مداخل مخزن الادویه عقیلی خراسانی (پنجاه و سوم) 3

طخشیقون

بفتح طا و سکون خا و کسر شین معجمه و سکون یاء مثناه تحتانیه و ضم قاف و سکون واو و نون طفشیقون نیز نامند بمعنی قوسی است

ماهیت آن

دوای سمی است از جملۀ یتوعات که در بلاد ارمن پیکان را بآن آب می دهند زخم آن کشنده می باشد برک و نبات آن شبیه ببرک کبر و پرشیر و بغایت تند

افعال و خواص آن

ضماد آن جهت قوبا نافع و کویند حلتیت بادزهر آنست شربا و ضماد کردن بر موضع جراحت آن

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

////////////

طخشیقون . [ طَ ] (معرب ، اِ) صاحب برهان گوید: نام داروئی است بلغت رومی که آنرا از مُلک ارمن آرند و پیکان تیر و بیشتر اسلحه  جنگ را بدان زهرآلود سازند - انتهی . ظاهراً اصل این کلمه طخیقون یا طخسیقون یونانی بمعنی مطلق سم است ، و شاید وقتی این کلمه معنی خاص سم محصول ارمنیه و مخصوص زهراب دادن پیکان و جز آن میداده است . و طفشیقون نیز گویند. و تاویل آن قوسی بود، از بهر آنکه آن دوائی است که اهل ارمن پیکان را به وی زهرآلود کنند و در جنگها بکار برند و حلتیت پادزهر وی است . (اختیارات بدیعی ). دوای سمی است که بلاد ارمن پیکان را به آن آب داده و زخم آن کشنده باشد، از جمله  یتوعات است ، و برگش شبیه به برگ کبر و پرشیر و بغایت تند، و ضمادش جهت قوبا نافع است . (تحفه  حکیم مومن ). حلتیت پادزهر آن است شرباً، و ضماد بموضع جراحت آن . (مخزن الادویه ). و طخسیقون با سین هم آمده است ، و آن ماده ای است که قدما تیر را بدان زهرآگین میکردند و این بیشتر معمول مردم ارمینیه بود.

- طخشیقون

معنی :

(طُ) [ معر. ] (اِ.) 1 - نام عمومی سم ها؛ زهر. 2 - سمی که در قدیم جهت زهرآلود کردن نوک نیزه ها و تیرها به کار می بردند و امروزه نیز بین قبایل وحشی آفریقای جنوبی و آمریکای جنوبی معمول است و از نوع کورار* است .

* کورار. (فرانسوی ، اِ) ۞ ماده ای سمی دارای ترکیب شیمیایی درهم و متفاوت که بومیان آمریکای جنوبی آن را برای زهرآلود ساختن نوک نیزه  صید حیوانات به کار می بردند. این ماده از گیاهان مختلف خصوصاً گونه های مختلف جوزالقی و گیاهان تیره  کبابه و تیره  عشقه ها و غیره استخراج می شود. (فرهنگ فارسی معین .(

https://en.wikipedia.org/wiki/Curare

- طفشیقون . [ طَ ] (معرب ، اِ) طخشیقون است و بعضی شوکران دانسته اند و اصلی ندارد. (فهرست مخزن الادویه ). نام دوایی است به لغت رومی که آن را از ملک ارمن آورند و پيکان تیر و بیشتر اسلحه  جنگ را بدان زهرآلود سازند. و بجای حرف ثانی ، خاء نقطه دار هم به نظر آمده است که طخشیقون باشد. (برهان ).

- طقسیقون . [ طُ ] (معرب ، اِ) ۞ ابن البیطار در ضمن شرح «ابن عرس » از دیسقوریدوس آرد: و ابن عرس پازهر کشنده ای است که آن را طقسیقون گویند. گمان میکنم این کلمه همان طخشیقون و طفشیقون لغت نامه ها باشد و اصل آن تخیقون یا تکزیکن یونانی بمعنی مطلق زهر است . واﷲ اعلم .

/////////////

https://fa.wiktionary.org/wiki/%D8%B7%D8%AE%D8%B4%DB%8C%D9%82%D9%88%D9%86

/////////

Curare /kʊˈrɑːri/^[1] or /kjʊˈrɑːri/^[2] is a common name for various plant extract alkaloid arrow poisons originating from Central and South America. These poisons function by competitively and reversibly inhibiting the nicotinic acetylcholine receptor (nAChR), which is a subtype of acetylcholine receptor found at the neuromuscular junction. This causes weakness of the skeletal muscles and, when administered in a sufficient dose, eventual death by asphyxiation due to paralysis of the diaphragm.

According to pharmacologist Rudolf Boehm's 1895 classification scheme, the three main types of curare are:^[3]

·         tube or bamboo curare (so named because of its packing into hollow bamboo tubes; main toxin is D-tubocurarine).

·         pot curare (originally packed in terra cotta pots; main alkaloid components are protocurarine, protocurine, and protocuridine). Protocurarine is the active ingredient; protocurine is only weakly toxic, and protocuridine is not toxic.

·         calabash or gourd curare (originally packed into hollow gourds; main toxin is curarine).

Of these three types, some formulas belonging to the tube curare are the most toxic, relative to their LD₅₀ values.^[3]

Contents

  [show] 

History[edit source]

This article is missing information about use of curare by Central American people. Please expand the article to include this information. Further details may exist on the talk page. (March 2014)

Curare was used as a paralyzing poison by South American indigenous people. The prey was shot by arrows or blowgun darts dipped in curare, leading to asphyxiation owing to the inability of the victim's respiratory muscles to contract. The word 'curare' is derived from wurari, from the Carib language of the Macusi Indians of Guyana.^[4] Curare is also known among indigenous peoples as Ampi, Woorari, Woorara, Woorali, Wourali, Wouralia, Ourare, Ourari, Urare, Urari, and Uirary.

In 1596, Sir Walter Raleigh mentioned the arrow poison in his book Discovery of the Large, Rich, and Beautiful Empire of Guiana (which relates to his travels in Trinidad and Guayana), though the poison he described possibly was not curare.^[5] In 1780, Abbe Felix Fontana discovered that it acted on the voluntary muscles rather than the nerves and the heart.^[6] In 1832, Alexander von Humboldt gave the first western account of how the toxin was prepared from plants by Orinoco River natives.^[7]

During 1811–1812 Sir Benjamin Collins Brody (1783–1862) experimented with curare.^[8] He was the first to show that curare does not kill the animal and the recovery is complete if the animal's respiration is maintained artificially. In 1825, Charles Waterton described a classical experiment in which he kept a curarized female donkey alive by artificial respiration with a bellows through a tracheostomy.^[9] Waterton is also credited with bringing curare to Europe.^[10] Robert Hermann Schomburgk, who was a trained botanist, identified the vine as one of the Strychnos genus and gave it the now accepted name Strychnos toxifera.^[11]

George Harley (1829–1896) showed in 1850 that curare (wourali) was effective for the treatment of tetanus and strychnine poisoning.^[12][13] In 1857, Claude Bernard (1813-1878) published the results of his experiments in which he demonstrated that the mechanism of action of curare was a result of interference in the conduction of nerve impulses from the motor nerve to the skeletal muscle, and that this interference occurred at the neuromuscular junction.^[3][14] From 1887, the Burroughs Wellcome catalogue listed under its 'Tabloids' brand name, tablets of curare at  ¹⁄₁₂ grain (price 8 shillings) for use in preparing a solution for hypodermic injection. In 1914, Henry Hallett Dale (1875–1968) described the physiological actions of acetylcholine.^[15] After 25 years, he showed that acetylcholine is responsible for neuromuscular transmission, which can be blocked by curare.^[16]

The best known and historically most important (because of its medical applications) toxin is d-tubocurarine. It was isolated from the crude drug — from a museum sample of curare — in 1935 by Harold King (1887–1956) of London, working in Sir Henry Dale's laboratory. He also established its chemical structure.^[17] It was introduced into anesthesia in the early 1940s as a muscle relaxant for surgery. Curare is active — toxic or muscle-relaxing, depending on the intended use — only by an injection or a direct wound contamination by poisoned dart or arrow. It is harmless if taken orally^[9][18] because curare compounds are too large and highly charged to pass through the lining of the digestive tract to be absorbed into the blood. For this reason, people can eat curare-poisoned prey safely. In medicine, curare has been superseded by a number of curare-like agents, such as pancuronium, which have a similar pharmacodynamic profile, but fewer side effects.

Classification and chemical structure[edit source]

This section needs expansion. You can help by adding to it. (March 2014)

The various components of curare are organic compounds classified as either isoquinoline or indole alkaloids. Tubocurarine is the major active component in the South American dart poison.^[19] As an alkaloid, tubocurarine is a naturally occurring compound that consists of nitrogenous bases—though the chemical structure of alkaloids is highly variable.

Like most alkaloids, tubocurarine consists of a cyclic system with a nitrogen atom in an amine group.^[20] Because of this structure, tubocurarine can bind readily to the receptors for acetylcholine (ACh) at the neuromuscular junction, which blocks nerve impulses from being sent to the skeletal muscles, effectively paralyzing the muscles of the body. Since tubocurarine binds reversibly to the ACh receptors, treatment for curare poisoning involves adding an acetylcholinesterase (AChE) inhibitor, which will stop the destruction of acetylcholine so that it can compete with curare.^[21]

Pharmacological properties[edit source]

Curare is an example of a non-depolarizing muscle relaxant that blocks the nicotinic acetylcholine receptor (nAChR), one of the two types of acetylcholine (ACh) receptors, at the neuromuscular junction. The main toxin of curare, d-tubocurarine, occupies the same position on the receptor as ACh with an equal or greater affinity, and elicits no response, making it a competitive antagonist. The antidote for curare poisoning is an acetylcholinesterase (AChE) inhibitor (anti-cholinesterase), such as physostigmine or neostigmine. By blocking ACh degradation, AChE inhibitors raise the amount of ACh in the neuromuscular junction; the accumulated ACh will then correct for the effect of the curare by activating the receptors not blocked by toxin at a higher rate.

The time of onset varies from within one minute (for tubocurarine in intravenous administration, penetrating a larger vein), to between 15 and 25 minutes (for intramuscular administration, where the substance is applied in muscle tissue).^[22]

Curare has no effect if ingested so the meat of an animal killed by curare does not become poisonous, and it has no effect on its flavor.^[23]

Anesthesia[edit source]

Isolated attempts to use curare during anesthesia date back to 1912 by Arthur Lawen of Leipzig,^[24] but curare came to anesthesia via psychiatry (electroplexy). In 1939 Abram Elting Bennett used it to modify metrazol induced convulsive therapy.^[25] Muscle relaxants are used in modern anesthesia for many reasons, such as providing optimal operating conditions and facilitating intubation of the trachea. Before muscle relaxants, anesthesiologists needed to use larger doses of the anesthetic agent, such as ether, chloroform or cyclopropane to achieve these aims. Such deep anesthesia risked killing patients that were elderly or had heart conditions.

The source of curare in the Amazon was first researched by Richard Evans Schultes in 1941. Since the 1930s, it was being used in hospitals as a muscle relaxant. He discovered that different types of curare called for as many as 15 ingredients, and in time helped to identify more than 70 species that produced the drug.

In the 1940s, it was used on a few occasions during surgery as it was mistakenly thought to be an analgesic or anesthetic. The patients reported feeling the full intensity of the pain though they were not able to do anything about it since they were essentially paralyzed.^[26]

On January 23, 1942, Harold Griffith and Enid Johnson gave a synthetic preparation of curare (Intercostrin/Intocostrin) to a patient undergoing an appendectomy (to supplement conventional anesthesia). Safer curare derivatives, such as rocuronium and pancuronium, have superseded d-tubocurarine for anesthesia during surgery. When used with halothane d-tubocurarine can cause a profound fall in blood pressure in some patients as both the drugs are ganglion blockers.^[27]However, it is safer to use d-tubocurarine with ether.

In 1954, an article was published by Beecher and Todd suggesting that the use of muscle relaxants (drugs similar to curare) increased death due to anesthesia nearly sixfold.^[28] This was refuted in 1956.^[29]

Modern anesthetists have at their disposal a variety of muscle relaxants for use in anesthesia. The ability to produce muscle relaxation irrespective of sedation has permitted anesthetists to adjust the two effects independently and on the fly to ensure that their patients are safely unconscious and sufficiently relaxed to permit surgery. The use of neuromuscular blocking drugs carries with it a very small risk of anesthesia awareness.

Plant sources[edit source]

There are dozens of plants from which isoquinoline and indole alkaloids with curarizing effects can be isolated, and which were utilized by indigenous tribes of Central and South America for the production of arrow poisons. Among them are:

In family Menispermaceae:

·         Chondrodendron tomentosum

·         Curarea genus, species toxicofera and tecunarum

·         Sciadotenia toxifera

·         Telitoxicum genus

·         Abuta genus

·         Caryomene genus

·         Anomospermum genus

·         Orthomene genus

·         Cissampelos L.(Cocculeae) section of genus

Other families:

·         several species of the Strychnos genus of family Loganiaceae including toxifera, guianensis, castelnaei, usambarensis

·         a plant in the Aroideae subfamily of Araceae called "Taja"

·         at least three members of the Artanthe genus of family Piperaceae

Some plants in the Aristolochiaceae family have also been reported as sources.

Toxicity[edit source]

This section does not cite any sources. Please help improve this section by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.(February 2016) (Learn how and when to remove this template message)

The toxicity of curare alkaloids in man hasn't been established. Administration must be parenterally, as gastro-intestinal absorption is ineffective.

LD50 (mg/kg)

man: 0.735 est. (form and method of administration not indicated)

mouse: pot:0.8-25; tubo: 5-10; calabash: 2-15.

Preparation[edit source]

This section needs expansion. You can help by adding to it. (March 2014)

Traditionally prepared curare is a dark, heavy, viscid paste with a very bitter taste.^[30]

In the Amazon there is such a bounty of plants so rich in alkaloids that an effective curare can be made by boiling down several kilos of any combination of 20 different species of jungle leaves. Once it becomes a thick syrupy tar it will most likely be able to bring down anything from a monkey to a man.^{[citation needed]}

Adjuvants[edit source]

This article contains weasel words: vague phrasing that often accompanies biased or unverifiable information. Such statements should be clarified or removed. (December 2014)

It is known^{[citation needed]} that the final preparation is often more potent than the concentrated principal active ingredient. Various irritating herbs, stinging insects, poisonous worms, and various parts of amphibians and reptiles are added to the preparation. Some of these accelerate the onset of action or increase the toxicity; others prevent the wound from healing or blood from coagulating.

Diagnosis and management of curare poisoning[edit source]

Curare poisoning can be indicated by typical signs of neuromuscular-blocking drugs such as paralysis including respiration but not directly affecting the heart.

Curare poisoning can be managed by artificial respiration such as mouth-to-mouth resuscitation. In a study of 29 army volunteers that were paralyzed with curare, artificial respiration managed to keep an oxygen saturation of always above 85%,^[31] a level at which there is no evidence of altered state of consciousness.^[32] Yet, curare poisoning mimics the total locked-in syndrome in that there is paralysis of every voluntarily controlled muscle in the body (including the eyes), making it practically impossible for the victim to confirm consciousness while paralyzed.^[33]

Spontaneous breathing is resumed after the end of the duration of action of curare, which is generally between 30 minutes^[34] to 8 hours,^[35] depending on the variant of the toxin and dosage. Cardiac muscle is not directly affected by curare, but if more than four to six minutes has passed since respiratory cessation the cardiac muscle may stop functioning by oxygen-deprivation, making cardiopulmonary resuscitation including chest compressions necessary.^[36]

Antidote[edit source]

Muscle paralysis can be reversed by administration of a cholinesterase inhibitor such as pyridostigmine.^[37]

Citations[edit source]

1.     Jump up^ curare in the American Heritage Dictionary]

2.     Jump up^ curare in the Oxford Online Dictionaries

3.     ^ Jump up to:^a b c Gray, TC (1947). "The Use of D-Tubocurarine Chloride in Anæsthesia" (PDF). Ann R Coll Surg Engl. 1 (4): 191–203. PMC 1940167. PMID 19309828.

4.     Jump up^ Online Etymology Dictionary

5.     Jump up^ Carman J. A. Anaesthesia 1968, 23, 706.

6.     Jump up^ The Gale Encyclopedia of Science. Third Edition.

7.     Jump up^ [1]Personal Narrative of Travels to the Equinoctial Regions of America, During the Year 1799-1804 — Volume 2, Humboldt, Alexander von

8.     Jump up^ Phil. Trans. 1811, 101, 194; 1812, 102, 205.

9.     ^ Jump up to:^a b Arrow Poison to Surgical Muscle Relaxant

10.  Jump up^ Reprinted in "Classical File", Survey of Anesthesiology 1978, 22, 98.

11.  Jump up^ Waterton and Wouralia. British Journal of Pharmacology(1999) 126, 1685–1689

12.  Jump up^ Paton A. Practitioner 1979, 223, 849

13.  Jump up^ George Harley

14.  Jump up^ Bernard, C (1857). "Leçons sur les effets des substances toxiques et médicamenteuses" (in French). Paris: J.B. Baillière: 369–80. |chapter= ignored (help)

15.  Jump up^ Dale H. H. J. Pharmac. Exp. Ther. 1914, 6, 147.

16.  Jump up^ Dale H. H. Br. Med. J. 1934, 1, 835

17.  Jump up^ King H. J. Chem. Soc. 1935, 57, 1381; Nature, Lond. 1935, 135, 469.

18.  Jump up^ Curare - Chondrodendron tomentosum

19.  Jump up^ http://www.britannica.com/science/curare Encyclopædia Britannica 01 Dec. 2015

20.  Jump up^ Ethnopharmacology and systems biology: A perfect holistic match, Verpoorte, R. 2005

21.  Jump up^ Saladin, Kenneth S. Anatomy and Physiology The Unity of Form and Function. 7th ed. New York: McGraw Hill Education, 2015. Print.

22.  Jump up^ Curare in Drugs.com. Revised: 11/08/2001

23.  Jump up^ From the Rainforests of South America to The Operating Room: A History of Curare, By Daniel Milner, BA, CD, Summer 2009. University of Ottawa Faculty of Medicine.

24.  Jump up^ Lawen A. Beitr. klin. Chir. 1912, 80, 168.

25.  Jump up^ Bennett A. E. J. Am. Med. Ass. 1940, 114, 322

26.  Jump up^ Dennett, Daniel C. Brainstorms: Philosophical Essays on Mind and Psychology (1978), Cambridge, MA : MIT Press, p209

27.  Jump up^ Mashraqui S. Hypotension induced with d-tubocurarine and halothane for surgery of patent ductus arteriosus. Indian Journal of Anesthesia. 1994 Oct; 42(5): 346-50

28.  Jump up^ Beecher H. K.; Todd D. P. (1954). "A Study of the Deaths Associated with Anesthesia and Surgery : Based on a Study of 599,548 Anesthesias in Ten Institutions 1948-1952, Inclusive". Annals of Surgery. 140 (2): 2–35. PMC 1609600. PMID 13159140. (reprinted in "Classical File", Survey of Anesthesiology 1971, 15 , 394, 496)

29.  Jump up^ Albertson HA, Trout HH, Morfin E (June 1956). "The Safety of Curare in Anesthesia'". Annals of Surgery. 143 (6): 833–837. doi:10.1097/00000658-195606000-00012. PMC 1465152. PMID 13327828.

30.  Jump up^ Curare, a South American Arrow Poison, from "Plants and Civilization" by Professor Arthur C. Gibson, at UCLA Mildred E. Mathias Botanical Garden.

31.  Jump up^ Page 520 in: Paradis, Norman A. (2007). Cardiac arrest: the science and practice of resuscitation medicine. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-84700-1.

32.  Jump up^ Oxymoron: Our Love-Hate Relationship with Oxygen, By Mike McEvoy at Albany Medical College, New York. 10/12/2010

33.  Jump up^ Page 357 in: Damasio, Antonio R. (1999). The feeling of what happens: body and emotion in the making of consciousness. San Diego: Harcourt Brace. ISBN 0-15-601075-5.

34.  Jump up^ For therapeutic dose of tubocurarine by shorter limit as given at page 151 in: Rang, H. P. (2003). Pharmacology. Edinburgh: Churchill Livingstone. ISBN 0-443-07145-4. OCLC 51622037.

35.  Jump up^ For 20-fold paralytic dose of toxiferine ("calabash curare"), according to: Page 330 in: The Alkaloids: v. 1: A Review of Chemical Literature (Specialist Periodical Reports). Cambridge, Eng: Royal Society of Chemistry. 1971. ISBN 0-85186-257-8.

36.  Jump up^ "four to six minutes" given from: Cardiopulmonary Resuscitation (CPR) in Farlex medical dictionary, in turn citing Gale Encyclopedia of Medicine. Copyright 2008.

37.  Jump up^ Page 153 in: Thomas Morgan III; Bernadette Kalman (2007). Neuroimmunology in Clinical Practice. Wiley-Blackwell. ISBN 1-4051-5840-9.

See also[edit source]

·         strychnine, a related alkaloid poison that occurs in some of the same plants as curare

·         arrow poison, what curare was originally used for

·         poison dart frog, another source of arrow poison

References[edit source]

·         Foldes, F.F. "Anesthesia before and after curare", Anasthesieabteilung des Albert-Einstein-College of Medicine. Anaesthesiol Reanim, 1993, 18(5):128-31. (retrieved June 20, 2005)

·         James, Mel. "Harold Griffith",Heirloom Series, Volume 6. (retrieved June 20, 2005)

·         "Curare", Blue Planet Biomes, 2000. (retrieved September 27, 2005)

·         Smith, Roger. "Cholernergic Transmission", (retrieved March 13, 2007)

·         Strecker G J et al. "Curare binding and the curare-induced subconductance state of the acetylcholine receptor channel.", Biophysical Journal 56: 795-806 (1989). (retrieved May 12, 2007)

External links[edit source]

Wikisource has the text of the 1921 Collier's Encyclopedia article Woorali Poison.

·         Charles Waterton's book Wanderings in South America Free version

·         Neuromuscular blocking drugs: discovery and development

[show] ·         v ·         t ·         e Skeletal muscle relaxants (M03)

[show] ·         v ·         t ·         e Cholinergics

Authority control

·         LCCN: sh85034841 ·         GND: 4300192-0 ·         SUDOC: 027557308 ·         BNF: cb11957231d (data)

Categories: 

·         Muscle relaxants

·         Nicotinic antagonists

·         Neurotoxins

·         Plant toxins

&&&&&&

طراثیث

بفتح طا و را و الف و کسر ثاء مثلثه و سکون یاء مثناه تحتانیه و ثاء مثلثه بمعنی زب الارض و زب الریاح است و زب بمعنی ذکر است

ماهیت آن

نباتیست خشبی شبیه بفطر و در زمین فرو رفته و سرخ و سفید می باشد و کیاه آن مانند برک پیچیده و منبت آن بیشتر نخودزارها و زیر درختان و سرخ آن شیرین طعم و قابض و ماکول و سفید آن تلخ و غیر ماکول

طبیعت آن

در سوم سرد و خشک

افعال و خواص آن

بسیار قابض و قاطع و حابس اسهال و سیلان خون و عرق و مقوی کبد و معده و دابغ و رافع استرخای آن و جهت اعیا و ردع مواد حاره و تحلیل صلابات و تقویت مفاصل مسترخیه شربا و ضمادا و چون با شیر بز تازه دوشیده طبخ دهند و یا با دوغ ماست کاو بیاشامند جهت استرخای معده و کبد نافع مضر رئه مصلح آن شکر و مخشن جلد و مصلح آن بزر قطونا مقدار شربت آن تا دو درم بدل آن ثلث وزن آن عفص و دو ثلث آن قرظ و نصف وزن آن قشر بیض محرق و عشر وزن آن و بقولی بوزن آن صمغ عربی است و اقاقیا نیز بوزن آن کفته اند

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

&&&&&&

طراشنه

بفتح طا و را و الف و شین معجمه و فتح نون و ها و آن را جعفریه و عشبه العجول نامند

ماهیت آن

غافقی کفته نبات آن دو نوع می باشد یکی برک آن شبیه ببرک شلغم بری و از ان نازک تر و مشقق و مجعد و در سبزی شبیه ببرک کلم و بران غباری سفید رنک و ساق آن تا قریب بیک قامت و بر بالای آن شعبهای کوچک و بر اطراف آنها کلهای زردمانند کل طباق یا کل کاسنی و بیخ آن سفید با شعبهای بسیار و صنف دوم نیز شبیه بدان و سبزی آن مائل بزردی و ساق آن از ان کوتاه تر و باریکتر و شاخها و شعبهای آن زیاده منبت آن اجام و مواضع رطبه

طبیعت آن

کرم و خشک

افعال و خواص صنف اول آن

اکتحال عصارۀ آن رافع بیاض عین و در ان امر قوی الفعل و آشامیدن عصیر نبات آن دافع نفخ و ضعف

کبد و طحال و استسقا در بدو حال و صنف دوم نیز جهت رفع بیاض قوی الفعل و سریع الاثر و لهذا آن را عشبه العجول نامند

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

///////////////

طراثیث . [ طَ ] (ع اِ) بمعنی طرثوث است و آن میوه ای است که به فارسی بل گویند. (برهان ). هیور، بیخ گیاهی است سرد به درجه  دوم و خشک بسوم تقویت اعضا دهد و خون شکم دفع کند. (نزهةالقلوب خطی ). نام میوه ای است . (غیاث اللغات ). طرثوث نیز گویند. بشیرازی بل شیرین خوانند سرخ و سفید بود، بهترین وی سفید بود، طبیعت وی سرد و خشک بود در سیم ، قطع خون رفتن کند از مقعد و مجموع اعضا و رحم و شکم ببندد و قوت مفاصل و جگر و معده دهد و چون با روغن گاویا شیر بز پاره ای بپزند و بیاشامند استرخاء معده رامفید بود و مقدار ماخوذ از وی یک مثقال بود و اسحاق گوید: مضر بود بسفل و مصلح وی گلنار است . و بدل وی جفت بلوط بوزن آن و گویند نیم وزن آن پوست تخم مرغ سوخته  شسته (کذا) و چهار دانگ وزن آن قرط و شش یک آن عفص و ده یک آن صمغ عربی است . (اختیارات بدیعی ). بمعنی زُب الارض و زب الریاح است . و آن نباتی است خشبی شبیه به قطر و در زمین فرورفته و سرخ و سفید میباشد و گیاه او مثل برگ پیچیده و بیشتر در نخودزار و زیر درختها میروید و قسم سرخ او شیرین و ماکول است و باقبض و سفید او تلخ میباشد، در سیم سرد و خشک و بسیار قابض و قاطع اسهال و سیلان خون و عرق و مقوی معده و جهت اعیا و ردع مواد حاره نافع و مضر ریه و مصلحش شکر و شربتش تا دو درهم و بدلش سدس وزن او عفص و بوزن اوصمغ عربی . (تحفه  حکیم مومن ). صاحب مخزن الادویه آرد: پس از ذکر ماهیت و طبیعت طراثیث و نقل عین بیانات تحفه  حکیم مومن ، در ذکر افعال و خواص آن گوید: بسیار قابض و قاطع و حابس اسهال و سیلان خون و عرق و مقوی کبد و معده و دابغ و دافع استرخای آن و جهت اعیا و ردع مواد حاره . و تحلیل صلابات و تقویت مفاصل مسترخیه شرباً و ضماداً و چون با شیر تازه دوشیده طبخ دهند و یا با دوغ ماست گاو بیاشامند، جهت استرخای معده و کبد نافع. مضر به ریه ، مصلح آن شکر و مخشن جلد و مصلح آن بزرقطونا، مقدار شربت آن تا دو درم ، بدل آن ثلث وزن آن عفص و دو ثلث آن قرط و نصف وزن آن قشر بیض محترق و عشر وزن آن و بقولی بوزن آن صمغ عربی است واقاقیا بوزن آن نیز گفته اند. (مخزن الادویه ). در سیستان او را خیسرو و هسیرو هم گویند. ارجانی گوید: طراثیث سرد است در دو درجه و خشک است در سه درجه و هیئت او آن است که چوب بارها کژ بود بمقدار انگشت ، و سرخ و تیره رنگ باشد و منبت او در بادیه باشد و طعم او دلالت قبض بود و استرخای معده را دفع کند و معده را دباغت کند. محمد زکریا گوید: بدل طراثیث در بستن شکم ورفتن خون از شکم نیم جزو از پوست بیضه سوخته است و نیم جزو او مازو. ارجانی گوید: سُدس او مازو است و عشر او صمغ است . (ترجمه  صیدنه  ابوریحان ). طراثیث ، یسمی زب الارض و زب الریاح و هو نبت ٌ یرتفع کالورقة الملفوفة و اصله قطعٌ حمرٌ خشبیة کالقطر الی قبض و غضاضةبارد یابس فی الثانیة، یحبس و یقطع الاسهال المزمن شرباً و العرق ضماداً و یحلل الصلابات طلاءً و یمنع الاعیاء و هو یضر الرئة یصلحه السکر و یخشن الجلد، و یُصلحه البزرقطونا. (تذکره  داود انطاکی ) : بگیرند خرما و مویز و مازو و اقاقیا و شب ّ یمانی و طراثیث ، بکوبند و بر زهار نهند. (ذخیره  خوارزمشاهی).

////////////

طراثیث‌

طرثوث نیز گویند به شیرازی بل شیرین خوانند و آن سرخ و سفید بود بهترین وی سفید بود طبیعت آن سرد و خشک بود و قابض و رازی گوید سرد و خشک بود در سئوم قطع خون بکند از بینی و مقعد و مجموع اعضا و رحم و شکم ببندد و قوت مفاصل سست بکند و معده و جگر را قوت دهد و چون با دوغ گاو بپزند یا شیر بز تازه و بیاشامند استرخای معده را مفید بود و مقدار مأخوذ از وی یک مثقال بود و اسحق گوید مضر بود به سغل و مصلح آن گلنار بود و بدل آن نیم وزن آن پوست تخم‌مرغ سوخته شسته و چهار دنک وزن آن قرط و شش‌یک وزن آن عفص بود و ده‌یک آن صمغ عربی

______________________________

صاحب مخزن الادویه (چاپ تهران) می‌نویسد: طرثوث طراثیث است و گفته‌اند: اسمی است مشترک میان اشترغار و درخت اشق

صاحب تحفه می‌نویسد: بمعنی رب الارض و رب ریاح و آن نباتیست خشی شبیه به قطر و گیاه آن مثل برگ پیچیده و بیشتر در نخودزار و زیر درختها می‌روید

ابو ریحان در صیدنه می‌گوید: نواحی سیستان او را هیور و خیور گویند و بیخ نباتیست سرخ‌رنگ که در ریگزارها می‌روید و بولس می‌گوید عصاره درختی است که او را برومی قیسارون می‌گویند

اختیارات بدیعی

////////////

ویکی فارسی همینقدر گوید:

خونین‌گرزیان

از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد

خونین‌گُرزیان (Cynomoriaceae) تیره‌ای است از صندل‌سانانِ علفی و انگلی کامل، بدون سبزینه با برگ‌های تحلیل‌رفته و قرمز که گل نر آنها یک‌پرچمی و میوۀ آنها از نوع فندقی است.

نگارخانه[ویرایش]

Cynomorium coccineum (habitat).jpg

Cynomorium coccineum (flowers).jpg

Plante desert Wadi Rum.jpg

منابع[ویرایش]

مجموعه واژه‌های مصوّب فرهنگستان زبان فارسی تا پایان سال ۱۳۸۹.

رده‌ها: صندل‌سانان گیاهان توصیف‌شده در ۱۷۵۳ (میلادی)گیاه‌هان انگ لطبقه‌بندی نامشخص

///////////

طرثوث هو نبات طفيلي معمر ومغطى البذور طويل مستدق كالفطر وله في بعض الأحيان اشكال وألوان مختلفة وهو يميل إلى اللون الأحمر واللون البنفسجي والأصفر، وهو له ساق سميك مرصع بقشور حرشفية، السنبلة طويلة كثيفة، القناب حرشفي عريض وأطول من كأس الزهرة، نبات الطرثوث مليء بالعصارة المائية وليس له اوراق وهو نبات حولي يصل ارتفاعه في بعض الأحيان إلى 70سم، يتطفل على جذور بعض النباتات الصحراوية مثل نبات الغضا, وللطرثوت استخدامات كثيرة فهو يستعمل صبغاً احمر وكان البدو في السابق يجمعونه للتجارة من أجل استخلاص الصبغ الأحمر وتخلط هذه الصبغة مع بعض المأكولات. ويستخدم البدو هذه الصبغة في وسم مواشيهم. ويعرف رأس الطرثوت باسم "النكعة" ومن امثال العرب في وصف الرجل شديد الحمرة بقولهم "أحمر مثل النكعة" ويقال "ثوب نكع". كما تصبغ الحلي بعصير النكعة فتأخذ اللون الأحمر. ويرد ذكر الطرثوت في المثل الشعبي في قولهم "مكتوب بطرثوث", يستخدم الطرثوث في صناعة الكثير من الأدوية العشبية العربية والأوربية والصينية, يتواجد الطرثوث في دول عدة منها السعودية والكويت والبحرين والأردن وإيران وأفغانستان وتونس وجزر الكناري والبرتغال وأسبانيا وجنوب إيطاليا وسردينيا وغودش ومالطاو كذالك في الجزائر.

مشاريع شقيقة في كومنز صور وملفات عن: طرثوث

أيقونة بوابةبوابة علم النبات أيقونة بوابةبوابة مالطا أيقونة بوابةبوابة المتوسط

Ferns02.jpg هذه بذرة مقالة عن نبات بحاجة للتوسيع. شارك في تحريرها.

تصنيفات: أجناس كاسيات البذور الأحادية الطرازفصائل كاسيات البذوركاسيات البذورنباتات طفيليةنباتات وصفت في 1753

////////////

Cynomorium

From Wikipedia, the free encyclopedia

Cynomorium coccineum
Scientific classification
Kingdom:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
Order:	incertae sedis
Family:	Cynomoriaceae Endl. ex Lindl.[1]
Genus:	Cynomorium L.
Species:	C. coccineum
Binomial name
Cynomorium coccineum L.

Cynomorium is a genus of parasitic perennial flowering plants in the family Cynomoriaceae. The genus consists of only one species, Cynomorium coccineum (although one of its subspecies is sometimes treated as a separate species^[2]). Its wider relationships are uncertain. Common names include the misleading Maltese fungus or Maltese mushroom; also desert thumb, red thumb, tarthuth (Bedouin) and suo yang (Chinese). A rare or local species, it grows in dry, rocky or sandy soils, often in salt marshes or other saline habitats close to the coast. It has had a wide variety of uses in European, Arabic and Chinese herbal medicine.^[3][4][5]

Contents

  [show] 

Description[edit source]

The plant has no chlorophyll and is unable to photosynthesise. It is a geophyte, spending most of its life underground, in the form of a rhizome, which is attached to the roots of its host plant; it is a holoparasite, i.e. totally dependent on its host. The low-growing inflorescence emerges (in spring, following winter rain), on a fleshy, unbranched stem (most of which is underground) with scale-like, membranous leaves. Dark-red or purplish, the inflorescence consists of a dense, erect, club-shaped mass, some 15–30 cm long (6–12 in), of minute scarlet flowers, which may be male, female or hermaphrodite.^[6] It is pollinated by flies, attracted to the plant by its sweet, slightly cabbage-like odour. Once pollinated the spike turns black.^[4] The fruit is a small, indehiscent nut.^[7]

In the Mediterranean region, Cynomorium is a parasite of salt-tolerant plants in the Cistaceae (cistus family) or Amaranthaceae (amaranth family); elsewhere it parasitizes Amaranthaceae, Tamaricaceae (tamarisks) and, in China, Nitrariaceae,^[8]especially Nitraria sibirica. Other authorities suggest the host plants are saltbushes (Atriplex species, Amaranthaceae).^[4]

DNA studies suggest that Cynomorium is not a member of the Balanophoraceae, as previously thought, but more probably belongs to the Saxifragales, possibly near Crassulaceae (stonecrop family).^[9] or Rosales^[10]

·        

Habitat in Sardinia

·        

Close-up detail of flowers

·        

Emerging inflorescence in the desert in Jordan

Distribution[edit source]

Cynomorium coccineum var. coccineum^[11] is found in Mediterranean regions, from Lanzarote in the Canary Islands and Mauritania through Tunisia and Bahrain in the south; Spain, Portugal, southern Italy, Sardinia, Sicily, Gozo, Malta and the Eastern Mediterranean. Its range extends as far east as Afghanistan, Saudi Arabia and Iran.

Cynomorium coccineum var. songaricum^[12] is found in Central Asia and Mongolia, where it grows at high altitudes. Several authorities consider this to be a separate species, C. songaricum; it is called "suo yang" in China, where it is extensively collected as a herbal remedy for illnesses including sexual worries and nocturnal emissions.^[9][13]

History and historical uses[edit source]

Sir David Attenborough has suggested that, following the reasoning of the "Doctrine of signatures", the phallic shape of the inflorescence suggested to early herbalists that Cynomorium should be used as a cure for erectile dysfunction and other sexual problems. Its colour suggested that it would cure anaemia and other diseases of the blood.^[4] It has been used for similar purposes in the east and west of its range: crusaders carried dried spikes to help them recover from their wounds.^[4]

Other traditional uses have included treatments for apoplexy, dysentery, sexually transmitted diseases, hypertension, vomiting and irregular menstruation.^[4]

A city in China, near Anxi in what is now Gansu Province, was named Suoyang (the Chinese name for Cynomorium) after 7th-century General Xue Rengui and his army survived a siege there by eating the plant.^[4] Much later, it was "introduced" (or imported?) to China from Mongolia during the Yuan Dynasty as a medicinal plant, and is first mentioned by Zhu Danxi in Bencao Yanyi Buyi (Supplement and Expansion of Materia Medica) in 1347. It was an ingredient in his recipe for Huquian Wan (Hidden Tiger Pills) used for impotence and/or weak legs.^[4]

During the 16th century, the Knights of Malta prized the plant greatly, and sent samples to European royalty. They incorrectly believed it to be a fungus and it became known as "fungus melitensis", "Maltese Mushroom". The Knights jealously guarded "Fungus Rock" (a large rock formation, on whose flat top it grew in abundance) just off the coast of Gozo. They even tried smoothing the outcrop's sides to prevent theft of the plants, which was said to be punishable by death. The only access was by a precarious cable car, which was maintained into the early 19th century. The rock is now a nature reserve, so access is still strictly limited.^[4]

In the Middle Ages, Arabic physicians called it "tarthuth" and "the treasure of drugs". An aqrabadhin or medical formulary compiled by Al-Kindi in the 9th century lists tarthuth as an ingredient in a salve to relieve skin irritation; later, Rhazes (Al-Razi) recommended it to cure piles, nosebleeds and dysfunctional uterine bleeding.^[4]

In Saudi Arabia, where Cynomorium is called "tarthuth", in addition to the uses detailed above, an infusion made from the ground, dried mature spike has been used to treat colic and stomach ulcers. It was eaten on long journeys by the Bedouin people, who would clean and peel the fresh spikes and eat the crisp white interior, which is said to be succulent and sweet, with a flavour of apples and a pleasantly astringent effect. It is also relished by camels.^[4]

It has often been used as a "famine food" (last reported during the 19th century in the Canary Islands). Among many other uses it has been used as a contraceptive, a toothpaste and a non-fading crimson fabric dye.^[4]

·        

"Fungus coccineus Melitensis Typhoides" from Icones et Descriptiones rariarum plantarum…, Paolo Boccone (1674)

·        

"Cynomorion" from Nova plantarum genera, Pier Antonio Micheli (1729)

·        

"Malteserschwamm" (with "Cytinus hypocistus" [sic], left) from Pflanzenleben: Erster Band: Der Bau und die Eigenschaften der Pflanzen, by Anton Joseph Kerner von Marilaun and Adolf Hansen (1913)

Active ingredients[edit source]

Cynomorium contains anthocyanic glycosides, triterpenoid saponins, and lignans.^[4]

Cynomorium coccineum var. coccineum from Sardinia was found to contain gallic acid and cyanidin-3-O-glucoside as the main constituents.^[14]

References[edit source]

1.     Jump up^ Angiosperm Phylogeny Group (2009). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III". Botanical Journal of the Linnean Society. 161 (2): 105–121. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x.

2.     Jump up^ Christenhusz, M. J. M.; Byng, J. W. (2016). "The number of known plants species in the world and its annual increase". Phytotaxa. Magnolia Press. 261 (3): 201–217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1.

3.     Jump up^ M. Blamey & C. Grey-Wilson (2004). Wild Flowers of the Mediterranean. London: A&C Black. p. 33.

4.     ^ Jump up to:^{a b c d e f g h i j k l m} ITM Online: CYNOMORIUM: Parasitic Plant Widely Used in Traditional Medicine, by Subhuti Dharmananda, Ph.D., plus The Treasure of Tarthuth, by R.W. Lebling, Jr. (accessed 19 April 2011, 22:24 GMT)

5.     Jump up^ The historical guide to the island of Malta and its dependencies. p. 88-89.

6.     Jump up^ UBC Botanical Garden: Botany Photo of the Day, 26 Feb 2008 (accessed 19 April 2011, 22:24 GMT)

7.     Jump up^ DELTA (accessed 20 April 2011, 20:44 GMT)

8.     Jump up^ MOBOT Saxifragales (accessed 20 April 2011, 20:44 GMT)

9.     ^ Jump up to:^a b Daniel L. Nickrent, Joshua P. Der & Frank E. Anderson (2005). "Discovery of the photosynthetic relatives of the "Maltese mushroom" Cynomorium". BMC Evolutionary Biology. 5: 38. doi:10.1186/1471-2148-5-38. PMC 1182362. PMID 15969755.

10.  Jump up^ Angiosperm Phylogeny Group (2016), "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV", Botanical Journal of the Linnean Society, 161 (2): 105–20, doi:10.1111/boj.12385, retrieved 2016-05-20

11.  Jump up^ World Checklist of Selected Plant Families (2010). Royal Botanic Gardens, Kew (accessed 19 April 2011, 22:44 GMT)

12.  Jump up^ World Checklist of Selected Plant Families (2010). Royal Botanic Gardens, Kew (accessed 19 April 2011, 22:44 GMT)

13.  Jump up^ Flora of China 13:434 (2007) (accessed 20 April 2011, 20:44 GMT)

14.  Jump up^ Paolo Zucca, Antonella Rosa, Carlo I. G. Tuberoso, Alessandra Piras, Andrea C. Rinaldi, Enrico Sanjust, Maria A. Dessì & Antonio Rescigno (2013). "Evaluation of antioxidant potential of "Maltese mushroom" (Cynomorium coccineum) by means of multiple chemical and biological assays". Nutrients. 5 (1): 149–161. doi:10.3390/nu5010149. PMC 3571642. PMID 23344249.

External links[edit source]

·         Parasitic Plant Connection : Cynomoriaceae (includes distribution map and links to many online photographs)

·         eFloras.org, Flora of China : Cynomoriaceae

·         eFloras.org, Flora of Pakistan : Cynomoriaceae

·         eFloras.org, South China Botanical Garden Herbarium : Cynomoriaceae

·         Harvard Flora of China 13:434 (2007)

·         RGB Kew, World Checklist of Selected Plant Families : Cynomorium

·         DELTA : Cynomoriaceae Lindl.

·         See also Balanophoraceae L.C. & A. Rich.

·         MOBOT : Cynomoriaceae (placed under Saxifragales)

·         MOBOT : Cynomoriaceae (placed under Rosales)

·         GRIN : Family: Cynomoriaceae Engl. ex Lindl.

·         ITIS : Cynomoriaceae

·         NCBI : Cynomoriaceae

·         Tropicos: Cynomorium

Categories: 

·         Parasitic plants

·         Plant incertae sedis

·         Monotypic angiosperm genera

·         Angiosperms

&&&&&&

طراغثون: طراغیون؟

بفتح طا و را و الف و ضم غین معجمه و ضم ثاء مثلثه و سکون واو و نون

ماهیت آن

شیخ ابن بیطار نوشته که این نبات را رازی ذکر نموده و قوسی نامیده و کفته بعضی مردم آن را قوسی نامند و نبات آن شبیه بشاخی است و برک آن شبیه ببرک نباتی که زعفران ثمر آنست و سر شاخ آن بزرک و برطرف آن ثمری سیاه رنک و آن نبات را می خورند و رازی کفته حشیشی است که در میان کندم می روید و آن را مثلث می نامند و صاحب فلاحت کفته که شاخی است کوتاه بسیار سبز کاه با برک نازک باریک طولانی می باشد و کاه بی برک و عروق آن طولانی غلیظ اغبر و پوست آن نیز غلیظ و بر سر شاخ آن ثمری شبیه بجوز القطن و در میان آن تخمها و آن را می خورند و لذیذ و خوش بو است و بیخ آن شیرین و آن را با شاخ آن می خورند

افعال و خواص آن

اکتحال آن جهت منع کثرت دموع عین و خائیدن و خوردن آن نیکو کنندۀ بوی دهان است

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

/////////////

طراغیون . [ ] (معرب ، اِ) ۞ نام نباتی است و صمغ آن مانند صمغ عربی میباشد. یک مثقال آن سنگ گرده را بریزاند و حیض را بگشاید. (برهان ).نباتی است که در جزیره  اقریطش روید و صمغ وی مانندصمغ عربی بود و حرارت ورق وی و صمغ وی در اول درجه سیم بود، سنگ گرده را بریزاند و حیض براند، چون یک مثقال از وی بیاشامند و این نبات بغیر از جزیره  اقریطش* نروید و درخت وی مانند درخت مصطکی بود. (اختیارات بدیعی ). اسم یونانی بمعنی شبیه به «بیش » است ، آن دوقسم میباشد: یکی را برگ و شاخ بزرگ و مانند اسقولوقندریون و با اندک زغب و صمغ او مانند صمغ عربی و در جزیره  اقریطش بسیار است و یکی کوچکتر و در ساحل دریا بهم میرسد بی ساق و بر شاخهای او دانه ها بقدر گندمی و هر دو سر آن باریک و سرخ . و در سیم گرم و خشک و مدر حیض و جذاب و مخرج خار و پیکان از بدن و مفتت حصاة و یک مثقال او با شراب مخرج جنین است شرباً و حمولاً. (تحفه  حکیم مومن ) شجرةالتیس . لکلرک گوید: اشپرنگل ۞ طراغیون ۞ اول را مترادف هیپریکوم هیرسینوم ۞ این دو کلمه را زنتهایمر ۞ مترادف میداند ولی فرااس ۞ رد میکند و با شک و تردید آنرامترادف اریگانوم مارو ۞ میداند. اشپرنگل طراغیون دوم را مترادف تراژیوم کولمنو ۞ . طراغیون را در حاشیه  ترجمه  عربی دیسقوریدوس چنین تعبیر کرده اند: تاویله التیس (یعنی مربوط و متعلق به بُز). طراغیون دیگر؛ سقوربیون ، طرغانن . رجوع به طرغانن شود. ابن البیطار آرد: دیسقوریدوس در چهارم گوید: برخی آنرا سقرینوس ۞ و گروهی طرغاین ۞ نامیده اند؛ درختچه ای است که بر روی زمین گسترده میشود. درازی آن به اندازه  یک وجب یا کمی بیشتر است . در سواحل دریائی میروید. دارای برگ است و بر شاخه های آن باری است مانند دانه  انگور سرخ رنگ و بسیار خرد به اندازه  دانه  گندم است دو نوک آن تیز و پرگره و قابض میباشد و هرگاه از میوه این گیاه بمقدار ده دانه شربتی بسازند و بنوشند بیماریهای اسهال مزمن و سیلان رطوبت مزمن رحم را سودمند بود و برخی از مردم دانه  آنرا میکوبند و از آن قرص میسازند و هنگام حاجت به کار میبرند. (از مفردات ابن البیطار).

* اقریطش، اقریط. (ا. ع.) نامی که در متون کهن به کرت داده اند. نام کرت در کتب طب قدیم اسلامی. بیشتر اقریطی گفته اند. از اقریط که دگرسان شده «کِرت» است. اقریطش اسم قدیمی کاندی (کرت) که جزیره ایست در بحر الروم ( مدیترانه ) در جنوب یونان .

اقریطس . [ اَ / اِ طُ ] (اِخ ) اقریطش . نام جزیره ای است در بحر روم که آنرا کریت ۞ گویند. (ناظم الاطباء). نام جزیره ایست از جزایر یونان . (برهان ) (آنندراج ). این جزیره اندر شمال طرابلس است برابر وی ، گرد وی سیصد میل است . (حدود العالم ). و رجوع به تاریخ الحکماء قفطی و عیون الانباء و عقد الفرید 6:244 و نزهةالقلوب 3:237 و معجم البلدان و مراصدالاطلاع و نخبةالدهر و ابن جبیر شود.

کرِت (به یونانی: Κρήτη Kríti؛ به ترکی عثمانی: گرید، Girit؛ به لاتین: Candia,Creta؛ به فرانسه:Crète). بزرگ‌ترین جزیره یونان و پنجمین جزیره بزرگ دریای مدیترانه به وسعت 3220 مایل مربع . منابع کهن فارسی اقریطس گویند.

///////////

ویکی فارسی همینقدر گوید که:

جعفری کوهی (نام علمی: Pimpinella) نام یک سرده از تیره چتریان است.

منابع[ویرایش]

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Pimpinella»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامه آزاد (بازیابی در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۵).

///////////

قس یالانچی چیره، خِردازیره در آذری:

Yalançı cirə, xırdazirə (lat. Pimpinella, Anisum)^[1] - kərəvüzçiçəklilər sırasının kərəvüzkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.^[2]

//////////

قس در عبری:

כַּמְנוֹן (שם מדעי: Pimpinella) הוא סוג של צמחים עשבוניים ממשפחת הסוככיים, הכולל כ-150 מינים, חלקם רב-שנתיים וחלקם חד-שנתיים.

המין היחיד המשמש כתבלין כמרכיב בתעשיית המשקאות והמזון הוא כמנון האניס. העלים מסורגים, גזורים ומנוּצים (לעתים פשוטים). שפת העלה היא משוננת או מסורית. לרוב התפרחת היא לבנה או לבנה-צהבהבה. הכמנון צומח בקרקעות שאינן מלוחות.

////////

Pimpinella

From Wikipedia, the free encyclopedia

Pimpinella
Pimpinella saxifraga[1]
Scientific classification
Kingdom:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Asterids
Order:	Apiales
Family:	Apiaceae
Genus:	Pimpinella L. 1753 not Ség. 1754 (Rosaceae)
Type species
Pimpinella saxifraga L.[2]

Pimpinella is a plant genus in the carrot family; it includes the aromatic herb anise(P. anisum).^[3]

Species[edit source]

·         Pimpinella acuminata

·         Pimpinella affinis

·         Pimpinella ahmarensis

·         Pimpinella anisetum

·         Pimpinella anthriscoides

·         Pimpinella aromatica

·         Pimpinella aurea

·         Pimpinella anisum

·         Pimpinella betsileensis

·         Pimpinella brachycarpa

·         Pimpinella calycina

·         Pimpinella candolleana

·         Pimpinella cappadocica

·         Pimpinella corymbosa

·         Pimpinella cretica

·         Pimpinella cypria

·         Pimpinella diversifolia

·         Pimpinella eriocarpa

·         Pimpinella flabellifolia

·         Pimpinella henryi

·         Pimpinella heywoodii

·         Pimpinella isaurica

·         Pimpinella kotschyana

·         Pimpinella lutea

·         Pimpinella major

·         Pimpinella niitakayamensis

·         Pimpinella nudicaulis

·         Pimpinella oliverioides

·         Pimpinella paucidentata

·         Pimpinella peregrina

·         Pimpinella peucedanifolia

·         Pimpinella pimpinelloides

·         Pimpinella puberula

·         Pimpinella purpurea

·         Pimpinella rhodantha

·         Pimpinella rockii

·         Pimpinella saxifraga

·         Pimpinella schimperi

·         Pimpinella siifolia

·         Pimpinella sintenisii

·         Pimpinella smithii

·         Pimpinella tragium

·         Pimpinella villosa

·         Pimpinella yunnanensis

References[edit source]

1.     Jump up^ 1897 illustration from Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen

2.     Jump up^ lectotype designated by Rafinesque, Good Book 52 (1840)

3.     Jump up^ Altervista Flora Italiana, genere Pimpinella includes photos, drawings, European distribution maps

External links[edit source]

·         United States Department of Agriculture plants profile, Pimpinella

"Pimpinella". Plantarium (in Russian). 

This Apiaceae article is a stub. You can help Wikipedia by expanding it.

Categories: 

·         Medicinal plants

·         Pimpinella

·         Apiaceae stubs

//////

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/fedr.19981090703/abstract

طراغیون . [ ] (معرب ، اِ) ۞ نام نباتی است و صمغ آن مانند صمغ عربی میباشد. یک مثقال آن سنگ گرده را بریزاند و حیض را بگشاید. (برهان ).نباتی است که در جزیره  اقریطش روید و صمغ وی مانندصمغ عربی بود و حرارت ورق وی و صمغ وی در اول درجه سیم بود، سنگ گرده را بریزاند و حیض براند، چون یک مثقال از وی بیاشامند و این نبات بغیر از جزیره  اقریطش نروید و درخت وی مانند درخت مصطکی بود. (اختیارات بدیعی ). اسم یونانی بمعنی شبیه به «بیش » است ، آن دوقسم میباشد: یکی را برگ و شاخ بزرگ و مانند اسقولوقندریون و با اندک زغب و صمغ او مانند صمغ عربی و در جزیره  اقریطش بسیار است و یکی کوچکتر و در ساحل دریا بهم میرسد بی ساق و بر شاخهای او دانه ها بقدر گندمی و هر دو سر آن باریک و سرخ . و در سیم گرم و خشک و مدر حیض و جذاب و مخرج خار و پیکان از بدن و مفتت حصاة و یک مثقال او با شراب مخرج جنین است شرباً و حمولاً. (تحفه  حکیم مومن ) شجرةالتیس . لکلرک گوید: اشپرنگل ۞ طراغیون ۞ اول را مترادف هیپریکوم هیرسینوم ۞ این دو کلمه را زنتهایمر ۞ مترادف میداند ولی فرااس ۞ رد میکند و با شک و تردید آنرامترادف اریگانوم مارو ۞ میداند. اشپرنگل طراغیون دوم را مترادف تراژیوم کولمنو ۞ . طراغیون را در حاشیه  ترجمه  عربی دیسقوریدوس چنین تعبیر کرده اند: تاویله التیس (یعنی مربوط و متعلق به بُز). طراغیون دیگر؛ سقوربیون ، طرغانن . رجوع به طرغانن شود. ابن البیطار آرد: دیسقوریدوس در چهارم گوید: برخی آنرا سقرینوس ۞ و گروهی طرغاین ۞ نامیده اند؛ درختچه ای است که بر روی زمین گسترده میشود. درازی آن به اندازه  یک وجب یا کمی بیشتر است . در سواحل دریائی میروید. دارای برگ است و بر شاخه های آن باری است مانند دانه  انگور سرخ رنگ و بسیار خرد به اندازه  دانه  گندم است دو نوک آن تیز و پرگره و قابض میباشد و هرگاه از میوه این گیاه بمقدار ده دانه شربتی بسازند و بنوشند بیماریهای اسهال مزمن و سیلان رطوبت مزمن رحم را سودمند بود و برخی از مردم دانه  آنرا میکوبند و از آن قرص میسازند و هنگام حاجت به کار میبرند. (از مفردات ابن البیطار).

&&&&&&

طراغین

بفتح طا و را و الف و کسر غین معجمه و سکون یاء مثناه تحتانیه و نون و بعضی آن را طرغاین و بعضی سقونیوس نامند

ماهیت آن

نباتی است کوچک بر روی زمین بقدر یک شبر و زیاده و کمتر از ان و بی برک و بر شاخهای آن ثمر بقدر دانۀ کندم و شبیه بحب انکور کوچکی و اطراف آن نیز و کثیر العدد

طبیعت آن

کرم و خشک و سرد و خشک نیز کفته اند و با قوت قابضه

افعال و خواص آن

آشامیدن ده دانۀ آن با شراب جهت اسهال و سیلان رطوبات رحم مزمنین نافع و بعضی مردم آن را کوبیده و حبوب و اقراص ساخته عند الحاجت استعمال می نمایند

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

///////

طرغاین .[ طَ ی ُ ] (معرب ، اِ) یکی از انواع طراغیون است . (فهرست مخزن الادویة). رجوع به طرغانن و طراغیون شود.

&&&&&&

طراغیون

بفتح طا و را و الف و کسر غین معجمه و ضم یاء مثناه تحتانیۀ مشدده و سکون واو و نون لغت یونانی است بمعنی شبیه به بیش جهت آنکه رایحۀ برک آن در خریف مانند بیش می باشد

ماهیت آن

دو قسم است یکی بزرک و برک و ساق آن مانند اسقولو قندریون و با اندک زغبی و صمغ آن مانند صمغ عربی و در جزیرۀ اقریطش بسیار بهم می رسد و دوم کوچکتر از ان و در سواحل دریا بهم می رسد و بی برک و بسیار بلند نمی شود و بر شاخهای آن دانهای سرخ بسیار بقدر کندمی و هر دو سر آن باریک

طبیعت آن

در سوم کرم و خشک

افعال و خواص آن

یک مثقال از هر دو نوع آن با شراب مفتت حصاه و مدر حیض و مخرج جنین شربا و حمولا و ضماد آن جاذب خار و پیکان از بدن و کوچک آن قابض و جهت حبس اسهال و سیلان حیض و باقی سیلانات شربا و از دانۀ آن تا ده دانه نافع است

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

///////////////

طراغیون:

 دیسقوریدوس فی الرابعة: هو نبات ینبت بالجزیرة التی یقال لها أقریطش و له ورق و قضبان و ثمر شبیه بورق و قضبان و ثمر النبات الذی یقال له لحیبس إلا أنها أصغر مما للحیبس و له صمغة شبیهة بالصمغ العربی. جالینوس فی 8: و هذا النبات ورقه و ثمره و صمغه قوّتها تحلل و هو لطیف القوّة حار حرارته کأنها فی الدرجة الثالثة فی مبدئها و لذلک صار یخرج السلاء و یفتت الحصا و یدر الطمث إذا شرب منه مقدار مثقال واحد و هو نبات ینبت فی أقریطش وحدها و هو شبیه بشجر المصطکی. دیسقوریدوس:

ورق هذا النبات و ثمره و صمغه إذا تضمد بها مع الشراب اجتذبت من جوف اللحم السلاء و ما أشبه ذلک و إذا شربت أبرأت تقطیر البول و فتت الحصاة المتولدة فی المثانة و أدرت الطمث و الذی یشرب منه إنما هو مقدار درخمی و قد یقال أن العنور البریة إذا وقع النشاب فیها و ارتعت من هذا النبات سقط عنها نشابها، و قد یکون طراغیون آخر و هو نبات له ورق أحمر شبیه بورق سقولوقندریون و أصل أبیض دقیق شبیه بالفجلة البریة. جالینوس: و أما النوع الآخر منه و هو أصغر من هذا ورقه شبیه بورق سقولوقندریون فهو ینبت فی مواضع کثیرة و فیه من قوّة القبض مقدار لیس بالیسیر، و هو موافق للعلل السیلانیة جدّا.

دیسقوریدوس: إذا أکل نیئا أو مطبوخا نفع من قرحة الأمعاء و رائحته قویة و ورقه حریف مثل رائحة البیش و لذلک سمی طراغیون البیشی.

طراغیون آخر:

 دیسقوریدوس فی 4: و من الناس من یسمیه سقرینوس و منهم من یسمیه طرغاین و هو تمنش صغیر علی وجه الأرض طوله شبر و أکثر قلیلا ینبت فی السواحل البحریة، و لیس له ورق علی أغصانه شی‌ء کأنه حب العنب صغار أحمر فی قدر حبة الحنطة حاد الأطراف کثیر[37] العدد قابض و ثمر هذا النبات إذا شرب منه نحو من عشر حبات بشراب

الجامع لمفردات الأدویة و الأغذیة، ج‌3، ص: 135

نفع من الإسهال المزمن و سیلان الرطوبة المزمنة من الرحم سیلانا مزمنا، و من الناس من یدق هذا الحب و یعمل منه أقراصا و یخزنه و یستعمله فی وقت الحاجة.

الجامع لمفردات الأدویة و الأغذیة

&&&&&&

طرخون

بضم طا و بفتح نیز آمده و سکون را و ضم خاء معجمه و سکون واو و نون معرب ترخانی فارسی است و بسریانی طرخونی و برومی اورسیطون و بیونانی میور سینه نامند

ماهیت آن

نباتی است معروف در بلاد ایران خصوص در فارس و در شیراز کثیر الوجود و مانند سبزیهای دیکر از نعناع و پودنه و جرجیر که تره تیزک و مانند اینها با نان و پنیر و غیره می خورند و بری و بستانی می باشد و نبات آن هم از تخم و هم از قلم شاخ آن بهم می رسد و در طعم آن حدت و قبوضت و عفوصت و اندک حلاوتی است و خائیدن آن ناشتا بتنهائی فی الجمله خدارتی در زبان بهم می رساند و لهذا بعضی مردم پیش از آشامیدن مطبوخات مسهلۀ بشعه می خایند طعم آنها خوب محسوس نمی کردد و طعم برک نورسته بیل ترش هندی که بهندی کت بیل و کویتهه نیز نامند فی الجمله شبیه بدان است و لیکن حدت و لطافت ندارد و در کثافت و عفوصت بسیار بر این غالب و بیخ بری آن عاقر قرحا است و اهل فلاحت کویند که چون تخم اسفند را در سرکۀ کهنه بخیسانند تا مزاج کیرد پس بکارند طرخون می کردد و نیز اکر در میان ترب کذاشته بکارند طرخون می روید و بهترین آن بستانی تر و تازۀ آنست

طبیعت آن

در سوم کرم و خشک

خصوص بری آن و بستانی آن را در اول کرم و خشک نیز کفته اند و با قوت مخدره

افعال و خواص آن

محلل ریاح و اخلاط لزجه و مفتح سدد و مقوی معده و مشهی و مجفف و ناشف رطوبات و خائیدن آن خوش بو کنندۀ دهان و مغیر ذایقه و مخدر دهان و زبان و جهت قلاع نافع چون مدتی بعد از خائیدن در دهان نکاهدارند و جهت اصلاح هوای وبائی و طاعون و چون آب تازۀ آن را با شراب کادی حل کنند و بنوشند جهت منع آبله و حصبه و منع حدوث علل وبائیه نافع و آشامیدن آب بعد از مضغ آن لذیذ نماید مضر محرورین و اکثار آن محرق خون و قاطع باه مصلح آن بقول بارده و مخشن سینه و مصلح آن عسل و بطئ الهضم و مصلح آن کرفس و مقوی فعل آن رازیانه است

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

///////////

طرخون . [ طَ ] (معرب ، اِ) ۞ گیاهی است ، معرب ترخ ، بیخ ریشه های آن عاقرقرحا است ، قاطع شهوت است . (منتهی الارب ). گفته اند که عاقرقرحا بیخ طرخون کوهی است . (ذخیره  خوارزمشاهی ). کوهیش را عاقرقرحا خوانند. (نزهةالقلوب ). ابوعلی در مفردات قانون گوید: گویند عاقرقرحا ریشه  طرخون جبلی است . نباتی است که اصل عروق آن عاقرقرحا باشد. علفی است که عاقرقرحا بیخ آن است . (برهان ) (آنندراج ). رجوع به عاقرقرحا شود. تره ای است بشکل تره  میره ، ارجانی گوید که او گرم است و خشک در دو درجه و در معده دیر هضم شود و تریها را که در مزاج معده مانده باشد خشک کند و ناپدید گرداند، و چنین گفته اند که عاقرقرحا بیخ طرخون کوهی است . (صیدنه ). به شیرازی طرخونی گویند، و نیکوترین آن بستانی تازه بود و طبیعت آن گرم و خشک بود در دویم و در وی قوتی مخدر بود. ابن ماسویه گوید: گرم و خشک بود در وسط درجه  سیم ، و گویند سرد است ، مجفف رطوبات بود و نشف تری بکند و قلاع را نافع بود، چون بخایند و زمانی نیک دردهان نگاه دارند و چون بخایند پیش از خوردن داروی مسهل کریه طعم آن احساس نکند بسبب تخدر و معده را قوت دهد و درد حلق آورد و دشوار هضم شود و قطع شهوت باه بکند، تشنگی آورد و مصلح وی کرفس بود، از بهر آنکه منع ضرر آن بکند و زود بگذراند و هضم کند. تمیمی گوید: آب آن با آب رازیانه در شراب هندی کنند که آن را شراب کاوی و کدر گویند و بیاشامند منع آبله و حصبه کند خاصه آب طرخون این فعل میکند و منع حدوث علل وبا میکند. (اختیارات بدیعی ). به فارسی ترخوانی نامند و از سبزیهای معروف است و بیخ بری او عاقرقرحا است ، درسیم گرم و خشک و مجفف و مقوی معده و مخدر و مغیر ذائقه و مشهی و خوشبوکننده  دهان و محلل ریاح و اخلاط لزجه و مفتح سدد و مصلح هوای وبائی و طاعون و خائیدن وی جهت قلاع نافع و اکثار آن محرق خون و قاطع باه و مصلح آن بقول بارده و مخدر و مخشن سینه و مصلحش عسل وبطی ءالهضم و مصلح آن کرفس است و مقوی فعل او رازیانه است . (تحفه  حکیم مومن ). و رجوع به تذکره  داود انطاکی و مفردات ابن بیطار شود. || نوعی ازسبزی خوردنی هم هست . (برهان ). ترخون . ذعلوق . (مهذب الاسماء). ازنبیژ (؟). (السامی فی الاسامی ص 101). نام سبزیی است خوشبوی . ریحانی ، یعنی اسپرمی است که با نان خام خورند و در طعامها نیز کنند. غرمانوش . رُعْلول . ترخان . تلخون . و آن بر دو گونه است : بابلی و رومی ، بابلی برگهای دراز و رومی برگهای گرد دارد. || در سراج نوشته که بید سرخ است . (آنندراج ) (غیاث اللغات ). و رجوع به فرهنگ شعوری ج 2 ص 165 شود.

//////////////

طرخون‌

به شیرازی طرخونی خوانند بهترین وی بستانی تازه بود طبیعت آن گرم و خشک بود در دویم و در وی قوتی مخدره بود

ابن ماسویه گوید گرم و خشک بود در وسط درجه سئوم و گویند سرد بود و مجوف رطوبات بود و نشف تری بکند و قلاع زایل کند چون بخایند و زمانی نیک در دهان نگاهدارند و چون پیش از خوردن داروی مسهل بخایند ادراک طعم دارو نکنند به سبب تخدیری که در اوست و معده را قوت دهد و درد حلق آورد و دشوار هضم شود قاطع شهوت باه بود و تشنگی آورد و مصلح وی کرفس بود و تمیمی گوید آب وی با آب رازیانه در شراب کادی کنند و بیاشامند منع آبله حصبه بکند بهترین اشربه ملوک هند و خراسان بود خاصه آب طرخون این فعل می‌کند و منع حدوث علت وبا نیز می‌کند

______________________________

صاحب صیدنه می‌گوید: معرب از لغت فارسی است و جالینوس گوید او هوبولس است

لاتین‌ARTEMISIA DRACUNCULUS فرانسه‌ESTRAGON انگلیسی‌WILD DRAGON

اختیارات بدیعی، ص: 282

///////////

طرخون

اشاره

در کتب سنتی با نام‌های «ترخون»، «طرخون»، «الحوذان»، گفته شده است به فرانسوی آن راEstragon وArmoise petit -dragon وFargon وDragone و به انگلیسی‌Tarragone وEstragon گفته می‌شود، گیاهی است از خانواده‌Compositae تیره فرعی‌Radieae نام علمی آن‌Artemisia dracunculus L . می‌باشد.

مشخصات

طرخون گیاهی است پایا. ساقه آن زیاد بلند نمی‌شود و ارتفاع آن در حدود 60 سانتی‌متر. برگهای آن سبز تیره، دراز، باریک و نوک‌تیز و متناوب و بدون دمبرگ برگهای پایین ساقه کمی بزرگتر و تقریبا دندانه‌ها آن را به 3 قسمت تقسیم می‌کند و نوک‌تیز است. گلهای آن سبز مایل به زرد به صورت خوشه که از کنار برگها وصل به ساقه ظاهر می‌شود.

تکثیر آن با توجه به اینکه دانه‌های آن اغلب عقیم است، معمولا با تقسیم کردن و کاشت پایه‌های آن در بهار یا پاییز انجام می‌گیرد، ولی از طریق کاشت تخم آن در بهار یا پاییز نیز در بعضی مناطق تکثیر می‌شود.

این گیاه بومی کوهستانهای سرد اروپا و امریکا و مناطق مختلف روسیه و سیبری است.

معارف گیاهی، ج‌1، ص: 160

با اینکه بومی مناطق سرد است ولی از سرمای شدید زمستان در سالهای خیلی سرد لطمه می‌بیند و باید با برگ و خاشاک و کود آن را حفظ نمود.

در ایران معمولا کاشته می‌شود و در سبزی خوردن به‌طور خام و در سالاد بعضی طرخون

از اشخاص مصرف می‌کنند.

ترکیبات شیمیایی

از نظر ترکیبات شیمیایی در طرخون طبق بررسی دانشمندان وجود یک ماده تلخ و اسانس روغنی فرار مشخص شده است.

گیاه دارای حدود 3/ 0 درصد اسانس روغنی است. اسانس روغنی آن شامل 70- 60 درصد متیل چاویکول و مقداری پی‌متوکسی‌سینامیک الدئید[242] است. ماده متیل چاویکول که ان را استراگول هم می‌گویند از نظر شیمی یک اترمتیلیک از چاویکول 243] است.

چاویکول یک ماده روغنی و به‌طور قوی ضدعفونی‌کننده است که از گیاه‌B'etel گرفته می‌شود و گیاه بتل نوعی فلفل سیاه خزنده است که بومی هند می‌باشد و نام علمی آن‌Piper betel L . است که در بخش خاصی در جلد دیگر این کتاب خواهد آمد.

خواص- کاربرد

طرخون از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی خیلی گرم و خشک است و نوع وحشی آن خیلی گرمتر و خشک‌تر از نوع مزروع و کاشته‌شده آن است و دارای

معارف گیاهی، ج‌1، ص: 161

قوه تخدیر می‌باشد. از نظر خواص برگها و سرشاخه‌های گلدار آنکه مورد استفاده است معطر و اشتهاآور و مقوی معده و محرک و کمی ضد انگل است. اگر در دهان جویده شود تلخ و کمی مخدر است و برای مدتی حس چشایی را کاهش می‌دهد و ضد اسکوربوت است و برای جلوگیری از خونریزی لثه و التیام زخمهای دهان نافع است. بادها و گازها و اخلاط لزج را تحلیل می‌برد و انسداد مجاری را باز می‌کند و خشک‌کننده رطوبتها می‌باشد. اگر آب تازه آن را با سرکه رقیق گازدار مخلوط کرده و بخورند برای جلوگیری از ابتلا به آبله و سرخجه و ممانعت از ایجاد علل وبایی در بدن مفید است. آشامیدن آب بعد از جویدن آن در دهان خیلی لذیذ است. برای گرم‌مزاجان مضر است و اسراف در خوردن آن موجب قطع باه می‌شود از این نظر اشخاص گرم‌مزاج باید با بقولات سرد بخورند و برای سینه خوب نیست و ایجاد خشونت در سینه می‌کند لذا باید با عسل خورده شود و خیلی بطئی الهضم است و لذا باید با کرفس خورده شود.

ریشه طرخون وحشی را معمولا عاقرقرحا نیز می‌گویند که خواص آن در جای خود تحت عنوان عاقرقرحا بحث می‌شود.

معارف گیاهی، ج‌1، ص: 162

////////////

ترخون یا تلخون (Artemisia dracunculus)، گیاهی پایا به ارتفاع ۳۰ سانتیمتر تا یک متر است و دارای برگ‌های ساده به رنگ سبز است. برگ‌های قاعده ساقه آن به ۳ لوب تقسیم می‌شود و کاپیتول‌های آن کوچک و به رنک سبز و خوشه‌ای است. تکثیر آن از طریق پیدایش جوانه‌ها در ریزوم گیاه صورت می‌گیرد. قسمت مورد استفاده ترخون برگ‌ها و سر شاخه‌ها جوان گیاه است. از ترخون برای طعم‌دار کردن خوراکی‌هایی مثل شور نیز استفاده می‌شود.[۱]

محتویات  [نمایش]

ترکیبات شیمیایی[ویرایش]

گیاه تازه ترخون دارای ۶۰ تا ۷۰ درصد استراگول، ۱۵ الی ۲۰درصد اوسیمن (ocimene) و متیل کاویاکول (methylchaviacol) می‌باشد. همچنین مقدار کمی نیز تانن در ترخون وجود دارد.

محل رویش[ویرایش]

منشأ اصلی ترخون در دره‌های آبرفتی روسیه و نواحی غربی آمریکای شمالی بوده‌است اما اکنون پرورش آن در تمام نقاط ایران معمول است.

پانویس[ویرایش]

پرش به بالا ↑ منتظمی، هنر آشپزی، ۶۶۳.

منابع[ویرایش]

منتظمی، رزا. هنر آشپزی. چاپ هفتم. تهران.

کتاب گیاهان دارویی جلد سوم – دکتر علی زرگری – ناشر مؤسسه انتشارات و چاپ تهران – چاپ ۱۳۷۱

///////////

قس طرخون در عربی:

الطرخون، الطرخوم أو الترخون (الاسم العلمي: Artemisia dracunculus) وهو نوع نباتي عشبي يتبع جنس الشيح.

الموئل والانتشار[عدل]

ينمو برياً في بلاد الشام تتصف أوراقه بالطول النسبي حيث تتموضع على ساق النبتة بشكل متناوب.

يباع لدى البقالين وبائعي الخضر على شكل باقات صغيرة كما هو الحال في المقدونس والنعناع والريحان.

الطَّرْخُون هو نبات تستخدم أوراقه لإعطاء النكهة للحوم، والخضراوات والصلصة، ومحسنات الطعم والخل وزيت الطعام. والموطن الأصلي لهذا النبات جنوب أوروبا. ونبات

الطَّرْخُون من نباتات الشجيرات الكثيفة ذات الأوراق الملساء الرفيعة. وينمو إلى ارتفاع يقارب الـ 150سم في الأماكن الدافئة الجافة

المعلومات الغذائية[عدل]

يحتوي كل 100غ من الطَّرْخُون، بحسب وزارة الزراعة الأميركية على المعلومات الغذائية التالية :

السعرات الحرارية: 295

الدهون: 7.24

الدهون المشبعة: 1.88

الكاربوهيدرات: 50.22

الألياف: 7.4

البروتينات: 22.77

الكولسترول: 0

مصادر[عدل]

المعلومات الغذائية عن الطرخوم

أرمناك ك. بديفيان: المعجم المصور لأسماء النباتات - باللغات اللاتينية والعربية والأرمنية والإنجليزية والفرنسية والألمانية والإيطالية والتركية. الناشر: مكتبة مدبولي، القاهرة 1994.

/////////////

قس طرخون در آذری:

Tərxun (lat. Artemisia dracunculus)[1] — yovşan cinsinə aid bitki növü.[2]

Çoxillik ədviyyəli bitkilərdəndir. Yerüstü hissəsi kolşəkillidir, düz qalxan gövdəsinin hündürlüyü 0,8 m-dən 1,5 m-ə qədər olur.

///////////

قس در عبری:

לענה דרקונית (שם מדעי: Artemisia dracunculus) הוא מין צמח עשבוני רב-שנתי, המשמש כעשב תיבול במטבחים שונים בעולם. כעשב תיבול הוא מוכר בעברית ובאנגלית בשם טָרָגוֹן (Tarragon) ובצרפתית, בגרמנית ובספרדית בשם אֶסְטְרָגוֹן (Estragon).

הצמח גדל באופן טבעי בחצי הכדור הצפוני, כולל אירופה, חלקים מאסיה (בהם הודו), אמריקה הצפונית ואף מקסיקו.

////////////

قس طرخون در کردی:

Tarxûn (artemisia dracunculus) riwekek ji famîleya beybûnan (asteraceae) e. Riwekeke pirrsalane ye. Li cihê ku hatiye ajotin, 8-10 salan beî problem ber dide. Ji Sîbîryayê belav bûye.

Bejna wê 120-150 cm bilind dibe. Wekî biharbêhn (biharat) di pêjgeha kurd de tê bikaranîn. Bi taybetî tevlî hin hêyavk, şorbe û seleteyan dikin. Di pêjgeha fransî de cihekê girîng digire.

//////////

قس ازبکی شرولگ این:

Sherolgʻin, tarxun — murakkabguldoshlar oilasi shuvoqlar turqumiga mansub koʻp yillik oʻsimlik turi. Yevrosiyo va Shim. Amerika, Sibir, Oʻrta Osiyo va Qozogʻistonda keng tarqalgan. Koʻplab mamlakatlarda ziravor ekin sifatida ekiladi. Oʻzbekistonning hamma viloyatlarida togʻlar etagidan to yuqori qismigacha boʻlgan shagʻalli qiyaliklarda oʻsadi. Boʻyi 80 sm, poyasi bir nechta, tik, sargʻish yoki qizgʻish. Barglari butun, nashtarsimon, yosh barglari tuk bilan qoplangan. Gullari mayda ochsariq yoki qizgʻish, roʻvaksimon toʻpgulga yigʻilgan. Mevasi toʻq jigarrang yoki qoramtir pista. shahrining gullab turgan yuqori qismi va barglari tarkibida efir moyi (0,1—0,72%), karotin (15—41,8 mg%), S vitamini (190 mg%), oz miqdorda alkoloidlar va boshqalar bor. Oʻzbekistonda 1988 yildan barcha viloyatlar uchun r-nlashtirilgan Gribovskiy (N31) navi ekiladi. Xalq tabobatida yer uyetki qismi ishtaha ochish, ovqat hazm qilishda hamda istisqo, lavsha va boshqalar kasalliklarni davolashda qoʻllaniladi. Gijja haydash xususiyatiga ham ega. Xushboʻy va xushtaʼmligi tufayli oshkoʻk sifatida ham foydalaniladi. Uni chorva mollari xush koʻrib yeydi.

////////////

قس طرحون در ترکی استانبولی:

Tarhun (Artemisia dracunculus), papatyagiller (Asteraceae) familyasının yavşan (Artemisia) cinsinden çok yıllıkpolimorfik^[1] yavşan türü. Yaprakları baharat olarak kullanıldığı için Artemisia dracunculus var. sativa alt türünün kültürü yapılır.

/////////

Tarragon

From Wikipedia, the free encyclopedia

Artemisia dracunculus Tarragon
Scientific classification
Kingdom:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Asterids
Order:	Asterales
Family:	Asteraceae
Genus:	Artemisia
Species:	A. dracunculus
Binomial name
Artemisia dracunculus L.[1] not Hook.f. 1881
Synonyms[2]
Synonymy[show]

Tarragon (Artemisia dracunculus), also known as estragon, is a species of perennial herb in the sunflower family. It is widespread in the wild across much of Eurasia and North America, and is cultivated for culinary and medicinal purposes.^[3][4][5][6]

One sub-species, Artemisia dracunculus var. sativa, is cultivated for use of the leaves as an aromatic culinary herb. In some other sub-species, the characteristic aroma is largely absent. The species is polymorphic.^[7] Informal names for distinguishing the variations include "French tarragon" (best for culinary use^{[citation needed]}), "Russian tarragon" (typically better than wild tarragon but not as good as so-called French tarragon for culinary use^{[citation needed]}), and "wild tarragon" (covers various states).

Tarragon grows to 120–150 cm (47–59 in) tall, with slender branched stems. The leaves are lanceolate, 2–8 cm (0.79–3.15 in) long and 2–10 mm broad, glossy green, with an entire margin. The flowers are produced in small capitulae 2–4 mm diameter, each capitulum containing up to 40 yellow or greenish-yellow florets. French tarragon, however, seldom produces any flowers (or seeds).^[8] Some tarragon plants produce seeds that are generally only sterile. Others produce viable seeds. Tarragon has rhizomatous roots that it uses to spread and readily reproduce.

https://en.wikipedia.org/wiki/Tarragon