۱۴۰۳ خرداد ۷, دوشنبه


دانلود نیازمندی های 1403/3/7

لیست اخبار

تحلیل

چه کسانی به رئیس جمهور آمریکا مشورت می دهند؟

تاانتخابات 2016 آمریکا

نویسنده : دکتر علیرضا رضاخواه international@khorasannews.com

احمد منصور در کتاب خود «نگاهی به سیاست آمریکا در خاورمیانه»، نظر دکتر رابرت کرین، مشاور نیکسون رئیس جمهور سابق آمریکا را درباره تاثیر اتاق‌های فکر در سیاست خارجی آمریکا نقل می‌کند و می‌نویسد:" این مراکز نقش مهمی در انتخابات ریاست جمهوری و همچنین انتخابات سنا و مجلس ایفا می‌کنند. اما نقش آنها در انتخابات ریاست جمهوری مهم تر است. هیچ رئیس جمهوری نمی‌تواند در حال یا آینده بدون کمک این مراکز به ریاست جمهوری برسد. این مراکز نقش روشن و ملموسی در رسیدن بیل کلینتون به قدرت علی رغم برتری رئیس جمهور سابق بوش از نظر تجربه و گذشته سیاسی داشتند." بسیاری از اتاق‌های فکر مشاوره‌هایی را به نامزدهای کرسی‌های نمایندگی و مناصب دولتی ارائه می‌دهند تا پشتیبانی این نامزدها را در صورت برنده شدن آنها در انتخابات یا رسیدن به مناصب حکومتی از پیش جلب کرده باشند.

راهنمایی برای ساکنین جدید کاخ سفید

به عنوان نمونه موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن در این راستا هر چهار سال یک بار کارگاهی برگزار می‌کند که بسیاری از سیاستمداران و دانشگاهیان برای تدوین "تصویر عمومی سیاست دولت آینده درباره خاورمیانه" در آن شرکت می‌کنند. این سند به صورت عملی و منظم تهیه و به همراه نظرات شخصیت‌های مهم سیاسی در آمریکا به دولت جدید کاخ سفید ارائه می‌شود که به این پژوهش ارزش سیاسی بیشتری می‌دهد. این سند در واقع ابزاری برای اعمال فشار بر دولت جدید به منظور دنبال کردن سیاست خاصی در قبال خاورمیانه است که اغلب تنها به منافع اسرائیل در خاورمیانه توجه دارد. نخستین نمونه این طرح در آغاز سال 1957 با نام " تلاش برای ایجاد صلح و امنیت در خاور میانه: چشم انداز آمریکایی" ارائه شد که بیش از 40 شخصیت سیاسی از اعضای کارگاه آن را تایید کرده بودند. به بیان دیگر همان گونه که پیشتر نیز عنوان شد اتاق‌های فکر به عنوان عامل ثبات استراتژیک در آمریکا باعث می‌شوند تا راهبردهای کلان این کشور در حوزه  سیاست خارجی علی رغم تغییرات گسترده‌ای که لازمه یک سیستم دموکراتیک است از ثبات و تداوم برخوردار باشد.

اتاق‌های فکر از کارتر تا اوباما

برژینسکی در خاطراتش می‌نویسد که بیشتر مناصب امور خارجی در دولت آمریکا در زمان کارتر به کارشناسان اتاق‌های فکر تعلق داشت. از شخصیت‌های مشهور مرکز کمیسیون سه جانبه که در دوره کارتر به مناصب مهم سیاسی رسیدند می‌توان به سایروس ونس، وزیر امور خارجه، اندرو یانگ نماینده ایالات متحده در سازمان ملل متحد و زیبیگنیو برژینسکی مشاور امنیت ملی رئیس جمهور نام برد. همچنین بیش از 55 کارشناس شورای روابط خارجی در دولت کارتر مشغول به کار بودند که فیلیپ حبیب معاون وزیر خارجه و استانسفیلد ترنر مدیر سی آی‌ای از جمله آنها بودند. در دوره ریگان بیش از 200 تن از کارشناسان مراکز فکری آمریکایی در سازمان‌های مختلف دولتی کار می‌کردند که بیش از 55 نفر آنها از موسسه هوور، 36 تن از بنیاد هریتیج،34 تن از موسسه سرمایه گذاری آمریکا، 32 نفر از کمیته مخاطرات کنونی و 28 نفر هم از مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی بوده اند. در دوره کلینتون استفاده از کارشناسان اتاق‌های فکر در تعدادی از وزارت خانه‌ها و مناصب عالی دولت آمریکا ادامه پیدا کرد اما تفاوتی که این دوره با دوره‌های قبل داشت این بود که جناح فکری اسرائیل در واشنگتن یعنی موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن به عنوان قدرتی موثر در سیاست خارجی آمریکا ظاهر شد. دولت کلینتون مدیر سابق این اتاق فکر، مارتین ایندیک را به عنوان مدیر امور خاورمیانه شورای امنیت ملی انتخاب کرد تا رویکرد آمریکا را در مذاکرات صلح و پایه ریزی سیاست‌های خاورمیانه‌ای هدایت کند.

در سال 2000 و به دنبال پیروزی جورج بوش در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، نسلی از نئومحافظه کاران که در اتاق‌های فکری چون امریکن اینتر پرایز، بروکینگز و "پروژه قرن جدید آمریکایی" مشغول بودند، وارد مناصب دولتی شدند. از جمله این افرادی می‌توان به «دیک چنی» ،«پل ولفوویتر»، لوئیس لیبی، ریچارد پرل، زلمای خلیل زاد، جان بولتن، الیوت ایبرامز و دونالد رامسفلد اشاره کرد. ثمره حضور این افراد در دولت بوش دو جنگ بی‌سرانجام افغانستان و عراق بود. دولت اوباما نیز با وجود این که بارها از مشاوره افرادی چون ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا؛- استفان هادلی، رئیس هیئت مدیره مؤسسه صلح آمریکا؛ زیبیگنیو برژینسکی، مشاور و عضو هیئت مدیره در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی؛  تام دانیلون، یکی از اعضاء و همکاران برجسته در شورای روابط خارجی آمریکا؛ میشل فلورنوی، بنیان‌گذار و مدیرعامل مرکز امنیت آمریکای نوین؛ استروب تالبوت، رئیس اندیشکده بروکینگز و جین هارمن، مدیر و مدیرعامل اندیشکده وودرو ویلسون بهره می‌گرفت بیش از همه متکی به اتاق فکر "مرکز پیشرفت آمریکایی" بود . اتاق فکری که مجله تایم نقش آن در دولت اوباما را مانند نقش بنیاد هریتیج در دولت ریگان توصیف کرده است. در انتخابات ریاست جمهوری 2016 نیز اتاق‌های فکر نقش پر رنگی دارند، هرچند این نقش ظاهرا محدود به نامزد دموکرات هاست، چرا که دونالد ترامپ بیش از اتاق‌ها بر خودش و حلقه‌ای از اصحاب رسانه تکیه دارد.