Khollan Vafa : اخوان صفا: کدر، کادی، کاذی، کاوی، کیورا/کوره در زبان هندی، گُل کیوره، به شیرازی گُل گیری

کدر. [ ک َ دَ ] (اِ) رستنی باشد بسیار خوشبوی و آن را کادی* گویند. شراب آن حصبه و جدری را نافع است تا به حدی که کسی را که آبله بیرون می آید قدری شراب کادی بیاشامد اگر عدد آن پنج باشد به شش نرسد. (برهان ) (آنندراج ). و آن را به هندی کیورا گویند که گلی است تندبو برگش دندانه های تیز دارد چون اره و در دکن و گوالیار بسیار می باشد. (آنندراج ) : و اگر آب گذر نکند و حرارت همی فروزد به شربتهای دیگر چون شراب کدر و قرص کافور بازگردد. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ).

* کادی . (اِ) نباتی است بسیار خوشبو و آن از درختی حاصل میشود مانند درخت خرما و آن را به شیرازی گل گیری گویند و در ملک دکن کوره بکسر کاف و سکون واو و فتح رای بی نقطه خوانند شراب آن دفع آبله و جدری کند و جذام را نافع باشد. (برهان ). گل کیوره . روغن گل . روغن یاس . (الفاظ الادویه ). نباتی است که گلش بکمال خوشبو باشد و به هندی آن را کیوره گویند. (غیاث ). روغنی است و گیاهی خوشبوی و سرخ و هر چه باشد نیز نباتی است کثیرالوجود در بلاد عمان و یمن و هند و دکهن و بنگاله . به هندی کیوره است ، گل آن سپید شبیه بذرت کلان خوشبوی خصوص برگهای درونی در آخر دوم گرم و خشک و نزد بعض معتدل مائل به حرارت و یبوست عرق الکاذی جهت خفقان و اعیاء و ماش و جدری و مانند آن بهترین دوایی است . (منتهی الارب ). درختی است شبیه به خرما در هند و چین و عربستان روید، پوست آن شبیه به برگ کاغذ است ، آن روغنی میدهد که بنام دهن الکادی خوانده شده است . (دزی ص 434). (اِ) کدر خوانند که آن نباتی است که در بلاد عرب و نواحی عمان و یمن میباشد و گویند طلع آنجاست . ابن میمون گوید بیشتر در زمین هند بود و درخت وی بلند نبود مانند نخل و طلع وی مانند طلع خرما بود پیش از آنکه از پوست بشکافند و بیرون میگیرند و از پوست بیرون می آورند و در روغن می اندازند و قباب می پرورند تا روغن قوت وی اخذ کند مؤلف گوید در گرمسیر شیراز بسیار بود و به پارسی گل کیدی میخوانند و بوی عظیم ناخوش دارد تا بحدی که جامه ای که بوی آن گیرد تا ریزه گردد بوی از وی زایل نشود و روغن وی بهترین آن بود که بطریق روغن بنفشه گیرند همچنان بادام در گل کیدی پرورند مانند بادام بنفشه . رازی گوید جذام را قطع کند و وی معتدل بود و شراب آن حصبه و جدی رانافع بود تا بحدی که کسی را که آبله بیرون آمده بودنه عدد، چون با شراب کادی بیاشامند به ده عدد نرسد و بدل آن بوزن آن صندل سرخ بود و بوزن آن بقم بود. (اختیارات بدیعی ). ابن الاعرابی گوید کادی و حربانی به لغت عرب بقم را گویند یعنی چون دارزینان را و غیر از او از ائمه ٔ لغت گویند کادی نوعی است از روغنهای معروف . ابوحنیفه گوید آن نوعی است از نبات بلاد عمان وبه او بعضی از روغنها را خوشبوی کند و بدهن الکادی تعریف کند و گوید طایفه ای که درخت کادی را دیده اند مرا چنان خبر کردند که آن درختی است بشکل درخت خرما واو را کاردو باشد چنانچه درخت خرما را و کاردوی او را پیش از آنکه شکافته شوند و در روغن اندازند و بگذارند تا روغن بوی او به خود گیرد و خوشبوی شود و برگ او را خوص الکادی گویند و کیهانی گوید از پس کوهها زمین «قفص » زمینهای نزه باشد و در آن زمینها نعمتها بسیارست و غالب درخت آن زمین از طرفی که به ساحل نزدیک است درخت کادی است و گفته است که درخت او را از پس یکدیگر برگها باشد بشکل درخت خرما و صبر بر اطراف برگ او خارها باشد الا آنکه برگ درخت کادی سفیدتر باشد و خوبتر و در طراوت و هیأت برگ رساس که در میان ساقهای او باشد مشابه بود و برگ او را در روغن شیره بیندازند و بگذارند تا به مجاورت او معطر شود و این را دهن الکادی گویند و بعضی از صیادنه گویند برگ درخت کادی به برگ صبر ماند چنانکه گفتیم و بوی او خوش بود واز غایة حدت و تیزی ممکن نبود که کسی او را ببوید وچون ببویند در حال زفاف شود و اگر در خانه بگذارند بوی آن خانه خوش شود. و حمزه گوید کادی نوعی است از ریاحین که منبت او در زمین شرارست و بیاسمین ماند الا آنکه شکوفه ٔ او سرخ بود و در نواحی فارس و ری روغن کادی ازو کشند. و حمزه گوید در اصفهان نوعی است از ریاحین که بطبع گرم است و او را اهل اصفهان کیده گویند و گوید ندانم که آن نبات کادی است یا ریحان دیگر و هندیان او را کل کیوره گویند. ص اونی گوید: روغن بلسان گرم است و بدل او مرسیاست یا بوزن او روغن کادی و نیم وزن او روغن نارجیل و چهار یک او روغن زیت کهنه . (ترجمه ٔ صیدنه ). اسم هندی است و به عربی کدر نامند در حوالی عمان و یمن کثیرالوجود است و شبیه به درخت خرما و برگش شبیه بدانه ٔ خرنوب و شکوفه ٔ او مانند شکوفه ٔ خرما و بغایت خوشبو و او را کبوره نامند و بعد از شکفتن در روغنها پرورش میدهند و مسمی بدهن الکادی و جهت درد کمر و مفاصل و ریاح و جذام نافع است و کادی در آخر دوم گرم و خشک و نزد بعضی معتدل و مقوی بدن و حواس و با تفریح و رافع خفقان و اعیا و ماثری و ثبور و جگر و مسکن دردهای صعب و شرب او که چوب او را کوبیده بجوشانند و آب او را با شکر بقوام آورند جهت آبله و حصبه بهترین ادویه است و اهل هند را اعتقاد آن است که چون شربت کدررا بنوشند زیاده بر نه عدد آبله برنمی آید و خاکستر او را جهت التیام زخمها مجرب دانسته اند و دانه ٔ او مقوی دل و معده و جگر است و رب کدر قوی تر از دانه ٔ اوو بدلش بوزن او صندل سرخ و مثل آن بقم است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). نیز رجوع به ابن البیطار ذیل لغت «کادی »و ضریر انطاکی ص 272 و کاذی* در همین لغت نامه شود.

* کاذی . (اِ) بر وزن شادی ، نباتی است بسیار خوشبوی و آن از درختی حاصل میشود مانند درخت خرما و آن را به شیرازی گل گیری گویند و در ملک دکن کوره به کسر کاف و سکون و فتح را خوانند شراب آن دفع آبله و جدری کند و جذام را نافع باشد. (برهان ). روغنی است و گیاهی خوشبوی و سرخ و هرچه باشد. نیز نباتی است کثیرالوجود در بلاد عمان و یمن و هند و دکهن و بنگاله به هندی کیوره است گل آن سپید شبیه به ذرت کلان خوشبوی خصوص برگهای درونی . در آخر دوم گرم و خشک و نزد بعض معتدل . مایل به حرارت و یبوست و عرق الکاذی جهة خفقان و اعیاء و ماش و جدری و مانند آن ، بهترین دوائی است .(منتهی الارب ). نوعی از درخت که از گلش روغن سازند. (منتهی الارب ). نوعی از درخت که از گلش روغن سازند و نیز کاذی لغتی است در کادی . (آنندراج ). گیاهی خوشبوی که از آن روغنی عطری گیرند. از گیاهان بلاد عمان و در طب بکار است . دمشقی آرد: شجرة تشبه النخل و لکن لایطول طول النخل و اذا اطلعت الشجرة منه طلعها قطعت الطلعة قبل ان ینشق [ کذا ]ثم تلقی فی الدهن و تترک حتی یأخذ الدّهن رائحتها فتطیب و تسمی دهن الکاذی و ان ترکت َ حتی تنشق صار الکبش (؟) بلحا و تناثر و ذهب رائحة و رائحة الکاذی لایشبهها رائحة فی اللذة و خاصیتها التبرید و التسکین لحرارة الدم . و شراب الکاذی معروف . (نخبة الدهر ص 53). و رجوع به کادی شود به دال غیرمعجم با همین شرح .

/////////////

کادی‌. کدر نامند و آن نباتیست که در بلاد عرب و نواحی عمان و یمن باشد و گویند طلع آنجاست و ابن سمجون گوید بیشتر در زمین هند بود و درخت وی مانند درخت خرما بود لیکن درخت وی دراز نبود مانند نخل و طلع وی مانند طلع خرما بود پیش از آنکه از پوست بشکافد و بیرون آید می‌گیرند و از اندرون پوست بیرون می‌آورند و در روغن می‌اندازند و در آفتاب می‌پرورند تا روغن قوت وی اخذ کند و مؤلف می‌گوید در گرمسیر شیراز بسیار می‌باشد و بپارسی کل‌کندی خوانند و بوئی عظیم خوش دارد تا بحدی که جامه که بوی وی بگیرد تا ریزیده گردد بوی از وی زایل نشود و رازی گوید جذام را نافع بود و قطع کند و وی معتدل بود شراب وی حصبه و جدری را نافع بود تا بحدی که کسی را که آبله بیرون آمده باشد نه عدد از شراب کادی بیاشامد به ده عدد نرسد و بدل آن بوزن آن صندل سرخ و بوزن آن بقم بود

______________________________

صاحب مخزن الادویه تحت عنوان کاذی می‌نویسد: کاذی بدان بجای ذال هم آمده است لغت عربی است بزبان اهل یمن و گفته‌اند لغت هندی است و بعربی آن را کدر نامند و بهندی کیورا و نوع کوچک آن را کیتکی گویند

بیرونی در صیدنه تحت عنوان کاذی می‌نویسد: ابن الاعرابی گوید کاذی و جریال بلغت عرب بقم را گوید و باز می‌نویسد بعضی از صیادنه گفته‌اند برگ درخت کاذی به برگ صبر ماند و کاردوی او بشکل کاردوی خرما بود و از غایت حدت و تیزی بوی او ممکن نباشد که کسی او را ببوید و بی‌توقف خون از بینی وی گشاده نگردد.

اختیارات بدیعی

/////////////

درنوشته ابومنصور می خوانیم کدر** (شمار ۀ 500) دارویی است مناسب نرم‌کردن تاولهای آبله. جـــــــالی نه یـــــــک، که چهـــــــار نام سنسکریت گیاه kadara ، kadala ، kadala ، kandara و kandata را همبرابر آورده در حالی که در تحفه آمده کدر را در هندی کاوی گویند و درختی است مانند نخل خرما که گُلش را کپوره، کپــــــورا، kaburah نامند (ص 197). پس کدر نیز واژه ای است عربی ، در حالی که گمان می‌رود کاوی همبرابر هندی آن باشد و شاید برابر با کاپی سنسکریت (Emblica officinalis ، Pongamia glabra ، یا Olibanum [اولیبان، لبان، کندر]). همین مثالها مراد ما را روشن می کند: بیست ‌و‌ یک شناسائی پیشنهادی جالی قانع‌کننده نیست. بسیاری از آنها را آخوندوف نیز نپذیرفته است.

///////////

کادی

اشاره

گیاهی است که در طب سنتی با نامهای «کادی» و «کاذی» می‌نویسند و کادی لغت عربی است که در یمن به این گیاه گفته می‌شود نام دیگر عربی آنکه بیشتر معمول است «کدر» می‌باشد. به هندی «کئورا» گفته می‌شود. به فرانسوی و انگلیسی‌Pandanus می‌نامند. گیاهی است از خانواده‌Pandanaceae نام علمی آن‌Pandanus tectorius Soland . و مترادفهای آن‌P .odoratissmus Roxb . وP .oderatus Salisbs . وP .spiralis Blanco . وKeura odorifera Forsk و ...

می‌باشد.

مشخصات

کادی درختچه‌ای است کوتاه خیلی منشب برگهای آن زیاد، خطّی، دندانه‌دار، بدون دمبرگ، زبر و به هم پیچیده شبیه برگهای نخل. کنار برگها دندانه‌دار و دندانه‌ها خاردار است. از برگهای کادی در یمن و عمّان مانند برگهای خرما گلیم و سجّاده نماز و نظایر آن می‌بافند. گلهای آن دو پایه نر و ماده جداگانه است. و شکوفه‌ها مانند شکوفه‌های خرما به رنگ سفید مایل به زرد، خوش‌بو و معطّر مانند عطر بیدمشک میوه آن به شکل گروهی، ظاهر آن شبیه آناناس است. هر میوه گوشتی ناشکوفا که در داخل آن یک هسته سخت استخوانی غیر خوردنی قرار دارد، شبیه هسته هلو. از گلهای آن معمول است عرق می‌گیرند و به عرق کادی معروف می‌باشد و عطر آن شبیه

معارف گیاهی، ج‌4، ص: 149

بیدمشک است. از گل و شکوفه‌های کادی شربت درست می‌کنند به این ترتیب که شکوفه‌ها را در آب جوش مالیده و له کرده و با شکر قوام می‌آورند. روش دیگر آن است که چوب آن را به صورت خاک‌ارّه درآورده و می‌جوشانند و با شکر قوام می‌آورند.

روغن کادی نیز در طب سنتی مصارفی دارد و برای تهیه آن گلهای کادی را گرفته در روغن کنجد می‌جوشانند و یا طبق رسم قدیم گلها را در روغن کنجد ریخته و 40 روز در آفتاب گرم می‌گذارند و در خلال این 40 روز چند بار گلها را عوض کرده و گل تازه در آن می‌ریزند و پس از 40 روز روغن حاصل می‌شود که آن را روغن کادی یا «دهن الکادی» می‌نامند.

این درختچه در عمّان و در یمن و سواحل هند فراوان است. در ایران نیز در بلوچستان در ناحیه‌ای به نام شابیلاوول دیده می‌شود.

در اختیارات بدیعی آمده است که گیاه «کدر» یا کادی در گرمسیرات فارس بسیار است و نام علمی آن «گل کبدی» می‌باشد. ولی تا حال گزارشی از گیاه‌شناسان ایران در این مورد در دست نیست.

ترکیبات شیمیایی

از نظر ترکیبات شیمیایی در کادی اسانس روغنی فرّار وجود دارد که آن را این‌طور معطّر می‌نماید. قسمت خارجی گلهای آن اسانسی می‌دهد که 70 درصد آن را متیل اتراوف بتا فنیل اتیل الکل 209] تشکیل می‌دهد. شکوفه‌های آن در حدود 3/ 0- 1/ 0 درصد اسانس می‌دهد که شامل بنزیل بنزوات 210]، بنزیل سالیسیلات 211]، بنزیل استات 212]، بنزیل الکل 213]، ژرانیول 214]، لینالول 215]، لینالیل استات 216]،

معارف گیاهی، ج‌4، ص: 150

کادی(a - میوه

بروموستیرن 217]، گوایاکول 218]، فنیل اتیل الکل 219] و مقداری آلدئید[220] می‌باشد]G .I .M .P[ .

جوشانده ریشه‌های هوایی آن دارای پتاسیم نیترات 221] است که عامل مدّر و داروی مؤثری برای معالجه ترشحات مخاط به خصوص ترشحات سوزاکی مهبل می‌باشد [گررو].

خواص- طبیعت

در هندوستان برگهای تلخ و معطّر آن را در معالجه جذام و آبله و سیفلیس و لک و پیس یا برص 222] استعمال می‌نمایند. روغن گل برگهای آن ضدعفونی‌کننده و محرّک است و برای سردرد و روماتیسم کاربرد دارد.

کادی از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی ایران گرم و خشک است و از

معارف گیاهی، ج‌4، ص: 151

نظر خواص معتقدند که فرح‌آور است و برای تقویت دل و دماغ مفید می‌باشد. خفقان را رفع می‌کند و برای آبله، سرخجه، سرخک، جرب، جذام و حکّه نافع است و مسکّن درد می‌باشد، برای این کار از عرق و شربت کادی استفاده می‌نمایند و می‌خورند. روغن آن نیز برای تقویت حواس خوب است و نشاطآور می‌باشد و خفقان را رفع می‌کند، چه از طریق خوردن یا بو کردن و یا مالیدن به اعضا. گرد شکوفه‌های آن جراحتها را خشک می‌کند و التیام می‌بخشد. گرد خاکستر چوب سوخته آن برای التیام جراحتها مجرّب است. دانه‌های آن برای تقویت قلب و کبد نافع است.

در هندوچین جوشانده ریشه‌های گیاه مخلوط با ریشه‌های آناناس به عنوان مدّر مصرف می‌شود بخصوص اگر ریشه‌های هوایی آن مصرف شود. خوردن برگهای جوان و کوچک گیاه برای معالجه سرگیجه و دوار که ناشی از مصرف داخلی روغن تصفیه نشده دانه‌های درختی به نام‌Calophyllum inophyllum باشد مفید است. در فیلیپین شاخه‌های جوان و سبز گیاه که له شده با کمی نمک و عصاره نوعی مرکبات به نام‌Citrus microcarpa مخلوط و به صورت ضماد گرم روی جوش و کورک می‌اندازند [سولیت . جوشانده ریشه‌های هوایی آن برای معالجه و قطع ترشحات مخاطی بدن بخصوص ترشحات سوزاکی مهبل نافع است [گررو].

معارف گیاهی، ج‌4، ص: 152

// /////

کادی یا کدر یا پاندانوس درختچه ای ‌است.

این جنس از تیره کادی‌ها (pandanaceae) است در انگلیسی به نام screw pine مشهور است از ۶۰۰ گونه مختلف گیاهان استوایی درختچه‌ای همیشه سبز تشکیل یافته ا ست. گونه‌های این گیاه را به خاطر برگهای زیبایشان که شبیه برگهایآناناس است پرورش می‌دهند مهم‌ترین گونه زینتی آن که در منازل پرورش می‌دهند عبارت‌اند است:

۱-p.veitchii-این گونه بومی پلی‌نزی است ارتفاع و گسترش آن در حدود ۶۰ سانتیمتر است. برگ‌های ششمشیری، پهن، ناوی شکل در کنار و روی برگهای مرکزی دارای دانه‌های ظریف خار مانند می‌باشد. طول آن به شصت سانتیمتر می‌رسد. رنگ آن سبز تیره با لبه سفید خالص یا نقره‌ای رنگ است. از خصوصیات این گیاه بوجود آوردن ریشه هوایی است که بصورت مستقیم از گیاه خارج شده و در محیط زیستگاه به طول یک متر می‌رسد. این وضعیت البته در اتاق بندرت مشاهده می‌گردد.

محتویات

[نمایش]

مراقبت‌های لازم[ویرایش]

۱-نور گیاهان این جنس به نورفراوان احتیاج دارند و نور متوسط را نیز تحمل می‌کنند نور مستقیم خورشید برای آنان مضر است ۲-حرارت این جنس مخصوص گلخانه‌های گرم است، حرارت مناسب برای آن ۲۲-۲۰ درجه‌است. ولی باید آن را از منبع حرارتی مانند بخاری، رادیاتور شوفاژ و همچنین جریان هوا دور نگه داشت و حرارت کمتر از پانزده درجه گیاه احتمالاً از بین خواهد رفت. ۳-آبیاری-گیاه به آب زیادی احتیاج دارد، بنابراین خاک گلدان باید همیشه مرطوب باشد، ضمناً گلدان باید دارای زه کشی خوب باشد تا آب آن در خاک باقی نماند زیرا آب زیاد مجب پوسیدگی ریشه می‌گردد. ۴- رطوبت گیاه به رطوبت متوسط هوا احتیاج دارد. پاشیدن آب برروی برگها مخصوصا در تابستان بسیار ضروری است. چنانچه درجه حرارت کم ولی رطوبت هوا زیاد باشد نوک برگها قهوه‌ای و خشک می‌شود و در هوای خشک مورد حمله تریپس و عنکبوت‌های قرمز و سایر حشرات مضر قرار می‌گیرند که به‌وسیله سمموم حشره کش می‌توان آنها را از بین برد ۵-نوع خاک خاک برگها مخصوصاً خاک حاصله از چمن یامخلوطی از ماسه، خاک برگ وپیت مناسبترین خاک برای گیاهان است ph یعنی اسیتدیته خاک باید قلیایی و در حدود ۸-۷ باشد ۶-کود: این گیاه احتیاج زیادی به کود ازته دارد و می‌توان از کودی از که شامل ۱۰۰گرم نیترات پتاسیم، ۱۰۰گرم فسفات کلسیم، و۲۰۰گرم سولفات آمونیم است استفاده کرد و آن را به به مقدار ۳۰ گرم در لیتر هر دو هفته یکبار از فروردین تا آبان ماه به گیاه داد. کشت و ازدیاد گیاه ازدیاد گیاه به این صورت است که پاجوش‌های ایجاد شده از گیاه را با قسمتی از ریشه گیاه در فصل بهار و تمام طول تابستان جدا کرده و محل برش را برای جلوگیری از پوسیدگی با ذغال چوب می‌پوشانیم و سپس به کاشت آن اقدام می‌نماییم.

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

برگرفته از کتاب پرورش گیاهان زینتی در خانه و آپارتمان نوشته راب هرویک ترجمه منصور علوی و مقاله آقای محمد صانعی شریعت پناه در مجله باغبان بهمن ۱۳۶۱.

پیوند به بیرون[ویرایش]

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔکادی موجود است.

نام‌های کادی و کدر از فرهنگ دانشگاهی آریانپور.

رده‌ها:

/////////

الكَاذِيّ^[2] (Pandanus) أو البندانوس هو جنس من أحاديات الفلقة بحوالي 600 نوع معروف. وهي أشجار وشجيرات مشابهة للنخيل، منفصلة الجنس، أصلها يرجع إلى استوائيات وشبه استوائيات العالم القديم. ويصنَّفوا في رتبة بانداليس (Pandanales)، فصيلة باندانسيا (Pandanaceae).‏

محتويات

[أظهر]

نظرة عامة[عدل]

الجذور

يطلق عليها غالبًا نخيل البندانوس، هذه النباتات غير قريبة لأشجار النخيل. وتتكون الفصيلة النباتية Pandanaceae من ثلاثة أجناس، اسميًاالسارارانجا (Sararanga) (نوعان)، الفريتشينيشا (Freycinetia) (175 نوع.)، والبندانوس (حوالي 600 نوع).^[3] ويتراوح حجم الأنواع من الشجيرات الصغيرة بطول أقل من 1 متر (3.3 قدم)، إلى الأشجار متوسطة الحجم بطول 20 متر (66 قدم)، وتقليديًا بمظلة عريضة، وفاكهة ثقيلة، ومعدل نمو معتدل.^[4] والجذع سميك، عريض التفرع، ومحلق بالعديد من ندوب الأوراق. وعادة ما يكون لهم العديد من الجذور الداعمة السميكة قرب القاعدة، التي توفر الدعم أثناء نمو الشجرة الثقيلة للأعلى بالأوراق، والفاكهة، والأفرع. والأوراق حادة الشكل، تتراوح طولاً بين الأنواع من 30 سم إلى 2 متر، وعرضًا من 1.5 سم وصولاً إلى 10 سم.

وهي أشجار ثنائية الجنس، بإنتاج الزهور الذكرية والأنثوية على النباتات المختلفة. وأزهار الشجرة الذكرية تكون بطول 2 إلى 3 سم وعطرية، محاطةبقنابة بيضاء، ضيقة. وتنتج الشجرة الأنثوية أزهار بفاكهة دائرية وهي أيضًا محاطة بقنابة. والفاكهة كروية الشكل، بقطر 10–20 سنتيمتر، ولها العديد من المقاطع موشورة الشكل، مشابهة لفاكهة الأناناس. وتقليديًا، تتغير الفاكهة بنموها من الأخضر إلى البرتقالي الفاتح أو الأحمر. وفاكهة بعض الأنواع صالحة للأكل. وفاكهة البندانوس يأكلها الحيوانات، من ضمنها، الخفاش، الجرذان، السرطان، الفيل والورل، ولكن الغالبية العظمى من الأنواع تنتثر بشكل أساسي بفعل المياه.^[5]

وهي أشجار وشجيرات عديدة، شبيهة بالنخيل، ثنائية الجنس من استوائيات العالم القديم، تنمو من مستوى البحر إلى 3,300 متر. والجذور العرضية كبيرة، وعادة متفرعة؛ والقمم لها تاج من الأوراق الشائكة الضيقة. وهي شجيرات كبيرة أو أشجار صغيرة ذات أهمية ثقافية، صحية، واقتصادية في الأطلسي، ثانية في الأهمية فقط لجوز الهند على الجزر المرجانية. وينمون بريًا بشكل أساسي في المناطق العشبية شبه الطبيعية في البيئات الساحلية بطول الأطلسي الاستوائي وشبه الاستوائي، حيث يمكن لهم مقاومة الجفاف، والرياح العاتية، ورذاذ الملح. وتنتشر بصورة جاهزة من بذرة، ولكن تنتشر على نطاق واسع من قَطع الأفرع على يد السكان المحليين. وتنمو جيدًا وسريعًا والأنواع الثلاثة من الصنوبر البرغي موجودة بشكل شائع في جزر المالديف. والأنواع ذات الفاكهة الكبيرة والمتوسطة صالحة للأكل. البندانوس واحدة من أجناس الأشجار الأيقونية للساحل الشمالي الخاص بـنيوساوث ويلز.

وللأنواع النامية على الأراضي الرأسية للساحل المفتوح وبطوال الشواطىء 'جذور داعمة' سميكة كمراسٍ في الرمال اللينة وتنبثق تلك الجذور الداعمة من الساق، عادة بالقرب من ولكن فوق الأرض، الأمر الذي يساعد على بقاء النباتات مستقيمة للأعلى وثابتة في الأرض.^[6] وتقدر بعض أنواع أشجارالبندانوس على النمو لطول 6 أمتار. ولها أوراق طويلة، رفيعة، خضراء فاتحة، تنمو في شكل لولبي على ساق النباتات. وبنمو النباتات، تتساقط الأوراق، مخلفة 'ندوب' على الساق. وفي بعض أنواع البندانوس، تكون الفاكهة شبيهة قليلاً بأناناس خشبي. وتتدلى من الأفرع، ويمكنها البقاء على الشجرة لأكثر من 12 شهرًا. والجنس عادة ما لا يكون له أفرع، ولكن العينات القديمة للغاية قد يكون لها أفرع. ويؤثر مظهرها الغريب على كل المسافرين الذين يجدوها. والجذع مغطى بلحاء ناعم، مرقش. وتشكل الجذور مخططًا هرميًا لحمل الجذع.

وبينما كل نخيل البندانوس موزعة في الجزر الاستوائية الأطلسية، فهم عديدون على الجزر السفلى، والجزر المرجانية القاحلة في بولينزيا وميكرونيسيا. وتنمو الشجرة وتنتشر من البراعم التي تتشكل بشكل عفوي في محاور الأوراق السفلى. ويمكن للفاكهة أن تطفو وتنتشر للجزر الأخرى دون مساعدة البشر. وتكيفت الأنواع الأخرى للبيئات الجبلية والغابات النهرية.^[7] والفاكهة هي حسلة.

الزراعة والاستخدامات[عدل]

حياكة سعف الكاذيّ

الباندان يستخدم في الحرف اليدوية. يجمع الحرفيون أوراق البنادان من النباتات في البرية. وتقطع الأوراق اليافعة فقط حتي يتجدد النبات طبيعيًا. وتقطع الأوراق اليافعة لشرائح رفيعة وتحفظ للعمليات اللاحقة. ويتنج النساجون حصائر البنادان ذات الحجم المعياري أو يلفون الأوراق في حبال من البنادان للاستخدام في تصاميم أخرى. ويتبع هذا عملية التلوين، التي توضع فيها حصائر البنادان في براميل من الألوان التي أساسها المياه. وبعد الصبغ، تشكل الحصائر للمنتج النهائي، مثل حصائر الأماكن، أو صناديق المجوهرات. وقد تضاف اللمسات اللونية الأخيرة.

تستخدم أوراق البنادان (P. amaryllifolius) في مطبخ جنوب شرق آسيا لإضافة رائحة مميزة لأطباق الأرز والكاري مثل الناسي لمق، الكايا ('مربي')مواد حافظة، والحلويات مثل كعكة البنادان. وفي المطبخ الهندي، تضاف الأوراق كاملة إلى البرياني، نوع من باليف الأرز، المصنوع من الأرز العادي (على عكس ذلك المصنوع من الأرز البسمتي عالى الجودة). وأساس هذا الاستخدام هو أن كلا من البسمتي وأوراق البنادان يحتويان على نفس مكون النكهة العطرية، 2-اسيتيل-1-بيرولين. ويمكن أن تستخدم أوراق البنادان كمكملة للشوكولاتة في العديد من الأطباق، مثل الأيس كريم. المعروفين باسم daun pandan في الإندونسية وبلغة الملايو؛ 斑蘭 (bān lán) في بالمندرين وبشكل ใบเตย (bai teuy) في تايلاند. وعادة ما تقطع الأوراق الطازجة لشرائح، وتربط في عقدة لتسهيل النزع، وتوضع في سائل طهي، ومن ثم تنزع عند نهاية الطهي. ويمكن شراء الأوراق المجففة والمستخلص المعلب من بعض الأماكن.

الكويرا (Kewra) هو مستخلص مقطر من زهرة البنادانس، ويستخدم لإضافة نكهة على المشروبات والحلويات في المطبخ الهندي. وأيضًا، تستخدمالكويرا أو الكيوادا في العبادة الدينية، وتستخدم الأوراق لعمل زينات الشعر التي تُرتدى لرائحتها وللأغراض الزينية كذلك في الهند الغربية.

وعبر أوقيانوسيا، يستخدم تقريبًا كل جزء من النبات، باختلاف العديد من الأنواع عن هؤلاء المستخدمين في الطهي الآسيوي الجنوب غربي وتوفر أشجار البنادانوس مواد للمنازل؛ ملابس وأنسجة منها صناعة حقائب ديللي (حقائب الحمل)، والحصائر الفاخرة أو ‘ie toga؛ الغذاء،الدواء،^{[بحاجة
لمصدر]} الزينات، صيد السمك، والاستخدامات الدينية.

الأنواع المختارة[عدل]

انظر أيضًا[عدل]

النباتات المخدِّرة

كتابات أخرى[عدل]

Germplasm Resources Information Network: Pandanus
Sorting Pandanus names
Wagner, W. L., Herbst, D. R., & Sohmer, S. H. (1990). Manual of the flowering plants of Hawai`i.
Pandanus species of the Wet Tropics of Queensland, Australia photos and text by Dave Kimble
Pneumatophores on Pandanus solms-laubachii - photo essay
Northernmost pandanus in the world, in the Azores Islands, photo.
Pandanus simplex fruit eaten by Varanus olivaceus, Polillo Island, Philippines. على يوتيوب
"Hala: The Hawaiian Aphrodisiac" Article by Shannon Wianecki describing Hawaiian cultural uses for pandanus. Maui No Ka 'Oi Magazine Volume 15 Number. 1 (Jan 2011).

المراجع[عدل]

^ ^{"معرف Pandanus في موسوعة الحياة"}. eol.org. اطلع عليه بتاريخ 2 مايو 2016.
^ قاموس المورد الحديث لمنير البعلبكي ود.رمزي البعلبكي دار العلم للملايين لبنان طبعة 2013 ص 823
^ http://biodiversitas.mipa.uns.ac.id/D/D1003/D100308.pdf
^ "Pandanus Trees in Australia". Gondwananet.com. اطلع عليه بتاريخ 2012-09-24.
^ R. E. Vaughan & P. O. Wiehe (1953). "The genus Pandanus in the Mascarene Islands". Journal of the Linnean Society of London, Botany55 (356): 1–33. doi:10.1111/j.1095-8339.1953.tb00001.x.
^ Ugolino Martelli (1908). "The Philippine species of Pandanus".Philippine Journal of Science 3 (2): 59–72.
^ "West Papua - Mining". Cs.utexas.edu. اطلع عليه بتاريخ 2012-09-24.

وصلات خارجية[عدل]

وسائط متعلقة بـ Pandanus في كومنز.

///////////

به دیود هی (مالدیوی):

ކަށިކެޔޮ(އިނގިރޭސި ބަހުން: Pandanus)ނުވަތަ (އިނގިރޭސި ބަހުން: Screw Pine) އަކީ ކަށިކެޔޮގަހުގައި އަޅާ މޭވާ އެވެ. މިއީ ވަރުގަދަ ދަޅިގަނޑެއްގައި ވަކަކާޖެހި ވަކެއް ފިތިބާރުކޮށް ހުންނަ ވައްތަކަކުން އެކުލެވިފައި ހުންނަ އެއްޗެކެވެ. ކަށިކެޔޮ ގަހަކީ ގޮފިތަކެއްލައިފައި ބޮނޑި އަކަށް ހެދޭ ބިޔަވާ ގަހެކެވެ. މިގަހުގެ ފަތް ހުންނަނީ ވަރަށް ދިގުކޮށް ދެފަރާތް އެއްވަރަށް މެދަށް އަޑިވެލާފައި ކޮޅަށް ތޫނުކޮށެވެ. ފަތުގެ ކައިރިފަށުގައްޔާއި މެދުގައި ތޫނުކަށިތަކެއް ހުރެއެވެ. ގަސްހަރުލާފައި ހުންނަނީ ފައިބާ ބިމަށް ހިފައިފައި ހުންނަ ވަރަށް ވަރުގަދަ އަޅޯތަކަކުންނެވެ. މިއީ ތިލަގައި، މޫދުވާ ކަފި މޫތަކެއް ހުންނަ ގަހެކެވެ. ކަށިކެޔޮލު އާއިލާގެ 600އަށްވުރެ ގިނަވައްތަރު މިހާތަނަށް ހޯދިފައި ވެއެވެ.

/////////////

Pandanus

From Wikipedia, the free encyclopedia

Not to be confused with Pandalus.

*Pandanus*

Fruit of Pandanus utilis
Scientific classification
Kingdom:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Monocots
Order:	Pandanales
Family:	Pandanaceae
Genus:	*Pandanus* Parkinson
Synonyms^[1]
· Keura Forssk. · Athrodactylis J.R.Forst. & G.Forst. · Pandanus Rumph. ex L.f. 1782 not Parkinson 1773 · Dorystigma Gaudich. · Eydouxia Gaudich. · Fisquetia Gaudich. · Foullioya Gaudich. · Heterostigma Gaudich. · Hombronia Gaudich. · Jeanneretia Gaudich. · Roussinia Gaudich. · Souleyetia Gaudich. · Sussea Gaudich. · Tuckeya Gaudich. · Vinsonia Gaudich. · Marquartia Hassk. · Hasskarlia Walp. 1849 not Meisn. 1840 nor Baill. 1860 · Barrotia Gaudich. · Bryantia Webb ex Gaudich. · Doornia de Vriese · Rykia de Vriese

Pandanus is a genus of monocots with some 750 accepted species.^[2] They are palm-like,dioecious trees and shrubs native to the Old World tropics and subtropics. Common names includepandan^[3] (/ˈpændən/),^[4] screw palm,^[3] and screw pine.^[3] They are classified in the orderPandanales, family Pandanaceae.^[5][6]

Contents

[show]

Description[edit]

Aerial and prop roots^[7]

Often called pandanus palms, these plants are not closely related to palm trees. The species vary in size from small shrubs less than 1 m (3.3 ft) tall, to medium-sized trees 20 m (66 ft) tall, typically with a broad canopy, heavy fruit, and moderate growth rate.^[8] The trunk is stout, wide-branching, and ringed with many leaf scars. They commonly have many thick prop roots near the base, which provide support as the tree grows top-heavy with leaves, fruit, and branches. These roots are adventitious and often branched. The top of the plant has one or more crowns of strap-shaped leaves that may be spiny,^[5][6] varying between species from 30 cm (12 in) to 2 m (6.6 ft) or longer, and from 1.5 cm (0.59 in) up to 10 cm (3.9 in) broad.

They are dioecious, with male and female flowers produced on different plants. The flowers of the male tree are 2–3 cm (0.79–1.18 in) long and fragrant, surrounded by narrow, white bracts. The female tree produces flowers with round fruits that are also bract-surrounded. The individual fruit is adrupe, and these merge to varying degrees forming a multiple fruit, a globose structure, 10–20 cm (3.9–7.9 in) in diameter, and have many prism-like sections, resembling the fruit of the pineapple. Typically, the fruit changes from green to bright orange or red as it matures. Pandanus fruit are eaten by animals including bats, rats, crabs, elephants and monitor lizards, but the vast majority of species are dispersed primarily by water.^[9]

Ecology[edit]

These plants grow from sea level to 3,300 m (10,800 ft). Pandanus trees are of cultural, health, and economic importance in the Pacific, second only to coconut on atolls.^[10][11] They grow wild mainly in seminatural vegetation in littoral habitats throughout the tropical and subtropical Pacific, where they can withstand drought, strong winds, and salt spray. They propagate readily from seed, but also are widely propagated from branch cuttings by local people.^[5]

Species growing on exposed coastal headlands and along beaches have thick 'prop roots' as anchors in the loose sand.^[5][12] Those prop roots emerge from the stem, usually close to but above the ground, which helps to keep the plants upright and secure them to the ground.^[13] Some species of Pandanus trees can grow up to 6 m (20 ft) high. They have long, narrow leaves, which grow in spirals on the plants' stems. As the plants grow, the leaves drop off, leaving 'scars' on the stems.^[14]In some species of Pandanus, the fruits look a bit like a woody pineapple. They hang from the branches, and can stay on the tree for more than 12 months. Mature plants can have branches.^[14]Depending on the species, the trunk can be smooth, rough, or warty.^[15][16] The roots forms a pyramidal tract to hold the trunk.^[9]

While pandanus are distributed throughout the tropical and subtropical islands and coastlines of the Atlantic, Indian and Pacific Oceans,^[17][18][19] they are most numerous on the low islands and barren atolls of Polynesia and Micronesia.^{[20][21][22][23]} The tree is grown and propagated from shoots that form spontaneously in the axils of lower leaves. Its fruit can float and spread to other islands without help from man.^[18] Other species are adapted to mountain habitats and riverine forests.^[24]

Cultivation and uses[edit]

Making pandan wicker

J. van Aken: Pandanus repens, 1860-1870

J. van Aken: Pandanus humilis, 1860-1870

Pandan is used for handicrafts. Craftsmen collect the pandan leaves from plants in the wild. Only the mature leaves are cut so the plant will naturally regenerate. The leaves are sliced in fine strips and sorted for further processing. Weavers produce basic pandan mats of standard size or roll the leaves into pandan ropes for other designs. This is followed by a coloring process, in which pandan mats are placed in drums with water-based colors. After drying, the colored mats are shaped into final products, such as place mats or jewelry boxes. Final color touch-ups may be applied.

Pandan (P. amaryllifolius) leaves are used in Southeast Asian cooking to add a distinct aroma to riceand curry dishes such as nasi lemak, kaya ('jam') preserves, and desserts such as pandan cake. InIndian cooking, the leaf is added whole to biryani, a kind of rice pilaf, made with ordinary rice (as opposed to that made with the premium-grade Basmati rice). The basis for this use is that both Basmati and Pandan leaf contain the same aromatic flavoring ingredient, 2-Acetyl-1-pyrroline. Pandan leaf can be used as a complement to chocolate in many dishes, such as ice cream. They are known as daun pandan in Indonesian and Malay; 斑蘭 (bān lán) in Mandarin; ဆူးေမႊးရြက္ (su mwei ywe) in Myanmar, and as ใบเตย (bai toei; pronounced [bāj.tœ̄j]) in Thailand. Fresh leaves are typically torn into strips, tied in a knot to facilitate removal, placed in the cooking liquid, then removed at the end of cooking. Dried leaves and bottled extract may be bought in some places. In Sri Lanka, pandan leaves are a major ingredient used in the country's cuisine, it is known as rampe in theSinhalese language.^[25]

Kewra is an extract distilled from the pandanus flower, used to flavor drinks and desserts in Indian cuisine. Also, kewra or kewadaa is used in religious worship, and the leaves are used to make hair ornaments worn for their fragrance as well as decorative purpose in western India.^[20]

Species with large and medium fruit are edible, notably the many cultivated forms of P. tectorius (P. pulposus). The fruit is eaten raw or cooked.^[26] Small-fruited pandanus may be bitter and astringent.^[26]

Throughout Oceania, almost every part of the plant is used, with various species different from those used in Southeast Asian cooking. Pandanus trees provide materials for housing; clothing andtextiles including the manufacture of dilly bags (carrying bags), fine mats or ‘ie toga; sails,^[27] food,medication,^{[citation needed]} decorations, fishing, and religious uses.

Selected species[edit]

· Pandanus affinis

· Pandanus albifrons

· Pandanus aldabraensis

· Pandanus amaryllifolius – pandan

· Pandanus apoensis

· Pandanus atrocarpus

· Pandanus austrosinensis

· Pandanus balfourii

· Pandanus boninensis

· Pandanus brevifrugalis

· Pandanus brosimus (vd. pandanus language)

· Pandanus butayei

· Pandanus candelabrum

· Pandanus carmichaelii

· Pandanus ceylanicus

· Pandanus christmatensis

· Pandanus clandestinus

· Pandanus conoideus

· Pandanus copelandii

· Pandanus corallinus

· Pandanus dauphinensis

· Pandanus decastigma

· Pandanus decipiens

· Pandanus decumbens

· Pandanus dubius (syn. Pandanus odoratus)^[28]

· Pandanus elatus

· Pandanus forsteri

· Pandanus furcatus

· Pandanus graminifolius

· Pandanus gressitii

· Pandanus halleorum

· Pandanus humilis

· Pandanus hornei

· Pandanus joskei

· Pandanus kaida

· Pandanus kajui

· Pandanus labyrinthicus

· Pandanus lacuum

· Pandanus leram

· Pandanus linguiformis

· Pandanus livingstonianus - Tropical Africa

· Pandanus luzonensis

· Pandanus microcarpus

· Pandanus montanus

· Pandanus multispicatus

· Pandanus nepalensis

· Pandanus odorifer (Forssk.) Kuntze^[29]

· Pandanus palustris

· Pandanus papenooensis

· Pandanus parvicentralis

· Pandanus parvus

· Pandanus petersii

· Pandanus polycephalus

· Pandanus pristis

· Pandanus punicularis

· Pandanus pygmaeus

· Pandanus pyramidalis

· Pandanus sechellarum

· Pandanus spiralis – Australian screwpine

· Pandanus taveuniensis

· Pandanus tectorius – thatch screwpine

· Pandanus temehaniensis

· Pandanus teuszii

· Pandanus thomensis

· Pandanus thwaitesii

· Pandanus tonkinensis

· Pandanus utilis – common screwpine

· Pandanus vandermeeschii

· Pandanus verecundus

· Pandanus whitmeeanus

Khollan Vafa : اخوان صفا

۱۳۹۵ اردیبهشت ۱۳, دوشنبه

کدر، کادی، کاذی، کاوی، کیورا/کوره در زبان هندی، گُل کیوره، به شیرازی گُل گیری

دنبال کننده ها

بايگانی وبلاگ

درباره من

*Pandanus odorifer*

Conservation status
Least Concern (IUCN 2.3)
Scientific classification
Kingdom:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Monocots
Order:	Pandanales
Family:	Pandanaceae
Genus:	Pandanus
Species:	*P. odorifer*
Binomial name
*Pandanus odorifer* (Forssk.) Kuntze
Synonyms^[1]
· Athrodactylis spinosa J.R.Forst. & G.Forst. nom. illeg. · Bromelia sylvestris Burm.f. · Eydouxia delessertii Gaudich. · Hasskarlia leucacantha Walp. · Keura odora Thunb. · Keura odorifera Forssk. · Marquartia leucacantha Hassk. · Pandanus adduensis H.St.John · Pandanus albibracteatus H.St.John · Pandanus alloios H.St.John · Pandanus ambiglaucus H.St.John · Pandanus blancoi Kunth · Pandanus boryi Gaudich. · Pandanus carnosus H.St.John · Pandanus chelyon H.St.John · Pandanus delessertii (Gaudich.) Warb. · Pandanus fascicularis Lam. · Pandanus fosbergii H.St.John · Pandanus globosus H.St.John · Pandanus hartmanii H.St.John · Pandanus hendersonii H.St.John · Pandanus hueensis H.St.John · Pandanus impar H.St.John · Pandanus inclinatus H.St.John · Pandanus incrassatus H.St.John · Pandanus integriapicis H.St.John · Pandanus intraconicus H.St.John · Pandanus karikayo H.St.John · Pandanus leucanthus Hassk. · Pandanus linnaei Gaudich. · Pandanus littoralis Jungh. · Pandanus loureiroi Gaudich. · Pandanus maldivecus H.St.John · Pandanus millore Roxb. · Pandanus obtusus H.St.John · Pandanus odoratissimus L.f. · Pandanus odoratus Salisb. · Pandanus odoriferus (Forssk.) · Pandanus phamhoangii H.St.John · Pandanus projectens H.St.John · Pandanus remotus H.St.John · Pandanus reversispiralis H.St.John · Pandanus rheedei Gaudich. · Pandanus rubricoloratus H.St.John · Pandanus rumphii Gaudich. · Pandanus semiorbicularis H.St.John · Pandanus sinensis (Warb.) Martelli · Pandanus smitinandii H.St.John · Pandanus spiralis Blanco nom. illeg. · Pandanus subcarnosus H.St.John · Pandanus subcubicus H.St.John · Pandanus subulatus H.St.John · Pandanus verus Rumph. ex Kurznom. illeg. · Pandanus vietnamensis H.St.John