شبکه‌های تلویزیونی پان‌عرب در پوشش اعتراضات ایران تفاوت‌های چشمگیری دارند
- بخش مانیتورینگ
- بی‌بی‌سی
منبع تصویر، AL ARABIYA TV
تمرکز العربیه بر ناآرامی‌ها با پوشش خاموش رسانه‌های دیگر در تضاد است
سه شبکه تلویزیونی بزرگ پان‌عرب - الجزیره، العربیه و اسکای نیوز عربی - رویکردهای متفاوتی را در پوشش اعتراضات در ایران اتخاذ کرده‌اند.
پوشش اعتراضات در تلویزیون الجزیره مستقر در قطر و اسکای نیوز عربی مستقر در امارات به صورت پراکنده و کم اهمیت بود و اخبار مربوط به آن عمدتاً در تیترهای این شبکه‌ها نبود.
در مقابل، العربیه مستقر در عربستان همچنان در پوشش تلویزیونی و آنلاین خود توجه چشمگیری به این ماجرا داشت.
این سه شبکه مهم جهان عرب رویکردهای متفاوتی را، هم از نظر لحن و هم از نظر مقیاس، در پوشش اعتراضاتی که در هفته‌های اخیر ایران را تکان داده، اتخاذ می‌کنند.
در حالی که العربیه توجه چشمگیری به ناآرامی‌ها معطوف کرده است، پوشش خبری الجزیره و اسکای نیوز عربی تا حد زیادی فروکش کرده است و اعتراض‌ها هیچگاه در تیترهای این دو رسانه وجود ندارد.
العربیه: «یک نقطه عطف»
شبکه العربیه مستقر در عربستان سعودی از سه هفته پیش که اعتراضات آغاز شده است، پوشش گسترده‌ای را به آن‌ها اختصاص داده است و این خبر مرتباً در صدر بخش‌های خبری آن قرار می‌گیرد و هر روز چندین گزارش در وب‌سایت آن منتشر می‌شود.
به عنوان مثال، اخبار مربوط به دستگیری ۳۰۰ کنشگر توسط مقامات ایران، در صدر بخش‌های خبری صبح این کانال در روز ۷ اکتبر بود.
گزارش‌ها، همواره تصویری مثبت از معترضان و همچنین مهسا امینی را نشان داده است، که جان باختن او در ۱۳ سپتامبر آغازگر اصلی ناآرامی‌ها بود و در گزارش‌ها از عباراتی مانند «جرقه مهسا» استفاده کرده است و خانم امینی را به عنوان «نماد مبارزه کردها» در ایران توصیف کرده است.
این پوشش خبری، منتقد شدید نحوه برخورد دولت ایران با اعتراضات بوده و گمانه‌زنی در مورد پیامدهای آینده نظام سیاسی ایران موضوع اصلی این پوشش بوده است.
گزارشی که در ۲۸ سپتامبر منتشر شد، به توصیف یک روزنامه‌نگار ایرانی از این وقایع به عنوان یک «نقطه عطف» اشاره کرد، در حالی که اوایل این هفته این رسانه گزارش‌هایی را دریافت کرد که دانشجویان شرکت کننده در تظاهرات ناآرامی ها را «شروع یک انقلاب» خوانده‌اند.
پوشش این شبکه همچنین شامل گزارش مبسوطی از واکنش‌ها و محکومیت‌های غرب و همچنین برجسته کردن گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشر و کنشگران بوده است.
الجزیره: «دور از جنجال»
الجزیره گزارش‌های متعددی در مورد اعتراضات منتشر کرده است، اما این مطالب به ندرت در میان تیترهای بخش‌های خبری این رسانه قرار گرفته یا در صفحه اصلی وب‌سایت آن برجسته شده است.
پوشش این شبکه عموماً لحنی مبتنی بر واقعیت را اتخاذ کرده و از مثبت به تصویر کشیدن اعتراضات اجتناب کرده است و مرتباً به مواضع رسمی ایران در مورد رویدادها و همچنین منتقدان و کارشناسان استناد می‌کند.
در تحلیلی که در ۵ اکتبر در وب‌سایت این شبکه منتشر شد، به گفته سیاستمداران ایرانی اشاره شد که «حجاب و مرگ مهسا امینی» را محرک اعتراضات نمی‌دانند و در عوض «برنامه‌ریزی و حمایت غرب از آنچه در حال وقوع است» را مقصر می‌دانند.
گزارش دیگری که در ۶ اکتبر منتشر شد، با استناد به ارزیابی‌های مقامات ایرانی از میزان خساراتی که تاکنون به اموال عمومی و خصوصی وارد شده است، بر تأثیر اقتصادی اعتراضات تأکید کرد.
اسکای نیوز عربستان: «پوشش خاموش»
پوشش خبری تظاهرات در اسکای نیوز عربی مستقر در امارات تا حد زیادی خاموش بوده است و این خبر به ندرت در میان عناوین خبری آن دیده می‌شود. اگرچه وب‌سایت آن گزارش‌های متعددی را در مورد اعتراضات در هفته اول منتشر کرد، اما تعداد مقالات در روزهای اخیر به طرز محسوسی کاهش یافته است.
لحن پوشش عموماً بی‌طرف بوده و به مواضع غرب و ایران با هم توجه شده است.
این شبکه در گزارشی که در ۴ اکتبر پخش شد، اظهارات حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران را برجسته کرد که در آن جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا را به «ریاکاری» در مورد اعلام حمایت او از حقوق بشر در ایران متهم کرد.
یک استثنای قابل توجه یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های طنز سیاسی این شبکه، «امشب با ندیم» است که مرتباً از ایران انتقاد می‌کند و در دو هفته گذشته این اعتراضات موضوع چندین بخش این برنامه بوده است.
روابط پر تنش منطقه‌ای
پادکست
پایان پادکست
این اعتراضات در بحبوحه ادامه تنش‌های منطقه‌ای بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس در چند جبهه صورت می‌گیرد.
عربستان سعودی ایران را اصلی‌ترین دشمنان راهبردی منطقه‌ای خود می‌داند و سال‌هاست که دو کشور به طور گسترده درگیر نبردی برای تسلط بر منطقه هستند که تاکنون در چندین نقطه حساس آن از جمله یمن، لبنان، سوریه و عراق در جریان بوده است.
یکی از موضوعات کلیدی، کوشش برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بین ایران و قدرت های جهانی (برجام) است که رهبران عربستان و امارات به شدت با آن مخالف هستند.
به نوبه خود، قطر به طور کلی در سال‌های اخیر یک رابطه عمل‌گرایانه بدون تقابل را با ایران حفظ کرده است، موضعی که اغلب منبع تنش با همسایگانش در خلیج فارس بوده است.
در همین حال، روابط ایران و امارات متحده عربی در سال‌های اخیر به دلیل حمایت دو کشور از طرف‌های مقابل در درگیری‌ها در یمن، تیره‌تر شده است.
با این حال، عدم تأکید بر اعتراضات در پوشش اسکای نیوز عربی - که عموماً با سیاست رسمی امارات متحده عربی همسو است - ممکن است نشان‌دهنده بی‌میلی رهبری این کشور خلیج فارس برای تأیید آشکار ناآرامی‌ها باشد.
