آیا دولت بریتانیا کارایی لازم را دارد؟
پس از تنها چند هفته تصدی مقام نخستوزیری بریتانیا لیز تراس اعلام کرد که از سمت خود کناره گیری میکند.
او میگوید که در این سمت باقی میماند به این امید که ظرف یک هفته جانشینی برای او انتخاب شود.
این استعفا بحران در سیاست بریتانیا را وارد مرحله جدیدی میکند و سؤالاتی را در مورد اینکه چگونه یک دولت کارآمد و موثر میتواند در دوره بیثباتی سیاسی به کار خود ادامه دهد، ایجاد میکند.
دلیل هرج و مرج اخیر چیست؟
لیز تراس در پی بحران اقتصادی و سقوط اعتماد حزبش به او، از سمت نخستوزیری کنار رفت.
او رهبر حزب حاکم محافظهکار بریتانیا شد چون وعده داد با کاهش شدید مالیاتها به رشد اقتصادی این کشور کمک کند.
با این حال، پس از اعلام تعدادی از طرحهای کاهش مالیات در پارلمان بریتانیا بدون توضیح فوری در مورد اینکه دولت چگونه میتواند استطاعت انجام آنها را داشته باشد، سرمایهگذاران بینالمللی به شدت واکنش نشان دادند.
ارزش پوند کاهش یافت و اوراق قرضه دولتی به بهای نازل فروخته شدند و بانک مرکزی انگلستان مجبور به صرف میلیاردها پوند برای جلوگیری از آسیب به صندوقهای بازنشستگی شد.
کوازی کوارتنگ، وزیر دارایی تازه منصوب شده بریتانیا پس از تنها چند هفته از سمت خود استعفا داد.
پنج روز پس از آن، یکی دیگر از سیاستمداران ارشد، سوئلا بریورمن، نیز از وزارت کشور استعفا داد.
لیز تراس پس از یک دوره سیاسی پرماجرا که در آن سیاستمداران محافظهکار بوریس جانسون را مجبور به کنارهگیری از مقام خود کردند، نخستوزیری را بر عهده گرفته بود.
تا زمانی که حزب یک رهبر جدید را انتخاب کند جانسون چند هفته به عنوان نخستوزیر «موقت» باقی ماند، بدون اینکه هیچ تصمیم سیاسی مهمی اتخاذ کند.
انتظار میرفت برای رسیدگی به مسائلی مانند بحران هزینه زندگی در این کشور لیز تراس رهبری سیاسی تازهای برای بریتانیا باشد.
این بحران سیاسی چگونه بر مردم بریتانیا تأثیر میگذارد؟
با وجود بحران در رأس دولت، خدمات عمومی بریتانیا - مانند نظام سلامت ملی - به کار روزانه خود ادامه میدهند.
پایان پادکست
دکتر جیمز فریمن، مدرس ارشد سیاست معاصر بریتانیا در دانشگاه بریستول، میگوید: «بریتانیا دارای کارمندانی در بخش خدمات مدنی است که دائمی هستند و سیاستمداران آنها را منصوب نمیکنند. آنها میتوانند بسیاری از وظایف دولتی را به تنهایی انجام دهد».
اما ماجرا جایی سختتر میشود که برای حل یک مشکل اساسی به یک تصمیم سیاسی نیاز باشد. کارمندان دولتی نمیتوانند به تنهایی تصمیم بگیرند که در مورد آن چه کاری انجام دهند. تصمیمگیری در این موارد نیازمند سیاستمداران است.»
لرد کرسلیک که سابقاً رئیس سازمان کارکنان خدمات مدنی داخلی بریتانیا بود، میگوید بحران سیاسی کنونی حل هرکدام از مشکلاتی را که کشور در حال حاضر با آنها مواجه است دشوار میکند.
او میگوید: «متاسفانه، این ماجرا زمانی اتفاق افتاده است که ما با چنین معضلات بیسابقهای مواجه هستیم. تورم دو رقمی، افزایش نرخ بهره، بازارهای در حال انتظار و کارهای به تأخیر افتاده در خدمات عمومی.»
«این مشکلات یک دولت را در قویترین موقعیت خود به دچار مشکل میکند، و دولت فعلی قطعا چنین دولتی نیست.»
جیل راتر، کارشناس ارشد اندیشکده «مؤسسه دولت»، میگوید بریتانیا اکنون به نخستوزیر و تیمی از وزرا نیاز دارد که بیش از چند ماه در سمت خود باقی بمانند.
او میگوید: «وقتی این همه دگرگونی رخ بدهد سخت است که استمرار سیاستگذاری حفظ شود. ما به یک کابینه واحد نیاز داریم که بتواند به بخش خدمات مدنی کشور دستور دهد.»
آیا دولت در بریتانیا میتواند به وضعیت عادی بازگردد؟
برخی از نمایندگان حزب محافظهکار بریتانیا گفتهاند که دولت با شرایط بسیار دشواری از جمله همهگیری کووید، جنگ در اوکراین و افزایش سریع قیمتهای جهانی مواجه شده است.
سایمون هور، نماینده محافظهکار، میگوید: «من فکر میکنم این کشور دولتی دارد که میخواهد کارآمد باشد، اما به نظر میرسد که با بدشانسیهای زیادی مواجه شده است و ماجراهای بسیاری بر سرش ریخته است.»
با این حال، کییر استارمر، رهبر حزب کارگر بریتانیا گفته است که این کشور «نمیتواند تجربه دیگری از این دست در رأس حزب محافظهکار داشته باشد».
او گفت: «این لطمه بزرگی به اعتبار کشورمان وارد میکند. ما به یک انتخابات نیاز داریم تا مردم بتوانند نظر خود را در مورد این هرج و مرج مطلق بیان کنند.»