فرود موفق فضاپیمای چین بر روی نیمه تاریک ماه
چین اعلام کرد که سفینه بدون سرنشینش با موفقیت در سمت تاریک ماه فرود آمده است. این قسمت از ماه مکانی ناشناخته است که تقریباً هیچکس سعی نمیکند به آن برود. اگر این ماموریت با موفقیت تکمیل شود، نخستین بار خواهد بود که بشر موفق میشود تا نمونههایی از سنگهای موجود در قسمت دورتر ماه را به زمین منتقل کند.
بخش دورتر ماه که رویت آن از زمین هرگز امکانپذیر نیست، از پوشش آتشفشانی متفاوتی برخوردار است و دستیابی به نمونههای خاک آن میتواند اطلاعات جدیدی را در مورد چگونگی شکلگیری ماه در اختیار انسان قرار دهد.
به گفته اداره ملی فضایی چین (سیاناسای)، سفینه چانگئه-۶ در ساعت ۰۶:۲۳ صبح یکشنبه به وقت پکن (۲۲:۲۳ شنبه به وقت گرینویچ) در حوضه قطب جنوبی-آیتکن فرود آمد.
این ماموریت که حدود یک ماه پیش در سوم ماه مه آغاز شد، با هدف جمعآوری سنگ و خاک از این سمت از ماه برای اولین بار در تاریخ صورت میگیرد.
کاوشگر چین میتواند برخی از قدیمیترین سنگهای ماه را از دهانه بزرگی در قطب جنوبی آن استخراج کند.
این فرود مملو از خطرات بود، زیرا برقراری ارتباط با فضاپیماها پس از رسیدن به سمت پنهان ماه بسیار دشوار است.
چین تنها کشوری است که قبلاً هم به این موفقیت دست یافته است و کاوشگر چانگئه-۴ خود را در سال ۲۰۱۹ در این بخش از ماه فرود آورده بود.
فضاپیمای چانگئه-۶ پس از پرتاب از مرکز پرتاب فضایی ونچانگ، در حال چرخش به دور ماه در انتظار فرود بود.
سپس بخش فرودگر این کاوشگر از مدارگرد جدا شد تا در این سمت ماه فرود آید که همواره دور از زمین قرار دارد.
خبرگزاری شینهوا به نقل از اداره ملی فضایی چین (سیاناسای)، گزارش داده که در طول فرود، یک سیستم اجتناب از مانع بصری خودکار برای شناسایی خودکار موانع استفاده شد، با یک دوربین نور مرئی که منطقه فرود نسبتاً ایمن را بر اساس روشنایی و تاریکی سطح ماه انتخاب میکند.
فرودگر ابتدا حدود ۱۰۰ متر بالای منطقه فرود ایمن به حالت معلق بود و قبل از فرود عمودی آهسته از یک اسکنر سه بعدی لیزری استفاده کرد.
اداره ملی فضایی چین (سیاناسای) گفت که این عملیات توسط ماهواره رله Queqiao-۲ پشتیبانی میشود.
تلویزیون ملی چین این فرود موفقیتآمیز را «لحظه تاریخی» توصیف کرد و گفت: مرکز کنترل پرواز هوافضای پکن هنگام فرود این کاوشگر بر روی ماه در اوایل صبح یکشنبه، مملو از شور و شادی بود.
کاوشگر باید تا حداکثر سه روز را صرف جمعآوری مواد از سطح ماه کند. اداره ملی فضایی چین میگوید که این عملیات شامل «نوآوریهای مهندسی زیاد، خطرات بالا و دشواری های بزرگ» است.
پروفسور جان پرنت فیشر، متخصص زمینشناسی و ویژگیهای جامد ماه در دانشگاه منچستر، میگوید: «همه از این که ممکن است این فرصت را داشته باشیم که نگاهی به این سنگها بیاندازیم بسیار هیجان زده هستیم.»
او سنگهای دیگر ماه را که در ماموریت آپولو آمریکایی و ماموریتهای قبلی چین از ماه آورده شدهاند، تجزیه و تحلیل کرده و معتقد است که مطالعه سنگها از ناحیه کاملاً متفاوتی از ماه میتواند به سؤالات اساسی در مورد چگونگی تشکیل سیارات پاسخ دهد.
بیشتر سنگهایی که تاکنون جمعآوری شدهاند، آتشفشانی هستند، مشابه آنچه ممکن است در ایسلند یا هاوایی پیدا کنیم.
اما موادی که از سمت دورتر ماه آورده میشوند ویژگیهای متفاوتی خواهند داشت.
پروفسور فیشرمیگوید:«این به ما کمک میکند تا به سؤالات واقعاً بزرگ پاسخ دهیم، مانند اینکه سیارات چگونه تشکیل میشوند، چرا پوستهها تشکیل میشوند، منشأ آب در منظومه شمسی چیست؟»
به گفته اداره ملی فضایی چین، هدف این ماموریت جمعآوری حدود ۲ کیلوگرم مواد با استفاده از مته و بازوی مکانیکی است.
حوضه قطب جنوب-آیتکن، یک دهانه برخوردی و یکی از بزرگترین حوضههای شناخته شده در منظومه شمسی است.
پروفسور فیشر میگوید که از آنجا، کاوشگر میتواند موادی را که از اعماق هسته داخلی ماه است، جمعآوری کند.
قطب جنوبی ماه جبهه بعدی اکتشافی در مأموریتهای ماه است. کشورها مشتاق درک این منطقه هستند زیرا شانس زیادی وجود دارد که یخ داشته باشد.
دسترسی به آب به طور قابل توجهی شانس ایجاد موفقیتآمیز پایگاه انسانی در ماه برای تحقیقات علمی را افزایش میدهد.
در صورت موفقیتآمیز بودن این ماموریت، چانگئه- ۶ با نمونههای ارزشمند روی کپسول مخصوص بازگشت به زمین بازخواهد گشت.
این مواد در شرایط خاصی نگهداری خواهد شد تا حد امکان دست نخورده باقی بماند.
ابتدا دانشمندان چین هستند که اولین فرصت تجزیه و تحلیل سنگها را خواهند داشت و بعد محققان دیگر در سراسر جهان میتوانند برای داشتن چنین فرصتی درخواست دهند.
این دومین باری است که چین ماموریت جمعآوری نمونه از ماه را انجام میدهد. در سال ۲۰۲۰، چانگئه۵، ۱ کیلو و ۷۰۰ گرم ماده را از یک منطقه ماه آورد.
چین در حال برنامهریزی سه ماموریت بدون سرنشین دیگر در این دهه است زیرا به دنبال آب در ماه میگردد و در حال بررسی ایجاد یک پایگاه دائم در آن است.
استراتژی بلند مدتتر پکن این است که تا حدود سال ۲۰۳۰ یک فضانورد چینی در ماه قدم بزند.
ایالات متحده هم قصد دارد فضانوردان را به ماه بازگرداند و ناسا قصد دارد ماموریت آرتمیس۳ خود را در سال ۲۰۲۶ آغاز کند.