روسیه غرب و اوکراین را برای کشتار منتسب به داعش مقصر شناخت
- پال کربی
- بیبیسی نیوز
بعد از آن که گروه دولت اسلامی (داعش) مسئولیت حمله مرگبار به یک سالن کنسرت در مسکو را بر عهده گرفت، مقامهای ارشد روسیه مستقیما اوکراین و غرب را به دست داشتن در آن متهم کردهاند.
داعش ویدئویی از این حمله فجیع منتشر کرده است، اما ولادیمیر پوتین و دو متحد نزدیک او مدعی شدهاند که نیروهای جهادی از کمک دستگاههای اطلاعاتی غرب و اوکراین برخوردار بودند.
اوکراین «دروغهای» روسیه را رد کرده است.
این سناریو بسیار بعید به نظر میرسد زیرا آمریکا ۱۵ روز پیشتر نسبت به احتمال وقوع یک حمله قریبالوقوع «توسط افراط گرایان» به روسیه هشدار داده بود.
روسیه میگوید در حمله چهار مرد مسلح به مجتمع کنسرت تالار شهر کروکوس در شامگاه جمعه ۱۳۹ نفر کشته شدند. به گفته مقامها حال ۲۲ نفر دیگر از جمله دو کودک وخیم است.
چهار شهروند تاجیکستان که به این کشتار متهم هستند در دادگاه حاضر شدهاند. چهار مظنون دیگر هم به کمک به تروریسم متهم شدهاند.
میخائیلو پودولیاک، مشاور رئیس جمهور اوکراین، گفت حقایق در مورد عاملان و «بیکفایتی سرویسهای امنیتی روسیه غیرقابل انکار است».
کشورهای غربی نیز روایت کرملین را به سخره گرفتهاند.
رئیس جمهور روسیه روز دوشنبه در یک نشست تلویزیونی اذعان کرد: «ما میدانیم که این جنایت به دست اسلام گرایان تندرو انجام شده است... حالا میخواهیم بدانیم چه کسی دستور آن را داده است.»
او گفت که پرسشهای زیادی بیپاسخ مانده و این ادعای بیاساس را تکرار کرد که مهاجمان سعی داشتند از جنوب به اوکراین فرار کنند.
او پرسید «چه کسی آنجا منتظر آنها بود؟» و افزود «این عمل فجیع ممکن است فقط یک حلقه در رشته تلاشهای کسانی باشد که از سال ۲۰۱۴ با کشور ما در جنگ بودهاند.»
او گفت که آمریکا در تلاش بوده تا جهان را متقاعد کند که کییف هیچ ارتباطی با این حمله ندارد، اما او همچنان انگشت اتهام را به سوی غرب نشانه رفت که به گفته او از اوکراین برای جنگیدن با روسیه استفاده میکند.
نیکلای پاتروشف، دبیر شورای امنیت روسیه و یکی از باسابقه ترین متحدان پوتین، روز سهشنبه در پاسخ به این سوال که آیا داعش یا اوکراین پشت این حمله بوده است، ادعای پوتین را تکرار کرد: «البته که اوکراین».
الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیتی روسیه (افاسبی) از این هم فراتر رفت.
او ادعا کرد: «ما معتقدیم که این عمل را اسلامگرایان تندرو ترتیب دادند، و واضح است که توسط سازمانهای ویژه غربی تسهیل شده است. سازمانهای ویژه اوکراین خود ارتباط مستقیمی با این موضوع دارند.»
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، اتهامات روسیه را محکوم کرده است: «پوتین دوباره با خودش صحبت میکرد... باز هم اوکراین را مقصر میداند. یک موجود بیمار و بدبین.»
اما به نظر میرسد که الکساندر لوکاشنکو، رهبر بلاروس که یکی از متحدان نزدیک پوتین است، روایت روسیه را خواسته یا ناخواسته زیر سوال برده باشد. او گفت که مهاجمان ابتدا سعی کردند وارد کشور او شوند، اما متوجه شدند که «هیچ راهی برای ورود به بلاروس ندارند.»
آمریکا گفته که داعش «تنها» مقصر حمله مسکو است و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه هم گفته که تلاش روسیه برای سوءاستفاده از این وضعیت برای مقابله با اوکراین، «هم بدبینانه و هم غیرسازنده» خواهد بود.
آنتونیو تاجانی، وزیر خارجه ایتالیا، گفت بدیهی است که پوتین به دنبال بهانهای برای حمله به کییف است، اما گفت که فیلمهای این حمله واضح است و بیش از ادعاهای داعش در بیش از یک مورد موید این نظریه است که این گروه در آن نقش داشته است.
این حمله کمی بیش از دو هفته پس از آن صورت گرفت که سفارت آمریکا هشدار داد «افراطیها برنامههای قریبالوقوعی برای هدف قرار دادن تجمعات بزرگ در مسکو از جمله کنسرتها را دارند». پوتین همین هفته قبل این هشدار را رد کرد و آن را تحریکآمیز خواند.
سه روز قبل از آنکه افراد مسلح تالار شهر کروکوس را در حاشیه شمال غربی مسکو هدف قرار دهند، رهبر روسیه آمریکا را متهم کرد که از هشدار خود در مورد حمله قریبالوقوع برای «ارعاب و بیثبات کردن جامعه ما» استفاده میکند.
در همین حال، افاسبی روز سهشنبه اعلام کرد که حمله جنگجویان روس طرفدار اوکراین را در شهر سامارا در جنوب این کشور خنثی کرده است. این گزارش میگوید یکی از اعضای گروه شبه نظامی سپاه داوطلب روسیه پس از دستگیری خود را منفجر کرده است.
حمله مسکو که سازمانهای اطلاعاتی آمریکا آن را به یک شاخه داعش موسوم به نام «شاخه خراسان» نسبت میدهد، ترس از حملات جهادی تازه در غرب اروپا و در آستانه یک رشته رویدادهای ورزشی مهم بینالمللی را افزایش داده است.
ژرالد دارمانین، وزیر کشور فرانسه، روز دوشنبه شب گفت که فرانسه از یکشنبه شب در حالت آمادهباش قرار دارد و گابریل آتال، نخست وزیر فرانسه، هم گفت که دو حمله از ابتدای سال خنثی شده است.
آقای دارمانین در تلویزیون فرانس ۲ گفت: «ما حملات زیادی را در فرانسه خنثی میکنیم، هر دو ماه یک حمله».
پاریس قرار است چهار ماه دیگر میزبان بازیهای المپیک باشد و وزیر کشور فرانسه گفت که تهدید اصلی داخلی است، اما تهدید خارجی از سوی داعش هم دوباره جان گرفته است.
آقای آتال گفت در روزهای آینده ۴ هزار سرباز دیگر در سراسر فرانسه مستقر خواهند شد.
آلمان اعلام کرده است که برای مسابقات قهرمانی اروپا که از ژوئن آغاز میشود، موقتا کنترلهای مرزی بیشتری اعمال خواهد کرد. دولت آلمان از قبل در تلاش برای مقابله با باندهای قاچاق مهاجر کنترل برخی از مرزهای خود را افزایش داده بود.
در تحولی جداگانه ترکیه اعلام کرد که ۱۴۷ فرد مظنون به ارتباط با داعش را در عملیاتی در ۳۰ شهر دستگیر کرده است. آنکارا تایید کرده است که دو نفر از چهار مهاجم مظنون، هفتهها قبل از حمله مسکو، به ترکیه سفر کرده بودند و گفتند که آنها توانستند آزادانه به آنجا سفر کنند زیرا هیچ حکمی برای دستگیری آنها وجود نداشت.
ایتالیا میگوید تدابیر امنیتی را پیش از تعطیلات عید پاک تشدید کرده و از مردم خواسته است که هوشیار باشند، اگرچه «خطر مشخصی وجود ندارد.»