معرفی شیر پنیر و خواص درمانی آن

در اغلب نواحی معتدله کشورهای آسیایی و اروپایی، قفقاز، سیبری و در ایران بیشتر در استان‌های شمالی، شمال غربی، خراسان، سمنان، اراک و تهران انتشار دارد.

معرفی شیر پنیر و خواص درمانی آن

نویسنده: صمصام صانعی

شیرپنیر گونه‌های مختلفی دارد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که از نظر خواص دارویی نسبت به دیگر گونه‌ها مرغوب و معروفتر می‌باشد اشاره شده است.

نام علمی:

Galium verum L.، نام فرانسه Caille lait و نام انگلیسی آن Joint grass می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، شیرپنیر، علف ماست، علف شیر، بقلة اللبن، عاقداللبن، یوقورت اوتی، غالیون، قالیون، خیشره و خیثره نامیده شده است. گیاهی است علفی و یک تا چند ساله با ساقه‌ای چهارگوش به ارتفاع حدود 60 سانتی‌متر و برگ‌های آن باریک، نخی شکل و به شکل گروهی و چتری از نقاط مختلف ساقه بیرون می‌آیند. گل‌های آن که از کناره‌ی گروه برگ بیرون می‌آیند زرد رنگ و کوچک می‌باشند. تیره گیاه: روناس Rubiaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی و یک تا چند ساله با ساقه‌ای چهارگوش به ارتفاع حدود 60 سانتی‌متر و برگ‌های آن باریک، نخی شکل و به شکل گروهی و چتری از نقاط مختلف ساقه بیرون می‌آیند. گل‌های آن که از کناره‌ی گروه برگ بیرون می‌آیند زرد رنگ و کوچک می‌باشند.

طبیعت شیرپنیر:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک می‌باشد.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی معتدله کشورهای آسیایی و اروپایی، قفقاز، سیبری و در ایران بیشتر در استان‌های شمالی، شمال غربی، خراسان، سمنان، اراک و تهران انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه:

گلوکوزیدهای آسپرولوزید و پریموروزید روبیادین، اسید گالیتانیک، اسید سیتریک و نوعی ماده‌ی رنگی قرمز از نوع آلیزارین در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

سرشاخه‌های گلدار. در ضمن ریشه، برگ و شیره‌ی گیاه تازه نیز خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف:

معمولاً به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند.

خواص درمانی:

آرام کننده و ضد تشنج، برطرف کننده به سختی ادرار کردن و قابض، ضد هیستری و برطرف کننده حمله و صرع، اشتهاآور و نیروبخش، ضد اسکوربوت و مفید برای بیماری گواتر می‌باشد. در ضمن برای داءالرقص در دختران جوان، دفع سنگ کلیه، ناراحتی‌های کبدی، درد معده، سوزش ادرار و آب آوردن بدن نیز مفید است. در استعمال خارجی شیره‌ی گیاه برای رفع سودا، بیماری‌های جلدی، اگزما و اولسرهای دیر علاج مؤثر می‌باشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.