شفاء المَجدور
در پنج فصل- نکته بسیار جالب در این رساله چگونگی انجام واکسیناسیون در زمانهای گذشته
است چنانکه وی در بخشی از کتاب مینویسد:
«فاضل گیلانی در شرح قانون فرموده که اهل اساتیق! را برای
جدری (یعنی آبله) معالجات مُجَرَّبه است که قبول و انکار او از صبغه ارباب عقول سلیمه
نباشد مثل آنکه چون جدری به صبی یا صبیه ظاهر شود و پر از مائیه گردد، دانهای از دانههای
او را میشکافند و مائیه او را بر باطن ساعد طفل صحیح دیگر که جدری باو بروز نکرده
قریب رُسغ از دست
راست میمالند و در آنجا چند سوزن میزنند تا آن مائیه بر طوبات باطن جلد او مختلط
شود پس بعد ساعات قلیله برو حُمّی ظاهر میگردد
و از جدری عدد قلیلی در آن موضع و بر سایر بدن بروز میکند و بیغایله صحت مییابد».
چنانکه ملاحظه میشود روش مایهکوبی آبله به این شیوه
منتها از ترشحات بثورات آبله انسانی سالها قبل از ادوارد جنر معمول بوده و فاضل
گیلانی[2] آن را ذکر کرده است[3]