۱۴۰۰ فروردین ۶, جمعه

 

گیتی پاشایی؛ هنرمندی هنرشناس



خواننده ترانه‌‌های خاطره‌انگیز «دل بلهوس»، «گل مریم»، «شب من، شب تو»، "داش آکل"، "مشروطه (لیلی لیلی حوضک) و «یه دل دارم»

گیتی پاشایی، خواننده، آهنگساز و بازیگر ایرانی در ۲۳ خرداد ماه ۱۳۱۹ در تهران دیده به جهان گشود. پدربزرگ گیتی، جعفر منصوری، شاعر و استاد موسیقی بود. او تار و سه‌تار را به دخترش آموزش داد و این‌گونه شد که مادر گیتی با موسیقی آشنا شد. گیتی پاشایی ردیف‌های موسیقی را نزد اساتیدی چون فرامرز پایور، مهدی فروغ و محمود کریمی آموخت. گیتی پس از دیپلم به آمریکا رفت و در سیتی‌کالج نیویورک در رشته‌ معماری به تحصیل پرداخت. او همچنین در سیاتل آمریکا لیسانس هارمونی و ارکستراسیون دریافت کرد. اواخر دهه‌ چهل شمسی بود که گیتی با خواندن در رادیو و تلویزیون رسما وارد عالم خوانندگی شد. ترانه‌‌هایی مانند «دل بلهوس»، «گل مریم»، «شب من، شب تو» و «یه دل دارم» از ترانه‌های آن دوره‌ گیتی پاشایی محسوب می‌شوند.


پس از دیپلم به امریکا رفت و در سیتی‌کالج نیویورک‌ معماری خواند

پاشایی سال ۱۳۵۴ به نوعی مشی عارفانه و تصوف گرایش پیدا کرد که در برخی از ترانه‌های این دوره‌ او نیز می‌توان ردپایی از آن دید. او ترانه‌‌های ماندگاری نیز اجرا کرد که اشعار آن از شاعران بنامی چون مهدی اخوان ثالث، احمدرضا احمدی و محمدعلی سپانلو بود. آهنگسازی این ترانه‌ها را نیز خود بر عهده داشت. گیتی پاشایی سال ۱۳۵۶ در فیلم «سفر سنگ» نیز که همسرش، مسعود کیمیایی کارگردانی آن را بر عهده داشت به ایفای نقش پرداخت.


در کارنامه‌ هنری خود، آهنگسازی فیلم نیز دارد

او سال ۱۳۶۸ به آلمان رفت و در شهر هامبورگ یک دوره‌ موسیقی کلیسایی و ترانه‌‌های مذهبی را در «نوریخ هوخ شوله» گذراند. او در کارنامه‌ هنری خود، آهنگسازی فیلم نیز دارد؛ آهنگ‌ فیلم‌هایی چون «تیغ و ابریشم» (۱۳۶۵)، «سرب» (۱۳۶۷) و «گروهبان» (۱۳۶۹) که همگی ساخته‌ مسعود کیمیایی بوده‌اند از ساخته‌های گیتی پاشایی هستند. گیتی در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۷۴ به دلیل ابتلا به سرطان پستان و در سن ۵۴ سالگی در تهران درگذشت و در قطعه‌ ۱۰۳ ردیف ۱۴۲ شماره ۳۱ بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد. حاصل ازدواج گیتی پاشایی و مسعود کیمیایی، پولاد کیمیایی است که هنرپیشه است و سال ۱۳۵۹ به دنیا آمده است.


در فیلم «سفر سنگ» که مسعود کیمیایی کارگردان آن بود، ایفای نقش کرد

پولاد در سن نوجوانی مادر خود را از دست داده است. او مادرش را این‌گونه توصیف می‌کند: «خوشبختانه مادر من اینقدر کارهای هنری فراوان انجام داده است که باعث می‌شود دلم برایش تنگ نشود. البته از آن جهت که دیگر کنارم نیست دلم برایش تنگ می‌شود. ولی حضورش را همواره در لحظه لحظه زندگی‌ام حس می‌کنم. برای این‌که هم در کارهای موسیقی‌اش و هم در هر زمینه‌ای همیشه وجود دارد.»


همراه با فریدون فروغی

پولاد کیمیایی درباره بیماری مادرش می‌گوید: «وقتی آلمان بودیم مادرم مریض شد منتها یک دوره‌ای علاج پیدا کرد. بعد یک دوره‌ای که برگشتیم ایران بیماری سرطان او برگشت و بعد فوت شد. از سن ۵ سالگی از ایران رفتم و با مادرم زندگی کردم. یعنی از زمان فیلم "سرب" از ایران رفتم و آن‌جا بزرگ شده بودم تا زمانی که بیماری‌اش شدت گرفت و برگشتیم ایران، قرار نبود که من ایران بمانم اما وقتی فوت شد من ایران ماندم. در واقع بیش‌تر عمرم را با مادرم گذراندم و فیلم "تجارت" اولین کاری بود که در آلمان ساخته شد و این بهانه‌ای بود که ما برگردیم و برگشتیم. بعدش هم دیگر "سلطان" ساخته شد که آن موقع مادرم فوت شده بود. یعنی بین ساخت "تجارت" و "سلطان" مادرم از دنیا رفت.» 


در سیاتل آمریکا لیسانس هارمونی و ارکستراسیون دریافت کرد​

از گیتی پاشایی ترانه‌های ماندگار بسیاری بر جای مانده است که می‌توان به ترانه‌های «آرزوها» با شعری از «مهدی اخوان ثالث» و آهنگسازی و تنظیم «محمدعلی سپانلو»، «آشپزخانه» با ترانه‌سرایی «ایرج جنتی عطایی» و آهنگسازی «بابک بیات»، «ترسم از عشق است» با ترانه‌سرایی «احمدرضا احمدی»، «گستاخی» با ترانه‌سرایی «شهیار قنبری» و آهنگسازی «حسن شماعی‌زاده»، «کتاب غم» با ترانه‌سرایی «هما میرافشار» و آهنگسازی «اسدالله ملک»، «دختری این‌جا نشسته داره گریه می‌کنه» با ترانه‌سرایی «فرهاد شیبانی» و آهنگسازی «اسفندیار منفردزاده» و ده‌ها ترانه‌ شنیدنی دیگر اشاره کرد.


در ۵۴ سالگی به دلیل ابتلا به سرطان پستان درگذشت