ثافسیا. (معرب ، اِ) اذرباس . (بحر الجواهر). || ثافیسا. در منهاج ثافیستا نیز آمده است و آن صمغ سداب برّی است . (بحر الجواهر). || صمغ سداب کوهی . || یتبون . || و بزبان بربر آن را ادریاس نامند. بقول دیسقوریدس این نبات نامش از جزیره ٔ تافسیس مشتق است چه آنرا اول بار بدآنجا یافتند برگهایش مجموعاً شبیه نارثقس است بیخ شاخه های آن شبیه به رازیانه است گل آن زرد و تخم آن اندک مستطیل و شبیه نبات نارثقس است جز آنکه آن کوچکتر است ریشه ٔ آن در خارج سیاه و در داخل سپید است و پوست آن سطبر و گس است عصاره ٔ ریشه ٔ آن را هنگامی که باد میوزد نگیرند چون ترشح آن از غایت تندی زیان رساند به اعضای بدن و بثور و دمل آرد. ریشه ٔ آن چون بیش از یکسال ماند از آن پس نفع ندهد. ریشه ٔ آن را خرد کرده در مسکه پزند تا آن اندازه که خاصیت آن بمسکه منتقل شود سپس بیالایند و آن روغن را در مواقع حاجت بکار برند و آن برای تقویت عصب و درد مفاصل نافع باشد اگر ریشه ٔ ثافسیا را بسایند و با آردجو مخلوط کنند برای جراحات و درد سینه مفید است . جالینوس در کتاب میامر گوید که بدل آن ترتیزک در داءالثعلب . ثافسیا را بخطا با صمغ سداب بری یکی دانند. (مفردات ابن البیطار) . صمغ نباتی است سفیدرنگ شبیه به انزروت با طعم تند و تلخ و بسیار تندبو و نبات او شبیه به رازیانه و گلش سفید و تخمش مانند انجره و با اندک عرض و در اطراف شعبه های او مثل اکله ٔ شبت و بیخش غلیظ و بسیار تند و تلخ و منبت او کوههای سخت و درتنکابن و الموت «جرنذ» و به دیلمی «تُنبلی » گویند. و بیخ او را زخم کرده رطوبت او را بعد از انجماد میگیرند و بعضی مجموع آن نبات را فشرده عصاره میگیرند وآخرین متخلخل و سبز مایل به سیاهی می باشد در آخر سیم گرم و خشک و با رطوبت فضلیه و مقئی و مسهل بلغم غلیظ و جهت درد پهلو و بطلان اشتها و تحلیل ریاح و سدد و ضماد او جهت داءالثعلب و رویانیدن مو و درد زانو وامثال آن و با هم وزن او موم و کندر جهت اسقاط بواسیر و جهت قلع آثار سیاهی و بنفشی و کبودی جلد و با عسل جهت جرب متقرح و با گوگرد جهت انفجار ورم صلب نافعو زیادت از دو ساعت نباید گذاشت و قدر شربتش تا پنج قیراط و پوست بیخ او در افعال مثل صمغ او است و چون ریزه کرده در روغن زیتون بجوشانند جهت تقویت عصب و درد مفاصل و آشامیدن او جهت فالج بغایت مفید و قدر شربت از پوست بیخ او و جرم او تا نه قیراط و اکثار اومورث ورم حلق و معده و احتباس بول و عروض ضیق النفس و غشی و مصلحش شیر تازه و لعاب بزرقطونا و بدلش در داءالثعلب حرف بابلی و گویند بالخاصیه تخم سداب رفع مضرت او میکند و چون گیاه و ساق او را داخل اغذیه کنند بمرتبه ای احداث حرارت کند که در زمستان محتاج بپوشش نباشند و رنگ رخسار را سرخ کند و جهت اکثر امراض بارده ٔ رحم نافع و او غیر صمغ سداب برّی است چه سداب برّی را صفات غیر او است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). || و آن را ثفسیا نیز گویند و یتبون هم خوانند و آن صمغ سداب کوهی است و گویند صمغ سداب برّی حرمل است ، و سداب کوهی برگ آن به حرمل ماند لیکن درازتر وپهن تر بود و بوی عظیم منتن دارد و تخم آن به شکل تخم سداب بود و طبیعت آن بغایت گرم بود محرق و مسخن قوی و مجفف و در وی رطوبتی فصلی بود و گویند گرمی وی در سیم بود و مسهل و منضج و منقی بود و جذبی بغایت کند از عمق بدن و موی برویاند و پوست و بیخ وی نیز بر داءالثعلب مالند بغایت نافع بود و استرخا و نقرس سردرا سودمند بود و حقنه کردن جهت عرق النساء نافع بود و بر نفث دم و فضول طلی کردن و مقدار شربت از وی در استسقاء نیم درم بود با ماءالعسل و مسهل و مقیی ٔ بودو اگر زیاده از این بود بول و طبع ببندد و ورم زبان آورد و قراقر و سوزش حلق و معده و سرخی روی و باشد که غشی و ضیق النفس پیدا کند علاج وی بقی کنند بعد از آن شیر و مسکه و جوآب بدهند و غرغره ٔ شیر تازه و روغن گل و از ادویه تخم سداب بغایت نافع بود و این از خواص است و جالینوس گوید بدل وی در داءالثعلب حرف است و وی مضر بود بمثانه و آلات بول و مصلح وی حب الاَّس و بلوط بود. (اختیارات بدیعی ). و رجوع به ثفسیا شود.

- ثفسیا. [ ث َ ] (معرب اِ) صمغ سداب است . و آنرا بصورت ثافیسا و ثافسیا نیز ضبط کرده اند. رجوع به ثافسیا شود.

/////////

ثافسیا

بفتح ثا و الف و کسر فا و سکون سین مهمله و فتح یاء مثناه تحتانیه و الف مشتق است از اسم جزیرۀ که اول در ان یافته و از انجا اخذ نموده اند و آن جزیره را ثافسیس نامند و بعضی الف را حذف می نمایند و لغت مغربی است و بیونانی مراس و ببربری اورباس کویند

ماهیت ان

صمغ نباتی است صلب سفید رنک شبیه بانزروت و تلخ و بسیار تند و کیاه آن شبیه برازیانه و کل آن سفید و تخم آن مانند انجره و اندک عریض و در اطراف شعبهای آن اکلیلی و چتری مانند اکلیل و چتر شبت و بیخ آن غلیظ و بسیار تند و منبت آن کوههای سخت و در تنکابن الموت چرن و بدیلمی تملی نامند و بیخ آن را خراشیده لبنی که از ان برمی آید بعد از انجماد می کیرند و این صلب حاد می باشد و بعضی بیخ آن را فشرده عصارۀ آن را می کیرند و این اندک نرم حاد می باشد و بعضی مجموع بیخ و برک و ساق آن را فشرده عصارۀ آن را می کیرند و در ظرف سفالی خشک می نمایند و این متخلخل و سبز مائل بسیاهی می باشد و ضعیف القوه و باید کسی که اخراج دمعۀ آن می نماید لباس پوستین بپوشد و صورت و بدن خود را محافظت نماید و یا بر بدن خود موم روغن بارد قابض بمالد و استنشاق روغن بنفشه نماید و آن روز کرم نباشد و هوا نوزد زیرا که چون بصورت رسد بسبب حدتی که دارد متورم و متنفظ می کرداند و کاه رعاف می آورد و بدان سبب می کشد کویند صمغ سداب بری است و غیر آن است جهت آنکه سداب بری را صفات غیر آن است

طبیعت آن

در سوم کرم و خشک و دمعۀ آن کرم تر تا چهارم و قوی ترین سایر اجزای آنست و با رطوبت فضلیه کفته اند که یبس آن کمتر از حرارت آن است

افعال و خواص ان

محلل و منضج و جاذب قوی از عمق بدن بظاهر جلد و مقئ و مسهل بلغم غلیظ و جهت استرخای مفاصل بارد و درد پهلو و بطلان اشتها و تحلیل ریاح و تفتیح سدد و داء الثعلب و اسقاط دانۀ بواسیر و قلع آثار و انضاج و انفجار دمل نافع و آشامیدن آن با ماء العسل تا پنج قیراط مسهل بلغم غلیظ و صفرا است و جهت درد پهلو و بطلان شهوت طعام و استسقا و طلای آن جهت رفع آثار جلد و کاف و بهق نافع ضماد آن جهت داء الثعلب و رویانیدن موی و درد پهلو و زانو و قدم و نقرس و مفاصل و امثال آن و با هموزن آن موم و کندر جهت کمنه الدم و اسقاط دانۀ بواسیر و قلع آثار سیاهی و بنفشی و کبودی جلد بشرط آنکه زیاده از دو ساعت نکذارند پس برداشته با آب دریا و یا ماء الرماد کرم کرده بشویند و با عسل جهت جرب متقرح و با کوکرد جهت انفجار ورم صلب نافع مقدار شربت از عصارۀ بیخ آن تا پنج قیراط و از لبن آن تا نیم مثقال مضر حلق و معده و مقرح مصلح آن کثیرا و پوست بیخ آن در افعال مانند صمغ آن است و چون ریزه کرده در روغن زیتون یا روغن کاو بجوشانند جهت تقویت عصب و درد مفاصل و آشامیدن آن با احسا و غیرها جهت مبرودین و مفلوجین بغایت نافع و در رویانیدن موی مانند آن دوائی نیست و تحقین بدان جهت عرق النساء و ضماد سائیده آن با آرد جو جهت لحم مقطوع و اوجاع صدر و بعد شش ماه قوت بیخ آن ضعیف می کردد و مقدار شربت از پوست بیخ و جرم آن تا نه قیراط بدل آن در انبات شعر حرف بابلی و مضر مثانه و آلات بول و مصلح آن حب الاس و بلوط و اکثار آن مورث ورم زبان و حلق و معده و ضیق النفس و غشی و احتباس بول و کرمی بسیار و شری تدبیر آن قئ کردن و شیر تازه و لعاب بزرقطونا و مسکۀ کاو و ماء الشعیر سرد کرده آشامیدن و غرغره بروغن کل و نشستن در آب سرد اکر تشنج بهم نرسیده باشد و کفته اند تخم سداب مصلح آن است بالخاصیه و کویند چون کیاه و ساق آن را داخل اغذیه کنند بمرتبۀ احداث حرارت کند که در زمستان محتاج بپوشش نباشند و رنک رخسار را سرخ کرداند و جهت اکثر امراض باردۀ رحم نافع است

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

//////////

اذرباس‌

ثافسیا* است و تفسیا نیز خوانند و اهل مغرب درباس خوانند و گفته شود در باب ثا

______________________________

صاحب مخزن الادویه تحت عنوان ثافسیا می‌نویسد: مشتق است از اسم جزیره اثافسیس و بیونانی مراس و به بربری اورباس گویند

صاحب تحفه ثافسیا را صمغ نباتی می‌داند سفیدرنگ شبیه به انزروت و تلخ و بسیار تند و نبات وی را شبیه به رازیانه و گلش سفید گفته و می‌نویسد در کوههای سخت تنکابن و الموت روید و صمغ را با شکاف بیخ گیاه گیرند

* ثافسیا

ثفسیا نیز خوانند و نیتنون هم گویند و آن صمغ سداب کوهی است و بزبان هندی ملومیان گویند و گویند صمغ سداب بری حرمل است و گفته شود و سداب کوهی برگ آن به حرمل ماند لیکن درازتر و پهن‌تر بود و شاخ وی دراز بود و بویی عظیم منتن دارد و تخم وی بشکل تخم سداب بود و طبیعت وی بغایت گرم بود و محرق و مسخن قوی بود و مجفف و در وی رطوبت فضلی بود و گویند گرمی وی در سیم بود و مسهل و منضج و منقی بود و جذبی بغایت کند از عمق بدن و موی برویاند و پوست بیخ وی تر برداء الثعلب مالیدن بغایت نافع بود استرخا و نقرس و مفاصل سرد را بغایت سودمند بود و در حقنه عرق النسا را نافع بود و بر نفث دم و فضول طلا کردن و مقدار شربتی از وی در استسقا نیم درم بود با ماء العسل و مسهل و مقثی بود و اگر زیاده از این بود بول و طبع ببندد و ورم زبان و قراقر و سوزش حلق و معده و سرخی روی و ضیق النفس پیدا کند باید که علاج وی بقی کنند و بعد از آن شیر و مسکه و جوآب دهند و غرغره به شیر تازه و روغن گل و از ادویه تخم سداب بغایت نافع بود و این از خاصیت اوست و جالینوس گوید بدل وی در داء الثعلب حرف است و وی مضر بود بمثانه و آلات بول و مصلح وی حب الاس و بلوط بود

______________________________

صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: ثافسیا مشتق از اسم جزیره‌ایست که اول در آن یافته‌اند و آن جزیره را ثافسیس نامند و لغت مغربی است و بیونانی مراس و به بربری اورباس نامند و آن صمغ نباتیست صلب و سفیدرنگ شبیه به انزروت و تلخ و بسیار تند و گیاه آن شبیه به رازیانه است ... و در تنکابن الموت چون و به دیلمی تملی نامند و بیخ آن را تراشند لبن آن صمغ مورد استعمال است‌

اختیارات بدیعی

///////////

تاپسیا (در منابع طب سنتی ثافسیا، ثفسیا) (نام علمی: Thapsia) نام یک سرده از تیره چتریان است.

ویکی

////////////

Thapsia (plant)

From Wikipedia, the free encyclopedia

This article is about the genus of plants. For the genus of snails, see Thapsia.

*Thapsia*

Thapsia garganica
Scientific classification
Kingdom:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Asterids
Order:	Apiales
Family:	Apiaceae
Genus:	*Thapsia* L.

Thapsia, commonly known as the deadly carrots,^[1] is a small genus of poisonous plants in the family Apiaceae. Their center of diversity is around the westernMediterranean, extending into the Atlantic coasts of Portugal and Morocco. Some species are used in traditional medicine.^[2]

Contents

[show]

Description[edit]

Species of Thapsia are herbaceous perennials, growing 50 to 200 cm high. The inflorescences are large, regularly distributed umbels. The seeds have four wings, and are the main characteristic of the genus, which is distributed in the Mediterranean, on the Iberian peninsula, and North Africa.

The generic name Thapsia is derived from the Ancient Greek name θαψία (thapsía) for the members of the genus. The Greeks believe it to have originated from ancientThapsos in Sicily.^[3] It has a long history of being used in ancient traditional medicine. Algerians used it as a pain-reliever though they recognized that the plant was deadly to camels. The Greek colony of Cyrene exported a medicinal plant known as silphion, used as a purgative and emetic. Although its exact identity remains contentious today, some historians believe that the plant may have beenThapsia garganica.^[4]

Cancer research[edit]

The chemical compound thapsigargin has been isolated from Thapsia garganica. A synthetic prodrug of thapsigargin called "G-202" is in preliminary clinical trials for cancer treatment.^[5] The active constituent kills tumor cells by destroying their calcium balance. A biotech company called GenSpera, Inc. in San Antonio, TX is studying methods of delivering thapsigargin directly to cancer cells, avoiding damage to other cells in the body of the patient.^[6]

Species[edit]

About nine species of Thapsia are currently recognized. It is, however, a complex genus, and some authors may recognize different numbers of species.^[3][7]

· Thapsia cinerea A.Pujadas

· Thapsia decussata Lag.

· Thapsia garganica L.

· Thapsia gymnesica Rosselló & A.Pujadas

· Thapsia platycarpa Pomel

· Thapsia minor Hoffmans & Link

· Thapsia nitida Lacaita

· Thapsia villosa L.

· Thapsia transtagana Brot.

Gallery[edit]

Thapsia nitida

Thapsia villosa

References[edit]

1. Jump up^ M. Seoane (1831). Neuman & Baretti's Dictionary of the Spanish and English Languages. William Clowes.

2. Jump up^ S. Iadjel; A. Zellagui & N. Gherraf (2011). "Reinvestigation of essential oil content of Thapsia garganica grown in the east of Algeria" (PDF). Revue des Sciences fondamentales et appliquées. 2: 30–34.

3. ^ Jump up to:^a ^b S. Castroviejo; et al., eds. (2003). Flora Iberica. Volume X: Araliaceae-Umbelliferae (PDF). Real Jardín Botánico. pp. 401–410. ISBN 8400081501.

4. Jump up^ M. Grieve. "Thapsia". Botanical.com. Retrieved August 26, 2012.

5. Jump up^ "Thapsigargin prodrug G-202". NCI Cancer Dictionary.

6. Jump up^ Kristen Philipkoski. "Scientists Transform Deadly Plant Into Cancer Killing Smart Bomb". Gizmodo.com.

7. Jump up^ Pujadas-Salva, A. J.; Plaza-Arregui, L. (2003). "Studies on Thapsia (Apiaceae) from north-western Africa: A forgotten and a new species" (PDF). Botanical Journal of the Linnean Society. 143 (4): 433. doi:10.1111/j.1095-8339.2003.00233.x.

External links[edit]