اگر از فردوسی بگذریم، معلوم نیست کدام یک از بزرگان ادب ایران‌ زمین به‌اندازه دهخدا به فرهنگ ملی ما ایرانیان خدمت کرده است. کار عظیم و مردانه استاد علی‌اکبر دهخدا درباره واژگان زبان فارسی از کارهای کارستانی است که توفیق انجام آن را باید موهبتی الاهی برای زبان فارسی و برای بنیادگذارِ آن به‌شمار آورد.

دهخدا در چند حوزه فرهنگ ما کارهای استثنایی و بزرگ عرضه کرده است. تنها امثال و حکم او، کافی است که مؤلفی را در زبان پارسی جاودانگی بخشد تا چه رسد به لغت‌نامهٔ بزرگ او. عظمتِ کار دهخدا وقتی آشکارتر می‌شود که می‌بینیم او در عرصه خلاقیّت ادبی نیز در دو حوزه شعر و نثر از پیشاهنگان تجدّد و تحوّل است. در باب مقام دهخدا در نثر چندان سخن رفته است که نیازی به تکرار نیست و در باب شعرِ او نیز اربابِِ تحقیق، داد سخن داده اند...از دهخدا شعر بسیاری در دست نداریم. اما دیوان کوچک دهخدا یکی از دیوان های عزیز دوران معاصر است که در آن‌ وطن پرستی و عشق به آزادی و شرف ملی موج می زند و در دو سوی جِدّ وهزل ، شاهکار های برجسته ای را عرضه می کند.

برگرفته از کتاب"با چراغ و آینه" استاد شفیعی کدکنی.