاغذ
855) e-payment : پرداخت الکترونیکی، ای-پرداخت
856) e-postage : هزینه پست الکترونیکی، هزینه ای-پست
857) e-procurement : تدارکات الکترونیکی، ای-تدارکات
858) e-purse : کیف پول الکترونیکی
859) e-security : امنیت الکترونیکی، ای-امنیت
860) e-services : خدمات الکترونیکی، ای-خدمات
861) e-shopping : خرید الکترونیکی
862) e-support : پشتیبانی الکترونیکی، ای-پشتیبانی
863) e-tail : خرده‌فروشی الکترونیکی
864) e-tailer : خرده‌فروش الکترونیکی
865) e-tailing : خرده‌فروشی الکترونیکی
866) e-ticket : بلیت الکترونیکی، ای-بلیت
867) e-voting : رأی‌گیری الکترونیکی، ای-رأی‌گیری
868) e-waste : پسماند الکترونیکی، ای-پسماند
869) e-zine : ای- نشریه
870) front-end processor : پردازشگر پیشین
871) front-end : مرحله پیشین
872) front-end processing : پردازش پیشین
873) Government-to-Government(G2G) : دولت به دولت
874) Government-to-Business(G2B) : دولت به شرکت
875) Government-to-Citizen(G2C) : دولت به شهروند
876) Government-to-Employee(G2E) : دولت به کارمند
877) imterrupt handling routine : روال وقفه‌گردانی
878) interrupt : وقفه
879) interrupt handling : وقفه‌گردانی
880) jump : پرش
881) m-commerce : تجارت سیّار
882) memory allocation : تخصیص حافظه
883) Netizen : نت‌وند
884) slash : کج خط
885) spoofing : جعل
886) tele-medicine : دور پزشکی
887) timer interrupt : وقفه زمانی
888) white hat : کلاه سفید