تودری . [ دَ ] (اِ) تخم گیاهی است که
آن را به عربی قصیصه خوانند و در صفاهان قدامه و در کرمان مادردخت گویند، و خوردن آن
قوت باه دهد. (برهان ). تخمی لعابی که قدامه و تخم مادردخت نیز گویند. (ناظم الاطباء).
تخم گیاهی است که در صفاهان قدامه و در کرمان مادردخت گویند و معرب آن تودریج است
. (انجمن آرا) (آنندراج ). اشجارة. اروسیمون . شندله . قدومه . (یادداشت بخط مرحوم
دهخدا). ... و به یونانی اَروسمن و به عربی بزر خمخم نامند. نبات او را برگ دراز و
بی ساق و شاخهای او سرخ و صلب و با اندک خاری ریزه و ثمرش در غلاف باریک و لطیف و تخمش
از عدس کوچکتر و اندک پهن و سرخ و زرد و سفید می باشد... و رجوع به لکلرک ج 1 ص
321 ذیل توذری و تحفه ٔ حکیم مؤمن وفهرست مخزن الادویه و ترجمه
ٔ ضریر انطاکی و ترجمه ٔ صیدنه و بحر الجواهر و اختیارات
بدیعی و الفاظ الادویه شود. || بمعنی سماق هم بنظر آمده است و معرب آن تودریج است
. (برهان ). سماق . (ناظم الاطباء).
//////////
تودری
بضم تا و سکون
واو و فتح دال و کسر راء مهملتین و سکون یا اسم فارسی است و بیونانی اردسیمن و
بعربی بزر الخمخم و بزر الهوه و قصیصه و باصفهانی قدومه و بکرمانی مار درخت و
بتبریزی درینه نامند
ماهیت ان
تخم نباتی است
برک آن دراز و بی ساق و شاخهای آن سرخ و صلب و با اندک خاری و ثمر آن در غلافی
باریک لطیف و تخم آن از عدس کوچکتر و اندک پهن و سه قسم می باشد سرخ و زرد و سفید
و سرخ آن را در اصفهان قدومۀ کلکون نامند و سفید آن از سرخ و زرد اندک بزرک و پهن
تر و غیر خبه است و خبه را باصفهانی خاکشی کویند
طبیعت ان
در دوم کرم و در
اول تر و بعضی خشک کفته اند
افعال و خواص آن
هر سه قسم در
افعال قریب بهم اند مشهی و مبهی و منعط و مسمن بدن و جهت برودت احشا و سرخ کردن
رنک رخساره و صاف نمودن بشره و دفع مواد سوداویه و تصفیۀ صوت و سعال دموی و یبسی و
مطبوخ آن در سرکه جهت تسمین اعضا و رنک رخسار و ضماد کوبیدۀ آن به آب جهت تحلیل
سرطان باطنی و ابرده و ورمهای صلب و اکتحال آن با عسل جهت رفع زخم چشم و پاک کردن
چرک آن و لعوق آن با عسل جهت تقطیع خلطهای لزج سینه و شش و آشامیدن مطبوخ آن با
شراب جهت دفع سموم و کفته اند که چون با قوت ملتهبه است هرکاه ارادۀ اکل آن نمایند
باید که در آب بخیسانند و پس بجوشانند و در صرۀ بسته در خمیر بکیرند و مشوی نمایند
پس آن هنکام نافع است جهت نفث اخلاط غلیظۀ لزجه در سینه و شش و تحلیل اورام صلبۀ
عقب کوش و پستان و انثیان و رفع اذیت ادویۀ قتاله و مقدار شربت آن در رفع سموم از
سه درهم تا پنج درهم و در سایر افعال از دو درهم تا سه درهم و بدل آن بهمن سرخ است
و کیاه آن قابض و در غایت ردع است و دواء التودریین در قرابادین ذکر یافت
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
////////////
تودری
تودرنج گویند و بذر الهوه و قصیصه نیز
گویند و بشیرازی تودری خوانند و باصفهانی قدومه و به کرمانی مار درخت و به تبریزی درینه
و طبیعت وی گرم و خشک بود در دویم و گویند تر است در اول و تودری چهار نوع است زرد
و سفید و سرخ و گلگون و بهترین آن زرد بود نافع بود جهت سرطانات که ریش نشده باشد با
عسل و آب طلا کردن و اگر باب بیامیزند و بر سرطان باطن ضماد کنند و ورمهای بن گوش و
صلابت نقرس را نافع بود و ریشهایی که در چشم بود پاک گرداند چون با عسل در چشم کشند
و چون با شراب بپزند و بیاشامند باه را زیادت کند و لعوق آن خلطهای غلیظ لزج را که
در سینه و شش بود نافع بود
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: تودری بضم
تا و سکون واو و فتح دال اسم فارسی است و بیونانی اردسیمن و بعربی بزر الحمخم و بزر
الهوه و قصیصه و باصفهانی قدومه و بکرمانی مار درخت و به تبریزی درینه نامند و آن تخم
نباتیست از عدس کوچکتر و اندک پهن
لاتینERYSIMUM OFFICINALE یاSISYMBRIUM
OFFICINALE
فرانسه
TORTELLE- HERBE AVEC
CHANTRES- VELAR DES BOUTIQUE
انگلیسیHEDGE GARLIC -HEDGE MUSTARD
اختیارات بدیعی
///////////
قدومه شیرازی(تودری)
تودری، قدومه
Alyssum homalocarpum
به یونانی ادریسمن و به عربی بذر الخمخم و بذر الهوه و قصیصه و به اصفهانی قدومه گویند؛ تخم نباتی است برگ آن دراز و بی‌ساق و شاخهای آن سرخ و صلب و با اندک حاری و ثمر آن در غلافی باریک لطیف و تخم آن از عدس کوچکتر و اندک پهن و سه قسم می‌باشد سرخ و زرد و سفید و سرخ آن را در اصفهان قدومه گلگون نامند و سفید آن از سرخ و زرد اندک بزرگ و پهن‌تر و غیر خُبّه است و خُبّه را به اصفهانی خاکشی نامند.
طبیعت آن در دوم گرم و در اول تر و بعضی خشک گفته‌اند
خواص عمدۀ آن اشتهاآور و موجب از بین بردن سردی های بدن و چاق کننده می باشد. قدومه یا تودری را به صورت شربت های مختلف برای رفع قولنج های سرد احشاء و صاف کردن خون و دفع مواد زائد و سموم سوداوی و خصوصاً به مناسبت طبع تر و گرمی که دارد در رفع خشکی بدن و قبض روده ها به کار می برند و مصرف آن موجب بشاشیت چهره می شود
به یونانی ادریسمن و به عربی بذر الخمخم و بذر الهوه و قصیصه و به اصفهانی قدومه گویند؛ تخم نباتی است برگ آن دراز و بی‌ساق و شاخهای آن سرخ و صلب و با اندک حاری و ثمر آن در غلافی باریک لطیف و تخم آن از عدس کوچکتر و اندک پهن و سه قسم می‌باشد سرخ و زرد و سفید و سرخ آن را در اصفهان قدومه گلگون نامند و سفید آن از سرخ و زرد اندک بزرگ و پهن‌تر و غیر خُبّه است و خُبّه را به اصفهانی خاکشی نامند.
طبیعت آن در دوم گرم و در اول تر و بعضی خشک گفته‌اند
خواص عمدۀ آن اشتهاآور و موجب از بین بردن سردی های بدن و چاق کننده می باشد. قدومه یا تودری را به صورت شربت های مختلف برای رفع قولنج های سرد احشاء و صاف کردن خون و دفع مواد زائد و سموم سوداوی و خصوصاً به مناسبت طبع تر و گرمی که دارد در رفع خشکی بدن و قبض روده ها به کار می برند و مصرف آن موجب بشاشیت چهره می شود
افعال و خواص دیگر آن: هر سه قسم در افعال قریب بهم اند. مشهی[1] و مبهی[2] و منعظ[3] و مسمن[4] بدن جهت برودت احشا و سرخ کردن رنگ رخسار و صاف نمودن بدن و دفع مواد سوداویه و تصفیه صوت و سعال[5] دموی و یبوست نافع است.مطبوخ آن در سرکه جهت فربه کردن اعضا و رنگ رخسار و ضماد کوبیده آن با آب جهت تحلیل سرطانات باطنی و سردی مزاج و ورمهای صلب و اکتحال[6] آن با عسل جهت رفع زخم چشم و پاک کردن چرک آن و آشامیدن مطبوخ آن با شراب جهت دفع سموم و گفته اند چون با التهاب و تورم است هر گاه اراده خوردن آن نمایند باید در آب بخیسانند و پس بجوشانند و در صره بسته در خمیر بگیرند و مشوی[7] نمایند پس آن هنگام نافع است جهت دمیدن اخلاط غلیظه لزجه در سینه و شش و تحلیل اورام صلبه عقب گوش و پستان و انثیان و رفع اذیت ادویه قتاله.
منبع
مخزن الادویه، تألیف مرحوم سید محمد
حسین عقیلی علوی خراسانی شیرازی
کلید واژگان
//////////////
قدومه (نام علمی: Alyssum) (در متون طب سنتی
تودری) یکی از گیاهان است. در فارسی تاجیکی به آن چشم بلبل می‌گویند.
قدومه در ایران از جمله در بلندی‌های بالای
۲۵۰۰ متر در استان کهگیلویه و بویراحمد می‌روید.
گیاهی است یک ساله به بلندی ۱۰-۵ سانتی
متر، شاخه‌های آن از قسمت پایینی گیاه منشعب شده و انشعابات به صورت افراشته و بسیار
شکننده هستند. برگ آن کشیده، قاشقی، دارای نوک کند و دندانه‌های کوتاه در نصفه بالایی
برگ است. دمبرگ پوشیده از کرک‌ها و پرزهای ستاره‌ای شکل است. میوه خورجینک تخم مرغی
پهنا نوکدار، بدون کرک دارای بال و کرکدار در حالت رسیدن قرمز رنگ پوشش میوه پهن و
نامساوی است. دانه‌ها بخش دارویی گیاه را تشکیل می‌دهند. دانه‌ها گرد، پهن و خاکستری
هستند. دارای پوشش نازک موسیلاژی هستند که در کناره‌های دانه به صورت بال کوتاه و سفیدرنگ
مشهود است. در زمان رسیدن کامل میوه که پوسته آن به رنگ زرد دیده می‌شود جمع آوری می‌شود.
اکثر دانه‌های این جنس حاوی ترکیبات گلوکز اینولاتی هستند. انتشار عمومی این گونه در
کشورهای مصر، عربستان، فلسطین، ایران، پاکستان و عراق است. از قدومه عمدتاً به عنوان
نرم کننده سینه، برطرف کننده سرفه و ملین استفاده می‌شود. در طب گذشته از قدومه به
عنوان خلط آور و ضدالتهاب استفاده می‌کرده‌اند. دانه‌های قدومه حتماً می‌بایست با آب
کافی مصرف شوند. در افراد مبتلا به انسداد روده نبایستی به کار رود. در ظروف در بسته
و در محلی خشک و به دور از رطوبت باید نگهداری شود. آنچه تحت نام قدومه در بازار دارویی
ایران ارائه می‌شود عبارت است از: قدومه شیرازی و قدومه شهری. در مصرف مقادیر زیاد
ممکن است به طور موقتی باعث نفخ و بزرگی شکم شود و حتی خطر انسداد روده هم وجود دارد.
محتویات [نمایش]
گونه‌ها[ویرایش]
برخی از گونه‌ها
Alyssum alpestre
Alyssum alyssoides
Alyssum arenarium
Alyssum argenteum
Alyssum atlanticum
Alyssum baeticum
Alyssum bertolonii
Alyssum borzaeanum
Alyssum cadevallianum
Alyssum caliacrae
Alyssum calycocarpum
Alyssum canescens
Alyssum corsicum
Alyssum corymbosoides
Alyssum cuneifolium
Alyssum dasycarpum
Alyssum densistellatum
Alyssum desertorum
Alyssum diffusum
Alyssum doerfleri
Alyssum euboeum
Alyssum fallacinum
Alyssum fastigiatum
Alyssum fedtschenkoanum
Alyssum fischeranum
Alyssum foliosum
Alyssum fragillimum
Alyssum fulvescens
Alyssum granatense
Alyssum gustavssonii
Alyssum handelii
Alyssum heldreichii
Alyssum heterotrichum
Alyssum hirsutum
Alyssum homalocarpum
Alyssum idaeum
Alyssum lanceolatum
Alyssum lapeyrousianum
Alyssum lassiticum
Alyssum lenense
Alyssum ligusticum
Alyssum linifolium
Alyssum longicaule
Alyssum longistylum
Alyssum macrocarpum
Alyssum marginatum
Alyssum markgrafii
Alyssum minus
Alyssum minutum
Alyssum moellendorfianum
Alyssum montanum
Alyssum murale
Alyssum nebrodense
Alyssum nevadense
Alyssum obovatum
Alyssum obtusifolium
Alyssum ovirense
Alyssum pulvinare
Alyssum purpureum
Alyssum pyrenaicum
Alyssum repens
Alyssum reverchonii
Alyssum robertianum
Alyssum rostratum
Alyssum scardicum
Alyssum serpyllifolium
Alyssum sibiricum
Alyssum siculum
Alyssum simplex
Alyssum smolikanum
Alyssum smyrnaeum
Alyssum sphacioticum
Alyssum spinosum
Alyssum stapfii
Alyssum stribrnyi
Alyssum szowitsianum
Alyssum tavolarae
Alyssum taygeteum
Alyssum tenium
Alyssum tenuifolium
Alyssum tortuosum
Alyssum turkestanicum
Alyssum umbellatum
Alyssum wierzbickii
Alyssum wulfenianum
نگارخانه[ویرایش]
قدومه رنگ‌پریده[۴]
قدومه دیواری[۵]
جستارهای وابسته[ویرایش]
فهرست گیاهان
منابع و پانویس‌ها[ویرایش]
مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران
سایت آفتاب
پرش به بالا ↑ Alyssum montanum
پرش به بالا ↑ Brassicales
پرش به بالا ↑ Brassicaceae
پرش به بالا ↑ Alyssum allyssoides
پرش به بالا ↑ Alyssum murale
در
ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ قدومه موجود است.
[نمایش] ن ب و
سرده‌های گیاهان ایران
نشان خرد این یک مقالهٔ خرد زیست‌شناسی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا
کمک کنید.
رده‌ها: الگو:جعبه اطلاعات آرایه زیستی
بدون پارامتر دوره سنگوارهختمیشب‌بویانگل‌هاگیاگان ایرانگیاهان باغی
///////////
الأليس[1] أو الآلوسن[2] (من اليونانية:
άλυσσον آلُسُّنْ،
من آ بدون ولُسَّا الجنون، ذلك أنه كان يُعتقد أنه يبرئ الكَلَب) أو الدريهمة [3]
(الاسم العلمي:Alyssum) هو جنس نباتي يتبع الفصيلة الكرنبية من رتبة
الكرنبيات. يضم 207 أنواع مقبولة و172 نوعا لم يحسم أمرها بعد.[4] ينمو كثير منها في
الوطن العربي (وخاصة في المشرق والمغرب) وحوض البحر الأبيض المتوسط. بعض نباتاتها حولية
وبعضها معمرة.
محتويات [أظهر]
من أنواعه الواطنة في الوطن العربي[عدل]
الأليس أصفر الثمار (باللاتينية: Alyssum
xanthocarpum) في بلاد الشام
الأليس الأطلسي (باللاتينية: Alyssum atlanticum) في المغرب العربي
أليس الأطلس الصحراوي (باللاتينية: Alyssum
antiatlanticum) في المغرب العربي
الأليس الإيراني (باللاتينية: Alyssum iranicum) في بلاد الشام
أليس بلانش (باللاتينية: Alyssum blancheanum) في بلاد الشام
الأليس الصحراوي (باللاتينية: Alyssum desertorum) أو تركستاني (باللاتينية:
Alyssum
turkestanicum) في بلاد الشام
الأليس الجداري (باللاتينية: Alyssum murale) في المشرق العربي
الأليس الجزائري (باللاتينية: Alyssum algeriense) في المغرب العربي
الأليس الدقيق (باللاتينية: Alyssum minutum) في بلاد الشام وقبرص
وتركيا وبعض مناطق أوروبا
الأليس الدمشقي (باللاتينية: Alyssum damascenum) في المشرق العربي
الأليس الذهبي (باللاتينية: Alyssum aureum) في المشرق العربي
أليس زوفيتس (باللاتينية: Alyssum
szovitsianum) في بلاد الشام
أليس ستاف (باللاتينية: Alyssum stapfii) في بلاد الشام
الأليس السوري (باللاتينية: Alyssum syriacum) في بلاد الشام
الأليس الشائك (باللاتينية: Alyssum subspinosum) في بلاد الشام
الأليس صوفي الثمار (باللاتينية: Alyssum dasycarpum) في المشرق العربي
الأليس الغرناطي (باللاتينية: Alyssum algeriense) في المغرب العربي
وأيبيريا
الأليس الكبريتي (باللاتينية: Alyssum sulphureum) في بلاد الشام
الأليس كتاني الأوراق (باللاتينية: Alyssum linifolium) في بلاد الشام
الأليس الكثيف (باللاتينية: Alyssum condensatum) في المشرق العربي
الأليس اللبناني (باللاتينية: Alyssum libanoticum) في بلاد الشام
الأليس المروحي (باللاتينية: Alyssum samariferum) في بلاد الشام
أليس مسطح الثمار (باللاتينية: Alyssum
homalocarpum) في بلاد الشام
الأليس المعوج (باللاتينية: Alyssum tortuosum) ويتبعه:
الأليس المعوج نويع المعوج (باللاتينية:
Alyssum
tortuosum Willd. subsp. tortuosum)
الأليس المنقبض (باللاتينية: Alyssum strictum) في بلاد الشام
الأليس المنيوكسي (باللاتينية: Alyssum meniocoides) في بلاد الشام وإيران
الأليس الهامشي (باللاتينية: Alyssum marginatum) في المشرق العربي
أليس هراجيان (باللاتينية: Alyssum haradjianii) في بلاد الشام
الأليس الهزيل (باللاتينية: Alyssum strigosum) في بلاد الشام وقبرص
وبعض مناطق جنوب أوروبا
من أنواعه الأخرى[عدل]
أليس أرجواني (باللاتينية: Alyssum purpureum) في إسبانيا
أليس ألبي (باللاتينية: Alyssum alpestre) في بعض مناطق جنوب
أوروبا
أليس أناضولي (باللاتينية: Alyssum anatolicum) في تركيا
أليس برانسي (باللاتينية: Alyssum pyrenaicum)
أليس برتقالي (باللاتينية: Alyssum anatolicum) في تركيا
أليس بورنمويلر (باللاتينية: Alyssum
bornmuelleri) في تركيا
أليس جبلي (باللاتينية: Alyssum montanum) في معظم مناطق أوروبا
الأليس رقيق الأوراق (باللاتينية: Alyssum tenuifolium)
أليس زاحف (باللاتينية: Alyssum repens) في تركيا والبلقان
الأليس الصقلي (باللاتينية: Alyssum siculum) في اليونان وصقلية
الأليس الضعيف (باللاتينية: Alyssum fragillimum) في كريت
أليس فضي (باللاتينية: Alyssum argenteum) في إيطاليا
الأليس كبير الثمار (باللاتينية: Alyssum macrocarpum) في إسبانيا وفرنسا
أليس كورسيكي (باللاتينية: Alyssum corsicum)
أليس مشعر (باللاتينية: Alyssum hirsutum) في البلقان والقوقاز
الأليس المظلي (باللاتينية: Alyssum umbellatum) في البلقان
الأليس المنتشر (باللاتينية: Alyssum diffusum) في بعض مناطق جنوب
أوروبا
أليس منقاري (باللاتينية: Alyssum rostratum) في شرق أوروبا وشمال
القوقاز
أنواع وضعت ضمن أجناس اخرى[عدل]
أليس بحري (باللاتينية: Alyssum maritimum) نقل إلى خرم الإبرة
البحري (باللاتينية: Lobularia maritima)
المراجع[عدل]
^ مزرعة نت. الأليس. تاريخ الولوج 23 حزيران
2011.
^ القانون في الطب لابن سينا قسم الأدوية
المفردة - الآلوسن ص 137. مخطوطة الجامعة الأمريكية في بيروت.
^ البيئة. الغطاء النباتي في الكويت. تاريخ
الولوج 10 آب 2013.
^ موقع لائحة النباتات. أنواع الأليس
(بالإنكليزية). تاريخ الولوج 22 شباط 2014.
▼ ع ن ت
أنواع الأليس
أليس إسفيني الأوراق · أليس إيراني
· أليس أرمني · أليس أصفر الثمار · أليس أناضولي · أليس أنديزي
· أليس أليسي · أليس برتقالي · أليس بسيط
· أليس بومغارتنري · أليس بيضوي · أليس تركستاني · أليس جبلي
· أليس جداري · أليس خيطي الشكل · أليس دمشقي
· أليس ذهبي · أليس زاحف · أليس ستريبرني · أليس سناني
· أليس سوري · أليس سيبيري · أليس صحراوي
· أليس صرودي · أليس عامودي · أليس عربي
· أليس فارسي · أليس فضي · أليس قبرصي
· أليس قنابي · أليس قيليقي · أليس كثيف
· أليس كردي · أليس كورسيكي · أليس لبناني
· أليس مبكر · أليس مخطط · أليس مرادي
· أليس مروحي · أليس مزدري · أليس مظفرياني · أليس مظلي
· أليس منقاري · أليس موسيلي · أليس موغلاي
· أليس مولري · أليس نبرودي · أليس ورقي
أيقونة بوابةبوابة علم النبات
مشاريع شقيقة في كومنز صور وملفات عن:
أليس (نبات)
معرفات الأصنوفة
موسوعة الحياة: 39058 GBIF: 3044728
Tropicos: 40011157 ITIS: 23029 ncbi: 169067 السجل الدولي للأنواع البحرية:
425730 GRIN: ps://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomygenus.aspx?id=476
FNA: 101238 FOC: 101238 PLANTS: ALYSS AFPD: 187980
تصنيفات: أجناس الفصيلة الكرنبيةأجناس
نباتيةأزهارأليسأليساويةكرنبيةنباتات الحدائق
/////////////
به عبری:
אָלִיסוֹן (שם
מדעי: Alyssum)
הוא סוג במשפחת המצליבים, עליו נמנים כ-170 מינים, רובם חד-שנתיים ונמוכים. הסוג ניכר בגוון האפורשל עליו, שמקנה לו שעירות אופיינית. פרי האליסון מעוגל ובעל זרעים בודדים. בארץ
ישראל גדלים
בר אחד-עשר מינים מסוג זה.
//////////////
به ترکی آذری:
//////////
Alyssum
From Wikipedia, the
free encyclopedia
 |
This article needs
additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable
sources.
Unsourced material may be challenged and removed. (September 2014) (Learn how and when to remove this template message)
|
|
Alyssum
|
|
 |
|
|
Kingdom:
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Genus:
|
|
|
Species
|
|
|
See text
|
|
Alyssum is a genus of about 100–170 species of flowering plants in the familyBrassicaceae, native to Europe, Asia, and northern Africa, with the highest species
diversity in the Mediterranean region. The genus comprises annual and perennialherbaceous plants or (rarely) small shrubs, growing to 10–100 cm tall,
with oblong-oval leaves and yellow or white flowers (pink to purple in a few
species).
The genera Lobularia and Aurinia are closely related to Alyssum and were formerly
included in it. The widely cultivated species popularly known as "sweet
alyssum" isLobularia maritima. The common rockery plant is Aurinia
saxatilis.
Alyssum foliage is used as food by the caterpillars of certain Lepidoptera, including the Gem (Orthonama obstipata). However, rabbits will not eat it.[1]
