۱۳۹۸ دی ۱۸, چهارشنبه

شبکه پایگاه های داده های کتابخانه ای نوسا


شرکت نرم‌افزار و سخت‌افزار ایران (نوسا) بیش از 20 سال سابقه در تولید نرم‌افزارهای مخصوص نگهداری و جستجوی منابع کتابخانه‌ای دارد. سری اول نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای نوسا فقط در شبکه‌های محلی درون کتابخانه‌ها قابل استفاده بود و جستجوگران کتاب یا سایر منابع کتابخانه‌ای لازم بود برای اطلاع از موجودی کتابخانه‌ها به محل آنها مراجعه کنند.

با پیدایش اینترنت سری دوم نرم‌افزارهای نوسا ارائه شد که امکان جستجوی منابع کتابخانه‌ها را از طریق شبکه اینترنت فراهم می‌کرد. دیگر لازم نبود که برای جستجوی منابع یک کتابخانه به مکان آن مراجعه کرد ولی اطلاعات منابع هر کتابخانه فقط در وب سایت همان کتابخانه موجود بود. دیری نپایید که با افزایش تعداد کتابخانه‌ها و مراکز اسناد در اینترنت، نیاز به جستجوی همزمان و یکباره در آنها برای کاربران حس شد.

شرکت نوسا برای پاسخگویی به این نیاز سری سوم نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای خود را به نام سیمرغ تولید و روانه بازار کرد. نرم‌افزار سیمرغ دارای یک ویژگی استثنایی است و آن اینکه کتابخانه‌های مجهز به سیمرغ می‌توانند علاوه بر منابع خود، امکان جستجوی منابع سایر مراکز مجهز به سیمرغ در شبکه اینترنت را هم فراهم کنند. به این ترتیب مفهومی به نام شبکه سیمرغ پا به دنیای اینترنت گذاشت که تمام کتابخانه‌های مجهز به سیمرغ را به یکدیگر وصل کرد. هر کتابخانه یا مرکز اسناد مجهز به سیمرغ در واقع یک میزبان در این شبکه است که کاربران با اتصال به هر کدام از این میزبان‌ها می‌توانند در کل شبکه سیمرغ بطور همزمان به دنبال کتاب یا سایر منابع کتابخانه‌ای خود بگردند. این شبکه که بیش از 8 سال از عمر آن می‌گذرد در حال حاضر بزرگترین و مهمترین شبکه جستجوی منابع کتابخانه‌ای در ایران است و دارای بیش از 80 میزبان با موجودی بیش از 10 میلیون جلد انواع کتاب و سایر منابع کتابخانه‌ای است.

کتابخانه‌ها و مراکز اسناد دارای منابع متنوعی هستند ولی به طور کلی می‌توان منابع آنها را به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم کرد. منابع عمومی به منابعی می‌گویند که فقط خاص یک کتابخانه نیست و هر کتابخانه مانند دیگران فقط نسخه‌هایی از آنرا در اختیار دارد. از مهمترین این منابع می‌توان کتاب را نام برد. منابع اختصاصی به منابعی می‌گویند که محتوای آن متعلق به کتابخانه است و جای دیگری نمی‌توان آنرا یافت. از مهمترین منابع اختصاصی کتابخانه‌ها می‌توان پایان‌نامه را نام برد.

جستجوگران منابع عمومی مانند کتاب، می‌توانند نیاز خود را از کتابخانه‌های متعدد و یا کتابفروشی‌ها برآورده کنند ولی برای دسترسی به منابع اختصاصی لازم است حتما به کتابخانه صاحب آن مراجعه کنند. با توجه به مطالب فوق شرکت نرم‌افزار و سخت‌افزار ایران (نوسا) به این فکر افتاد که سرویس‌های جدیدی برای دسترسی به منابع عمومی نظیر کتاب برای کاربران اینترنتی ارائه کندNOSABooks اولین نسل این سرویس‌هاست که برای ارائه خدمات در حوزه کتاب تولید شده است.

NOSABooks 
این امکان را به جستجوگران کتاب می‌دهد که با سرعت زیاد به دنبال کتاب مورد نظر خود در یک پایگاه اطلاعات مرجع کتاب بگردند و پس از یافتن آن چهار امکان مهم در اختیار آنها قرار می‌گیرد:

    •
ملاحظه اطلاعات کامل و دقیق آن از مراجع اصلی فهرست نویسی کتاب نظیر کتابخانه ملی ایران
    •
ملاحظه موجودی کتاب در کتابخانه‌های عضو شبکه سیمرغ
    •
ملاحظه اطلاعات دیجیتال کتاب مانند عکس روی جلد و معرفی کتاب که توسط ناشر در اختیار شرکت نوسا قرار گرفته است
    •
ملاحظه صفحه اختصاصی ناشرین فعال در پروژه NOSABooks که شامل اطلاعات تمامی کتابهای ناشر به شکل      
     
طبقه‌بندی شده است.

به این ترتیب دوستداران کتاب می‌توانند کلیه کتابها را به دقیقترین شکل جستجو کنند، در صورت تمایل آنرا از ناشر کتاب و یا از هر کتابخانه‌ای که دسترسی بهتری به آن دارند تهیه کنند. امکان تهیه کتابهایی که دیگر چاپ نمی‌شوند و فقط در کتابخانه‌ها موجودند یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد NOSABooks است.