دلیل توجه عجیب ایلان ماسک به بریتانیا چیست؟
- مایک وندلینگ
- بی‌بی‌سی
سال ۲۰۱۲، ایلان ماسک پس از پایان سفر تجاری‌اش به لندن و آکسفورد، در توییتر نوشت: «تازه برگشته‌ام ... با افراد جالب زیادی ملاقات کردم. واقعاً بریتانیا را دوست دارم!»
اکنون در سال ۲۰۲۴، دیدگاه‌های ماسک درباره بریتانیا کمی تغییر کرده است.
«جنگ داخلی اجتناب‌ناپذیر است»... «بریتانیا به سوی کاملا استالینی شدن پیش می‌رود» ... «مردم بریتانیا از حکومت پلیسی ظالمانه به تنگ آمده‌اند».
این‌ها تنها نمونه‌هایی از اظهارنظرهای اخیر ماسک در شبکه اجتماعی ایکس هستند، نامی که پس از خرید توییتر برای آن برگزید.
ماسک بارها با سیاستمداران از جمله کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر دچار کشمکش شده، به شنیدن صداهای راستگرایان و راستگرایان افراطی در فضای آنلاین کمک کرده و طبق گفته نایجل فاراژ، رهبر حزب اصلاح بریتانیا، در حال مذاکره برای اهدای کمک مالی به این حزب است.
حال سؤال این است که چرا رابطه ماسک با نزدیک‌ترین متحد آمریکا به ظاهر دچار تیرگی شده و او از این اقدامات چه هدفی را دنبال می‌کند؟ البته اگر هدفی داشته باشد.
ما دوست داشتیم خودمان از او بپرسیم اما او به درخواست‌های ما برای مصاحبه پاسخی نداد.
اما بررسی فعالیت‌های او در شبکه اجتماعی ایکس می‌تواند سرنخ‌هایی به ما بدهد.
این «رئیس ترول‌ها»ی خودخوانده خیلی اوقات با اغراق شدید و ابهام سخن می‌گوید، به طوری که مشخص نیست گفته‌هایش جدی است یا طعنه‌آمیز.
زمانی که می‌نویسد «این بریتانیاست یا اتحاد جماهیر شوروی؟» واقعاً قصد ندارد بگوید بریتانیا یک کشور کمونیستی استبدادی است، اما تا حدودی هم همین منظور را دارد. او اغلب فقط با یک کلمه مثل «جالب» یا یک ایموجی پست‌ها را بازنشر می‌کند، بدون اینکه وارد توضیحات بیشتر شود.
اما در سال‌های اخیر، کسانی که رفتار ماسک را زیر نظر دارند، متوجه شده‌اند که نوع مطالبی که او برای ۲۰۰ میلیون دنبال‌کننده‌اش منتشر می‌کند، عمدتاً از یک دیدگاه خاص نشأت می‌گیرد: جهان‌بینی‌ای که لیبرترین (اختیارگرا) و «ضد ووک» است و مخالف ترقی گرایان و میانه‌روها به شمار می‌رود.
«در بریتانیا چه خبر است؟»
این تغییر رویکرد به وضوح در جریان شورش‌های تابستان گذشته، پس از قتل هولناک سه دختربچه در یک کلاس رقص در شهر ساوث‌پورت واقع در شمال غربی انگلستان، مشهود بود.
شایعات نادرستی درباره مهاجم در شبکه ایکس منتشر شد، از جمله توسط حساب‌های راستگرای افراطی که پس از اینکه ماسک کنترل این شرکت را دو سال پیش در دست گرفت، مسدود بودن حسابشان لغو شد.
با خشن شدن اعتراضات و گسترش شورش‌ها، کی‌یر استارمر هشدار داد: «مخطابم شرکت‌های بزرگ رسانه‌های اجتماعی و مدیران آنهاست - ایجاد بی‌نظمی‌های خشونت‌آمیز که آشکارا در فضای مجازی به آن دامن زده شده، نیز یک جرم محسوب می‌شود.»
«این اتفاقات در فضایی که زیر نظر شماست رخ می‌دهند و قانون باید در همه جا اجرا شود.»
ماسک تنها با یک کلمه پاسخ داد: «جنون‌آمیز».
بعدها، او گفت که «جنگ داخلی اجتناب‌ناپذیر است» و پیام نادرستی از رهبر یک حزب راستگرای افراطی را منتشر کرد که ادعا می‌کرد کی‌یر استارمر در حال بررسی ساخت اردوگاه‌های بازداشت برای شورشیان در جزایر فالکلند است. تا زمانی که ماسک این پست را حذف کرد، بیش از یک میلیون بار دیده شده بود.
ماسک در پادکست جو روگان نیز - که ۱۹ میلیون بار در یوتیوب دیده شده - از «شلوغی و ازدحام زندان‌های» بریتانیا انتقاد کرد و گفت ما باید «داستان اورول را دوباره بنویسیم»، که اشاره‌ای به نوشته‌های جورج اورول درباره جامعه ویران‌شهری است.
اگرچه آزادی بیان تنها دغدغه اصلی ماسک نیست - به نظر می‌رسد او به پرسش‌های بنیادین درباره آینده بشریت نیز اهمیت زیادی می‌دهد - این موضوعی است که مالک تسلا، اسپیس‌ایکس و ایکس بارها به آن پرداخته است.
تنها چند هفته پیش، در واکنش به توییتی از یک اینفلوئنسر راستگرای آمریکایی که ادعایی اغراق‌آمیز درباره گزارش دولت قبلی درباره افراط‌گرایی مطرح کرده بود، ماسک اظهار داشت: «در بریتانیا چه خبر است؟»
به نظر می‌رسد ماسک قصد دارد فراتر از توییت کردن عمل کند. اخیراً تصویری از او در کنار فاراژ و نیک کندی، رهبر و خزانه‌دار حزب اصلاح بریتانیا، منتشر شده است. این در حالی است که گزارش‌هایی مبنی بر آمادگی او برای اهدای مبلغ هنگفتی به این حزب منتشر شده است.
چرا بریتانیا برای ماسک اهمیت دارد؟
علاقه ماسک به امور بریتانیا می‌تواند بازتابی از تغییرات در باورهای سیاسی او باشد. او پیش‌تر خود را میانه‌رو معرفی می‌کرد و حتی به کارزار انتخاباتی هیلاری کلینتون کمک مالی کرده بود، اما اکنون بسیار درباره «ویروس ذهنیت ووک» سخن می‌گوید.
بر اساس مصاحبه‌های او و یک زندگی‌نامه که اخیرا منتشر شده، به نظر می‌رسد تطبیق جنسیت یکی از فرزندانش و سپس قطع ارتباط آن فرزند، ویویان ویلسون، با ماسک - یکی از نقاط عطف کلیدی در زندگی او بوده است.
وینستون مارشال، گیتاریست سابق گروه «مامفورد اند سانز» که اکنون مجری پادکست و تحلیلگر سیاسی راست‌گرا است و پدرش از مالکان مشترک شبکه تلویزیونی جی‌بی نیوز است، حدس می‌زند که ماسک ممکن است به این دلیل دعوا راه بیندازد که «بریتانیا به شدت برای او مهم است».
مارشال می‌گوید: «بریتانیا زادگاه دموکراسی لیبرال و بسیاری از فلسفه‌های بزرگی است که شالوده آمریکا را تشکیل می‌دهند.»
«حالا او به بریتانیا می‌نگرد و آنچه را که طی چند سال گذشته در جریان بوده می‌بیند، که اکنون پس از شورش‌های ماه اوت به اوج خود رسیده است، به طوری که در برخی موارد، افراد بسیاری صرفاً به خاطر انتشار میم‌های فیس‌بوکی به حبس‌های طولانی محکوم می‌شوند.»
اگرچه «میم‌های فیس‌بوکی» به ظاهر بی‌ضرر به نظر می‌رسند، اما این نمونه‌ها شامل مواردی مانند حکم سه ماه زندان برای فردی است که در جریان اغتشاشات ساوث‌پورت، میمی را با عبارت «بیایید [لفظ رکیک] شورش کنیم» در یک گروه فیس‌بوکی با نام «شورش/اعتراض» منتشر کرده بود.
برخی تردید دارند که آیا این غول تجارت واقعا به آزادی بیان، آن گونه که خودش ادعا می‌کند، پایبند است یا نه.
مرکز مقابله با نفرت‌پراکنی دیجیتال، که عملکرد شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی را زیر نظر دارد، از دوره مدیریت ماسک در ایکس انتقاد کرد. این امر باعث شد ماسک علیه این سازمان شکایت کند و آن را به سوء استفاده از داده‌ها و فراری دادن تبلیغ‌کنندگان متهم کند. یک قاضی آمریکایی این شکایت را رد کرد.
عمران احمد، مدیر ارشد اجرایی این مرکز، این اقدام را «نشانه‌ای از نگرش فردی دانست که صرفاً نمی‌تواند درک کند که آزادی بیان حق همه است، نه فقط او».
منتقدان دیگر اشاره کرده‌اند که ماسک با وجود فرهنگ شناخته شده سانسور در پکن، از انتقاد از رئیس‌جمهور چین، کشوری که تسلا در آن منافع تجاری عظیمی دارد، خودداری کرده است.
اگرچه ماسک از نظر تجاری در بریتانیا منافع چندانی ندارد، اما این کشور همچنان می‌تواند از طریق قانون ایمنی آنلاین، که در اواخر سال ۲۰۲۳ پارلمان آن را تصویب کرد، بر سودآوری او تأثیر بگذارد. این قانون به نهاد نظارتی آفکام اجازه می‌دهد در صورت مشاهده انواع خاصی از محتوای غیرقانونی در پلتفرم‌های شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی، جریمه‌های سنگینی برای آنها وضع کند.
اندرو چدویک، استاد ارتباطات سیاسی در دانشگاه لافبورو، توضیح می‌دهد که اگرچه برخی از مفاد این لایحه غیرجنجالی هستند، «اما جایی که اوضاع پیچیده‌تر می‌شود، زمانی است که این محتوای غیرقانونی با آنچه ممکن است انواع اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده‌ای بنامیم که روزانه در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، درهم می‌آمیزد».
به گفته او، این موارد می‌تواند شامل «جرایم اخلال در نظم عمومی با انگیزه‌های نژادی یا مذهبی یا تحریک به خشونت» باشد.
این قانون مجازات‌های بالقوه سنگینی را در پی دارد - از جمله جریمه‌ای تا سقف ۱۰٪ از درآمد جهانی واجد شرایط.
آیا ممکن است ماسک نگران این باشد که بریتانیا بخش قابل توجهی از درآمدهای ایکس را به خود اختصاص دهد - یا حتی، همانطور که قانون در برخی شرایط اجازه می‌دهد، دسترسی به این پلتفرم را در بریتانیا مسدود کند.
مدافعان این قانون استدلال می‌کنند که هدف آن سانسور آزادی بیان نیست. گوین تاولر، رئیس سابق روابط عمومی حزب اصلاح بریتانیا، می‌گوید اگرچه ماسک ممکن است «آگاهی دقیقی از تمام جزئیات کمیته‌های فرعی پارلمان» نداشته باشد، اما او «تصویر کلان» را می‌بیند - آنچه فعالان حزب اصلاح و دیگران آن را فرهنگ فزاینده سانسور توصیف می‌کنند.
او می‌افزاید: «لزومی ندارد همیشه بر جزئیات تمرکز کرد. به نظر من ماسک تصویر کلی را بسیار خوب درک می‌کند.»
هیچ‌کس نمی‌تواند ذهن ثروتمندترین مرد جهان را بخواند.
اما واضح است که ماسک ثروت هنگفت خود را به نفوذ تبدیل کرده و اکنون در حال صدور ارزش‌های خود - از جمله دیدگاه رایج آمریکایی درباره آزادی بیان و سرمایه‌داری عمدتاً بدون محدودیت - به سراسر جهان است.
و یک چیز مسلم است - او هنوز کارش با بریتانیا تمام نشده است.
