ترامپ در اولین روز زمامداری خود چه خواهد کرد؟
دونالد ترامپ و حزب جمهوریخواه به رهبری او، در حالی که کنترل کنگره آمریکا را به دست گرفتهاند، برنامهای بلندپروازنه برای اداره ایالات متحده آمریکا دارند.
ترامپ گفته است که پس از مراسم تحلیف خود در ۲۰ ژانویه، با حرکتی سریع و رو به جلو «چشمها را خیره میکند».
گروه دستیاران اوگفتهاند که انتظار دارند فرمانهای اجرایی – دستورهای عملیاتی رئیس جمهور ایالات متحده – در همان هفته اول به سرعت از دفتر رئیس جمهوری – بیرون بیایند.
کارشناسان و حقوقدانان به عنوان بخشی از فرآیند انتقال دولت، در حال تهیه پیشنویس این فرمانها هستند.
با این حال، فعالان سیاسی مخالف و فرمانداران ایالتی متعلق به حزب دموکرات قول دادهاند حداقل برخی از این طرحها را به چالش بکشند.
در اینجا آنچه را رئیس جمهور منتخب در مورد اولویتهای دور دوم ریاست جمهوری خود عنوان کرده است، بررسی میکنیم.
مهاجرت و امنیت مرزی
کارولین لیویت، سخنگوی ترامپ، روز یکشنبه به شبکه خبری فاکس نیوز گفت: «ما میدانیم که او قول داده است یک فرمان اجرایی برای امنیت مرزهای جنوبی امضا کند. ما همچنین میدانیم که او در روز اول کاری بزرگترین اخراج مهاجران غیرقانونی در تاریخ آمریکا را آغاز خواهد کرد.»
در مجموعه چهار قسمتی «اسطوره تختی» از زندگی شخصی، ورزشی و اجتماعی غلامرضا تختی میشنویم.
پادکست
پایان پادکست
ترامپ تنها یک هفته پس از انتخاب مجدد خود، انتخاب مقامهای مسئول نظارت بر مهاجرت را در اولویت قرار داد که نشان میدهد در حال آماده شدن برای اجرای سریع برنامههای مرتبط با سیاست مرزی است.
او تام هومن، از مقامات باسابقه بخش مهاجرت را به عنوان مسئول تامین امنیت مرزهای جنوبی تعیین کرد؛ مقامی که در رسانههای آمریکایی به «تزار مرزی» معروف شده است.
کریستی نوم، فرماندار داکوتای جنوبی، به ریاست امنیت داخلی و استیون میلر به عنوان معاون سیاستگذاری کاخ سفید منصوب شدهاند. آقای میلر در دور اول ترامپ به خاطر تنظیم برخی از سختگیرانهترین سیاستهای مهاجرتی ترامپ خبرساز شده بود.
اجرای هر برنامهای برای اخراج دسته جمعی مهاجران میتواند با مشکلات تدارکاتی و همچنین چالشهای قانونی بسیاری از سوی فعالان حقوق بشر و مدافع مهاجران مواجه شود.
ترامپ همچنین میتواند سیاست «در مکزیک بمانید» را بار دیگر به اجرا بگذارد. براساس این سیاست، پناهجویان ملزم بودند در طول رسیدگی به درخواست پناهندگیشان در مکزیک بمانند.
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، این برنامه را «غیرانسانی» خوانده بود و سعی کرد در اولین روز ریاست جمهوری خود به آن پایان دهد، اما با چالشهای قانونی مواجه شد.
سرانجام در سال ۲۰۲۲، دادگاه عالی به او اجازه داد تا در این زمینه اقدام کند. در دوران دولت ترامپ، حدود ۷۰ هزار پناهجو به مکزیک بازگردانده شدند تا در آنجا در انتظار برگزاری جلسات مصاحبه باشند.
یکی دیگر از وعدههای «روز اول کاری» ترامپ این است که قانون شهروندی بر اساس محل تولد را لغو کند. بر اساس این قانون ۱۵۰ ساله، هر نوزاد متولد شده در خاک ایالات متحده میتواند تابعیت این کشور را بپذیرد و شهروند آمریکا شود.
مشخص نیست ترامپ چگونه قصد دارد به این هدف دست یابد. او متعهد شده که در این مورد یک فرمان اجرایی صادر کند، اما حق شهروندی به صراحت در قانون اساسی ایالات متحده تضمین شده است، به این معنی که فقط با شرایط خاص میتوان آن را تغییر داد.
برای چنین تغییری لازم است که ایالتها با برگزاری یک کنوانسیون ملی با آن موافقت کنند یا دو سوم نمایندگان کنگره (مجموع اعضای مجلس نمایندگان و مجلس سنا) به آن رای موافق بدهند و سپس این رای توسط مجالس قانونگذاری سه چهارم ایالتها تصویب شود. در حال حاضر، جمهوریخواهان فقط در نیمی از این مجالس اکثریت دارند.
شورش کنگره
ترامپ در سخنرانی پیروزی انتخاباتی خود به عفو بازداشت شدگان و محکومان ماجرای یورش به ساختمان کنگره در ۶ ژانویه ۲۰۲۱ اشارهای نکرد.
در عین حال، او از مدتها پیش وعده داده بود که عفو این افراد باید در اولویت قرار گیرد.
او در جریان میزگردی در انجمن ملی روزنامهنگاران سیاهپوست گفت: «قطعا اگر آنها بیگناه باشند، آنها را عفو خواهم کرد.»
برای روسای جمهور ایالات متحده اختیارات گستردهای در زمینه عفو محکومان دادگاههای فدرال یا پایان دادن به دوره محکومیت زندان آنان منظور شده است.
بسته به اینکه ترامپ چه کسانی را برای عفو انتخاب میکند، ممکن است دادستانها تصمیم بگیرند پروندههایی را که به مرحله دادرسی نرسیده مختومه اعلام کنند.
آنچه که کمتر مشخص است این است که چه کسانی ممکن است مشمول عفو شوند.
ترامپ در یک مصاحبه به سیانان گفت که تمایل دارد تک تک آنها را عفو کند، اما چنین کاری ممکن نیست چرا که «احتمالا رفتار چند نفر از آنها از کنترل خارج شده است».
خانم لیویت به واشنگتن پست گفته بود که در صورت بازگشت ترامپ به کاخ سفید، در این زمینه به طور مورد به مورد تصمیم گیری میشود.
متهمان شش ژانویه به دلیل جرایم مختلفی محکوم شدهاند که شامل طیفی گسترده از جرایم میشود؛ از ورود غیرقانونی گرفته تا حمله به افسران پلیس و شورش.
جک اسمیت
ترامپ همچنین درگیر چالشهای حقوقی در ارتباط با اقدامات خود پس از انتخابات ۲۰۲۰ و نگه داشتن اسناد طبقهبندی شده است.
بازپرس ویژه جک اسمیت، دادستان با سابقهای که برای نظارت بر تحقیقات وزارت دادگستری ایالات متحده در مورد ترامپ منصوب شده است، اتهاماتی را مطرح کرده که رئیس جمهور منتخب آنها را مردود دانسته است.
ترامپ گفته است که اخراج جک اسمیت یکی از اولویتهای اصلی او خواهد بود.
او در مصاحبهای در ماه اکتبر گفت: «من او را در عرض دو ثانیه اخراج میکنم. این یکی از اولین اقداماتی است که صورت خواهد گرفت.»
این پرونده در حال حاضر سرنوشت نامعلومی دارد. دادگاه عالی در ماه ژوئیه حکم داد که روسای جمهور از مصونیت نسبی از پیگرد کیفری در ارتباط با اقدامات خود هنگام تصدی این سمت برخوردار هستند. این رای باعث تضعیف پرونده آقای اسمیت شد.
پیروزی ترامپ در انتخابات همچنین به او این امکان را میدهد که خودش را در دادگاههای فدرال عفو کند. هیچ رئیسجمهوری قبلا با چنین وضعیتی مواجه نبوده است.
گزارش شده است که وزارت دادگستری در حال مذاکره با آقای اسمیت برای مختومه دانستن پرونده است. مشخص نیست که آیا ترامپ ممکن است پا را فراتر بگذارد و آقای اسمیت را تنبیه کند.
ترامپ مرتبا در مصاحبهها و اظهارات خود در شبکههای اجتماعی از بازپرس ویژه انتقاد کرده و او را «فرد منحرف» و «فاقد اخلاقیات» خوانده و به او توهین کرده است.
توافقنامه محیطزیستی پاریس
ترامپ در مبارزات انتخاباتی خود در سال ۲۰۱۶ خروج از توافقنامه آب و هوایی پاریس را در اولویت برنامههای خود قرار داد. او ظرف شش ماه پس از روی کار آمدن، ایالات متحده را به سمت ترک این توافق هدایت کرد.
جو بایدن در جریان رقابت با ترامپ در سال ۲۰۲۰، بازگشت به این توافق را یکی از اولویتهای اصلی خود قرار داد. بایدن در روز اول ریاست جمهوری خود نامهای را امضا کرد و در آن خواستار پذیرش مجدد ایالات متحده شد.
گزارشهای رسانهای حاکی از آن است که دستیاران ترامپ در حال آمادهسازی اقداماتی برای خروج مجدد از این توافقنامه پس از روی کار آمدن او در ژانویه هستند.
خروج از توافق به این معنی است که ایالات متحده دیگر به کاهش انتشار کربن متعهد نخواهد بود.
در میان دیگر اولویتهای مغایر با ضوابط توافقنامه پاریس، ترامپ گفته است که میخواهد افزایش تولید نفت و گاز آمریکا را در اولویت قرار دهد. او وعده داده است که صدور مجوز حفاری فرکینگ را تسریع کند.
او سال گذشته به شان هانیتی، مجری شبکه خبری فاکس نیوز، گفت: «ما در حال حفاری، حفاری و حفاری خواهیم بود.»
ترامپ همچنین از برنامههای دولت بایدن برای گسترش انرژی بادی و افزایش تولید خودروهای الکتریکی انتقاد کرده است. تغییر این برنامهها میتواند اهداف اولیه دولت جدید او باشد.
روسیه و اوکراین
ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی گفته است که میتواند به جنگ روسیه و اوکراین «در یک روز» پایان دهد. او همچنین بارها از ادامه حمایت مالی دولت آمریکا از اوکراین انتقاد کرده و جنگ را به منزله خروج منابع مالی دانسته است.
او هنوز در مورد چگونگی مذاکره برای پایان به این جنگ جزئیاتی عنوان نکرده است، جز اینکه گفته است به دو کشور برای دستیابی به توافق کمک خواهد کرد.
ترامپ از زمان انتخاب مجدد خود در تماسی که «حدود نیم ساعت» به طول انجامید و ایلان ماسک میلیاردر نیز در آن شرکت داشت، با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین صحبت کرده است.
یک منبع به بیبیسی گفت: «این واقعا یک تماس تلفنی برای صحبت در مورد موضوعات بسیار اساسی نبود.»
کرملین تماس ترامپ با ولادیمیر پوتین را تکذیب کرده، هرچند رسانهها گزارش دادهاند که ترامپ به رئیس جمهور روسیه درباره تشدید جنگ در اوکراین هشدار داده است.
تجارت و اقتصاد
اقتصاد موضوعی است که ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی برآن تاکید فراوان داشت و قول داد به محض روی کار آمدن به تورم پایان دهد.
ترامپ گفته است: «برای ما همه چیز از قیمت مناسب خودرو گرفته تا قیمت مسکن تا هزینههای بیمه و موضوعات مربوط به زنجیره تامین نیازها هدف خواهد بود ... من به کابینه خود خواهم گفت که انتظار دارم در ۱۰۰ روز اول ریاست جمهوری یا خیلی زودتر از آن به نتیجه برسیم.»
او همچنین گفته است که یک فرمان اجرایی را امضا خواهد کرد که به تمام وزیران و مسئولان نهادهای مربوطه دستور میدهد تا «از تمام ابزار و امکاناتی که در اختیار دارند» برای غلبه بر تورم و کاهش قیمتها استفاده کنند.
طرح ترامپ شامل اعمال تعرفه بر کالاهای وارداتی به ویژه کالاهایی است که از چین وارد آمریکا میشوند. استدلال ترامپ این است که این تعرفهها باعث حمایت از اشتغال نیروی کار در داخل ایالات متحده میشوند.
هنوز میزان و دامنه این تعرفهها مشخص نیست اما ترامپ چشم انداز حداقل ۱۰ درصد تعرفه سراسری بر کالاهای وارداتی و همچنین تا ۶۰ درصد مالیات بر واردات کالا از چین را مطرح کرده است.
او همچنین قول داده است که مکزیک را هم هدف تعرفههای گمرکی قرار دهد.
ترامپ گفته است: «من در روز اول یا زودتر به رئیس جمهور مکزیک اطلاع خواهم داد که اگر جلوی هجوم مجرمان و قاچاقچیان مواد مخدر به کشور ما را نگیرد، بلافاصله بر هر چیزی که از مکزیک وارد ایالات متحده میشود تعرفه ۲۵ درصدی اعمال خواهم کرد.»
تعیین این تعرفهها احتمالا به تایید کنگره نیاز ندارد.
ترامپ قبلا در اولین دوره ریاست جمهوری خود با استناد به فصل ۲۳۲ قانون گسترش تجارت مصوب سال ۱۹۶۲، تعرفههای جدیدی را وضع کرده بود. این قانون به رئیس جمهوری این اختیار را میدهد تا بدون تایید کنگره، بر کالاهایی که میتواند امنیت ملی ایالات متحده را تضعیف کند تعرفه ببندد.
ترامپ گفته است که وعده دیگر او «پایان دادن به جنگ بایدن و هریس علیه بخش انرژی آمریکا» است و گفته است که حفاری نفت و فرکینگ را به عنوان راهی برای کاهش هزینه انرژی برای مصرف کنندگان داخلی گسترش خواهد داد.
ترامپ میتواند با یک فرمان اجرایی و لغو لزوم حفاظت از محیط زیست به این هدف برسد. با چنین اقدامی، او اجرای طرحهای گسترش انرژی پاک را متوقف و محدودیتهای زیست محیطی تعیینشده توسط دولت بایدن را لغو میکند.
رئیس جمهور منتخب همچنین قول داده است که گری جنسلر، رئیس کمیسیون بورس و اوراق بهادار را در روز اول کاری خود برکنار کند.
جنسلر که توسط بایدن منصوب شده است، شرکتها را برای افشای تاثیرگذاری اقداماتشان بر تغییرات آب و هوایی تحت فشار قرار داده و همچنین مخالف جدی بازار ارز دیجیتال بوده است.
ترامپ مدافع ارز دیجیتال است و انتخاب او باعث شد ارزش بیتکوین در هفته گذشته ۳۰ درصد افزایش یابد.
«عنوان ایکس»
دونالد ترامپ متعهد شده است که تغییرات ایجاد شده توسط بایدن در برنامه موسوم به «عنوان ایکس» - تنها برنامه ملی تنظیم خانواده با بودجه فدرال - را لغو کند.
در سال ۲۰۱۹، دولت اول ترامپ مقررات جدیدی را به اجرا گذاشت که براساس آن، مشاوران تنظیم خانواده اجازه ندارند سقط جنین را به مراجعان توصیه یا درباره آن صحبت کنند ولو اینکه خود بیمار در مورد آن سوالاتی را مطرح کرده باشد.
این تغییر عملا سازمانهای غیردولتی تنظیم خانواده را که به مراجعان در مورد دسترسی به تسهیلات سقط جنین مشورت میدهند یا آنان را به مراکز سقط جنین ارجاع میدهند، از دریافت دهها میلیون دلار کمک محروم کرد.
اما تنها چند ماه بعد که بایدن به قدرت رسید، این مقررات را لغو کرد.
اکنون، انتظار می رود ترامپ دوباره این مقررات را بازگرداند.