پول، پیل یا هر چه وزرگان بگن

اخلاق توليد پول ثبات پولي قسمت اول يكي ديگر از مغالطه‌هاي شايع در بين مغالطه‌هاي پولي مربوط است به مشكل ثبات پولي. اين اعتقاد كه پول بايد لنگر ثبات در اقتصاد جهان باشد، اعتقادي بسيار ديرينه است. اما براي فهم اين موضوع به طور صحيح و دقيق لازم است كه دو مصداق بسيار متفاوت از «ثبات پولي» را از يكديگر تفكيك كنيم. مصداق اول روي ثبات در يكپارچگي فيزيكي پول كالايي در طول زمان تاكيد مي‌كند (به طور مشخص تركيب فيزيكي سكه‌هايي كه از فلزات گرانبها ساخته شده‌اند).

در اين تعريف ثبات پولي يك معناي كاملا مشخص و دقيق دارد. اين موضوع حتي مي‌تواند به طور رسمي يكي از فروض سياست پولي اخلاقي باشد. اين فرض مرتبط است با ساخت پول و طبق آن هيچ سازنده‌اي نبايد سكه‌هايي بسازد كه نوشته روي آنها مشابه باشد، اما حاوي مقدار متفاوتي از فلزات گرانبها باشند. نبودن اين شرايط نه تنها ثبات پولي را زير سوال برد، بلكه به واقع مي‌توان رعايت آن را پيش فرض يك اقتصاد كارآ دانست و همين وجه از ثبات پولي بوده كه در انجيل و كتاب‌هاي معتبر قرون وسطي هم روي آن تاكيد شده است

. توجه داشته باشيد كه ثبات پولي به معني تركيب فيزيكي ثابت پول كالايي، باعث ثبات نسبي «قدرت خريد» واحد پول (PPM) خواهد شد. زماني كه كار معدن از ديگر شاخه‌هاي صنعت كمتر سودآور باشد (كه اصولا در زماني مورد بحث است كه سطح قيمت‌ها بالا است)، پول كمتري ساخته خواهد شد و قيمت‌هاي پولي رو به كاهش مي‌گذارند و زماني كه كار كندوكاو معدن سودآورتر است (احتمالا وقتي كه سطح قيمت‌ها پايين است)، پول بيشتري توليد شده و به اين ترتيب قيمت‌هاي پولي رو به افزايش خواهند گذاشت

. هيچ‌كدام از اينها اما منافي منافعي نيست كه مي‌توان از تبادل به دست آورد. اين درست است كه در زمان كشف معادن جديد و غني كاهش شديد PPM متصور خواهد بود. اما به دو نكته توجه كنيد. اول اينكه در يك اقتصاد آزاد، حاضرين در بازار مي‌توانند به سادگي و با به كارگيري انواع ديگر پول‌ها، از خود در مقابل كاهش شديد و ناخواسته PPM محافظت كنند.

ثانيا بايد در نظر داشت كه در واقعيت هيچ كاهش ارزش وحشتناكي از PPM تا به حال در مورد فلزات گرانبها روي نداده است. «تورم طلا و نقره» معروف در قرن‌هاي شانزدهم و هفدهم، عرضه پول (حجم پول در گردش) اروپا را طبق برخي تخمين‌ها تا حد 50 درصد و طبق برخي ديگر از تخمين‌ها تا حدود 500 درصد افزايش داده است.

با اين حال بايد توجه داشت كه اين رقم مربوط به يك دوره 150 ساله است كه با اين حساب نرخ متوسط رشد چيزي بين 3/0 تا 3/3 در سال بوده است. در مقابل در دنياي امروزي پول كاغذي ما، حتي كشورهايي كه از سياست‌هاي پولي «محافظه‌كارانه» استفاده مي‌كنند، افزايش عرضه پول به مراتب بيشتري را تجربه مي‌كنند. براي مثال در ايالات متحده و اتحاديه اروپا گردش «پول پايه» (پول كاغذي به علاوه حساب‌هايي كه در بانك مركزي نگهداري مي‌شوند)، در طول 5 سال گذشته با نرخي بين 5 تا ده درصد افزوده شده است. در قسمت بعدي به مصداق دوم ثبات پولي مي‌پردازيم.

رازنامه/گرد آوری: گروه اقتصاد سایت تبیان زنجان
http://www.tebyan-zn.ir/economy.html

پاورقي: 1- در Old Testament (قسمت اول انجيل مسيحي كه تقريبا مشابه كتاب مقدس عبراني‌ها است)، به وضوح درباره اهميت يكپارچگي فيزيكي ضرب سكه تاكيد شده است: «وزن‌هاي مختلف و مقياس‌هاي متفاوت هر دو از نظر خداوند كريه و شنيع هستند.» Innocent III (پاپ ايتاليايي بين سال‌هاي 1198 تا 1216) در تنها اظهارنظر و اعلاميه معتبري كه از طرف پاپ‌ها در رابطه با مساله واحد پول قرون وسطي بيان شده به همين نكته اشاره مي‌كند. نيكلاس اورسم يك رساله كامل در اين باب نوشته است كه تفاوت فيزيكي در ضرب سكه را باعث كلاهبرداري نشان مي‌دهد. همين طور يكي ديگر از مراجع معتبر قرون‌وسطي در رابطه با مسائل پولي يعني بطلميوس لوكا (Ptolemy of Luca)، تاكيد مي‌كند كه تفاوت ضرب سكه «به ضرر افراد عمل خواهد كرد، چرا كه كه پول بايد مقياس سنجش چيز‌هاي ديگر باشد.»