۱۴۰۰ بهمن ۶, چهارشنبه

      MJAZ MRSL
مجاز مرسل(خلاصه گویی) یکی از آرایه های ادبی کهن است و به «اراده جزء به کل یا کل به جزء»اشاره دارد. یعنی اگر اشاره به جزء می‌کنیم منظورمان کل است و برعکس. مثلاً اگر می‌گویم «احمد شاه تاج و تختش را از دست داد»، مراد آن است که سلطنتش را از دست داد. یا به عکس: اگر کسی از ما پرسید: «سفر می‌روی؟» بگوییم "باید با خانه هماهنگ کنم"منظور ما از خانه همان افراد خانه است. ادیبان از اصطلاح «سینکداکی» (خلاصه گویی) برای دلالت بر معنای مجازی‌ای استفاده می‌کنند که در آن جزء یا فرد، نمایانگر کل یا نوع و یا برعکس است. سینکداکی، علاوه بر این، بر خلاصه گویی و بخش گویی، ذکر و دریافت کل و «هم دریافت»- «مجاز مرسل» هم ترجمه شده‌است. وقتی می‌گویم «پدر، نان بیار خانه است»، منظور از نان، روزی است و نان، در واقع بخشی از آن به حساب می‌آید. پدر را برای اشاره به انسان بکار برده‌ایم. فکر نان کن، که خربزه آب است» منظور از «نان» در واقع کسب و کار و روزی و هر چیزی است که اصل است، و «خربزه» به جای هر چیزی که فرعی و یا تفننی است قرار می‌گیرد

چارلی کافمن و سینکداکی
فیلم سینمایی سینکداکی، «نیویورک»ساخته چارلی کافمن که عاطفه و منطق تماشاگر را یکجا نشانه می‌رود، به نوعی آرایه ادبی سینکداکی (خلاصه گویی) را بر سر زبانها انداخته است. فیلم با اشاره به جزء، جزیی که از طریق آن می تواند به یک معنی کلی رسید - تماشاگر را در برزخ و حیرت به تأمل وا می دارد.
در نزدیکی نیویورک شهری وجود دارد بنام "اسکنکتدی»Schenectady که چارلی کافمن در آنجا به دنیا آمده و اسم فیلم هم به نوعی ارجاع به همان شهر است. هدف اصلی چارلی کافمن برای انتخاب این نام برای فیلمش، جدا از ایهام و بازی با آرایه ادبی. سینکداکی، نوعی بازی واژگانی با واژه شهر اسکنکتدی Schenectady در نیویورک هم هست.
فیلم مزبور در مورد یک کارگردان تئاتر است که می‌خواهد بزرگ‌ترین پروژه زندگی اش را در یک انبار نیویورک در کوچک‌تر کردن، بخشی از زندگی را به نمایش بگذارد.