موزه کارخانه آرگو که در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ از کارخانه‌های فعال تولید نوشیدنی در ایران بود و از اولین کارخانه‌های صنعتی در ایران است. کارخانه آرگو به‌عنوان موزه هنرهای معاصر و مرکز فرهنگی، در کارخانه‌ی تولید نوشیدنی سابق در مرکز شهر تهران؛ یکی از فضاهای بنیاد پژمان محسوب می‌شود. این کارخانه با معماری ویژه در مرکز شهر، تقریبا ساختمانی مخروبه محسوب می‌شد و به مدت چهل سال متروکه ماند.[۱][۲] این ساختمان هم‌اکنون توسط بنیاد پژمان بازسازی شده و به عنوان گالری آثار هنری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تاریخچه[ویرایش]
تاسیس شرکت آرگو[ویرایش]
شرکت آرگو (A.R.G.O) در سال ۱۳۰۹ به عنوان شرکت نوشیدنی آبجو الکلی در ایران تاسیس شد و محصولات خود را با نام آرگو عرضه کرد. اولین کارخانه آرگو پایین تر از میدان فردوسی در خیابان کوشک (تقوی کنونی) ساخته شد. دومین کارخانه آرگو نیز در دهه ۳۰ شمسی در مهرآباد جنوبی بنا شد و جایگزین کارخانه تعطیل شده آرگو در فردوسی شد.[۳]
نقل مکان کارخانه[ویرایش]
در اواسط دوره‌ی پهلوی با افزایش جمعیت تهران، تقسیم باغ‌ها و تراکم بیشتر بافت مسکونی باعث افزایش همسایگان آرگو شد، همسایه‌هایی که با ارسال شکواییه و امضای طومار نسبت به بوی نامطبوع حاصل از تخمیر و تولید الکل و آلودگی هوا شکایت می‌کردند.
در پی بالا گرفتن این شکایات، در سال ۱۳۳۲ محمد مصدق قانونی برای خروج کارخانه‌های رسومات از داخل شهر را به تصویب رساند. تا پنج سال بعد همه کارخانه‌های مشروب‌سازی تهران تعطیل و به خارج از شهر در آن زمان (مهرآباد جنوبی) منتقل شدند و کارخانه آرگو به مغازه آرگو تبدیل شد.
تغییر کاربری کارخانه به موزه‌ی هنرهای معاصر و مرکز فرهنگی[ویرایش]
بازسازی موزه‌ی کارخانه آرگو[ویرایش]
بنیاد پژمان در سال ۱۳۹۵ با هدف برای ایجاد فضای نمایشی و مرکز فرهنگی خود، کارخانه آرگو را با تاکید بر حفظ اصالت این بنا و احترام ویژه برای بافت قدیمی تهران خریداری کرد. بعد از اجرای سه نمایشگاه، نوسازی بنا زیر نظر معمار احمدرضا شریکر (ASA North) و با چالش‌های اقتصادی آن زمان در سال ۱۳۹۹ به پایان رسید. کارخانه آرگو بهمن ۱۳۹۹ با نمایشگاه انفرادی از نازگل انصاری‌نیا به صورت عمومی بازگشایی شد. فضای کارخانه بازسازی شده از ۴۶۰ متر مکعب به ۱۸۶۰ متر مکعب گسترش پیدا کرد. فضای فعلی کارخانه آرگو شامل حیاط، ۵ گالری، سینماتک. کافه، فروشگاه هنری، اتاق آرشیو، کتابخاته، دفتر خصوصی و دفتر موسسه است.
جوایز معماری[ویرایش]
کارخانه آرگو به دلیل طراحی خاص، مورد توجه بسیاری قرار گرفت و موفق به دریافت جوایز بزرگ معماری در سطح جهانی شود.
این بنا، در سال 2022، به همراه دو پروژه‌ی ایرانی دیگر از میان ۴۶۳ اثر ارسالی از ۱۶ کشور در فهرست نامزدهای نهایی جایزه معماری آقاخان قرار گرفت و از این فهرست شش پروژه به عنوان برندگان نهایی انتخاب شدند که کارخانه آرگو، با طراحی مجدد احمدرضا شریکر (ASA North)، در میان این برندگان قرار داشت. جایزه معماری آقاخان، در دوره‌های سه ساله اهدا می‌شود و هدف آن شناسایی و پاداش به مفاهیمی است که در معماری، با توجه به رویکردهایی در زمینه‌ی طراحی معاصر، مسکن اجتماعی، توسعه و بهبود، مرمت، استفاده مجدد و حفاظت از منطقه، و همچنین طراحی چشم انداز و بهبود محیط زیست، می‌توانند پاسخگوی نیازهای جوامع مسلمان باشند.[۴][۵]
کارخانه آرگو همچنین موفق به دریافت جایزه‌ی معماری دزین در سال ۲۰۲۲ شد که توسط وبسایت دزین، یکی از تأثیرگذارترین وبسایت‌های معماری و طراحی جهان سازماندهی شده است. این جایزه سالانه بهترین معماری، دکوراسیون داخلی و طراحی در سطح جهان و همچنین استودیوها و معماران و طراحان منحصر به فرد را معرفی می‌کند و معیاری برای شناخت طراحی‌های برتر بین‌المللی و تحسین معماران و طراحان در سراسر دنیا است. این جوایز شامل سه بخش معماری، فضای داخلی و طراحی می‌شوند که در هر کدام از بخش‌ها ۱۴ دسته وجود دارد. در نهایت از هر بخش برنده‌ی نهایی انتخاب می‌شود و از سه اثر ویژه‌ی جایزه‌ی معماری دزین تجلیل خواهد شد.
در پنجمین دوره از این جوایز، کارخانه آرگو، در بخش بناهای فرهنگی در میان اسامی پروژه‌های انتخابی در مرحله‌ی نهایی یا لیست کوتاه این رقابت بین‌المللی حضور داشت که توانست برنده‌ی نهایی دو بخش، پروژه‌ی معماری منتخب سال و ساختمان فرهنگی سال شود.
نمایشگاه‌ها[ویرایش]
- نیل بلوفا (۱۳۹۵) [۶]
- دماغ به دماغ - اسلاوها و تاتارها (۱۳۹۶) [۷]
- جایی دیگر - هایون کوآن، بالتازار اوکسیِتخ (۱۳۹۶) [۸]
- اتاقی شهر می‌شود: منتخبی از آثار نازگل انصاری‌نیا (۱۳۹۸) [۹]
- جهت حفظ آرامش: کاری از نیوشا توکلیان (۱۳۹۹) [۱۰]
- «در بین» شماره ۱ - ندا سعیدی، علی میرعظیمی و محمد حسن‌‌زاده (۱۳۹۹) [۱۱]
- ویدیو به تفصیل - منتخب ویدیوهای مجموعه‌ی موزه هنر مدرن پاریس (۱۴۰۰) [۱۲]
- محسن وزیری‌مقدم: پروژه‌های تحقق‌نیافته (۱۴۰۰) [۱۳]
- نقطه‌ی گریز، منتخبی از مجموعه‌ی پژمان [۱۴]
- حقیقت نه یک رویا، که رویاهاست: هزار و یک شب پازولینی به روایت عکس‌های روبرتو ویلا (۱۴۰۰) [۱۵]
- «یادآوری چیزهای حال» نمایشگاهی توسط دفتر معماری اِی‌اِس‌اِی (۱۴۰۲)
منابع[ویرایش]
- ↑ Erdbrink، Thomas (۲۰۱۷-۱۰-۲۰). «Selling the Porsche to Promote Iranian Art» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۱.
- ↑ «احیای کارخانه قدیمی در قلب بافت تاریخی تهران». ایسنا. ۲۰۱۷-۰۱-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۱.
- ↑ «بازگشت دوباره آرگو به بازار ایران». اخبار بازاریابی-تبلیغات-کسب و کار-تحقیقات بازاریابی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۱.
- ↑ «گالری آنلاین | اخبار». onlineartgallery.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۲.
- ↑ "Argo Factory: Contemporary Art Museum & Cultural Centre by Ahmadreza Schricker Architecture - North". www.architecturalrecord.com (به انگلیسی). Retrieved 2022-03-01.
- ↑ «نیل بلوفا». pejman foundation.
- ↑ «دماغ به دماغ». pejman foundation.
- ↑ «جایی دیگر چیدمان تعاملی واقعیت مجازی، هایون کوآن، بالتازار اوکسیِتخ». pejman foundation.
- ↑ «اتاقی شهر می‌شود، منتخبی از آثار نازگل انصاری‌نیا، کیوریتور: آرام مشایدی». pejman foundation.
- ↑ «جهت حفظ آرامش». pejman foundation.
- ↑ «در بین». pejman foundation.
- ↑ «ویدیو به تفضیل». pejman foundation.
- ↑ «محسن وزیری‌مقدم: پروژه‌های تحقق‌نیافته». pejman foundation.
- ↑ «نقطه‌ی گریز». pejman foundation.
- ↑ «حقیقت نه یک رویا، که رویاهاست». pejman foundation.
