روزنامه جوان

1402/12/02

کمپانی کوروش موش زایید!

جوان آنلاین: یک شرکت اعلام کرد که آیفون ارزان‌قیمت می‌فروشد و برای آن تبلیغات زیادی کرد. تعداد زیادی از سلبریتی‌ها هم مبلغ آن شدند و مردم را برای خرید آیفون ارزان‌قیمت تشویق کردند. در این میان آن‌هایی که خوش‌باور بودند، به این شرکت هجوم آوردند و پولشان را در ازای هیچ به حسابش واریز کردند. حالا مدیر شرکت فرار کرده و مالباختگان زیادی برای گرفتن حق و حقوق از دست‌رفته‌شان فریاد می‌زنند. هر چند هنوز همه زوایای این ماجرا روشن نیست، اما کلیت ماجرا یک کلاهبرداری عظیم است که افراد زیادی را متضرر کرده‌است، اما مقصر یا مقصران این کلاهبرداری چه کسی یا چه کسانی هستند؟ شرکتی که بدون مجوز فعالیت می‌کرده؟ سلبریتی‌هایی که بدون بررسی از وضعیت این شرکت آن را تبلیغ کردند؟ یا مردمی که ساده‌دل و خوش‌باورانه پول خود را به حساب شرکت واریز کردند؟   بر اساس برآورد‌های غیررسمی میزان کلاهبرداری کوروش کمپانی، حدود ۲ هزار میلیارد تومان تخمین‌زده شده‌است. اگر فرض کنیم قربانیان برای خرید آیفون، نفری ۲۰میلیون پرداخت کرده باشند، تعداد مالباختگان کوروش کمپانی به حدود ۱۰۰ هزار نفر می‌رسد. مالک کوروش کمپانی را در فضای مجازی شخصی به نام امیرحسین شریفیان معرفی کرده‌اند و ظاهراً از مدتی قبل متواری محسوب می‌شود. اخیراً ویدئویی پربازدید به امیرحسین شریفیان منتسب شده و او را در یک استخر مشغول خوشگذرانی نشان می‌دهد. آنطور که پلیس امنیت اقتصادی گفته‌است، همدست مالک کوروش کمپانی دستگیر شده‌است.     ماجرا چیست؟ چندی قبل کوروش کمپانی که خود را نخستین شرکت نمایندگی واردات و تعمیرات اپل با گارانتی معرفی می‌کرد، صفحه خود را در فضای مجازی بست و سایت اینترنتی‌شان هم از دسترس خارج شد. همان روز‌ها بود که اخبار منتشر شده درباره فرار مالک کوروش کمپانی، آب سردی را بر سر و روی کسانی که مدت‌ها برای دریافت موبایل چشم انتظار نشسته بودند، ریخت.  آنطور که گفته شده رئیس کوروش کمپانی سن و سال کمی دارد و یک سرباز فراری است! در فضای مجازی او را به نام امیرحسین شریفیان معرفی کرده‌اند. از طرفی بررسی اطلاعات ثبت شرکت نشان می‌دهد در هفتمین روز از بهمن امسال، شخصی به نام امیرحسین گودرزی رسماً به سمت مدیر عامل و رئیس هیئت‌مدیره کوروش کمپانی انتخاب شده و این فرد با اضافه کردن ۴۵میلیون تومان، سرمایه کوروش کمپانی را افزایش داده‌است.  کوروش کمپانی پیش از این، شرکای دیگری هم داشته که هر کدام مدتی قبل با دریافت سهم خود، شرکت کوروش‌پردازان آی‌سا را ترک کرده‌اند. به گواهی آگهی منتشر‌شده در روزنامه رسمی، هشتم بهمن سه سال پیش تأسیس شده‌است.     پلمب دیرهنگام  همان روز‌های طرح شکایت بود که دفتر کوروش کمپانی در غرب تهران، پلمب شد، اما دیگر کار از کار گذشته است، چراکه تصاویر منتشر شده از داخل دفتر کوروش کمپانی نشان داد که این شرکت از مدتی قبل تخلیه شده‌است! البته اسناد و مدارک پخش‌شده روی زمین هم تصویر عجیب و غریبی را ثبت کرده‌است.  رقم کلاهبرداری کوروش کمپانی و تعداد دقیق مالباختگان مشخص نیست. فعلاً همه چیز در حد گمانه‌زنی باقی می‌ماند تا شاکیان یکی‌یکی از مرجع قضایی ماجرا را پیگیری کنند و پلیس به جمع‌بندی برسد.  حالا مالباختگان کوروش کمپانی ناباورانه جلوی ساختمان اجاره‌ای و حالا سابق آن به‌شکل پراکنده تجمع می‌کنند و بعضی‌هایشان روایت‌هایی سوزناک تعریف می‌کنند. مثل کسی که می‌گوید مالباخته‌ای با فاکتور ۲۴۰ میلیونی و حتی ۶۰۰ میلیونی می‌شناسد.  مالک کوروش کمپانی به گفته یک شاکی، برای جلب اعتماد کسانی که از تأخیر در تحویل گوشی‌ها به ستوه آمده بودند، ادعا کرده‌بود کارت پایان‌خدمت و پاسپورت ندارد و احتمالاً به همین دلیل نمی‌تواند متواری شود.     واکنش پلیس به ماجرای کوروش کمپانی پلیس امنیت اقتصادی وظیفه پیگیری این پرونده را برعهده دارد. سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا اعلام کرده متهم اصلی شرکت کوروش کمپانی قبل تشکیل پرونده متواری شده، اما یکی از اعضای اصلی شرکت بازداشت شده و دو نفر دیگر تحت تعقیب هستند. پلیس تمام اموال متهم اصلی را توقیف کرده و به اتهامات برخی افراد سرشناس و شناخته‌شده بابت تبلیغ این شرکت رسیدگی خواهد شد. سردار رحیمی همچنین از افرادی که برای خرید آیفون ۲۰میلیونی از کوروش کمپانی ثبت‌نام کرده‌بودند، خواست همراه مدارک و مستندات خود به منظور تشکیل پرونده، به مرکز پلیس امنیت اقتصادی فراجا در ابتدای بلوار مرزداران مراجعه کنند.     سازمان‌های دولتی و نظارتی هم مقصرند؟ اما آیا در ماجرای کلاهبرداری کوروش کمپانی، نهاد‌های دولتی و نظارتی هم مقصرند؟ برخی از مالباختگان این شرکت می‌پرسند که عبور سالم و بی‌دردسر کلاهبرداران کوروش کمپانی از نهاد‌های متعدد اجرایی و نظارتی برایشان تعجب‌برانگیز است. برای آن‌ها باور‌کردنی نیست، همه این نهاد‌ها و سازمان‌ها متوجه مقدمات این کلاهبرداری بزرگ نشده‌باشند، چراکه شیوه مورد استفاده در کلاهبرداری، یک روش نخ‌نما و تکراری بوده‌است. از طرفی این اولین‌بار نیست که زنگ خطر شکست نهاد‌های دولتی و ناظر در برابر کلاهبرداری‌ها به صدا درمی‌آید. به همین دلیل این سؤال مطرح است که چگونه نهاد‌های ناظر و اجرایی، به سراغ این شرکت نرفتند و به فعالیت‌های مشکوک آن ورود نکردند. در نتیجه تعدادی از مالباختگان سهم بزرگ تقصیر در وقوع کلاهبرداری کوروش کمپانی را برعهده نهاد‌های دولتی و نظارتی می‌دانند.     سلبریتی‌های گمراه یا همراه؟ یکی از مواردی که طی چند روز اخیر در شبکه‌های اجتماعی مطرح شده، ماجرای تبلیغ کوروش کمپانی توسط سلبریتی‌ها، ورزشکاران و هنرمندان است.  در واقع بسیاری از مردم با توجه به احترام و علاقه‌ای که به افراد مشهور ازجمله فوتبالیست و بازیگر دارند به این شرکت اعتماد کردند و این کلاهبرداری برایشان پیش آمد. افراد مشهور زیادی برای شرکت کوروش کمپانی تبلیغ کردند ازجمله: محسن افشانی، هادی چوپان، احمد ایراندوست، شاهین صمدپور، علیرضا بیرانوند، فاطمه گودرزی، محسن ابراهیم‌زاده، حسن ریوندی، محمد عمری، نیوشا ضیغمی، سیدجواد هاشمی، بهرنگ علوی، هادی ساعی، حسین کنعانی‌زادگان، الهام پاوه‌نژاد، الهام حمیدی، یوسف تیموری و حمید لولایی». بعد از افشای متواری‌شدن مالک اصلی این شرکت، اما برخی سلبریتی‌ها سعی کردند سکوت کنند.  البته برخی دیگر واکنش نشان دادند و عذرخواهی هم کردند، در این بین یکی از بازیگران به اسم محسن افشانی، واکنش عجیبی داشت؛ او که چندین ماه پیش با انتشار یک پست تبلیغاتی اعلام کرده‌بود برای حمایت از چند نفر که موبایل آیفون را ۲۰ میلیون زیر قیمت می‌دهند، این پست را منتشر کرده و تأسف خورده‌بود برای افراد حسودی که قصد زدن این شرکت را دارند، حالا با انتشار یک پست دیگر در صفحه اینستاگرامی خود به مردم حمله کرده که مشکل خودتان است که به وعده فروش موبایل ۲۰ میلیونی اعتماد کرده‌اید. از سوی دیگر، اما الهام حمیدی با انتشار یک استوری در صفحه شخصی خود در اینستاگرام، از مردم عذرخواهی کرده و گفته، وقتی این تبلیغ را برای شرکت مذکور رفته، تمام تحقیقات لازم را به عمل آورده و تخلفی را مشاهده نکرده‌است.  اما آیا سلبریتی‌هایی که چنین تبلیغاتی را منتشر کردند، شریک جرم هستند یا خیر؟ وحید آگاه، استاد حقوق دانشگاه علامه طباطبایی به این سؤال چنین پاسخ داده‌است: «در خصوص اینکه برخی سلبریتی‌ها اقدام به تبلیغ در این زمینه کردند، باید به چند نکته توجه کنیم. برخی افراد ممکن است در یک ویدئو بگویند ما این شرکت را می‌شناسیم و از مردم بخواهند خرید کنند. وجه دیگر این است که یک هنرمند به شرکتی رفته و از آن عکسی گرفته و رفته‌است. این دو، صورت مختلفی دارد. نکته بعد این است که اگر تمام مجوز‌های قانونی از سوی شرکت وجود داشته‌باشد، اگر بعد‌ها این شرکت مذکور به تعهداتش عمل نکند، از دید بنده مسئولیت با هنرمندی که تبلیغ کرده، نیست؛ مگر اینکه بگوییم آن شرکت مجوز و صلاحیت قانونی نداشته‌است. در این مورد به خصوص، هنرمند باید تحقیق می‌کرده‌است.»    نامه دستیار رئیس‌جمهور به قوه قضائیه درباره پرونده کوروش کمپانی  سکینه سادات پاد، دستیار رئیس‌جمهور در پیگیری حقوق و آزادی‌های اجتماعی پیش از جنجالی شدن این ماجرا، نامه‌ای درباره احتمال تبدیل‌شدن این مجموعه موبایلی و یک مجموعه فروش موبایل دیگر را به موضوع حاد جامعه و کثیرالشاکی شدن آن‌ها به معاون اجتماعی و پیشگیری از جرم قوه قضائیه ارسال کرده و هشدار‌های لازم را در این خصوص داده‌بود. این نامه روز دوشنبه در رسانه‌ها منتشر شد.  دستیار رئیس‌جمهور در این باره در نامه اصغر جهانگیر، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه نوشته‌است: «اگرچه اقدامات این دو مجموعه فروش موبایل و استفاده از چهره‌های مشهور برای تبلیغات محصولات خود، فی‌نفسه فاقد عنوان مجرمانه است، اما اساس مشخص نیست مابه‌التفاوت قیمت فروش محصولات از سوی این دو مجموعه با قیمت نمایندگی‌های آن برند تولید گوشی همراه از چه مرجعی تأمین می‌شود.» پاد در بخش دیگری از نامه‌اش به معاون رئیس قوه‌قضائیه افزود: «گوشی‌هایی که عرضه می‌شود، با گارانتی‌های متفاوتی تحویل می‌شوند که به نظر می‌رسد این گوشی‌های تلفن همراه از بازار داخلی تأمین شده باشد؛ همچنین مشخص نیست واردات این دستگاه‌های گوشی همراه از طریق چه شرکتی صورت می‌گیرد.» دستیار رئیس‌جمهور در پیگیری حقوق و آزادی‌های اجتماعی در این نامه با اشاره به ورود یکی از این مجموعه‌های فروش موبایلی به موضوع تبلیغات یک باشگاه دولتی که اعتماد بسیاری از افراد را با اتکا به سرمایه اجتماعی این باشگاه جلب می‌کند، از معاون پیشگیری از جرم قوه قضائیه درخواست کرده تا نسبت به صحت‌سنجی عملکرد این مجموعه‌های توزیع موبایل، اقدامات لازم را به عمل آورد.     وزارت صمت: کوروش کمپانی مجوز پیش‌فروش نداشت ماجرای کوروش کمپانی واکنش‌های زیادی را به دنبال داشت. روز گذشته وزارت صمت اعلام کرد که کوروش کمپانی هم مجوز اتحادیه‌های صنفی و هم نماد اعتماد الکترونیک (اینماد) داشته، اما از وزارت صمت مجوزی برای پیش فروش موبایل نداشته‌است، این یعنی مالباختگان هم سهمی در این ماجرا دارند، چراکه برای خرید از این شرکت دقت لازم را نداشته‌اند.  دفتر رسانه وزارت صمت اعلام کرد که شرکت «کوروش‌پردازان آی‌سا»، با نام تجاری کوروش کمپانی، در سال ۱۴۰۰ از «اتحادیه صنف فروشندگان تجهیزات صوتی تصویری و تلفن همراه شهرستان تهران»، مجوز خرده‌فروشی تلفن همراه گرفته‌است. این شرکت در سال ۱۴۰۱ نیز از «اتحادیه صنف دستگاه‌های مخابراتی شهرستان تهران» مجوز خدمات پس از فروش گرفته و بنابراین، هر دو مجوز آن مجوز صنفی بوده‌است. علاوه بر این، بررسی‌های حقوقی نشان داده‌است که برای صدور مجوز‌های مذکور و همچنین، صدور اینماد برای کوروش کمپانی استعلام‌های قانونی لازم از مراجع قانونی انجام شده‌است. طبق گزارش مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، در زمان صدور اینماد برای این شرکت هم از نیروی انتظامی استعلام گرفته‌شده، بنابراین در هیچ‌یک از این موارد و مراحل صدور مجوز‌های این شرکت هیچ‌گونه منع قانونی‌ای وجود نداشته‌است.  وزارت صمت در ادامه با بیان اینکه کوروش کمپانی از وزارت صنعت، معدن و تجارت هیچ مجوزی نداشته، این نکته را هم ذکر کرده که این شرکت در مجوز‌هایی که از اتحادیه‌ها گرفته هیچ مجوزی برای «پیش‌فروش» نداشته و مجوزهایش صرفاً برای «فروش» بوده‌است.  این در حالی است که طبق اعلام وزارت صمت «پیش‌فروش» نیاز به مجوز مالی جداگانه‌ای دارد که باید از دستگاه ذی‌ربط اخذ شود که کوروش کمپانی فاقد آن مجوز بوده‌است! با توجه به این شرایط وزارت صمت توضیح داده‌است که «در هنگام خرید از یک فروشگاه حضوری یا اینترنتی، باید بررسی شود که فروشگاه چه نوع مجوزی دارد. این موضوع به‌ویژه در مواردی که پیش‌فروش انجام می‌شود، باید توجه شود آیا شرکت، مجوز مؤسسه مالی یا لیزینگ یا جمع‌سپاری مالی و نظایر آن را دارد یا خیر؛ در غیر این صورت صلاحیت جمع‌آوری پول از مردم را ندارد.» بر اساس گزارشی که مرکز اصناف منتشر کرده‌است در خصوص نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) مشتریان یک شرکت باید تاریخ صدور را بررسی کنند؛ اگر از تاریخ صدور اینماد یک شرکت مدت زمان کوتاهی گذشته باشد، علاوه بر این، در مجوز شرکت مذکور صرفاً «فروش» ذکر شده‌باشد و اجازه «پیش‌فروش» نداشته‌باشد، مشتریان به هیچ‌وجه نباید برای پیش‌خرید کالا، به چنین شرکتی اعتماد کنند.  تمام این شرایط در مورد مجوز‌ها و اینماد شرکت «کوروش‌پردازان‌آی سا» با نام تجاری کوروش کمپانی وجود داشته‌است. یعنی از زمان صدور اینماد این شرکت تنها سه ماه گذشته است و همان‌طور که پیشتر ذکر شد، مجوزی که به این شرکت امکان پیش‌فروش کالا را داده باشد، وجود نداشته‌است. با وجود این، تعداد زیادی از افراد به این شرکت اعتماد کرده، وجوهی را به آن پرداخت کرده‌بودند و حالا «مالباخته» شده‌اند.