کاغذین جامه به خوناب بشویم که فلک
رهنمونیم به پای عَلَمِ داد نکرد
گویا در دوران حافظ  رسم  بوده  هرکس می خواست شکایت از امری یا کسی را به عرض پادشاه برساند درخواست خود را روی کاغذ بزرگی نوشته چون روپوش تن  کرده  پای چوبی بنام "عَلَم داد خواهی" (چیزی چون زنجیر عدل نوشیروان*) ایستد تا  خوانده و دستور رسیدگی صادر شود.   برخی افراد بهر جلب توجه بیشتر به تظلم خویش کاغذ را خونین می کردند تا پادشاه بداند که برانها چه گذشته. امروزه نیز گاه دیده می شود  کسی مطلبی را روی پلاکارد یا پارچه سفیدی نوشته برتن کرده  دادخواهی می کند.  کفن پوشی هم وجه دیگری از تظاهرات و تظلم توأم با اعلام از جان گذشتگی در راه هدف است

  کاغذین جامه به خوناب بشویم یعنی شکایت خود را با خون و اشک بنویسم
 

معنی بیت: شکایت نامه  خود را بهر دادخواهی با خون دل خواهم نوشت گرچه گردش روزگار مرا به پای هیچ علم دادی راهنمایی نکرد

*

https://www.cloob.com/c/parseh_parseh/108291393/%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1_%D8%B9%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1...

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fvista.ir%2Fm%2Fa%2F7vfcf%2F%25D8%25AE%25D8%25B1%25DB%258C-%25DA%25A9%25D9%2587-%25D8%25AE%25D9%2588%25D8%25AF-%25D8%25B1%25D8%25A7-%25D8%25A8%25D9%2587-%25D8%25B2%25D9%2586%25D8%25AC%25DB%258C%25D8%25B1-%25D8%25B9%25D8%25AF%25D9%2584-%25D8%25A7%25D9%2586%25D9%2588%25D8%25B4%25DB%258C%25D8%25B1%25D9%2588%25D8%25A7%25D9%2586-%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2584%25DB%258C%25D8%25AF-%25D8%25A8%25D9%2587-%25D8%25A2%25DB%258C%25D9%2586%25D8%25AF%25DA%25AF%25D8%25A7%25D9%2586-%25DA%2586%25D9%2587-%25DA%25AF%25D9%2581%25D8%25AA%25D8%259F&psig=AOvVaw0VivDQu6Z5oYu5lmDoigW3&ust=1626779632508000&source=images&cd=vfe&ved=0CAwQjhxqFwoTCKj9hbqA7_ECFQAAAAAdAAAAABAD

https://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh138/