گرم و نرم، حسابی شش ستاره! آیتالله خامنهای و میلیاردها تومانی که پذیرفت در جنگ نرم 'هدر میرود'
علی سودایی
بیبیسی
۱۹ اسفند ۱۴۰۰ - ۱۰ مارس ۲۰۲۲
رائفیپور
منبع تصویر، FARS
توضیح تصویر،
علیاکبر رائفیپور میگوید 'جنگ نرم، جنگ آبرو است'
آیتالله علی خامنهای روز پنجشنبه ۱۵ اسفند از بودجه مصوب مجلس برای "جهاد تبیین و جنگ نرم" انتقاد کرد.
او گفت: "تجربه گذشته نیز نشان میدهد این بودجهها غالبا هدر میرود."
مجلس ایران صد میلیارد تومان به معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی اختصاص داد تا "به منظور تولید و انتشار محتواهای رسانهای در مقابله با جنگ نرم و جهاد تبیین" هزینه شود.
جهاد تبیین یکی از اصطلاحات جدیدی است که به دنبال یک سخنرانی آقای خامنهای به کلیدواژههای تبلیغات رسمی حکومت ایران اضافه شده است.
آگهی
نمایندگان مجلس در موضوعات مهمتری چون گرانی یکشبه بنزین در آبان ۹۸ نشان دادهاند که در مقابل ترجیحات رهبر اختیاری ندارند و امروز هم بلافاصله پس از انتقاد رهبر از بودجه جنگ نرم یک عضو هیات رئیسه گفت مجلس این بودجه را اصلاح خواهد کرد.
چرا آیتالله خامنهای روی سالها اسم میگذارد؟
سرچشمه 'لجنپراکنی' علیه سپاه کجاست؟
پشتپرده طرح صیانت چیست؟
مداحان ایرانی در سوریه چه میکنند؟
آقای خامنهای از همان اولین ماههایی که به رهبری رسید درباره "تهاجم فرهنگی" هشدار داده است، مضمونی که با گذشت سه دهه همچنان در سیاستگذاریهای حکومت تحت امر او محوری است.
هرچند او امروز از بودجه صد میلیاردی جنگ نرم برای وزارت ارشاد انتقاد میکند، ۳۲ سال پیش و تنها شش ماه پس از رهبری در یک سخنرانی برای روحانیون و طلبهها با هشدار درباره "تهاجم فرهنگی" گفته بود که "مقابله با این تهاجم، پول و بودجه دولت را میخواهد، شکى نیست."
رهبران جمهوری اسلامی در جماران پس از مرگ آیتالله خمینی
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،
از همان آغاز رهبری آیتالله خامنهای 'تهاجم فرهنگی' یکی از دغدغههای همیشگی او بوده است
از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهید
پادکست
رادیو فارسی بیبیسی
رادیو فارسی بیبیسی
پادکست چشمانداز بامدادی رادیو بیبیسی
برنامه ها
پایان پادکست
آقای خامنهای در همان سخنرانی درباره "نشانههای این تهاجم تبلیغى و فرهنگى" گفت: "یک کتاب چاپ میشود، یک فیلم به وجود میآید، تولید میشود، ویدئو میشود، میآید داخل کشور -دیشب یکى از آقایان میگفت یک چیزهاى کوچکى درآمده که روى آن بیست فیلم ویدئویى بهصورت میکروفیلم ضبط شده و مثلاً [یک نفر] میتواند لاى دگمهاش هم قایم کند، بیاورد داخل- و دستبهدست میگردد بین جوانها، هدف آن هم ما هستیم؛ هدف آن اسلام است؛ هدف آن انقلاب است؛ تهاجمى [است] با این ابعاد!"
از موقعی که آقای خامنهای چنان نگرانیهایی داشت و حتی دستگاه ویدئوی خانگی در ایران ممنوع بود سالها گذشته است.
امروز نه فقط ۲۰ فیلمی را که او دلواپسش بود، بلکه میتوان صدها فیلم سینمایی با کیفیت تصویر بالا را روی یک حافظه فلش کوچک ذخیره کرد.
فناوریها و عرصه رسانهای از آن زمان به طور بنیادین دگرگون شده و "تهاجم فرهنگی" هم چند سالی است که جایش را به "جنگ نرم" داده، اما اصل نگرانیهای فرهنگی رهبر و حکومت ایران تغییر نکرده است.
تنها در بودجه رسمی سال ۱۴۰۱ به امور دینی و فرهنگی ۲۲ هزار و ۹۴۰ میلیارد تومان بودجه مستقیم اختصاص داده شده است، این تازه به غیر از منابعی است که دستگاههای حکومتی خود در فعالیتهای تبلیغی هزینه خواهند کرد.
'فاکتورهایی' که افسران جنگ نرم رد میکنند
از سال ۱۳۸۸ که گزارشی از بودجه ۵۰۰ میلیارد تومانی برای "مقابله با جنگ نرم دشمنان در حوزه فرهنگی" منتشر شد، فعالیتهای نهادهای حکومتی در این ارتباط گسترش یافته است.
چندین شرکت، اندیشکده و نهادهای مشابه در این زمینه فعالند و کارهای متفاوتی میکنند، از برگزاری "همایش ملی جنگ نرم و پدافند غیر عامل درحوزه سلامت" گرفته تا "بازی یارانهای انتقام سخت شهید سلیمانی".
افسران جنگ نرم
منبع تصویر، IRNA
توضیح تصویر،
'جنگ نرم' یکی از محورهای اصلی برنامههای تبلیغاتی هواداران حکومت است
سال گذشته فرمانده سپاه تهران از بسیج ۱۴۴ "گردان سایبری" تنها در تهران خبر داده بود.
سرتیپ غلامرضا سلیمانی، رئیس سازمان بسیج، آبان ماه گفت که ۳۵۰۰ "گردان سایبری" در ایران فعال است، دو سال پیش از آن او تعداد این واحدهای شبهنظامی فعال در اینترنت را هزار گردان اعلام کرده بود.
بخشی از فعالیت این گردانهای سایبری حضور در شبکههای اجتماعی و تبلیغ دیدگاههای حکومت است.
برخی از هواداران حکومت شخصیتهای ساختگی، معروف به "اکانت ناامن"، ایجاد میکنند که عموما سلایق فرهنگی متفاوتی از پایگاه اجتماعی سنتی حکومت ابراز میکنند، اما در مقاطعی موضع حکومت را تبلیغ میکنند.
آنها در مواقعی هم به طور هماهنگشده به انتشار اخبار جعلی میپردازند.
فیسبوک و توییتر تا کنون بارها هزاران حساب جعلی نزدیک به حکومت ایران را بستهاند.
افسران جنگ نرم نه تنها باید از سیمهای خاردار اینترنت فیلترشده بگذرند و روی مینهای دیجیتال بسته شدن حسابهایشان بروند، که باید با همدیگر هم رقابت کنند و نگران "آتش خودی" هم باشند.
چندی پیش علیاکبر رائفیپور، یکی از چهرههای اصلی هواداران حکومت در جنگ نرم، گلایه کرد که یک هشتگ مربوط به قاسم سلیمانی که "ماحصل زحمت همه بچههای انقلابی خصوصا مصاف بوده را به نام خودشان فاکتور و رزومه کردهاند! به خاطر خیانت به بیتالمال هم که شده باید این اوباش رسانهای را سرجایشان نشاند!"
به زبان ساده آقای رائفیپور میگفت یک سازمان حکومتی از حضور سازمانیافته گروه او در فضای مجازی به نفع خود سوءاستفاده کرده و پولهایی از منابع عمومی گرفته است.
موسسه "مصاف" که زیر نظر آقای رائفیپور فعالیت میکند خود را "جز معدود موسسات خصوصی" فعال در حوزه جنگ نرم میداند.
در فضای رسانهای ایران و از جمله از طرف برخی چهرههای رسانهای اصولگرا، هدف اصلی انتقادهای مدیر مصاف سازمان سراج، وابسته به سپاه پاسداران تعبیر شد.
این یعنی انگار در جنگ نرم رقابتی هم میان بخش خصوصی و نهادهای حکومتی چون سپاه در جریان است.
هزینه این رقابت اما از جیب مردم و خزانه دولت ایران پرداخت میشود؛ مطابق لایحه بودجه در سال ۱۴۰۱سازمان هنری رسانهای اوج و سازمان فضای مجازی سراج، هر کدام ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه خواهند داشت.