پس از چهارده سال ، "علی بونگو" دقایقی پس از اعلام نتیجه انتخاب به عنوان پیروز انتخابات ریاست جمهوری گابن، با قیام افسران استقلال طلب این کشور برکنار شد و به حبس خانگی فرستاده شد. کشوری که یکی از ستون ها "فرانس افریقا"بود. نظامیان پس از این قیام رئیس گارد ریاست جمهوری، ژنرال "بریس اولیگوی نگئما" را در راس حکومت قرار دادند. بونگو و اجدادش، چرخ دنده نظام نئواستعماری فرانسه در گابن بودند و کشورگابن چرخ دنده سیاست نئواستعماری فرانسه در افریقا. علی بونگو وارث پدرش بود. عمر بونگو در پایان دهه 1960 ریئس جمهور کشور گابن شد. گابن از نظر منابع معدنی بسیار غنی است و عمر بونگو، رعیت آفریقایی شارل دوگل و کاردارش، ژاک فوکارت بود . شرکت های بزرگ فرانسوی مانند Elf Aquitaine و جانشین آن "توتال" حاکم در سایه گابن بودند فساد، تا بن دندان حکومت گابن رسوخ داشت و حکومت بونگو و پدرش عمر بونگو به اکثر احزاب فرانسه از راست تا چپ (سوسیالیست) با ج می پرداختند تا در قدرت باقی بمانند . در سالهای اخیرنارضایتی در گابن به اوج خود رسیده بود تا سرانجام همین نارضائی به قیام افسران انجامید. فرانسه و امریکا پس از قیام نظامیان دستور عقب نشینی به 350 نظامی خود دادند. آفریقای فرانسوی زبان در سال های اخیر کودتاهای متعددی را تجربه کرده است. سیاست فرانسه در این قاره ریشه دار است. در سال 2011 با حمایت پاریس، نیروهای" آلسان اوتارا" رئیس جمهور ساحل عاج، دست به کودتا زدند در همان سال، به تحریک و سازماندهی رئیس جمهور وقت فرانسه "سارکوزی"، تظاهراتی در لیبی آغاز شد که فرانسه بسرعت به آن اسلحه رساند و آن را تبدیل به یک شورش مسلحانه علیه حکومت قذافی شد که در آن قذافی بطرز فجیعی به قتل رسید. بدنبال آن، شبه نظامیانی بنام "اسلامگرایان تند رو" به صحنه آمدند و در سراسر غرب آفریقا پراکنده شدند. از جمله در کشور مالی که آن کشور را هم گرفتار بی ثباتی کردند. آغاز سال 2012، در شرایطی دشوار، ارتش "مالی" اولین کودتا را سازماندهی کرد. سال بعد، ارتش فرانسه به درخواست "باماکو" و به بهانه مبارزه با اسلامگرایان افراطی در مالی مستقر شدند. با ورود ارتش فرانسه به مالی، انگیزه های ضد استعماری و استقلال طلبانه مردم تشدید شد و نظامیان جوان مالی در سال 2020 قدرت را بدست گرفتند. بدنبال این قیام، نیروهای نظامی فرانسه از بیم جان خود کشور مالی را ترک کردند . در سپتامبر 2021، نظامیان کشور "گینه" دولت دست نشانده فرانسه را سرنگون کردند. در سال 2022، دو کودتا در "بورکینافاسو" سازماندهی شد. بخشی از ارتش علیه اسلامگرایان افراطی که دست به کشتار و ترور و آدم ریائی می زدند وارد میدان شدند. مردم "بورکینافاسو" فرانسه را حامی افراط گرایان اسلامی و نا امنی در کشور میدانستند. بالاخره دومینوی قیام نظامیان در حیاط خلوت فرانسه (افریقا) پس از نیجر به گابن رسید. فرانسه اکنون نگران ادامه قیام نظامیان در دیگر کشورهای افریقائی است، آن هم در شرایطی که آن کشور نیز مانند آلمان خود را درگیر جنگ اوکراین کرده و هزینه ناتو را می پردازد. فرانسه نگران از دست دادن منابع زیر زمینی افریقا و گرفتار آمدن در بحران سوخت در زمستان است. بویژه که بخش مهمی از برق و سوخت فرانسه اتمی است و متکی به منابع زیر زمینی افریقا. از هم اکنون فرانسه مجبور به تقویت واردات نفت و گاز شده است. نیروهای فرانسوی برای جلوگیری از گسترش قیام های نظامی، بار دیگر بصورت علنی در برخی کشورهای افریقائی مستقر شده اند. بویژه در چاد و ساحل عاج، دو کشوری که فرانسه امید زیادی به حفظ حکومت های آنها در کنار خود دارد. در غرب آفریقا دیگر دوران پدرسالاری فرانسه تحمل نمی شود و فرانسه نمیتواند نقش پلیس آفریقا را ایفاء کند. این درحالی است که واشنگتن نیز گرفتار رقابت و مقابله با چین، روسیه و ایران است و بشدت نگران از دست دادن متحد دیرینه خود یعنی ترکیه و به همین دلیل فرانسه نمی تواند روی حمایت امریکا برای حفظ خود در افریقا حساب کند. حتی برای حفظ پایگاه هواپیماهای بدون سرنشین خود در افریقا. نظامیان حاکم شده در نیجر، استخراج اورانیوم را در اولویت برنامه های خود قرار داد اما بدون نظارت و دست درازی فرانسه. در این میدانی که فرانسه سرگردان شده، چین پیشتاز است. شرکت های فرانسوی بسرعت تسلیم شرکت های ساختمانی چین می شوند. از جمله در سنگال، کامرون، نیجریه و جیبوتی. در فوریه گذشته، امانوئل مکرون از کارفرمایان فرانسوی به دلیل خارج شدن از افریقا انتقاد کرد و گفت: «آفریقا سرزمین رقابت اقتصادی است. کارفرمایان ما باید در افریقا بمانند. قراردادهای به موقع و با کیفیت تحویل بدهند.» آیا سرمایه داران ، شرکت ها و کارفرمایان فرانسوی با دیدن سقوط پیاپی دولت ها در افریقا و نا توانی در رقابت با چین، به توصیه های رئیس جمهوری فرانسه گوش خواهند کرد و حکم سرمایه و سود حرف آخر را می زند؟ فیلم: ژنرال "بریس اولیگی نگوما" به عنوان رئیس جمهور دولت انتقالی گابن سوگند یاد کرد. . Coup d’État au Gabon, anatomie d’une chute | L'Humanité (humanite.fr) |