اما خلط عبارتست از جسم رطب سیال که غذا بدو مستحیل شود اولأ و خلط چهار نوع است،

کتب طبی انتزاعی (فارسی) (نفائس الفنون فی عرائس العیون)، ج 5، ص: 114

اول خون و او حارّ و رَطبست.

دویم صفراء و او حارّ یابِس است.

سیم بلغم و او بارد و رطبست.

چهارم سودا و اوبارِد و یابِس است

 و هر یک از اینها اگر بر طبیعت خود باقی باشد و درو صلاحیت آن بود که تنها یا بانضمام با غیر جزو متغذی شود آنرا محمود و طبیعی خوانند واِلّا فاسد و غیر طبیعی و خون طبیعی احمر اللون بود بی نتن و شیرین تر از دیگر اخلاط و فایده او در بدن آنست که غذاء او دهد و تسخین و تربیت کند و بشره را خوب و صافی گرداند و اما غیر طبیعی بخلاف این بود و خروج او از طبیعت بدآن بود که مزاج او فی نفسه بزیان رَوَد یا بواسطه آنکه چیزی مخالط او شود او را از طبیعت خود اخراج کند و این بدو قسم شود چه

مخالط با خون غیر طبیعی یا بلغم باشد با صفرا یا بلغم باشد با سودا.