تمساح. (تِ) [ ع . ] (اِ.) جانوری است خزنده و سخت پوست دارای چهار دست و پا، در آب به راحتی شنا می کند، اما همیشه در آب نمی ماند، تخم هایش را در خشکی می گذارد. این حیوان دارای فک و دندان های بسیار نیرومند می باشد، کروکودیل.
- نهنگ . [ ن َ هََ ] (اِ) تمساح . (برهان قاطع) (السامی ) (دهار) (تحفه ٔ حکیم مؤمن ) (نصاب ) (منتهی الارب ). فرس البحر. اسب آبی . (یادداشت مؤلف ). جانوری است معروف که در دریا در میان ماهیان بحری به منزله ٔ شیر است در صحرا و بیشه و بنابراین صاحب مؤیدالفضلا گفته که شیر آبی است و آن بسیار بزرگ می شود و طولش ده پانزده گز می گردد، گویند پشتش مانند پشت کشف است و هر چه از او خردتر بود ببلعدو در خاییدن چیزی فک اعلای او حرکت می کند نه اسفل ، بر خلاف دیگر جانوران ، و در رود نیل بسیار است . (از انجمن آرا). و گویند بیضه در کرانه ٔ آب و در زیر ریگ نهد . (از برهان ). نهنگ ها نوعی از خزندگان آبی هستند دارای دندانهائی که درون حفره ٔ آرواره جا گرفته اند دل آنها چهار حفره دارد، گردش خون و دستگاه تنفس آنها کاملتر از دیگر خزندگان است . از اقسام این جانوران نهنگ افریقائی و گاویال را باید نام برد. نهنگ افریقائی دارای بدنی پوشیده از پولک های شاخی بزرگ است ، دهانی گشاد با دندانهای مخروطی تیز و دم پهن بسیار قوی دارد. بین انگشتان دست و پای پرده ای وجود دارد که عمل شناوری را آسان می کند. طول نهنگ افریقائی به پنج متر هم می رسد. این جانور دررودهای مناطق حاره زیست می کند. وی به کمک پرده های بین انگشتان و دم پهن و قوی خود با کمال مهارت شناوری می کند و از پستانداران و پرندگان تغذیه می نماید. پورداود نوشته اند «نهنگ همان جانوری است که در لاتینی کروکودیلوس و در عربی تمساح خوانند، نهنگ رود گنگ در هندوستان گاویال و نهنگ سرزمین های گرم آمریکا الیگاتور خوانده می شود و کروکودیل در زبانهای اروپائی نهنگ افریقائی است ». نهنگ را با وال [ = بال ] که در شعر فرخی با هم آمده نبایداشتباه کرد. (از حاشیه ٔ برهان چ معین )
/////////////
تمساح
بکسر اول و سکون میم و فتح سین مهمله و الف و سکون حاء مهمله بفارسی نهنک و بهندی مکرمچه نامند
ماهیت ان
حیوانی است بزرک در انهار کبار مانند رود نیل و بعضی مواضع کنکاد و هند و بنکاله نیز بهم می رسد و چهار دست و پا و دنباله دارد پوست آن خشن و ضخیم و بسیار قوی به حدی که در آب شیر و قبل را بخود می کشد و هلاک می کرداند و در خشکی از دست و پا بمردم و حیوانات دیکر سنک می اندازد و در وقت مضغ فک بالای آن حرکت می نماید بخلاف حیوانات دیکر و دهن آن وسیع و کویند نود دندان دارد پنجاه در فک بالا و چهل در فک پائین و میان هر دندانی تا دندان دیکر دندان کوچک مربع و در وقت بند کردن دهان یک دندان در بین دندان دیکر می آید و منطبق می شود و زبان آن طولانی و طول جثۀ بزرک آن تا ده ذرع و عرض آن در ذرع و زیاده بران و تخم بر خشکی می کذارد و بچهای آن آنچه در آب تعیش می نماید تمساح می شوند و آنچه در خشکی سقنقور و بیرون آب نیز تعیش می کند و نوع کوچک آنکه در ریک تعیش می کند ورل مائی نامند و کویند همین سقنقور است
طبیعت ان
در دوم کرم و در سوم خشک
افعال و خواص ان
بخور جکر آن جهت رفع جنون و اکتحال سرکین آن جهت رفع بیاض عین تازه و مزمن و زهرۀ آن درین باب قوی الاثر و قطور پیه آن با روغن کل جهت رفع صداع و شقیقه و درد کوش و کری و درد کمر و کرده و تقویت باه و ضماد آن دافع آزار کزیدن آن در ساعت و کوشت آن محرک باه و اسفیدباج آن مسمن بدن مهزولین و رافع قولنج و لیکن ردئ الکیموس و طلای خون آن با بلیله و آمله جهت تغییر لون وضح و بهق سفید و بر پیشانی و صدغین جهت دفع شقیقه و صداع و تدهین آن بر بدن صاحب تپ ربع جهت رفع آن مؤثر و سوزانیدن پیه آن در چراغ در نهری که در ان وزغ باشد کویند مانع صدای آنست و بدستور افروختن فتیله سرشتۀ آن با موم ما دام که آن روشن باشد و چون پیه آن را بر موضع کزیدکی آن بمالند تسکین دهد وجع آن را و چون بر پیشانی کوسفند نطاح یعنی شاخ زن بمالند جمیع کوسفندان از ان بکریزند و تعلیق چشم آنکه در زندکی از ان کنده باشد جهت منع تزاید جذام و تسکین درد چشم که چشم جانب راست آن را جانب راست و چشم جانب چپ آن را بر جانب چپ بندند و بستن آن بر پای راست جهت تقویت جماع و تعلیق دندان راست آن بر بازوی راست در تحریک باه و تقویت مجامعت اثر تمام دارد و چون پوست تمساح را بر دور قریه بکردانند و بر سقف ذهلیز آن بیاویزند در آن قریه تکرک نبارد
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
////////////
تمساح
بپارسی نهنگ خوانند ابن مؤلف گوید آورده‌اند که نهنگ بصورت سوسمار بود و پشت وی پشت کشف بود و آهن بر وی کار نکند و بطول شصت گز بود و دهنی فراخ دارد و استخوان پشت او یکباره است و نتواند که منحنی شود و بیضه کند مثل مرغ و زبل از دهن بیرون اندازد زیرا که معقد ندارد و جانوری در غایت قوت بود چنانچه فیل را در آب کشد و هیچ آهن بر پوست وی کار نکند و از سر تا دنبالش یک استخوان بود و اگر بر قفا افتد نتواند برخاست و راسو دشمن نهنگ بود و سرگین وی سفیدی کهن و نو که در چشم بود دفع کند و پیه وی بر گزندگی وی ضماد کردن نافع بود و درد بنشاند و چون بگدازند و در گوش چکانند درد گوش را نافع بود و اگر بدان ادمان کنند کری زایل کند و ابن زهر گوید پیه وی چون بگدازند و با روغن گل درد پشت و گرده را نافع بود و باه را زیادت گرداند و چون با هلیله و آمله خلط کنند و بر سینه طلا کنند درد را ساکن کند و همچنین بر پیشانی طلا کردن درد شقیقه را برد و گوشت وی چون بخورد کسی دهند فربه کند کسی که زیاده لاغر باشد و جگر وی چون بخور کنند در شیب مجنون جنون از وی زایل شود و اگر دندان وی که از جانب راست بود بگیرند و بر بازوی راست بندند مجامعت را قوت دهد و محرکی تمام بود باه را و در خواص ابن زهر آورده که همه حیوانات فک زیرین ایشان در حرکت باشد الا تمساح که فک زیرین وی متحرک نیست و پیه وی چون با موم بسرشند و فتیله سازند و برافروزند در نهری یا بیشه که ضفادع در آن باشد قطعا آواز نکنند ما دام که آن افروخته باشد و در خواص آورده‌اند که چون پوست وی را طرق کنند با پیه وی پس بیاویزند بر سطح دهلیز قریه‌ای در آنجا دیگر تگرگ نبارد و اگر پیه وی در پیشانی کبش جنگی بمالند که بشیرازی کبش را غوچ خوانند هر غوچ که برابر وی آورند از وی بگریزد و اگر چشم وی بکنند وقتی که زنده بود و بر مجذوم بندند نافع بود و آن علت زایل کند و رها نکند که زیاده شود
فرانسه و انگلیسیCROCODILE
اختیارات بدیعی
//////////////
تِمساح یا کروکودیل (به فارسی نهنگ) جانوری است خزنده دارای چهار دست و پا، در آب به راحتی شنا می‌کند، اما همیشه در آب نمی‌ماند و تخم‌هایش را در خشکی می‌گذارد. این حیوان دارای فک و دندانهای بسیار نیرومند است و به گروه چهاراندامان از تیره تمساحیان (Crocodylidae) تعلق دارد. این خزندهٔ آبی و خشکی بزرگ در سراسر مناطق استوایی آفریقا، آسیا، آمریکا و استرالیا زندگی می‌کند. تمساح مانند سایر موجودات ساکن در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و سرزمین‌های مرطوب در آبهای شیرین و گاهی در آبهای کمی شور زندگی می‌کند.
//////////
به عربی تمساح:
التمساح (بالإنجليزية: Crocodile) من أضخم الزواحف الحية. ينتمي إلى فصيلة التمساحيات، له جسم طويل وأرجل قصيرة وذنب طويل قوي يمكنه من السباحة، وأسنان حادة يقبض بها على فريسته، ويوجد 12 نوعاً من التماسيح، ومن الغرائب أنه لا يستطيع إخراج لسانه من فمه.
ينتمي إلى فصيلة التمساحيات، له جسم طويل وأرجل قصيرة وذنب طويل قوي يمكّنه من السباحة، وأسنان حادة يقبض بها على فريسته، ، وكذلك يمكن للتمساح أن يعيش دون طعام سبع مئة وأربعين يوم.
تعيش التماسيح في الماء واليابسة لكنها أكثر مرونة في الماء وتكون حركتها أكثر انسيابية. لعيونها طبقة بلورية في مؤخرتها مما تجعلها مرئية في الظلام بمجرد تسليط الضوء على الماء فالتماسيح لا تتنفس تحت الماء بل فوقه لذلك تحتاج للبقاء على السطح لغرض التنفس وكذلك التجسس واستشعار الفريسة التمساح يتغذى على اللحوم يفترس ضحاياه غالباً في الماء حتى أنه يفترس الإنسان.
///////////
به کردی سورانی تیمساح:
تیمساح (بە ئینگلیزی: Crocodile) یەکێکە لە گەورەترین خشۆکە زیندووەکان، دەچێتە پاڵ پۆلی تیمساحیەکان، لاشەیەکی درێژ و پێ ی کورت و کلکێکی درێژی بەھێزی ھەیە کە دەتوانێ مەلەی پێ بکات لەگەڵ ددانی تیژ کە نێچیری پێ دەگرێ.
///////////
به اردو مگرمچه:
مگرمچھ سے مراد ایسے رینگنے والے جانور ہیں جو پانی کے اندر اور پانی کے باہر رہتے ہیں۔ انہیں ہم جل تھلیے کہتے ہیں۔ اس خاندان میں مگرمچھ اور گھڑیال بھی شامل ہیں۔
مگرمچھ پانی میں اپنا زیادہ تر وقت گذارنے والے خزندے ہیں جو خشکی پر بھی رہ سکتے ہیں۔ مگرمچھ افریقہ، ایشیاء، امریکہ اور آسٹریلیا میں پائے جاتے ہیں۔ ان کی اکثریت میٹھے پانی جیسا کہ دریا، جھیل، دلدلوں جبکہ کچھ اقسام کھارے پانی میں بھی رہتی ہے۔ زیادہ تر یہ مچھلی، دیگر خزندوں اور ممالیہ جانوروں پر گذارا کرتے ہیں تاہم دیگر غیر فقاریہ آبی جانور جیسا کہ سیپی اور گھونگے وغیرہ کھانے میں کوئی عار نہیں محسوس کرتے۔ مگرمچھ بہت قدیم جانور ہیں اور اندازہ ہے کہ ان میں ڈائنو ساروں کے دور سے اب تک بہت کم تبدیلیاں آئی ہیں۔ ڈائنو سار ساڑھے چھ کروڑ سال قبل ناپید ہو گئے تھے جبکہ مگرمچھ تقریباً بیس کروڑ سال سے موجود ہیں۔
///////////
به پشتو کپیر:
كپېړ، جمع كپېړان، په پارسي كې ( تمساح ) ، ( Crocodylia, يا Loricata ) د اوبو له هغو شمزنو (فقاريه) ژويو څخه دى، چې د خاپوړنو ژويو په ډله كې شمېرل كيږي او په افریقا، امریکا، اوسترالیا کې په سیندونو کې ژوند کوی. تماسح په افریقا کې د نیل په سیند کې او په امریکا کې د میسیسیپی په سیند کې ژوند کوی. . كپېړ په يوناني ژبه كې د ( κροκόδειλος ) په نامه ياديږي ، چې د (( ځيږه چينجي )) يا (( شډل پوست لرونكي چينجي )) مانا لري . داسې گڼل كيږي ، چې كپېړان يوسلوشل ميليونه كاله پخوا، په ميلوي پېر كې راپيدا شوي دي . په اوسنيو ژونديو موجوداتو كې د دوى نږدې خپلوان مرغان دي . اوسني ټول كپېړان د دوه ژونديو ژويو په ډله کې هم شمېرل کېږي. په بله وينا کپېړ د نيم وچې او نيم اوبو ژوند لرونكي داړونكی ژوی دی ، چې په اوبو كې ، اوبو ته نږدې او يا هم په هغو نورو ژويو بريدونه كوي ، چې د اوبو څښلو لپاره اوبو ته نږدې كيږي .
///////////
Crocodile
From Wikipedia, the free encyclopedia
 | |
Nile crocodile (Crocodylus niloticus)
| |
 | |
Saltwater crocodile (Crocodylus porosus)
| |
Kingdom:
| |
Phylum:
| |
Class:
| |
Superorder:
| |
Order:
| |
Family:
| |
Subfamily:
| |
Crocodiles (subfamily Crocodylinae) or true crocodiles are large aquatic reptiles that live throughout the tropics in Africa, Asia, the Americas and Australia. Crocodylinae, all of whose members are considered true crocodiles, is classified as a biological subfamily. A broader sense of the term crocodile, Crocodylidae that includes Tomistoma, is not used in this article. The term crocodile here applies only to the species within the subfamily of Crocodylinae. The term is sometimes used even more loosely to include all extant members of the order Crocodilia, which includesTomistoma, the alligators and caimans (family Alligatoridae), the gharials(family Gavialidae), and all other living and fossil Crocodylomorpha.
Although they appear to be similar to the untrained eye, crocodiles, alligators and the gharial belong to separate biological families. The gharial having a narrow snout is easier to distinguish, while morphologicaldifferences are more difficult to spot in crocodiles and alligators. The most obvious external differences are visible in the head with crocodiles having narrower and longer heads, with a more V-shaped than a U-shaped snout compared to alligators and caimans. Another obvious trait is that the upper and lower jaws of the crocodiles are the same width, and the teeth in the lower jaw fall along the edge or outside the upper jaw when the mouth is closed; therefore, all teeth are visible unlike an alligator; which possesses small depressions in the upper jaw, into which the lower teeth fit. Also, when the crocodile's mouth is closed, the large fourth tooth in the lower jaw fits into a constriction in the upper jaw. For hard-to-distinguish specimens, the protruding tooth is the most reliable feature to define the family that thespecies belongs to.[1] Crocodiles have more webbing on the toes of the hind feet and can better tolerate saltwater due to specialized salt glands for filtering out salt, which are present but non-functioning in alligators. Another trait that separates crocodiles from other crocodilians is their much higher levels of aggression.[2]
Crocodile size, morphology, behaviour and ecology somewhat differs between species. However, they have many similarities in these areas as well. All crocodiles are semiaquatic and tend to congregate in freshwaterhabitats such as rivers, lakes, wetlands and sometimes in brackish water and saltwater. They are carnivorous animals, feeding mostly onvertebrates such as fish, reptiles, birds and mammals, and sometimes oninvertebrates such as molluscs and crustaceans, depending on species and age. All crocodiles are tropical species that, unlike alligators, are very sensitive to cold. They separated from other crocodilians during theEocene epoch, about 55 million years ago.[3] Many species are at the risk of extinction, some being classified as critically endangered.
&&&&&&&&&
تن . [ ت ُ ] (اِ) یک نوعی ماهی که خشک آن را برای تریاق زهر مار بکار برند. (ناظم الاطباء). ماهی بزرگی است که در دریای مظلم و در دریای شام بهم می رسد و نمک سود می نمایند و خوردن نمک سود او جهت سم مار شاخدار و ضمادش جهت گزیدن سگ دیوانه نافع است و خوردن و قی کردن بعد از آن منقی معده و مخرج بلغم غلیظه است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). به یونانی تونن گویند که در آبهای گرم و ملایم فراوان است و بمقدار قابل توجهی در دریای مدیترانه صید می شود وطول این ماهی یک تا سه متر و وزن آن سی تا پانصد کیلوگرم می رسد. گوشت مطبوعی دارد که آن را سرد کنند و یا نمک زده مصرف نمایند و بیشتر با روغن زیتون مانند ماهی ساردین کنسرو کنند و در بازارها عرضه نمایند.
/////////
تن
بضم تاء مثناه فوقانیه و تشدید نون
ماهیت ان
ماهی است بزرک فربه چرب که در دریای مطلم و دریای شام بهم می رسد و آن را بشبکها صید می نمایند و نمک سود می کنند
طبیعت ان
حار یابس
افعال و خواص آن
خوردن نمک سود آن جهت سم مار شاخدار و ضماد آن جهت کزیدن سک دیوانه نافع و خوردن آن و قئ کردن بعد از ان منقی معده و مخرج بلغم غلیظ است
/////////
تُن نام چند نوع ماهی بزرگ اقیانوسی از خانواده تون‌ماهیان scombridea است. این نوع ماهی خیلی سریع شنا می‌کند و سرعت حرکت آن به ۷۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد. بعضی از انواع تن خونگرم می‌باشند. برخلاف انواع دیگر ماهی که گوشت سفید دارند، ماهی تن گوشت صورتی یا قرمز تیره دارد. علت قرمزی گوشت آنها، میزان زیاد میوگلوبین (پروتیین محتوی آهن قرمز در عضله)، در بافت‌های ماهیچه است.[۱] گوشت سفت ماهی تن دارای پروتئین و ویتامین‌های بسیاری است.
بیشتر ماهیان تن در دریاهای گرم زندگی می‌کنند، اما بسیاری از آنان در فصل تابستان به آبهای شمالی کرهٔ زمین سفر می‌کنند. "بال ماهی آبی" حدود ۳ متر طول دارد. الباکور از انواع دیگر ماهی تن هستند. برخی از انواع بزرگتر ماهی تن مانند بلوفین (bluefin) می‌توانند حرارت بدنشان را با فعالیت‌های ماهیچه‌ای بالاتر از دمای آب ببرند. این کار به آنها کمک می‌کند که بتوانند در آبهای سرد زنده بمانند.
/////////////
به عربی تن، تونه و تُنه:
التُّنّ [3] أو التُّوَنَّة [4] (بالإنجليزية: Thunnus) ومفرده تُنَّة [5] هو جنس سمك من أسماك المحيطات من الفصيلة الأسقمرية من رتبة الأسماك شبيهة الأفراخ. تصنف العديد من أنواع سمك التن بأنها من ذوات الدم الدافئ على النقيض من العديد من الأسماك من ذوات اللحم الأبيض ولحم التن يتدرج ما بين الوردي الفاتح إلى الأحمر الغامق. تتميز التنة بأنها سباحة ماهرة و ذات سرعة فائقة حيث أنه يمكن أن تصل سرعتها إلى 77 كيلومتر في الساعة أي ما يقارب 48 ميل في الساعة.
//////////
به عبری تونا:
טונה הוא שמם של מספר מינים של דגי אוקיינוס ממחלקת מקריני סנפיר. זהו דג מאכל בעל בשר ורוד (בניגוד לרוב הדגים שבשרם לבן), זאת הודות לכמויות גדולות של מיוגלובין. מינים מסוימים של הטונה נמצאים בסכנת הכחדה, כגון טונה כחולת סנפיר. חלק מזני הטונה הם בעלי דם חם.
מהירות השחייה של דג הטונה יכולה להגיע ל-70 קמ"ש. סנפיר הזנב קשור לשרירים המשמשים לשחייה בעזרת גידים באופן ייחודי ויעיל במיוחד. כמו כן הם בעלי רשת כלי דם מפותחת תחת העור, המשמשת לוויסות טמפרטורת הגוף בעת שחייה איטית וממושכת. בעזרת מערכת זו, דגי טונה שומרים על טמפרטורת גוף הגבוהה מטמפרטורת המים בה הם שוחים, תכונה הייחודית להם מבין הדגים. לטונה אין מנגנון להנעת מים על פני הזימים, ולכן הם נמצאים בשחייה מתמדת.
//////////
به کردی سورانی تیونا:
ٹیونا نامی مچھلی کھارے پانی کی مچھلی ہے۔ یہ مچھلی تیزی سے تیر سکتی ہے اور کچھ اقسام کی ٹیونا مچھلیاں ۷۰ کلومیٹر فی گھنٹہ یا اس سے بھی زیادہ تیزی سے تیر سکتی ہیں۔ عام مچھلیوں کے سفید گوشت کے برعکس ٹیونا مچھلی کا گوشت گلابی یا گہرا سرخ ہوتا ہے۔ کچھ بڑی ٹیونا مچھلیاں اپنے جسمانی درجہ حرارت کو بڑھا سکتی ہیں۔ اس طرح یہ مچھلیاں نسبتاً سرد پانی میں بھی زندہ رہتی ہیں اور دیگر مچھلیوں کی نسبت زیادہ بڑے سمندری رقبے پر پائی جاتی ہیں۔
//////////
به اردو تیونا:
ٹیونا نامی مچھلی کھارے پانی کی مچھلی ہے۔ یہ مچھلی تیزی سے تیر سکتی ہے اور کچھ اقسام کی ٹیونا مچھلیاں ۷۰ کلومیٹر فی گھنٹہ یا اس سے بھی زیادہ تیزی سے تیر سکتی ہیں۔ عام مچھلیوں کے سفید گوشت کے برعکس ٹیونا مچھلی کا گوشت گلابی یا گہرا سرخ ہوتا ہے۔ کچھ بڑی ٹیونا مچھلیاں اپنے جسمانی درجہ حرارت کو بڑھا سکتی ہیں۔ اس طرح یہ مچھلیاں نسبتاً سرد پانی میں بھی زندہ رہتی ہیں اور دیگر مچھلیوں کی نسبت زیادہ بڑے سمندری رقبے پر پائی جاتی ہیں۔
//////////
به ترکی اورکینوس یا تون بالیغی:
Orkinos, Ton balığı olarak da bilinir, uskumrugiller (Scombridae) familyasından Thunnus, Euthynnus veKatsuwonus cinslerini oluşturan boyu 5-6 metre, ağırlığı 900 kilograma ulaşabilen göçmen balık türlerine verilen ad.
Çok hızlı yüzerler. Kendinden küçük balıkları avlar. Eti konservecilikte kullanılır. Vücutları yuvarlak olup, ön kısmı büyük, arkaya doğru incelen bir yapıya sahiptir. İki dorsal yüzgeç arasında az bir mesafe vardır. Sekiz veya dokuz adet pinnul denen yalancı yüzgeç bulunur. Bu yüzgeçler hem sırtta, hem anal yüzgecin arkasında bulunur. Vücudun üst tarafı koyu mavi veya siyah, yanlar gümüşi beyaz, karın yüzgeci arasında sarkık iki et parçası bulunur. Kuyruk yüzgecinin kenarı beyaz renklidir. 1.000.000'a yakın yumurta bırakabilirler. Mart, Haziran, Temmuz, Ağustos ayları üreme dönemleridir.
//////////
Thunnus
From Wikipedia, the free encyclopedia
True tunas
Temporal range: Tertiary–holocene | |
 | |
Yellowfin tuna
| |
Kingdom:
| |
Phylum:
| |
Class:
| |
Order:
| |
Family:
| |
Tribe:
| |
Genus:
|
Thunnus
South, 1845 |
Thunnus is a genus of ocean-dwelling ray-finned bony fish from the Scombridae(Mackerel) family. More specifically, Thunnus is one of five genera which make up the Thunnini tribe – a tribe that is collectively known as the tunas. Also called thetrue tunas or real tunas, Thunnus consists of eight species of tuna (more than half of the overall tribe), divided into two subgenera. The word Thunnus is the Middle Latin form of the Ancient Greek: θύννος (thýnnos) "tunny-fish" – which is in turn derived from θύνω (thynō), "to rush; to dart".[3][4] The first written use of the word was by Homer.[citation needed]
Their coloring, metallic blue on top and shimmering silver-white on the bottom, helps camouflage them from above and below. Atlantic bluefin tuna, the largest member of this genus, can grow to 15 feet (4.6 m) long and weigh up to 1,500 pounds (680 kg). All tunas are extremely strong swimmers, and the Yellowfin tuna is known to reach speeds of up to 50 miles per hour (80 km/h) when pursuing prey. As with all tunas, members of this genus are warm-blooded, which is a rare trait among fish; this enables them to tolerate cold waters. Bluefin tunas, for example, are found in Newfoundland and Iceland, and also in the tropical waters of the Gulf of Mexicoand the Mediterranean Sea, where some individuals go each year to spawn.
Due to overfishing, the range of this genus has declined significantly, having been effectively removed from the Black Sea, for example.[5]
Contents
Fossil specimen
&&&&&&&
(تَ) (اِ.) گیاهی است یک ساله ، بومی قارة امریکا که به وسیلة اسپانیایی ها به اروپا برده شده . از گونة توتون است که برگ آن را خشک کرده و به وسیلة دود کردن ، استعمال می شود، دارای مادة سمی نیکوتین است .
//////////
تنباکو
بفتح تا و سکون نون و فتح باء موحده و الف و ضم کاف و سکون واو بترکی تتن و بهندی بجره بهنک نامند
ماهیت ان
حکیم میر محمد مؤمن در تحفه المؤمنین نوشته ظاهرا قسمی از ماهی زهرج جبلی باشد که قلمومس نامند چه در ماهیت بقسم سوم آن شبیه و در سمیت نسبت بماهی مشابه آن است و قسم سوم قلومس را تعریف کرده اند که برک آن مانند برک کرنب و از ان درازتر و باندک رطوبت چسپنده و ساق آن زیاده بر ذرعی و باندک زغب و تخم آن ریزه سرخ مائل بسیاهی و در غلافی و مؤید دیکر آنکه در زمان بقراط بجهت رفع و با کیاهی را مقرر کرد که آورده در خندق اطراف شهر دود کنند و دود آن باعث کردید که احدی را وبا اثر نکرد آن کیاه قسمی از قلومس بود و این اثر با تنباکو می باشد و در هر بلدی که تنباکو شیوع یافته و با بتدریج کم شده و بالفعل نایاب است و اللّه اعلم بحقیقه الحال بدانکه آن از ادویۀ جدیده و قریب بسه صد سال است که بهم رسیده و دو صد و کسری است که شیوع تمام یافته و باعث شهرت و وفور آن در ایران و توران و هندوستان کویند پرتکیش که کروهی از نصاری است بوده که از ارض جدید بدست آورده و تخم و برک آن را بسمت ایران و هندوستان برده و از انجا بجاهای دیکر منتشر کشته به نحوی که شاید بالفعل هیچ مملکتی و بلدی و قریۀ نباشد که آن را استعمال نه نمایند خواه بعنوان کشیدن بغلیان و خواه بخوردن جرم آن و خواه بسعوط نمودن سفوف جرم آن بدماغ خواه در ان بلده و قریه بهم رسد و یا از جاهای دیکر آورند و بقیمت اعلی بخرند و کویند بدوء شیوع آن در ایران زمان سلطنت شاه عباس ثانی و در هندوستان اواخر اکبر بادشاه و اوائل جهان کیر بادشاه بوده و آن انواع و اقسام می باشد و بهترین آن برکهای بزرک ضخیم چسپنده تندبوی زرد مائل بسرخی است که خالهای سرخ مائل بتیرکی بران افتاده باشد که چون نرم نموده با آب بسرشند شیره دار چسپنده باشد خواه کاریونی و خواه کازرونی و یا طونی و یا طبسی و یا بلخی و یا ملتانی باشد و خواه از غیر آن اماکن هر جا که خوب شود مانند امانت خوانی بنارسی و قسم اعلی سورتی برای کشیدن خالص آن در سر غلیان و برای تخمیر آن با قند سیاه که بهندی کره بضم کاف فارسی و سکون راء هندی چهار نقطه و ها نامند که اهل هند و دکهن و بنکاله مستعمل دارند که برک تنباکو را باهم وزن آن و یا قدری زیاده از ان شکر باهم خوب کوبیده و سرشته در ظرفی کرده چند روز می کذارند تا تخمیر یابد و آن را کراکومی نامند و بعضی برای سرعت و زیادتی تعفین و تخمیر چند روز در زمین و یا سرکین اسپ دفن می نمایند پس برآورده در سر غلیان کرده آتش بران کذاشته می کشند باصطلاح هند این طریق را سلفه می نامند و صاحبان امتیاز تابۀ که تابۀ کوچکی از نقره یا سفالی ساخته و بیکروی آن بقدر یک توله از ان که کراکو نامند چسپانیده در سر غلیان می کذارند که روی خالی آن بالا باشد و بران اخکر کذاشته می کشند و بعضی برای خوشبوی قلیل سنبل الطیب کوبیده و بعضی صاحبان طبع و خوش سلیقه پوست سیب اکر بهم نرسد مربای سیب و بابه در کوبیدن داخل کرده و در ظرف کلی کذاشته و سر ظرف را از کل بند نموده در زمین دفن می کنند تا تخمیر یابد بعد از ان برآورده بدستور بر تابه چسپانیده می کشند بسیار خوش بو می شود و بهترین تنباکوها از برای کراکو تنباکوی بهیلسه که در دکهن است بسیار خوش بو و کران قیمت است و برکهای آن کوچک و زعفرانی رنک و شیره دار چسپنده و بعد از ان تنباکو چنار کره که قریب بنارس است و در بنکاله به بهاکلپور و در هند قسم کال می شود بسیار تند و تلخ
طبیعت ان
در آخر سوم کرم و خشک
افعال و خواص آن
معطش و مجفف و سم اقسام ماهی و دود آن مصلح فساد هوای وبائی و تعفن آن و منقی رطوبات دماغ و محرک آن و جهت درد دندان رطوبی و ربو بلغمی و سرفۀ رطوبی و ضیق النفس بلغمی کشیدن و خائیدن و خوردن آن نافع و بدستور خوردن کراکو بمقدار دانۀ نخودی ناشتا حب بسته و سعوط سائیدۀ برک آن مانند غبار جهت دفع نزلات دماغی بارد رطب مزمن و تعطیس فرمودن آن مفید و فرو بردن دود آن را رافع قبض بطن دانسته اند خصوصا ناشتا و ذرور خاکستر آن جهت زخم دواب و ضماد آن با روغن کل سرخ جهت جرب متقرح و حزاز و منع نزف الدم جراحات تازه و تجفیف قروح مزمنه و نزول آب آزموده و آشامیدن آب غلیان که زرد شده باشد از کثرت کشیدن جهت استسقا و مار کزیده نافع دانسته اند بادرار بول و عرق مفرط و چرکی که در آب نی غلیان خصوصا نزدیک بسر غلیان جمع می کردد چون از ان فتیله سازند و یا فتیله را بدان آلوده کرده در ناسور مزمن کذارند چهار مرتبه نهایت شش هفت مرتبه التیام می یابد و چون در چشم کشند شبکوری را زائل می کرداند خواه آن چرک تازه باشد خواه خشک بطریق اکتحال و کشیدن تنباکو بسر غلیان با برک فنجنکشت که بهندی سنبهالو نامند جهت دفع ضیق النفس و سرفۀ مزمن و ظلمت بصر عارض از رطوبت و برودت نافع و تنباکو مضر دل و دماغ حار یابس و محرور المزاج و سوداوی و مورث سده و خفقان و تکدر حواس و مغلظ خون و مصلح آن شیر تازه دوشیده است و کویند معیار صحت مزاج بدن است زیرا که مریض را خصوص صاحب حمی را خوش نمی آید کشیدن آن و حب تنباکو و عرق و مرهم و معجون آن در قرابادین ذکر یافت بدانکه اعیان و اشراف و اعزه و اطبا و بعضی از نصاری در بنکاله و هند به طریقی که صاحبان سلیقۀ هند تا به چسپانیده معمولی دارند می کشند و لیکن در ولایت آنها تنباکو را بطریق سر غلیان نمی کشند و اما بعنوان سعوط و عطوس اکثری مستعمل دارند و قلیلی برک آن را می خورند و بعنوان دمی می کشند
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
/////////
تنباکو یا توتون ویا به مصری پاپیروس، گیاهی با برگ‌های پهن است که در اصل در آمریکای شمالی و جنوبی رشد می‌کرد و امروزه در سراسر جهان کشت می‌شود. به برگ‌های خشک و بریده شدهٔ این گیاه هم تنباکو می‌گویند. مصرف اصلی این گیاه تدخین دود حاصل از سوزاندن برگ‌های خشک آن است که دارای نیکوتین است. این کار با پیچیدن آن در کاغذ یا پیچیدن برگ‌های برش نخوردهٔ آن به صورت سیگار یا سیگار برگ و یا ریختن آنها در سر قلیان و تدخین (کشیدن) آنها انجام می‌شود.[۱]
این گیاه به طور معمول پانزده تا بیست پنج سانتی‌متر رشد می‌کند، برگ‌های آن بزرگ و پهن بوده و حدود نیم متر ارتفاع دارند که دارای شیرهٔ چسبنده‌ای است.
خشک کردن تنباکو به روش آفتابی در منطقهٔ بسطام استان آذربایجان غربی
در اواخر قرن پانزدهم میلادی پس از آن که کریستف کلمب قاره آمریکا را کشف کرد، و استعمال تنباکو را از سرخ‌پوستان آموخت، از نظر سرخ‌پوستان تنباکو گیاهی مقدس بود و آنها را با عالم ارواح ارتباط می‌داد. تنباکو به اقتصاد آمریکا کمک شایانی کرد و به اروپا و سپس دیگر نقاط جهان راه یافت.[۱]
این محصول، یک کالای با ارزش در اقتصاد کشورهایی چون کوبا، هند، چین و ایالات متحده ی آمریکا است.
آلکالوید نیکوتین معمولاً به عنوان جزء اصلی تنباکو شناخته می‌شود، امّا نیکوتین خود به تنهایی اعتیادآور نیست. به نظر می‌رسد که واکنش بین بتا کربولین‌ها و نیکوتین عامل بیشتر خواصّ اعتیادآور مصرف تنباکو است. تأثیرات زیان آور تنباکو حاصل از هزاران ترکیب مختلف موجود در دود آن مانند پولیسیکلیک آروماتیک هیدرو کربن (مثل بنزپیرن)، فرمالدهید، کادمیم، نیکل، آرسنیک، نیتروسامین‌های مخصوص تنباکو (TSNAs)، فنول‌ها و بسیاری دیگر.[۱]
محبوبیت این کالا پس از رفتن اروپایی‌ها به آمریکا، باعث رونق اقتصادی مناطق جنوبی ایالات متّحده شد، تا آنکه کشت پنبه جای آن را گرفت. بعد از جنگ داخلی آمریکا، به علّت تغییر در تقاضا و نیروی کار، تولید سیگار رونق گرفت. این محصول جدید به سرعت باعث رشد شرکت‌های ذی‌نفع در صنایع تنباکو شد. بیش از ۷۰ نوع گیاه تنباکو در خانوادهٔ نیکوتیانا وجود دارد. کلمهٔ نیکوتیانا (و همچنین نیکوتین) به افتخار ژان نیکوت، سفیر فرانسه در پرتغال، که در سال ۱۵۵۹ این مادّه را به عنوان یک دارو به دربار کاترین دِه مِدیچی فرستاد، بر این مادّه نام گذاری شد.[۱]
مصرف تنباکو توسّط ۱٫۱ میلیارد نفر تجربه شده است، یعنی تقریباً ۱/۳ جمعیّت بالغ زمین. سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده که تنباکو بیشترین علّت مرگ قابل پیشگیری در جهان است، و تخمین زده که اکنون عامل مرگ ۵٫۴ میلیون نفر در سال است. میزان مصرف تنباکو در کشورهای توسعه یافته، بدون تفییر مانده یا کاهش داشته است، امّا در کشورهای در حال توسعه مانند ایران در حال افزایش است.[۱]
///////////////
به عربی تبغ شائع:
التبغ هو نبات يزرع للحصول علي أوراقه التي يصنع منها السجائر والسيجار والنشوق(سعوط) والمضغة. ويعتبر التبغ مخدرا ويسبب الإدمان لوجود مادة النيكوتين به. ويعتبر التبغ حسب الإحصائيات الأخيرة القاتل الأول في العالم. وأوضحت دراسات منظمة الصحة العالمية أن التبغ يقتل شخص كل 6 ثوان في العالم أي حوالي 5 ملايين شخص سنوياً [1]. فبين عامي 1990 – 1999 أودي بحياة 21 مليون شخص نصفهم ما بين سن 35 - 65 سنة.وخلال مطلع هذا القرن يتوقع وفاة 10 مليون كل سنة. مما جعل التدخين وباء عالميا قاتلا، يسبب أمراض القلب والسكتة الدماغية وعدة أنواع من السرطان ولاسيما سرطان الرئة والالتهاب الشعبي المزمن بالرئة ومشاكل في الأوعية الدموية القلبية والطرفية والدماغية.
ويحوي التبغ به 4000مادة كيماوية من بينها 100 مادة سامة و63 مادة مسرطنة (يطلق عليها القطران) تسبب السرطان.وأهم هذه المواد المتهم الأول القاتل النيكوتين القابض للأوعية الدموية وسام للأعصاب، ومواد مبيدات حشرية وزرنيخ والسيانيد cyanide السام (الذي يستخدم عادة في غرف الإعدام بالغاز بأمريكا) وفورمالدهيد (يستخدم حاليا لحفظ الجثث) وبروميد الأمونيا (النوشادر)الخانق، والآسيتون وغازات أول أكسيد الكربون والميثان والبروبان والبيوتان وكلها غازات سامة.
ومن الأمراض التي يسببها أيضا التدخين التهابات اللثة وإصابات العضلات والذبحة الصدرية وآلام الرقبة والظهر وتحرك العينين الغير عادي Nystagmus وإصابة العين بالطفيليات Ocular Histoplasmosis وقرحة الإثني عشر ونخر(هشاشة) العظام Osteoporosis بالجنسين وعتمة العين Cataract والتهاب عظام المفاصل Osteoarthritis وعدم قدرة القضيب بالرجل علي الانتصاب وقلة الحيوانات المنوية أو تشوهها وسرعة القذف. وقد يصل المدخن إلي العجز الجنسي، والتهاب الدورة الدموية بالأطراف والتهاب القولون والاكتئاب والصدفية وكرمشة الجلد وفقدان السمع والتهاب المفاصل الروماتويدي. وضعف جهاز المناعة وفقدان الأسنان.وقد تصاب المرأة بالعقم والتبكير في سن اليأس. كما قد يؤدي في النهاية للعمي Optic Neuropathy أو مايسمي بفقدان النظر بسبب التبغ.. وقد يصاب المدخن بالسل والالتهاب المزمن بالجيوب الأنفية والتهاب أعصاب العين.والتدخين أو التعرض لدخان السجائر يعجلان بظهور أمراض شرايين القلب والقرحة بالمعدة ويسببان اضطرابات في الإخصاب وارتفاع ضغط الدم وأمراضا مميتة وتأخير التئام الجروح وظهور سرطان الشرج والكبد والبروستاتا والعجز الجنسي.وفي أمريكا يتسبب التدخين الغير مباشر (السلبي) في موت 3آلاف سنويا بسرطان الرئة و300 ألف طفل يصابون بمشاكل العدوي بالجاهز التنفسي السفلي lower respiratory tract.وقد تصبح هذه الحالات المرضية مزمنة.
وفي تقرير أفرج عنه هذا العام الجراح العالمي ريتشارد كامونا لوسائل الإعلام العالمية حول التدخين والصحة بمناسبة اليوم العالمي (يوم 31مايو من كل عام) لمكافحة التدخين((No Tobacco Day))، كشف فيه لأول مرة عن مدي تأثير التدخين علي كل عضو بالجسم حيث بين فيه أن التدخين له علاقة بظهور الكتاراكت (العتمة)بالعين وسرطان الدم (اللوكيميا)والالتهاب الرئوي وسرطان الحوض والمثانة والحلق والفم والكلية والبنكرياس والمعدة.لأن المواد السامة تسير مع تدفق الدم في كل أجزاء الجسم.وبين التقرير أن التدخين يقتل 440 ألف أمريكي سنويا. والمدخنون الرجال يقللون من أعمار هم13،2سنة ،والنساء المدخنات تقل أعمارهن 14،5سنة بسبب التدخين. وينفق علي التدخين سنويا 157 مليار دولار في الولايات المتحدة وحدها و75 مليار دولار علي تكاليف العلاج الطبي من أضراره و82 مليار دولار بسبب تقليل الإنتاج. فالتدخين يقصف الأعمار ويكلفنا الدموع والموت للكثيرين.فلقد بينت الإحصائيات أن 12مليون أمريكي ماتوا منذ عام 1964حتي الآن، و25 مليون معرضون حاليا للموت بسببه.حتي مايقال بالسجائر القليلة القطران أو النيكوتين called low-tar or low-nicotine cigarettes تسبب هذه الأمراض الفتاكة.فلا يوجد السجائر الآمنة أو الخفيفة 'light،' ultra-light فكلها قطران.
///////////////
به اردو تمباکو:
تمباکو ایک زرعی پیداوار ہے جو کہ تمباکو کے پودے کے پتوں سے تیار کی جاتی ہے۔ یہ راست طریقہ سے سگریٹ، نسواریا پان میں استعمال ہونے کے علاوہ کیڑے مارنے کے لیے اور بعض ادویات میں نکوٹین کی جزو کے طور پر استعمال ہوتا ہے۔[1] یہ عام طور پر ہلکی نشہ آور خصوصیات رکھنے والی دوا کے طور پر استعمال ہوتی ہے اور کئی ممالک میں زرعی پیداوار میں فوری منافع بخش فصل کے طور پر بھی اگایا جاتا ہے، تمباکو دنیا میں سب سے زیادہ کیوبا، چین اور امریکہ میں پیدا ہوتا ہے جبکہ پاکستان کا شمار دنیا کا اعلٰی معیار کا تمباکو پیدا کرنے والے ممالک میں سرفہرست ہے۔حوالہ درکار؟
تمباکو کا سب سے عام استعمال سگریٹ میں ہوتا ہے، اس کے علاوہ چبانے کے لیے، نسوار اور اس کے عرق کو بھی ہلکے نشہ آور مادے کے طور پر استعمال کیا جاتا ہے۔ امریکہ میں یہ عرصہ دراز تک سب سے عام اور سستا ترین ہلکا نشہ آور ذریعہ رہا ہے جو کہ ادویات میں بھی استعمال ہوتا رہا ہے۔ لیکن یورپ کے باسیوں کی شمالی امریکہ میں آمد کے بعد، تمباکو کی پیداوار اور برآمد کو مرکزی صنعت کی حیثیت مل گئی اور اس پر وسیع پیمانے پر ہونے والی تحقیق کے بعد بے شمار ادویات میں اس کا استعمال کیا جانے لگا۔ یورپی اقوام نے ہی اسے امریکہ سے باہر باقی دنیا میں متعارف کروایا۔ ایک خیال یہ ہے کہ تمباکو پر تحقیق اور اس کے وسیع پیمانے پر صنعت کی شکل اختیار کرنے کی وجہ سے اوائل ادوار میں امریکہ کیمعیشت کو سہارا ملا۔ بعد ازاں زرعی پیداوار کی مناسبت سے امریکی معیشت میں کپاس کو کلیدی حیثیت حاصل ہو گئی۔امریکی خانہ جنگی کے بعد عام عوام میں اس کی ضرورت میں اضافہ ہوا اور آسان تر شرائط پر میسر مزدوروں کی وجہ سے سگریٹ کی صنعت نے خوب ترقی کی۔ چونکہ سگریٹ ایک جدید اور تمباکو کا سہل ترین زریعہ تھا، اور اس کی مقبولیت میں اضافے کے سبب تمباکو کمپنیاں وجود میں آئیں اور اس صنعت نے امریکہ میں معیشت کو سہارا دیا اور ساتھ ہی چند ہی دہائیوں میں پوری دنیا کی معیشت پر حاوی ہو گئیں۔ لیکن بعد ازاں بیسویں صدی میں جب سائنسی تحقیق سے تمباکو کے انسانی صحت پر مضر اثرات کا انکشاف ہوا تو تمباکو کی صنعت کا دنیا کی معیشت پر اثر کم ہونا شروع ہو گیا اور دوسری زرعی اجناس جیسے کپاس، گندم اور مکئیوغیرہ نے تمباکو کی جگہ لے لی
تمباکو کا سب سے عام استعمال سگریٹ میں ہوتا ہے، اس کے علاوہ چبانے کے لیے، نسوار اور اس کے عرق کو بھی ہلکے نشہ آور مادے کے طور پر استعمال کیا جاتا ہے۔ امریکہ میں یہ عرصہ دراز تک سب سے عام اور سستا ترین ہلکا نشہ آور ذریعہ رہا ہے جو کہ ادویات میں بھی استعمال ہوتا رہا ہے۔ لیکن یورپ کے باسیوں کی شمالی امریکہ میں آمد کے بعد، تمباکو کی پیداوار اور برآمد کو مرکزی صنعت کی حیثیت مل گئی اور اس پر وسیع پیمانے پر ہونے والی تحقیق کے بعد بے شمار ادویات میں اس کا استعمال کیا جانے لگا۔ یورپی اقوام نے ہی اسے امریکہ سے باہر باقی دنیا میں متعارف کروایا۔ ایک خیال یہ ہے کہ تمباکو پر تحقیق اور اس کے وسیع پیمانے پر صنعت کی شکل اختیار کرنے کی وجہ سے اوائل ادوار میں امریکہ کیمعیشت کو سہارا ملا۔ بعد ازاں زرعی پیداوار کی مناسبت سے امریکی معیشت میں کپاس کو کلیدی حیثیت حاصل ہو گئی۔امریکی خانہ جنگی کے بعد عام عوام میں اس کی ضرورت میں اضافہ ہوا اور آسان تر شرائط پر میسر مزدوروں کی وجہ سے سگریٹ کی صنعت نے خوب ترقی کی۔ چونکہ سگریٹ ایک جدید اور تمباکو کا سہل ترین زریعہ تھا، اور اس کی مقبولیت میں اضافے کے سبب تمباکو کمپنیاں وجود میں آئیں اور اس صنعت نے امریکہ میں معیشت کو سہارا دیا اور ساتھ ہی چند ہی دہائیوں میں پوری دنیا کی معیشت پر حاوی ہو گئیں۔ لیکن بعد ازاں بیسویں صدی میں جب سائنسی تحقیق سے تمباکو کے انسانی صحت پر مضر اثرات کا انکشاف ہوا تو تمباکو کی صنعت کا دنیا کی معیشت پر اثر کم ہونا شروع ہو گیا اور دوسری زرعی اجناس جیسے کپاس، گندم اور مکئیوغیرہ نے تمباکو کی جگہ لے لی
/////////////
به ترکی آذری تانباکی:
تانباکی یوخسا توتون میصریجا :پاپیروس,بیرجور بیتگی ,بؤیوک یاپراقی وار.چوخلو گونئی و قوزئی آمریکادا بیتیردی.ایندی چوخلو یئرلرده اکیلیر.بو بیتگی تانباکی یا توتون آدلانیر.اونون قورو موش یاپراقلارین توستوسون ایشلدماق اوچون اکیلر.بو توستوده نیکوتین اولور.تانباکی چوخلو کاغاذ ایچره بوکولر و سیقار شکیلده ساتیلار.قلیان باشیندا توتون یا تانباکی ایشله نیر.[۱]
بو بیتگی اون بئش یا ایگیرمی سانتی متیرجا بیتئر.یاپراقلاری بؤیوک و انلی و یاریم متیر اوجالیقی و شیره لی اولور.
باتی آذربایجان اوستانی .توتون قوروتماق (بسطام کندی)
کریستوفورکولومب 15 اینجو یوز ایلده آمریکا قاره سینه یول آچدی و بو یئرده قیرمیز دئریلی آداملاردان تانباکی ایشلتماقی اورگندی.قیرمیز دئریلیلر تانباکینی مقدس بیر بیتگی بیلیردیلر.سون ایللر آمریکا تیجارتی ایشلرده اونو اوروپا و سوندا بوتون دونیاده ساتدی.
/////////////
به سواحلی تُمباکو:
Tumbaku (pia tumbako) ni majani (minoga) makavu ya mtumbaku ambayo yanatumiwa na binadamu kwa kuvuta kama sigara, kutafuniwa mdomoni au tumbaku ya kunusa. Tumbaku huwa ndani yake kemikali ya nikotini ambayo mwili unazoea haraka sana na kuifanya vigumu kwa wavuta tumbaku kuachana na desturi hii.
//////////////
به پنجابی تماکهو:
تماکھو شرمائی ٹبر دے اک ٹوکرے نکوٹیانا دا اک بوٹا اے۔ ایس ٹوکرے وچ 70 دے نیڑے بوٹے نیں پر نکوٹیانا ٹباکم کم دا بوٹا اے۔ تماکھو دے سکے پتے سگٹاں، پائپاں، حقیاں وچ ورتے جاندے۔ ایہدے پتیاں وچ نکوٹین ہوندی اے جیہڑی من سوچ نوں اتے لے جاندی اے۔ نکوٹیانا ٹباکم بپار پدھر تے سب توں چوکھا اگایا جانوالا بوٹا اے۔
اینوں کھایا جاسکدا اے، کیڑے مارن واسطے ورتیا جاسکدا اے یا فیر دوائی وی بنان چ ورتیا جاندا اے۔ اینوں زیادہ تر مزے واسطے پیتا جاندا اے۔
/////////////
به کردی سورانی تووتن:
تووتن یان تەماکۆ گیایەکە کە لە ئەمریکاوە پەیدا بوە. گەڵاکانی گیای تووتن لە دوای وشک کردن بۆ دروست کردنی جگەرە بەکار دێت.
////////////
به ترکی استانبولی توتون:
Tütün (Nicotiana), Solanaceae (patlıcangiller) familyasından Nicotiana cinsinden yaprakları sigara yapımında kullanılan bir yıllık otsu bitki türlerine verilen ad.
Haziran-Ağustos ayları arasında pembemsi renkli çiçekler açan, 0,75-1,5 m boylarında, bir yıllık kültür bitkisidir. Gövdeleri dik, silindir şeklinde, tüylü ve yapışkanlıdır. Yapraklar sapsız veya kısa saplı, büyük oval, tüylü ve yapışkan, özel kokulu ve acı lezzetlidir. Çiçekler tepede salkım durumunda bulunurlar.
Tüp şeklinde, pembemsi-kırmızı renkli, tüylü ve beş sivri dişli çiçeklere sahiptir. Meyveleri uzunca ve oval şekilli küçük tohumludur.
///////////
Tobacco
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tobacco
| |
Tobacco can also be pressed into plugs and sliced into flakes.
| |
Tobacco
| |
Source plant(s)
| |
Part(s) of plant
| |
Geographic origin
| |
Uses
| |
Tobacco is a product prepared from the leaves of the tobacco plant bycuring them. The plant is part of the genus Nicotiana and of theSolanaceae (nightshade) family. While more than 70 species of tobacco are known, the chief commercial crop is N. tabacum. The more potent variant N. rustica is also used around the world.
Tobacco contains the alkaloid nicotine, which is a stimulant. Dried tobacco leaves are mainly used for smoking in cigarettes, cigars, pipe tobacco, and flavored shisha tobacco. They can be also consumed assnuff, chewing tobacco, dipping tobacco and snus.
Tobacco use is a risk factor for many diseases, especially those affecting the heart, liver, and lungs, as well as many cancers. In 2008, the World Health Organization named tobacco as the world's single greatest cause of preventable death.[1]
Contents
The English word "tobacco" originates from the Spanish and Portuguese word "tabaco". The precise origin of this word is disputed, but it is generally thought to have derived at least in part, from Taino, theArawakan language of the Caribbean. In Taino, it was said to mean either a roll of tobacco leaves (according to Bartolomé de las Casas, 1552) or to tabago, a kind of Y-shaped pipe used for sniffing tobacco smoke (according to Oviedo; with the leaves themselves being referred to as cohiba).[2][3]
However, perhaps coincidentally, similar words in Spanish, Portuguese and Italian were used from 1410 to define medicinal herbs believed to have originated from the Arabic طُبّاق ṭubbāq (also طُباق ṭubāq), a word reportedly dating to the 9th century, as a name for various herbs.[4][5]
William Michael Harnett (American, 1848-1892), Still Life with Three Castles Tobacco, 1880, Brooklyn Museum
Tobacco has long been used in the Americas, with some cultivation sites in Mexico dating back to 1400–1000 BC.[6] Many Native American tribes have traditionally grown and used tobacco. Eastern North American tribes have historically carried tobacco in pouches as a readily accepted trade item, as well as smoking it, both socially and ceremonially, such as to seal a peace treaty or trade agreement.[7][8]Traditionally, tobacco is seen as a gift from the Creator, with the ceremonial tobacco smoke carrying one's thoughts and prayers to the Creator.[9]
Following the arrival of the Europeans, tobacco became increasingly popular as a trade item. Hernández de Boncalo, Spanish chronicler of the Indies, was the first European to bring tobacco seeds to the Old World in 1559 following orders of KingPhilip II of Spain. These seeds were planted in the outskirts of Toledo, more specifically in an area known as "Los Cigarrales" named after the continuous plagues of cicadas (cigarras in Spanish). Before the development of lighter Virginia and white burley strains of tobacco, the smoke was too harsh to be inhaled. Small quantities were smoked at a time, using a pipe like the midwakh or kiseru or smoking newly invented waterpipes such as the bong or the hookah (see thuốc làofor a modern continuance of this practice).
Tobacco smoking, chewing, and snuffing became a major industry in Europe and its colonies by 1700.[10][11]
Tobacco has been a major cash crop in Cuba and in other parts of the Caribbean since the 18th century. Cuban cigars are world-famous.[12]
In the late 19th century, cigarettes became popular. James Bonsack created a machine that automated cigarette production. This increase in production allowed tremendous growth in the tobacco industry until the health revelations of the late-20th century.[13][14]
