وال استریت ژورنال: پیشرفت اتمی ایران احیای بخش کلیدی برجام را ناممکن کرده است
نشریه آمریکایی وال استریت ژورنال به نقل از "یک مقام آگاه آمریکایی" گفته است که دولت جو بایدن پیشبینی میکند که احیای برجام ایران را در شرایطی قرار خواهد داد که بتواند در کمتر از یک سال اورانیوم غنی شده لازم برای ساخت یک بمب اتمی را تولید کند.
این مدت کمتر از دورهای است که برجام در سال ۲۰۱۵ پیشبینی کرد بود.
در این مقاله که به قلم لارنس نورمن، تحلیلگر سیاسی این روزنامه نوشته شده، آمده است که مقامات دولت آمریکا اواخر سال گذشته میلادی به این نتیجه رسیدند که برنامه اتمی ایران به میزانی جلو رفته است که امکان محدود کردن بازه زمانی تولید مواد لازم برای ساخت بمب اتمی به حدود ۱۲ ماه امکان ندارد.
با این همه، دولت جو بایدن به مذاکرات ادامه میدهد با این امید که این کشور و متحدانش بتوانند مدت زمان کافی برای بروز واکنش به ذخیرهسازی اورانیوم تسلیحاتی ایران را داشته باشند. مدت لازم برای تولید اورانیوم لازم برای ساخت بمب اتمی به اقدامات ایران در برچیدن ذخایر اورانیوم غنی شده و ارسال آن به خارج یا مخفی کردن آن در داخل و همچنین نوع و ظرفیت ماشینآلات غنی سازی بستگی دارد.
به نوشته وال استریت ژورنال، توافقی که در آن بازه زمانی ساخت بمب اتمی کاهش یافته باشد باعث تردیدهای جدید در مورد تونایی دولت بایدن در دستیابی به "یک توافق طولانیتر و موثرتر" خواهد شد که دولت معتقد است مسیر ایران در دستیابی به سلاح اتمی را محدودتر کرده و به این ترتیب، به دولت امکان میدهد حمایت سیاسی متحدان اروپایی ایالات متحده و همچنین سیاستمداران داخلی را به دست آورد.
مقامات آمریکایی گفتهاند که در صورت بازگشت ایران به توافق اتمی، بخش عمده تحریمهای اعمال شده توسط دولت دونالد ترامپ را لغو خواهند کرد و نمایندگان ایالات متحده در مذاکرات وین در مورد امتیازها و تضمینهایی که در صورت قبول یک توافق "اصلاح شده" خواهند داد با نمایندگان ایران مذاکره میکنند.
این روزنامه میافزاید اگرچه مقامات ایران میگویند در صدد ساخت تسلیحات هستهای نیستند اما نگاهی به تاسیسات کلیدی انان نشان میدهد که قادر به دسترسی به امکانات لازم هستند.
پیشتر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته بود که تنها چند هفته فرصت وجود دارد تا مذاکرات به نتیجه برسد و پس از آن، میزان پیشرفت ایران به سوی توانایی ساخت بمب اتمی، احیای برجام را بیمورد خواهد کرد.
به گفته منابع آمریکایی، باز ه زمانی ۱۲ ماهه برای دستیابی به امکانات ساخت بمب اتمی توسط ایران از مبانی توافق اتمی سال ۲۰۱۵ بود که اگرچه این موضوع به صراحت در برجام دیده نمیشد اما قدرتهای غربی بر اساس تحلیلهای کارشناسی به این نتیجه رسیده بودند. وجود چنین بازه زمانی به آمریکا و متحدانش فرصت میداد تا به اقدام دستکم علنی ایران برای ساخت بمب اتمی واکنش نشان دهند. این واکنش میتوانست شامل تحریم یا در نهایت، اقدام نظامی باشد.
دونالد ترامپ با این نظر که برجام مانع از دستیابی ایران به بمب اتمی نمیشود و باید توافق محکمتری به دست میآمد، در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد و تحریمهای گستردهای را علیه حکومت ایران اعمال کرد. به گفته مقامات دولت بایدن، از آن زمان، ایران برنامه هستهای خود را سرعتب بخشیده و بازه زمانی تولید مواد هستهای از نوع تسلیحاتی را به چند هفته کاهش داده است.
برخی از مقامات سابق ایالات آمریکا هشدار دادهاند که هر توافقی که بازه زمانی را به کمتر از شش ماه کاهش دهد امکانات این کشور برای واکنش به سرعت در برنامه تسلیحات اتمی ایران را تضیف خواهد کرد.
به نوشته این روزنامه، بازه زمانی تولید مواد لازم برای ساخت بمب اتمی با توانایی ایران برای ساخت و آماده سازی تسلیحات اتمی تفاوت دارد زیرا به اعتقاد مقامات غربی، ایرانیان از فناوری ساخت کلاهک اتمی و موشک حمل کننده آن برخوردار نیستند.
ایران تا کنون از تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد خبرداده که آن را به تولید ماده ساخت بمب نزدیکتر کرده و گفته میشود به نصب و راهاندازی سانتریفیوژهای پیشرفته در تاسیسات اتمی خود مبادرت کرده است.
وال استریت ژورنال گفته است که سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا از اظهار نظر در مورد ارزیابی این کشور در مورد بازه زمانی تولید اورانیوم توسط ایران خودداری ورزید و گفت که "دستیابی به توافق با ایران نگرانی ما را برطرف میکند."