۱۴۰۴ مهر ۷, دوشنبه

. عبدالحمید ملک الکلامی معروف به امیرالکتاب (۱۲۶۲–۱۳۲۸ ه‍.ش) یکی از خوشنویسان ایران است. وی به نستعلیق، ثلث، نسخ، شکسته‌نستعلیق مسلط بود. او خطاطی مبتکر و فرزند میرزا عبدالمجید ملک الکلامی اهل سقز و معروف به ملک الکلام مجدی یا میرزا مجدالدین ملک الکلام کردستانی است. او در سال ۱۲۶۲ه‍.ش در سقز به دنیا آمد ۱۳۲۸ه‍.ش در سن شصت و چهار سالگی درگذشته و در تهران (در امامزاده عبدالله شهرری) به خاک سپرده شد

 به خاک سپرده شده‌است.[۱][۲]

او در انواع خطوط نسخ، ثلث، رقاع، نستعلیق و شکسته از استادان مسلم بود.[۲] این هنر مند خطوط طغرایی را بسیار زیبا می‌نوشت و در ساختن مرکب و آهار و مهره کردن کاغذ استاد بود. افزون بر خط، او در نقاشی آب‌رنگ نیز دست داشت. عبدالحمید ملک الکلامی به نقاری و حکاکی مسلط بود و بعضی سرسکه‌های ضرابخانه دولتی آن زمان را او تهیه کرده‌است.[۱]

قریحه شاعری را از پدر به ارث برده بود و «شرقی» تخلص می‌کرد. کتیبه‌های آرامگاه حافظ در شیراز و کتیبه‌های حجاری شده موزه ایران باستان به خط ثلث اوست.[۲]

آثار

برخی از آثار امیرالکتاب عبارتند از [۳]:

·       کتیبه ثلث سردر موزه ایران باستان

·       کتیبه سردر کتابخانه ملی و دارلفنون

·       کتیبه آرامگاه حافظ در شیراز

·       کتیبه رضاشاه پهلوی (ناتمام)

·       کتیبه برنجی دانشگاه تهران

·       سردر مدرسه نوبنیاد تهران

·       دیوان مرحوم حاج ملک‌الکلام به خط نستعلیق کتابت ممتاز (۱۳۳۶ق) تهران چاپ سنگی

·       کتیبه چندین ابنیه فرهنگی در تبریز و دیگر شهرهای ایران

·       تابلوی «وشاورهم فی الامر» (۱۳۳۲ق) مجلس شورای ملی

 

 

پانویس

1.       کریم زاده تبریزی ص ۳۲۲

2.     فضایلی ص۳۶۹

3.     یادی از هنرمند چیره دست سقزی عبدالحمید ملک الکلامی (امیرالکتاب)، سقزرووداو، ۱۳۹۸

منابع

·       شکیباپور، عنایت‌الله. اطلاعات عمومی. چاپ هفتم، کتابفروشی اشراقی، ۱۳۴۸ش. ص ۵۱

·       فضایلی، حبیب‌الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش.

·       کریم زاده تبریزی، محمدعلی. احوال و آثار نقاشان قدیم ایران. انتشارات مستوفی. تهران ۱۳۷۶ شابک:۲-۰۱-۶۵۳۲-۹۶۴

خوشنویسی در جهان اسلام

خط‌ها

خوشنویسان

جستارهای وابسته

مقاله‌های خوشنویسی اسلامی

رده‌ها

  • این صفحه آخرین‌بار در ۱۴ مهٔ ۲۰۲۳ ساعت ۱۲:۱۸ ویرایش شده است.