یعقوب دانشدوست
| یعقوب دانشدوست | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۳۱۷ |
| درگذشت | ۷ بهمن ۱۴۰۰ (۸۳ سال) |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | معمار، مرمت‌گر بناها و محوطه‌های تاریخی، محقق و نویسنده، متخصص باغ ایرانی |
| جایزه(ها) | لوح تقدیر از ریاست جمهوری - نشان فردوسی - مؤلف کتاب برگزیده معماری ۱۳۷۹ |
یعقوب دانشدوست (۱۳۱۷ – ۱۴۰۰) معمار، مرمت‌گر بناها و محوطه‌های تاریخی، محقق و نویسنده، و متخصص باغ ایرانی بود.[۱]
سال‌های آغازین
دانشدوست در سال ۱۳۱۷ در شهر تبریز متولد شد و از سه سالگی با خانواده‌اش در شهر مشهد ساکن شد.
تحصیلات دانشگاهی را در دانشگاه تهران در فوق لیسانس معماری و دکترای شهرسازی به پایان رساند. با معماری سنتی ایران و باغ‌های ایرانی آشنا شده و کوشش می‌کرد تا با استفاده از آن ارزش‌ها یک معماری مدرن ایرانی به وجود آورد.
مرمت بناها وسایت‌های تاریخی
در آغاز کار، دانشدوست بخش‌های مهمی از مجموعه گنجعلی خان در کرمان و سپس ترک‌های گنبد طلای حرم امام رضا را مرمت نموده و سپس نظارت بر مرمت بناهای تاریخی خراسان بزرگ را بر عهده گرفت که مرمت کلیه آثار باستانی خراسان بزرگ از کوشش‌های اوست؛ از آن جمله مدرسه خرگرد، رباط شرف، مسجد گوهرشاد، مسجد شاه مشهد، مدرسه دو در، مدرسه پریزاد، مدرسه میرزا جعفر، مصلی پایین خیابان مشهد، گنبد سبز مشهد، کاخ خورشید کلات، مسجد کبود گنبد کلات، مزار شیخ احمد جام، مزار مولانا زین‌الدین ابوبکر تایبادی، میل اخنجان، مسجد ملک زوزن، مسجد جامع فردوس، مرمت آرامگاه عطار واحیای باغ آن، مسجد جامع نیشابور، قدمگاه، امامزاده محروق نیشابور، هارونیه، مقبره و منار ایاز، مزار خواجه ربیع، مقبره بابا لقمان سرخس، مسجد جامع گناباد، میل رادکان، منار خسروگرد سبزوار، مسجد جامع قاین و…
وی تا سال چهارم انقلاب اسلامی به عنوان رئیس دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی دراستان خراسان مشغول کار بود و پس از آن همکاری با سازمان میراث فرهنگی و نظارت عالیه بر بناها را ادامه داد.[۲]
دانشدوست سال‌ها عضو ایکوموس بود و در کنگره‌های متعدد معماری و باغ سازی در ایران و خارج از کشور حضور فعال داشت.[۳][۴]
تالیفات
دانشدوست به کار تحقیق و نوشتن کتاب نیز مشغول بود که حاصل آن سه کتاب با نام کلی " طبس شهری که بود"[۵] با زیر عنوان‌های: باغ‌های طبس، بناهای تاریخی طبس (برگزیده بهترین کتاب معماری سال ۱۳۷۹) [نیازمند منبع] و شهرسازی و معماری طبس. کتاب ارزش‌های فرهنگی طوس و آرامگاه فردوسی و کتاب پیدایش باغ آسمانی ایران[۶] در سال ۱۳۹۴ (به فارسی و انگلیسی) و نوشتار فیلمی در مورد هنر کاشیکاری ایران (با سرمایه اوقاف خراسان) از جمله کارهای دیگر اوست. مقالات متعددی هم توسط وی نگارش شده‌است که از آن میان می‌توان به مقاله‌ای در مجموعه مقالات «معماری ایرانی در سخن چهار نسل از معماران صاحب نظر» در مجله آبادی اشاره کرد.[۷]
آثار معماری
-_%DB%8C%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA.jpg?uselang=fa)
همراه با مرمت بناهای تاریخی، دانشدوست بناهای متعدد مدرن را با کوشش برای اینکه شیوه معماری مدرن ایرانی داشته باشند طراحی و اجرا نموده است که مهم‌ترین آن‌ها بیمارستان آریا، بنای یادمان میدان آزادی (به سوی نور)، بنای یادمان میدان راه‌آهن (همیشه به سوی او)، بنای یادمان همای رحمت، بنای یادمان والفجرو… تهیه نقشه‌های معماری و اجرایی خانه علم و کیهان نمای شهر مشهد می‌باشند. وی همچنین بناهای مسکونی بسیاری در مشهد طراحی واجرا نموده است. طراحی و اجرای باغ آرامگاه فردوسی با طرح باغ ایرانی و آرامگاه کلنل محمد تقی خان پسیان در مجموعه آرامگاه نادر از دیگر کارهای اوست.[۸][۹][۱۰]
جوایز و تقدیرات
در سال ۱۳۹۲ لوح وتندیس تقدیر از ریاست جمهوری دریافت نموده است[۱] و در بیست و پنجم اردیبهشت ۱۳۹۴ به خاطر کوشش‌های فرهنگی بسیار مفتخر به دریافت لوح و نشان فردوسی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گشته است.[۱۱] در سال 1397 نیز مفتخر به دریافت کاشی ماندگار به عنوان یکی از چهره‌های ماندگار ایران شد.[۱۲][۱۳]
منابع
- «نکوداشت یعقوب دانشدوست». ایسنا. ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۹ اسفند ۱۳۹۹.
