گیاه و رنگ روناس چیست؟با خواص و کاربرد بی نظیر آن آشنا شوید
گیاه و رنگ روناس کاربرد زیادی می تواند داشته باشد. ریشه روناس خواص درمانی فراوانی برای انواع بیماری ها دارد. رنگ روناس به عنوان رنگ طبیعی قرمر است که برای رنگ مو استفاده می شود.
روناس یکی ازبادوام ترین رنگ های قرمز طبیعی را دارد به همین دلیل جزء یكی از گیاهان رنگ‌دار صنعتی محسوب می‌گردد و از آن در صنایع رنگرزی پشم، قالی‌بافی و پارچه‌بافی بسیار استفاده می کنند. ترکیب آلیزارین که باعث خاصیت رنگدهی روناس می شود، امروزه به روش صنعتی تهیه می شود و به همین خاطر است که امروزه رنگ شیمیایی آنیلین تا حدود زیادی اهمیت خود را از دست داده است. در ادامه نشریه علمی جهان شیمی فیزیک به بررسی کامل گیاه و رنگ روناس می پردازیم.
فهرست مطالب
معرفی گیاه روناس
روناس گیاهی از تیره روناسیان با نام علمی Rubia tinctorum است، این گیا ه تا ارتفاع دومتر رشد می کند. ساقه های آن از خار ها ی ریزی پوشیده شده است. روناس از طریق خار های ریزی که دار دبه درختان و دیوارها می چسبد و بالا می رود. برگ های آن بیضی، نوک تیز و دراز است و تیره رنگ می باشد. ریشه آن دراز، باریک و به شکل استوانه ای است و روناس نام دارد و طعم آن تلخ و گس است. ریشه این گیا ه از نظر طبی و خواص بسیار پر ارزش است.
| نام گیاه | گیاه و رنگ روناس |
| نام علمی گیاه | Rubia tinctorum |
| نام های دیگر | رودک، سورچاه، پاس کوه، دودانگ، فوة، عروق الصباغین |
| نوع گیاه | گیاه علفی یک یا چند ساله |
| تیره گیاه | روناسیان |
خواص ریشه روناس
گیاه روناس در زمره گیاهان دارویی و گیاهان رنگ دار صنعتی است. ریشه این گیاه از گلیکوزیدهایی به نام اسید روبرتیک، پورپورین، روبیارین، آلیزارین، مواد پکتیکی و کلسیم و رزین تشکیل شده است.
ریشه روناس صفرا بر، ملین، ازبین برنده سنگ‌های مثانه و کلیه، ادرار آور، کاهش دهنده اوره، قابض (درمان اسهال) است. این ریشه علاوه بر خواص دارویی که دارد ، دارای ماده‌ای رنگی به نام آلیزارین یا جوهر روناس است که از رنگ های مهم گیاهی است و برای رنگرزی استفاده می شود. برداشت روناس در اواخر پاییز انجام می شود . در گذشته از این رنگ به صورت گسترده برای رنگرزی استفاده می شد ولی با کشف رنگ شیمیایی آنیلین استفاد هاز این رنگ بسیار محدود شد.
خاستگاه گیاه روناس
محل رویش این گیاه در مناطق مدیترانه، شمال آفریقا و بعضی از مناطق آسیا است. منشا اولیه این گیا ه خاور نزدیک و قفقاز است. در گذشته روناس در ایران در شهر های اراک، فارس، ارومیه،یزد،تبریز کشت می شد. امروزه این گیا ه به صورت خودرو در ساوه و استان مرکزی می روید و در استان فارس به صورت مرتعی از آن مشاهده می شود.
طبع گیاه روناس
گرم و خشک
طرز استفاده از روناس
جوشانده روناس: ۱۰ گرم از ریشه گیاه رونا س را به مدت ده دقیقه در یک لیتر آب بجوشانید. این جوشیده را در وان حمام بریزید . روناس خواص بی نظیری برای رفع بیماری های پوستی دارد.
دم کرده : یک قاشق مربا خوری ریشه خرد شده روناس را دریک لیوان آب جوش بریزید و به مدت ده دقیقه بگذارید تا دم بکشد. مقدار مصرف آن نصف فنجان سه بار در روز است.
ترکیبات شیمیایی
ریشه روناس حاوی یک ماده رنگی به نام آلیزارین است که برای رنگرزی استفاده می شود. بعد از تولید این ماده به طریقه شیمیایی ، کشت آن برای تهیه آلیزارین متوقف گردید .
مهمترین خواص گیاه روناس
▪ روناس از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است.
▪ باز کننده گرفتگی ها در بدن است
▪ برای معالجه بیماری فلج آنرا با عسل مخلوط کرده و به بیمار بدهید.
▪ ترشح شیر رازیاد می کند.
درد سیاتیک را رفع می کند.
اشتها آور است.
اوره خون را پائین می آورد .
جوش خوردن استخوان شکسته را تسریع می کند .
تورم را در بدن از بین می برد .
از کمپرس جوشانده روناس برای رفع بیماریهای پوستی استفاده کنید.
ادرار آور طبیعی
گیاه روناس به عنوان یک ادار آور طبیعی است و حجم ادرار را زیاد می کند. در بعضی از موارد که فرد دچار وضعیت خاصی شده است که بدن باید مایعات را حفظ کند، در این شرایط باید از موادغذایی ادرار آور پرهیز کرد.
درمان سریع استخوان شکسته
گیاه روناس، گیاهی مقوی است که استخوان ها را تقویت می کند و از شکستگی ها جلو گیری می کند و بهبود شکستگی استخوان موثر است.
خواص گیاه روناس در درمان یبوست
یبوست یک مشکل شایع است که ممکن است درنتیجه سبک زندگی، دارو و بیماری، مصرف غذاها، پرهیز غذایی ایجاد می شود. هنگام یبوست حرکات روده کمتر از ۳ بار در هفته است. گیاه روناس فیبر بالایی دارد و موجب افزایش حجم و یکدست شدن حرکات روده می شود.
روناس و افزایش شیر مادر
مادرانی که بعد از زایمان شیر کافی ندارند می توانند باروش های طبیعی و خانگی شیر خودرا افزایش دهند.روناس از جمله گیاهان دارویی است که شیر افزا است و ترشح شیر را زیاد می کند.
سایر خواص گیاه روناس
- معالجه بیماری فلج (آن را با عسل مخلوط کرده و به بیمار بدهید.)
- اشتهاآور
- قاعده‌آور
- درمان خارش پوست
- کاهش اوره خون
- رفع تورم بدن
مضرات گیاه روناس (موارد احتیاطی و منع مصرف)
روناس حجم ادرار را افزایش می دهد و فشار آن را بالا می برد. درنتیجه استفاده زیاد از آن، ایجاد خون در ادرار می کند . در این مواقع بهتر است روناس را با کتیرا مصرف کنید. مصرف گیاه روناس برای خانم های شیرده و باردار باید با احتیاط همراه باشد.
