مخالفت روسیه با فعال کردن مکانیسم ماشه در مورد ایران: حقه غربیها برای دیگران تعهد قانونی بوجود نمیآورد
وزارت خارجه روسیه میگوید که اگر قدرتهای اروپایی مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کنند، مسکو از این اقدام حمایت نخواهد کرد. این در حالی است که بریتانیا، فرانسه و آلمان تا پایان ماه اوت (کمتر از یک هفته دیگر) به ایران مهلت دادهاند که راهحل دیپلماتیکی برای پرونده هستهایش پیدا کند وگرنه مکانیسم بازگشت خودکار تحریمهای سازمان ملل را فعال خواهند کرد. در همین حال گزارش شده است که فردا دور جدید مذاکرات هستهای بین ایران و این سه کشور اروپایی در ژنو برگزار میشود.
در بیانیهای که وزارت خارجه روسیه در اختیار روزنامه اقتصادی کامرسانت قرار داده آمده است: «تهدیدهای بریتانیا، آلمان و فرانسه برای فعال کردن مکانیسم احیای تحریمهای لغو شده سازمان ملل عیله ایران عاملی جدی در ایجاد بیثباتی است.»
روزنامه کامرسنت همچنین از وزارت خارجه روسیه نقل کرده است که «اروپائیان فقط روی کاغذ طرفدار دیپلماسی و مذاکره هستند اما رفتارشان چشمانداز رسیدن به این هدف را دشوارتر میکند و باعث تردید در مورد انگیزه آنها برای حل مشکلاتی میشود که خود مطرح میکنند. »
به گزارش کامرسنت، وزارت خارجه روسیه سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه را به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت متهم کرده و گفته است که به همین دلیل این کشورها هیچگونه مبنای حقوقی برای فعال کردن مکانیسم ماشه ندارند:
«خروج آمریکا از برجام در ماه مه سال ۲۰۱۸ و همزمان احیا و تشدید تحریمها علیه ایران و به علاوه عدم پایبندی کشورهای اروپایی به لغو اقدامات (تحریمهای) تلافیجویانه یکجانبه، نقض عمده قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است. کشورهایی که خود این قطعنامه را نقض میکنند نمیتوانند از ابزار تنبیهی در نظرگرفته شده در آن استفاده کنند.»
End of پربینندهترینها
کامرسانت در ادامه از وزارت خارجه روسیه نقل کرده است که «غربیها میتوانند اعلام کنند مکانیسم ماشه را فعال کردهاند و از کشورهای دیگر بخواهند که از خواستههای غیرقانونیشان برای اعمال فشار بر تهران پیروی کنند اما چنین حقههایی (برای دیگران) تعهد قانونی بینالمللی به وجود نمیآورد.»
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، توسل به مکانیسم ماشه فقط تا ۱۸ اکتبر سال جاری میلادی (۱۰ سال پس از آغاز اجرای برجام) امکانپذیر است و پس از آن اعمال دوباره تحریمهای بینالمللی نیازمند رایگیری در شورای امنیت است که روسیه در آن حق وتو دارد.
این مواضع جدید وزارت خارجه روسیه در حالی گزارش شده است که امروز مسعود پزشکیان و ولادیمیر پوتین تلفنی گفتگو کردند.
به گفته کرملین، دو طرف در مورد برنامه هستهای ایران و نشست رئیسجمهور روسیه با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در آلاسکا صحبت کردهاند.
کرملین گفت که روئسای جمهور ایران و روسیه موافق کردند که در حاشیه نشست آتی شورای همکاری شانگهای دیداری دوجانبه داشته باشند.
دور جدید مذاکرات هستهای ایران و سه کشور اروپایی
به گزارش رسانههای ایران، مذاکرات هستهای با سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان فردا سهشنبه در ژنو برگزار میشود.
هنوز مقامهای ایران یا اروپا این خبر را رسما تایید نکردهاند اما صداوسیما گزارش داده است که «سهشنبه چهارم شهریورماه، ایران و سه کشور اروپایی عضو برجام به همراه اتحادیه اروپا دور جدید گفتوگوهای خود را در سطح معاونان وزرای خارجه در ژنو برگزار خواهند کرد.»
روز جمعه ۳۰ مرداد/۲۲ اوت هم وزیر خارجه ایران با وزرای خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان گفتگویی تلفنی داشت که پس از آن رسانههای ایران گزارش دادند که در این تماس، دو طرف توافق کردند معاونان وزیران امور خارجه روز سهشنبه مذاکرات را ادامه بدهند.
این خبر در حالی گزارش شده است که کمتر از یک هفته تا پایان ضربالاجل این سه کشور اروپایی به ایران برای رسیدن به یک راهحل دیپلماتیک در مورد برنامه هستهایش باقی مانده است.
وزرای خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان حدود دو هفته پیش در نامهای به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، نوشتند: «ما بهروشنی اعلام کردهایم که اگر ایران مایل به دستیابی به یک راهحل دیپلماتیک تا پیش از پایان اوت ۲۰۲۵ نباشد، یا از فرصت تمدید مهلت استفاده نکند، سه کشور اروپایی آمادهاند تا مکانیسم ماشه را فعال کنند.»
این مکانیسم برای بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد گنجانده شده است. ایران میگوید در شرایط فعلی، توسل به مکانیسم ماشه «هیچ مبنای حقوقی، سیاسی و اخلاقی ندارد».
نشست روز سهشنبه در ژنو، دومین دور گفتوگوهای ایران و کشورهای اروپایی پس از پایان جنگ دوازده روزه با اسرائیل است؛ جنگی که در آن، اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هستهای ایران حمله کردند.
تا پیش از این حملات، ایران و آمریکا پنج دور مذاکره کرده بودند اما بعد از جنگ، تهران مذاکرات خود با واشنگتن را متوقف کرد. مجلس شورای اسلامی هم قانون الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را تصویب کرد که براساس آن ورود بازرسان آژانس تا زمان «تضمین امنیت مراکز و دانشمندان هستهای» ممنوع شده و فقط با اجازه شورای امنیت ملی امکانپذیر است.
تصویب این قانون با انتقاد آمریکا و کشورهای اروپایی مواجه شد که خواهان از سرگیری همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی هستند. اروپا همچنین خواهان آمادگی ایران برای از سرگیری گفتگو با آمریکاست.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز جمعه گفت: «با نزدیک شدن به مهلت مکانیسم ماشه، آمادگی ایران برای تعامل با ایالات متحده بسیار مهم است.»
این در حالی است که آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران، دیروز در سخنانی مشکلات ایران با آمریکا را «حل نشدنی» خواند و گفت توصیه مذاکره مستقیم با آمریکا را افراد «ظاهربین» مطرح میکنند.
آقای خامنهای گفت که آمریکا به دنبال «گوش بهفرمان کردن ملت ایران» بوده است و حمایت آمریکا از اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه، به دلیل همین امر بوده است.
سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان به همراه ایالات متحده، چین و روسیه از امضاکنندگان «برنامه جامع اقدام مشترک» موسوم به برجام بودند؛ توافقی که در آن به ایران مشوقهایی داده شد تا غنیسازی اورانیوم را محدود کند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در دوره اول ریاست جمهوریاش از این توافق خارج شد و تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع کرد. اما بریتانیا، فرانسه و آلمان در زمان گفتند که به توافق پایبند میمانند و قصد دارند به تجارت با ایران ادامه بدهند. در نتیجه این امر، تحریمهای سازمان ملل و اتحادیه اروپا علیه ایران دوباره برقرار نشدند.
اما مکانیسمی که اروپائیان برای جبران بازگشت تحریمهای آمریکا در نظر گرفتند در عمل چندان موثر واقع نشد و بسیاری از شرکتهای غربی مجبور شدند تجارت با ایران را متوقف کنند.
آخرین فرصت اعضای برجام برای فعالسازی مکانیسم ماشه در ماه اکتبر به پایان میرسد اما کشورهای اروپایی به ایران پیشنهاد کردهاند که در صورت از سرگیری همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و مذاکره با آمریکا حاضر هستند سازوکار مکانیسم ماشه را تمدید کنند.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، گفته است که اگر اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی میخواهند نقشی ایفا کنند، باید مسئولانه رفتار کنند و «سیاستهای فرسوده تهدید و فشار»، از جمله مکانیسم ماشه را که «هیچ مبنای اخلاقی و قانونی» ندارد کنار بگذارند.
