Etymology
The word cochineal is derived from the French "cochenille", derived from Spanish "cochinilla", in turn derived from Latin "coccinus" meaning "scarlet-colored", or from the Latin "coccum", meaning "berry yielding scarlet dye". A related word kermes refers to the source of a weaker red Mediterranean dye also called crimson, which was used in Europe to color cloth red before cochineal was imported from the New World to Spain in the 1520s. Some sources identify the Spanish source word for cochineal as cochinilla "wood louse" (a diminutive form of Spanish cochino, cognate with French cochon, meaning "pig").[6] https://en.wikipedia.org/wiki/Cochineal
.
قرمزدانه /qermezdāne/
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [سنسکریت. فارسی]
۱. (زیست‌شناسی) حشره‌ای کوچک و بیضی‌شکل به اندازه دانۀ عدس یا نخود که
نر آن بال‌دار است و در روی بوته‌ای موسوم به کاکتوس یا جیدار تولید
می‌شود؛ کرم رنگ‌رزان.
۲. رنگ‌دانۀ قرمز طبیعی که از حشره‌ای به همین
نام تولید می‌شود و برای رنگ کردن پشم و ابریشم به کار می‌رود. در الکل،
اتر، بنزین، و آبی که مقدار کمی اسید در آن ریخته باشند حل می‌شود.
الدودة القرمزية أو دودة القِرمز (بالإنجليزية: Cochineal) وتسمى أيضا (Dactylopius coccus) هي حشرة قشرية من تحت رتبة (Sternorrhyncha)، يستخرج منها صباغ الكارمين الطبيعي القرمزي اللون.
تاریخچه قرمز دانه در ایران
قرمزدانه از دیر باز در ایران برای رنگرزی منسوجات و الیاف مورد استفاده در بافت فرش دستباف به کار رفته‌است. این رنگ در ایران به رنگ لاکی معروف بوده که از حشره لاک و در طی فرایند لاک‌گیری بدست می‌آید. این رنگ از طریق هندوستان تأمین می شده‌است.
اما رنگ قرمزدانه مکزیکی به احتمال فراوان هنگام فعالیت گسترده شرکت بریتیش ایندیا در منطقه و نفوذ انگلیسی‌ها در ایران وارد کشور شده‌است و عموماً توسط این شرکت در بافت قالی‌های ساروق بکار رفته‌است.
این رنگ دانه امروزه بیشتر از کشور پرو تأمین می گردد و در صنایع نساجی سنتی و فرش دستباف نفیس کاربرد دارد.
قرمزدانه مکزیکی یا Cochineal حشره‌ای است که از بدن آن ماده‌ای رنگزایی به همین نام استخراج می‌شود. این حشره که از شیره گیاهان به‌ویژه برخی انواع کاکتوس تغذیه می‌کند بومی مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی و مرکزی (کشورهایی چون مکزیک و پرو) است.
حشره قرمز دانه بر روی کاکتوس زندگی می‌کند و تمام مراحل زندگی خود را از بیرون آمدن از تخم تا بلوغ و مرگ بر روی این کاکتوس سر می‌کند. جنس نر حشره قرمزدانه مکزیکی بال دارد و جنس ماده فاقد بال است. این حشره به کمک تارهایی همچون تار عنکبوت می‌تواند با کمک باد مسیرهای طولانی تری را بین گیاه یا برگه‌های کاکتوس جابجا شود.
ماده رنگی از بدن حشره ماده استخراج می گردد. قبل از تخم ریزی و در آستانه تخم ریزی و معمولاً در سپیده دم که هنوز حشره پراکنده نشده این حشرات را از برگه‌های کاکتوس جمع‌آوری می‌کنند و برای استخراج رنگ آن‌ها را با جوشاندن می‌کشند و سپس خشک می‌کنند.
بدن این حشره ماده‌ای به نام اسید کارمینیک دارد که وسیله دفاعی آن در برابر دیگر حشرات است. حدود ۱۷ تا ۲۴ درصد اسید کارمینیک در وزن خشک حشره و تخم‌های آن وجود دارد که با استخراج و امتزاج آن با املاح آلومینیوم و کلسیم رنگدانه سرخ رنگ کارمین یا قرمزدانه به‌دست می‌آید که در رنگ‌های خوراکی، رنگرزی و لوازم آرایشی کاربرد دارد.
