1402/02/09
دود سفید از عمان بلند شد
آرمان امروز-سرويس ديپلماسي: اميرعبداللهيان در ادامه رايزني‌هاي منطقه‌اي و گفت و گوهاي دوجانبه، به دعوت همتاي عماني خود سه شنبه وارد فرودگاه بين‌المللي مسقط شد و مورد استقبال مقامات اين کشور قرار گرفت.ديدارهاي پي در پي مقامات ايراني و عماني در روزهاي اخير به نظر مي رسد که نتايج خاصي در پي داشته و گمانه زني ها در اين خصوص افزايش پيدا کرده است.
«حسين اميرعبداللهيان» از «هيثم بن طارق آل سعيد» سلطان عمان و دولت اين کشور به خاطر نقش مثبت در زمينه رفع تحريم‌ها عليه جمهوري اسلامي ايران قدرداني کرد و افزود نقش مسقط در اين زمينه سازنده و مثمر ثمر بوده است.
وي درباره ديدارش با «بدر بن حمد البوسعيدي» وزير خارجه عمان اظهار کرد، با همتاي عماني خود علاوه بر موضوعاتي که همکاري‌هاي دو کشور را توسعه مي‌دهد، درباره پرونده هاي منطقه‌اي و بين المللي به ويژه فلسطين، آشتي يمني - يمني و وضعيت سودان نيز گفت وگو کردم.
وي در جريان اين سفر با بدر بن حمد البوسعيدي وزير امور خارجه عمان ديدار و گفت و گو کرد.
وزير امور خارجه پيش از اين و دي‌ماه سال گذشته از عمان ديدار کرده و در اين سفر حامل پيام آيت‌الله «سيد ابراهيم رئيسي» رئيس‌جمهور ايران به پادشاه عمان بود.
دولت سيزدهم در راستاي نگاه به منطقه در تلاش است تا ضمن تثبيت و تحکيم روابط خود با کشورهاي همسايه، بيش از پيش در تحولات خاورميانه و غرب آسيا نقش‌آفرين باشد. تلاشي که با توجه به رويدادهاي اخير در منطقه؛ عادي‌سازي روابط با عربستان سعودي و استقبال بي‌سابقه همسايگان از اين موضوع به نتيجه رسيده تا بيش از هر زمان ديگري سياست خارجي جمهوري اسلامي در راستاي منافع کشور و مردم قرار گيرد.
نقش‌آفريني عمان در پرونده هسته‌اي، مذاکرات رفع تحريم‌ها و تبادل زندانيان، ميان ايران و غرب از يک‌سو و گفت‌وگوهاي تهران و رياض از سوي ديگر، نشان‌دهنده ظرفيت مسقط در حل‌و فصل چالش‌هاي ديپلماتيک در منطقه است.
مرتضي مکي، تحليلگر ارشد مسائل بين الملل در خصوص مراودات ايران و عمان در خصوص پرونده برجام مي گويد: سفرهاي ديپلماتيک تحت عنوان وساطت در عرصه بين‌المللي مرسوم است که ايران تجربه آن را در گذشته دارد.
در اين ميان ديدارها و گفت‌وگوهايي شکل مي‌گيرد تا راهکاري در راستاي حل مشکلات و تنش‌ها حاصل شود. 8 سال پيش اقدام مشابهي براي ايران رقم خورد و عمان با کمال صداقت و با نيت خوب وارد اين عرصه شد و نتيجه آن برجام شد و توافقي که حاصل شد و براي مدتي نيز منطقه آرامش را تجربه کرد.
چندي پيش نيز قطر وارد اين عرصه شد تا شايد بتواند تجربه آن دوران را تکرار کند و بار ديگر تنش‌ها را در منطقه کاهش دهد. امروز هنوز به تبع دوران ترامپ گره‌هايي در روابط ايران و آمريکا وجود دارد که بر بسياري از مسائل از جمله منطقه خاورميانه تاثيرگذار است. در برهه‌اي از زمان که هر يک از طرفين خواهان برداشتن گامي از طرف مقابل در راستاي اعتمادسازي هستند، اين بار عمان مي‌تواند در اين عرصه موثر واقع شده و نگاه‌ها را به يکديگر نزديک کند.
مکي ادامه داد: اين کشور مورد اعتماد طرفين است و امروز مي خواهد نقش‌آفريني مثبتي داشته باشد. عمان در نگاه ايران و آمريکا سوسابقه ندارد و اين کمک مي‌کند تا طرفين بتوانند به اين کشور اعتماد کنند. عمان به جايگاهي رسيده است که مي‌تواند نقش ديپلماتيک فعالي در منطقه داشته باشد و در گذشته نيز اين امر را ثابت کرده است. مي‌توان در اين برهه زماني اميدوار بود تا مسير احياي برجام فعال شود و در اين راستا کشورهايي که به فکر ايجاد امنيت در منطقه هستند نيز مي‌توانند فعال عمل کرده و گره‌گشايي کنند.
وي افزود: بايد توجه داشت که اراده طرفين نيز اهميت دارد و به نظر مي رسد اين اراده براي حل مشکلات و رفع تخاصمات وجود دارد و صرفا بر روي برخي مسائل اختلاف نظر باقي مانده است. پس از توافق ايران و عربستان در کوتاه مدت ما شاهد نتايج مثبتي خواهيم بود اما بايدن و ايران هر کدام نکاتي را براي خود مورد اهميت قرار داده اند و به خصوص بايدن در داخل کشور خود با مشکلاتي مواجه است که شايد کار را کمي طولاني‌تر کند.
مکي تصريح کرد: بايد توجه داشت که بعد از پيروزي بايدن در انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا و مواضعي که دولتمردان او در مورد بازگشت به برجام داشتند، دولت هاي اروپايي خيالشان از جانب آمريکا مبني بر اينکه برجام ازهم پاشيده نخواهد شد، راحت شد و درصدد بودند با تغيير موضع بکوشند از فضاي سياسي بعد از پيروزي دموکرات‌ها حداکثر استفاده را براي فشار به ايران ببرند.
آن ها تلاش کردند شرايط را براي بازگشت آمريکا به برجام فراهم کنند تا حداکثر استفاده را از سياست هاي فشار حداکثري ترامپ ببرند. خواسته آن ها فراتر از موضوعات هسته‌اي بود اما در مذاکرات برجام درنهايت مجبور شدند براي دستيابي به اولين سياست مدنظرشان، يعني محدوديت فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران به محدوديت هاي برجام تن دهند.
شرايط براي اروپايي‌ها طوري ايجاد شد که مي‌توانند در مسير بازگشت آمريکا به برجام به خواسته‌هاي بيش از برجام دست پيدا کنند. با توجه به اينکه ايران يک سال بعد از خروج آمريکا از برجام در 5 گام برنامه‌هاي هسته‌اي خود را به حالت تعويق درآورد، تا حدودي به اروپايي ها نشان داد که برجام يک توافق چندجانبه و برد-برد است و دوپايه دارد، يکي لغو تحريم ها و دوم تعويق برنامه هسته‌اي ايران.
پيش تر نيز عضو هيئت رئيسه کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نوشته بود که حسين اميرعبدالهيان، وزيرخارجه ايران از سفر پادشاه عمان به تهران در آينده اي نزديک و با خبري خوش نوشت.
اين نماينده خبر خوش و اظهارات آقاي اميرعبدالهيان را به گفتگوهاي غيرمستقيم ميان ايران و آمريکا بر سر توافق هسته‌اي موسوم به برجام تعبير کرده اما در چند هفته گذشته گزارش‌هايي از نزديک شدن تهران و واشنگتن بر سر تبادل زندانيان و آزادسازي ميلياردها دلار از پول‌هاي ايران در کره جنوبي خبر داده بودند.
يک عضو کميسيون امنيت ملي همچنين درباره ورود بانک قطري به مناقشه ايران و آمريکا و ايفاي نقش واسطه در اين حوزه صحبت‌هايي را مطرح کرد. به گفته او در همين چارچوب مذاکرات غيرمستقيمي ميان خزانه‌داري آمريکا و بانک مرکزي ايران به واسطه بانک مرکزي قطر در جريان است.
بر همين اساس شايد سال جاري با توجه به حساسيت هايي که دارد، منجر به اتفاقات متعددي در حوزه سياست خارجي کشور باشد.
اتفاقاتي که شايد يکي از ان ها احياي برجام باشد زيرا همچنان براي طرفين منافعي دارد و مي تواند حکم پيروزي در سياست خارجي قلمداد شود.
