[1] -
کماذریوس← کمادریوس . [ ک َ دَ ] (معرب ، اِ) لغتی است یونانی و معنی آن به
عربی بلوط الارض باشد و آن گیاهی است سبزرنگ و بسیار تلخ و آن را در ابتدای استسقا
دهند نافع است . (برهان ) (آنندراج ). مأخوذ از یونانی ، بلوط الارض . (منتهی
الارب ). کماذریوس ، معرب از یونانی .مانداروی تلخ . (فرهنگ فارسی معین ).
خامادریوس* . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). معرب از خامادریوس است که به معنی بلوط
الارض باشد، نباتی است طولش قریب به قدرشبری و برگش ریزه و در شکل و رنگ و تشقق
شبیه به برگ بلوط و طعم او تلخ و با اندک تندی و گلش بنفش و ریزه و منبت او
سنگلاخها و تخمش ریزه تر از انیسون و باحدت و در تموز یافت می شود و قوتش تا هفت
سال باقی است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ذیل کماذریوس ). شیخ الرئیس در مفردات قانون
گوید: و عشبه یسمی عندالیونانیین بلوط الارض لان له اوراقاً صغاراً شبیهة بورق
البلوط . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
* خامادریوس . [ دَرْ ] (معرب ، اِ) کلمه ای است یونانی و معنی آن
بعربی بلوط الارض باشدو آن گیاهی است سبزرنگ بغایت تلخ . ابتدای استسقا رانافع باشد
و آن را کمادریوس هم گویند. (ابن بیطار) (برهان قاطع) (آنندراج ). کماذریون .
(ناظم الاطباء).
* کمادریوس. (اسم) [مٲخوذ از یونانی]
‹قامادریوس، خامادریوس› (زیست‌شناسی) [قدیمی]
[kamādaryus]
گیاهی با برگهای ریز شبیه برگ
بلوط، طعم بسیارتلخ، گلهای ریز و بنفش، و ریشۀ ارغوانی‌رنگ که بیشتر در سنگلاخها
می‌روید؛ بلوط‌الارض.
فرهنگ لغت عمید
////////////
بلوط الارض
اشاره
گیاهی است که در ریشه
یا بیخ آن غده‌هایی شبیه میوه بلوط و شاه بلوط وجود دارد به همین علت در کتب طب سنتی
این گیاه را با نام «بلوط الارض» نامبرده‌اند و این غده‌های متورم ریشه است که در بازار
به نام بلوط الارض عرضه می‌شود.
توضیح: گیاه کماذریوس
را که برگش شبیه برگ بلوط است نیز در کتب طب سنتی بلوط الارض گفته‌اند که البته ارتباطی
خانوادگی با این گیاه ندارد و به کلی متفاوت است.
گیاه بلوط الارض را
در کتب فارسی «خل ماش غدّه‌ای» نوشته‌اند به فرانسویGlande de terre وChataigner de terre وGesse tubereuse و به انگلیسیEarth chestnut گویند. گیاهی است از خانوادهLeguminosae تیره فرعیPapilionaceae نام علمی آنLathyrus tuberosus L . می‌باشد.
مشخصات
بلوط الارض گیاهی
است علفی چند ساله برگهای آن مرکب شامل 2 برگچه و برگچه‌ها سبز بیضی نوک‌تیز به‌طول
4- 2 سانتیمتر و به عرض یک سانتیمتر. گلهای آن قرمز رنگ و کمی معطّر می‌باشد. میوه
آن نیام با غلافی باریک استوانه‌ای به طول حدود 3 سانتیمتر و عرض نیم سانتیمتر است.
ریشه آن دارای غده‌هایی است به رنگ قهوه‌ای سیر در ابعاد یک فندق شبیه شاه بلوط.
معارف گیاهی، ج4،
ص: 120
این گیاه در ریگزارها
و جنگلهای بدون درخت و موستانها می‌روید. در ایران در آذربایجان غربی و خوی و برخی
مناطق دیگر به‌طور خودرو دیده می‌شود.
ترکیبات شیمیایی
از نظر ترکیبات شیمیایی
در غده زیرزمینی این گیاه مقدار قابل ملاحظه‌ای در حدود 15 درصد نشاسته و کمی قند به
علاوه وجود یک هتروزید به نام اوروبوزید[174] و کمی از یک آلکالوئید تأیید شده است.
خواص- کاربرد
طبیعت گیاه و غده
آن طبق نظر حکمای طب سنتی گرم و خشک است. از نظر خواص غده‌های زیرزمینی آن قابض و بازکننده
گرفتگی‌های اعضای داخلی است.
مدّر است و قاعده‌آور
و برای قطع اسهالهای ساده و شکم روش از آن استفاده می‌کنند. غده‌های گیاه را معمولا
در آب نمک می‌پزند و می‌خورند. اسراف در خوردن آن نفخ و یبوست می‌آورد.
معارف گیاهی، ج4،
ص: 121
/////
کمادریوس: کمادریوس را به لغت سریانی
«بلوط ارضا» گویند و «کمادریوس» به لغت رومی است و او را شاخه‌ها باشد با شکوفه
درهم شکسته شده و خفچه او به ستبری مقدار شاخه‌های «سپرغم» باشد و لون او خاک فام
است به لون سبز آمیخته. هرچه کهنه باشد از او نیکوتر بود و غالب بر طعم و تلخی است
و تیزی. و «کمادریوس» و «کمافیطوس» مشابه‌اند جز آنکه برگ باشد و از هر دو نوع
آنچه لون او سبزتر باشد و کهنه نباشد. بهتر بود. (صیدنه ص 604). کماذریوس: معرب
ماذریوس یونانی است به معنی «بلوط الارض» و گفته‌اند لغت رومی است و به یونانی
مقیغرون و به فارسی رانداروی تلخ و به شیرازی مانداروی تلخ و به فرنگی کمیداس
نامند. (مخزن ص 758).
یادگار
////////////
کماذریون
- نام فارسی: «دان
داروی تلخ» و «مانداروی تلخ» (شیرازی)
- نام عربی:
- نام انگلیسی: Germander و Wild germander و Ground oak
- نام محلی:
- نام فرانسوی: Germandrée و Germandrée sauvage و Petit chêne و Sauge awére
- نام علمی: Teucrium chamaedrys L.
- نام در کتب طب سنّتی: «کماذریوس»
و «ماذریوس» و «کماذریون» و «بلوط الارض صغیر»
- مترادف: T. officinalis Lam. و Chamaedrys officinalis Moench.
- خانواده: Labiatae
- جنس:
مشخصات و
ویژگی ها
گیاهی
است علفی یا نیمه‌وحشی و چندساله. برگهای آن ریز خیلی شبیه برگ بلوط، متقابل،
بیضوی ولی با بریدگی‌های عمیق، دندانه‌دار به رنگ سبز روشن در سطح زیرین و سبز
تیره در سطح فوقانی و بسیار تلخ. گلهای آن خوشه‌ای به رنگ قرمز روشن در اواسط
بهار تا اواسط تابستان در انتهای ساقه ظاهر می‌شود. ساقۀ آن خیلی کوتاه به بلندی
تا 30 سانتیمتر. قسمت پایین ساقه کمی چوبی و قسمت بالای ساقه سبز و نرم است. میوۀ
آن چهار قسمتی قهوه‌ای رنگ، دانۀ آن ریزتر از دانۀ انیسون و کمی تند است. ریشۀ آن
به رنگ ارغوانی است.
////////////
Conopodium majus
From
Wikipedia, the free encyclopedia
|
Conopodium
majus
|
|
|
Kingdom:
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Genus:
|
|
|
Species:
|
C. majus
|
Conopodium majus is a
small perennial herb, whose
underground part resembles a chestnutand is
sometimes eaten as a wild or cultivated root
vegetable.
The plant has many English names (many of them shared
with Bunium bulbocastanum, a related plant with
similar appearance and uses) variously including kippernut, cipernut, arnut,jarnut, hawknut, earth
chestnut, groundnut, and earthnut. From its
popularity with pigs come
the names pignut, hognut, and more indirectly Saint
Anthony's nut, for Anthony
the Great orAnthony of Padua, both patron
saints of swineherds. (See groundnut, earthnut,
and hognut for other plants which share these
names.)[1]
The plant is common through much of Europe and
parts of North Africa. It grows in woods and fields, and is
an indicator of long-established grassland.
It has a smooth, slender, curving stem, up to 1 m
high, much-divided leaves, and small, whiteflowers in
many-rayed terminal compound umbels.
The rounded "nut" (inconsistently described by
authorities as a tuber, corm, or root) is similar to a chestnut in its brown colour and its size
(up to 25 mm in diameter), and its sweet, aromatic flavour has been
compared to that of the chestnut, hazelnut, sweet
potato, and Brazil nut. Palatable and nutritious, its eating
qualities are widely praised, and it is popular among wild foodforagers,
but it remains a minor crop, due in part to its low yields and difficulty of
harvest.
Contents
[show]
Culpepper on pignuts[edit]
"A description of them were needless, for every
child knows them. Government and virtues: They are something hot and dry in
quality, under the dominion of Venus; they provoke lust exceedingly, and stir
up those sports she is mistress of; the seed is excellent good to provoke
urine; and so also is the root, but it does not perform it so forcibly as the
seed doth. The root being dried and beaten into powder, and the powder being
made into an electuary, is a singular remedy for spitting and pissing of blood,
as the former chesnut was for coughs."[2]
Cultivation details[edit]
Never found on alkaline soils in the wild.[3] See
the plants native habitat for other ideas on its cultivation needs. This
species responds to cultivation by producing larger tubers.[4] With
careful selective breeding it is probably possible to produce a much more
productive plant.[5]
Propagation[edit]
Pignut in early spring in Scotland.
Seed - sow spring in a cold frame. Germination is usually
quick and good. Prick out the seedlings into individual pots as soon as they
are large enough to handle and plant them out when in early summer. It is also
possible to sow in situ, though this requires a lot more seed to produce the
same amount of plants from a protected sowing. Division in late summer as the
plant dies down.
Shakespeare on pignuts[edit]
References[edit]
- Jump up^ Hedrick. U. P. Sturtevant's Edible Plants of
the World.
- Jump up^ Nicholas Culpeper's Complete Herbal
- Jump up^ Loewenfeld. C. and Back. P. Britain's Wild
Larder.
- Jump up^ Johnson. C. P. The Useful Plants of Great
Britain.
- Jump up^ Ken Fern Notes from observations, tasting etc
at Plants For A Future and on field trips.
- Jump up^ Caliban, The
Tempest by William Shakespeare
External links[edit]
|
This vegetable-related
article is a stub. You can help Wikipedia by expanding
it.
|
