به رسمیت شناختن یک کشور فلسطینی چه تاثیری خواهد داشت
- جیمز لندل
- خبرنگار دیپلماتیک
درحالی که جنگ و رنج در غزه ادامه دارد و خشونت در کرانه باختری شدت میگیرد، چشمانداز دست یافتن فلسطینیها به یک کشور مستقل ممکن است دورتر از هر زمان دیگری به نظر برسد.
تصمیم چند کشور اروپایی برای به رسمیت شناختن موجودیت یک کشور فلسطینی این واقعیت را باطل نمیکند که این آرزو با موانع عظیمی روبروست.
اما اعلامیه ایرلند، اسپانیا و نروژ بر سایر کشورهای اروپایی - از جمله بریتانیا، فرانسه و آلمان - فشار خواهد آورد تصمیم آنها برای حمایت از خودمختاری فلسطینیها را دنبال کنند.
یک دیپلمات عرب گفت: «این خیلی خیلی مهم است. این نشانه سرخوردگی اروپا از خودسری دولت اسرائیل است. و به اتحادیه اروپا فشار میآورد آن را دنبال کند.»
اما وزرای اسرائیلی اصرار دارند که این حماس را جسور خواهد کرد و پاداشی برای تروریسم خواهد بود، و شانس راه حلی مبتنی بر مذاکره را کمرنگ میکند.
بیشتر کشورهای جهان - در مجموع حدود ۱۳۹ کشور - رسما یک کشور فلسطینی را به رسمیت میشناسند.
روز ۱۰ مه از ۱۹۳ عضو مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ۱۴۳ عضو به نفع تلاش فلسطینیها برای عضویت کامل در سازمان ملل رای دادند، فرصتی که فقط به کشورها داده میشود.
فلسطین درحال حاضر در سازمان ملل موقعیت ناظر دارد که به معنی داشتن کرسی در مجمع عمومی است، اما حق رای ندارد.
همچنین سازمانهای متعدد بینالمللی از جمله اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی آن را به عنوان یک کشور به رسمیت میشناسند.
درحال حاضر اقلیتی از کشورهای اروپایی فلسطین را به عنوان یک کشور شناسایی میکنند. اینها مجارستان، لهستان، رومانی، جمهوری چک، اسلواکی و بلغارستان هستند که در سال ۱۹۸۸ این موضع را اتخاذ کردند؛ سایرین سوئد، قبرس و مالت هستند.
اما بسیاری از کشورهای اروپایی - به علاوه آمریکا - میگویند که کشور فلسطینی را فقط به عنوان بخشی از یک راه حل درازمدت سیاسی برای مناقشه خاورمیانه به رسمیت خواهند شناخت.
این اغلب به «راه حل دو کشوری» معروف است، که اسرائیلیها و فلسطینیها براساس آن توافق کنند کشور و مرزهای خود را داشته باشند.
کشورهای اروپایی و آمریکا بر سر زمان به رسمیت شناخته یک کشور فلسطینی اختلاف نظر دارند.
ایرلند، اسپانیا و نروژ میگویند که حالا چنین میکنند تا جرقه یک فرآیند سیاسی را بزنند. آنها استدلال میکنند که بحران جاری فقط در صورتی حل خواهد شد که دو طرف بتوانند نوعی افق سیاسی را نشانه بگیرند.
این کشورها همچنین در واکنش به فشار سیاسی در داخل برای نشان دادن حمایت بیشتر از فلسطینیها چنین میکنند.
موضع بسیاری از کشورهای غربی در گذشته این بود که کشور فلسطینی باید پاداش یک توافق صلح نهایی باشد.
اما دیوید کامرون، وزیر خارجه بریتانیا، و برخی دیگر از کشورهای اروپایی در ماههای اخیر موضع خود را تغییر دادهاند و میگویند که به رسمیت شناختن کشور فلسطینی میتواند زودتر اتفاق بیافتد، تا فرآیند رسیدن به یک راه حل سیاسی را تسریع کند.
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، در ماه فوریه گفت: «شناسایی یک کشور فلسطینی برای فرانسه قبیح نیست.»
پیشتر در ماه جاری فرانسه در جریان رایگیری مجمع عمومی ، از عضویت فلسطین در سازمان ملل حمایت کرد.
آمریکا به طور خصوصی در این مورد با متحدان اروپایی صحبت کرده است اما محتاطتر است و میخواهد با وضوع بیشتری بداند این سیاست در عمل به چه معنی خواهد بود.
بنابراین بحث اصلی در پشت صحنه به زمان شناسایی فلسطین از سوی این کشورها مربوط میشود: زمانی که مذاکرات رسمی میان اسرائیلیها و فلسطینیها شروع شده باشد، زمانی که اسرائیل و عربستان سعودی روابط را عادی کرده باشند، زمانی که اسرائیل از انجام برخی اقدامات کوتاهی کند، یا زمانی که فلسطینیها دست به اقدامات مشخصی زده باشند.
به عبارت دیگر آنها میخواهند شناسایی یک کشور فلسطینی یک لحظه خبرساز با هدف دستیابی به یک نتیجه دیپلماتیک باشد.
یک مقام غربی گفت: «این برگ بزرگی است که کشورهای غربی باید بازی کنند. نمیخواهیم آن را هدر دهیم.»
مشکل این است که اگر شناسایی یک کشور فلسطینی به رسیدگی به سوالات حیاتی مرتبط با آن کمک نکند، فقط یک ژست نمادین خواهد بود.
مرزها کجا خواهد بود؟ پایتخت باید کجا باشد؟ دو طرف برای به واقعیت پیوستن آن اول باید چه کنند؟
اینها سوالات سختی است که برای چند دهه برسر آنها توافق نشده یا حتی پاسخی رضایتبخش به آنها داده نشده است.
با حادثه امروز شمار بیشتری از کشورهای اروپایی اکنون معتقدند که باید یک کشور فلسطینی وجود داشته باشد.
حامیان آن را تشویق خواهند کرد و مخالفان فریاد اعتراض سرخواهند داد.
اما بعید است که این تصمیم شرایط تیره برای فلسطینیها را تغییر دهد.