"گفت‌وگو برای نجات ایران"؛ تاکید بر گذار و تمجید از موسوی
همایش مجازی ''گفت‌وگو برای نجات ایران'' شامگاه جمعه اول اردیبهشت‌ماه در شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس، در قالب دو پنل با عنوان‌های ''ایران نیازمند و مهیای تحولی بنیادین'' و ''رنگین کمان ایران، جامعه مدنی و دادخواهان'' با حضور شمار زیادی از چهره‌های سیاسی و مدنی از داخل و خارج از ایران برگزار شد.
آقاجری: بیانیه موسوی تحول فراسیستمی است
هاشم آقاجری از جمله سخنرانان این نشست، محتوای آخرین بیانیه میرحسین موسوی را نوعی ''تحول فراسیستمی'' نامید و نشان‌دهنده آن دانست که به نظر نخست‌وزیر پیشین جمهوری اسلامی، ''اصلاح درون‌سیستمی از طریق ساز و کارهای انتخاباتی ناممکن است.''
دویچه وله فارسی در اینستاگرام دنبال کنید
این استاد دانشگاه ضمن تاکید بر ضرورت تبیین ''نظم سیاسی بدیل'' افزود که نظام سیاسی آینده در ایران باید بر مبنای ''جمهوریت، دموکراسی و سکولاریسم'' بنا شود.
میرحسین موسوی در بیانیه خود که روز ۱۵ بهمن‌ماه منتشر شد، برای گذار از جمهوری اسلامی، سه مرحله "برگزاری همه‌پرسی آزاد و سالم در مورد ضرورت تغییر یا تدوین قانون اساسی جدید، تشکیل مجلس مرکب از نمایندگان واقعی ملت از طریق انتخاباتی آزاد و منصفانه در صورت رای مثبت مردم و به همه‌پرسی گذاشتن متن مصوب این مجلس به منظور استقرار نظامی مبتنی بر حاکمیت قانون" را پیشنهاد کرد.
آقاجری تاکید کرد که هرنوع استراتژی برای گذار دموکراتیک در ایران امروز، نیازمند مطالعه درباره ساخت و بافت سیستم حاکم، جامعه و همچنین تجربیات تاریخی در ۱۲۰ سال اخیر ایران است.
او افزود: «برای گذار به نظمی نو، به یک هماهنگی مبتنی بر ائتلاف طبقاتی نیاز است و چنین ائتلافی برای گذار به نظم آینده قطعا به یک کانون هماهنگ‌کننده، واحد و تمام‌سرزمینی در ایران نیاز دارد.»
علی افشاری؛ تاثیر احتمالی موسوی بر نیروهای نظامی و امنیتی
علی افشاری، فعال و تحلیلگر سیاسی دیگر سخنران این نشست بود که بر ضرورت آغاز بحث‌ها در خصوص دوران گذار و پس از گذار از جمهوری اسلامی تاکید کرد.
او افزود که تغییر جمهوری اسلامی، شرط لازم است اما کافی نیست: «شرط کافی گذار به دموکراسی، استقرار موازین دموکراتیک، نهادینه کردن کثرت‌گرایی و پایان دادن به هژمونی‌طلبی است.»
افشاری نیز جدیدترین بیانیه میرحسین موسوی را ''مهم و امیدوارکننده'' دانست که ''بر شمار کمی و کیفی حامیان گذار از جمهوری اسلامی اضافه می‌کند'' و همچنین ''مخاطرات دوران گذار از جمهوری اسلامی را کاهش می‌دهد.''
به گفته افشاری، مواضع نخست‌وزیر پیشین جمهوری اسلامی حتی می‌تواند برخی از نیروهای نظامی و امنیتی را به بی‌طرفی یا قرار گرفتن در کنار مردم، ترغیب کند.
کیوان صمیمی: جبهه نجات ملی تشکیل شود
کیوان صمیمی، روزنامه‌نگار نیز خواستار پذیرش تفاوت دیدگاه‌ها و ''دیگرپذیری'' میان ایرانیان و شکل‌گیری یک ''جبهه نجات ملی'' شد.
این فعال ملی مذهبی تصریح کرد: «جبهه نجات ملی می‌تواند با حضور همه دغدغه‌مندان دموکراسی‌خواه و کنشگران سیاسی و اجتماعی، بیشترین تعداد از مردم ناراضی و معترض را حول خودش جمع کند.»
او یک روز پیش از این همایش بازداشت شد. زیرنویس شبکه خبر در تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی با اعلام این خبر، اتهام این فعال سیاسی را ''ارتباط با سازمان مجاهدین خلق'' دانست. وکیل او اما این اتهام را رد کرده و می‌گوید که صمیمی از قبل از انقلاب سال ۱۳۵۷ دیگر با این سازمان ارتباطی نداشته است.
سردبیر پیشین مجله ''ایران فردا'' که پیام ویدئویی او پیش از بازداشتش ضبط شده بود، در ادامه سخنانش با اشاره به فشارهای امنیتی بر فعالان در ایران گفت که ایرانیان در خارج از کشور ''به‌منظور رهایی اعضای احتمالا بازداشت‌شده این جبهه با نهادهای بین المللی وارد رایزنی خواهند شد.''
نرگس محمدی؛ وضعیت ''هولناک'' ایران
نرگس محمدی، فعال سرشناس حقوق بشر نیز در پیامی که از زندان برای این همایش فرستاده بود، وضعیت کنونی ایران را ''هولناک'' نامید چرا که به عقیده او، ''این واژه شاید بتواند بیان‌کننده شتاب و توان تخریب بنیان‌های زندگی توسط جمهوری اسلامی و وجوه تخریب‌شده زندگی یک انسان در حال زیستن در ایران باشد.''
او تاکید کرد که ''در فاصله نه‌چندان دور جنبش‌هایی با تصمیم‌های راهبردی رادیکال و سرسختانه'' درباره ایران شکل خواهند گرفت.
این فعال مدنی، اعلام ''گذار از جمهوری اسلامی'' را اقدامی ''معنادار'' دانست که می‌تواند سایر اقدام‌ها و کنش‌های جمعی را تدارک دهد.
فائزه هاشمی؛ چه فکر می‌کردیم و چه شد؟
فائزه هاشمی، زندانی سیاسی هم در پیامی مکتوب به این همایش، با اشاره به شعارها در زمان انقلاب سال ۱۳۵۷ پرسید: «چه فکر می‌کردیم و چه شد؟ برای نجات ایران چه باید کرد؟»
دختر علی اکبر هاشمی رفسنجانی، خود را ''یک شهروند مسلمان و دگراندیش'' نامید و خواستار ادامه مبارزات مدنی، برگزاری رفراندوم، برگزاری انتخابات آزاد و شروع به حکمرانی خوب بر اساس حاکمیت قانون شد.
او ''آنچه می‌خواهیم'' را شامل مواردی همچون ''آشتی دادن اراده انسان و الهی''، ''توجه به نظم طبیعی''، ''قوه قضاییه مستقل'' و ''بهسازی ساختارهای حکومتی'' دانست.
تاج‌زاده؛ ''با مقام‌های مادام‌العمری مخالفیم''
مصطفی تاج‌زاده، فعال سیاسی نیز در پیامی مکتوب از زندان با اشاره به سخنرانی نوروزی علی خامنه‌ای پرسید: «چرا مقامی که خود را مستحضر به پشتیبانی اکثریت مردم می‌داند، با انتخابات آزاد و رفراندوم سرجنگ دارد؟»
معاون سیاسی وزیر کشور در دولت اصلاحات که در اوین به‌سر می‌برد، تصریح کرد: «ما با اسلام مخالف نیستیم بلکه با استبداد به‌نام اسلام مخالفیم.»
او با تاکید بر اینکه ''ولایت فقیه در عمل ثابت کرده که حاکمیت قانون را به حاکمیت بر قانون تبدیل می‌کند'' افزود: «ما با مادام‌العمری و اختیارات فراقانونی برای هرمقامی مخالفیم.»
گلرخ ایرایی؛ کشوهای غربی سفرای خود را فرا بخوانند
گلرخ ایرایی نیز در پیامی مکتوب از زندان با اشاره به تاریخچه سرکوب‌ها در جمهوری اسلامی از همان نخستین روزها پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ نوشت: «به این ترتیب، مرگ و جنایت عادی‌سازی شد؛ آنچه می‌بایست تکان‌مان می‌داد دیگر هولناک نبود و بخشی از زندگی‌مان شد.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
این فعال حقوق بشر با انتقاد از مراودات کشورهای غربی و مدافع حقوق بشر با جمهوری اسلامی از این کشورها خواست تا ''درهای سفارتخانه‌های خود را ببندند؛ سفرا و کارداران‌شان را فرابخوانند و از ادامه روابط دیپلماتیک [با جمهوری اسلامی] خودداری کنند.''
قدیانی؛ ''برکناری خامنه‌ای با قیام مردم و تسخیر خیابان''
ابوالفضل قدیانی، فعال سیاسی شناخته‌شده نیز در سخنانی گفت که برای برگزاری رفراندوم و تشکیل مجلس موسسان، باید علی خامنه‌ای برکنار شود.
او رهبر جمهوری اسلامی را ''مستبد قدرت‌پرست ایران'' نامید و تاکید کرد که برکناری خامنه‌ای با ''قیام مردم و تسخیر خیابان'' میسر می‌شود.
قدیانی، نکته کانونی در این مسیر را ''پذیرش خطر'' دانست و افزود که ''راه نجات ایران، انقلاب زن، زندگی، آزادی است.''
دیگر سخنرانان ''گفت‌وگو برای نجات ایران''
همچنین پروین فهیمی، مادر سهراب اعرابی نیز در سخنانی گفت: «میرحسین موسوی یکی از بزرگترین سرمایه‌های ما است.»
سهراب اعرابی از جان‌باختگان اعتراض‌ها پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز سال ۱۳۸۸ است.
فهیمی ''صداقت، اخلاص و مقاومت'' موسوی را ''الهام‌بخش برای همه مبارزان راه آزادی'' توصیف کرد.
عزیز قاسم‌زاده، فعال صنفی معلمان هم خواستار تشکیل ''شورای دانش‌آموزی و معلمی به صورت دموکراتیک'' شد تا این نهادها نه تنها در زمینه مناصب مرتبط با آموزش و پرورش بلکه در سیاست‌های کلان نیز نقش ایفا کنند.
عدنان حسن‌پور، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی کُرد نیز گفت جنبش اجتماعی باید بتواند یک چشم‌انداز قابل قبول از آینده برای تمامی مخاطبان خود ترسیم کند و ''در فقدان چنین افقی، مطمئنا دیگران به فکر راهکار خروج از همزیستی با مرکز خواهند رفت.''
او افزود: «ما آرزو به‌دل مانده‌ایم یک بار با دوستان مرکزنشین گفت‌وگو کنیم و از نقد صرف فراتر رویم و به وادی درانداختن طرحی عملی برای آينده ورود کنیم.»
حسن‌پور ادامه داد: «در کردستان ایده‌های جدی و پیشروانه‌ای برای عبور از تمامی اشکال ستم داریم.»
سعید مدنی (جامعه‌شناس زندانی) مهرداد خوانساری (دیپلمات پیشین در حکومت محمدرضا پهلوی)، بهزاد کریمی (فعال سیاسی)، منیره برادران (نویسنده)، مهرداد دریش‌پور (جامعه‌شناس)، مهرانگیز کار (حقوقدان و فعال سیاسی)، زهرا رحیمی (فعال مدنی از جمعیت امام علی)، الهه امیرانتظام (همسر عباس امیرانتظام)، مهوش ثابت و فریبا کمال‌آبادی (دو بهایی زندانی) از دیگر سخنرانان در روز نخست از نشست ''گفت‌وگو برای نجات ایران'' بودند.
بر اساس برنامه اعلام‌شده از سوی برگزارکنندگان این همایش، قرار است دومین و آخرین جلسه این نشست مجازی، شامگاه روز شنبه دوم اردیبشهت‌ماه برگزار شود.
آنچه جنبش "زن، زندگی، آزادی" در ایران تغییر داد
دستگاه تبلیغاتی جمهوری اسلامی جنبش "زن، زندگی، آزادی" را "اغتشاش" خواند و پس از سرکوب خشن، پایان آن را اعلام کرد. همزمان با روز جهانی زن، شاهد تصاویری از زنان ایرانی هستیم که نشانگر تن ندادن آنها به حجاب اجباری است.
با قتل ژینا مهسا امینی پس از بازداشت توسط گشت ارشاد در روز سه‌شنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۱، جنبشی در ایران به راه افتاد که در تاریخ این کشور بی‌سابقه است. "زن، زندگی، آزادی" به شعار تحول‌خواهی و برگذشتن از جمهوری اسلامی تبدیل شد.
جنبش "زن، زندگی، آزادی" از همان روز نخست با سرکوب، گلوله، بازداشت و شکنجه ده‌ها هزار نفر از معترضان پاسخ داده شد. گرچه دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی اجازه انتشار هیچ آماری در این زمینه را نداده، اما محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه، در روز ۱۵ اسفند خبر "عفو" بیش از ۸۰ هزار نفر توسط رهبر جمهوری اسلامی را داد.
منابع حقوق بشری شمار کشته‌شدگان خیزش انقلابی "زن، زندگی آزادی" را از روز ۲۶ شهریور تا ۲۰ دی، ۵۲۰ نفر اعلام کردند که در میان‌شان ۷۰ کودک و نوجوان زیر ۱۸ سال دیده می‌شوند. ۱۰۹ نفر از بازداشت‌شدگان نیز در معرض خطر اعدام قرار دارند.
جمهوری اسلامی اعتراضات را "اغتشاش" و معترضان را "اغتشاشگر" نامید و مسئولیت هیچ یک از کشته‌شدگان را برعهده نگرفت. نهادهای امنیتی و رسانه‌های وابسته به آنها برای بسیاری از کشته‌شدگان پرونده‌سازی کردند و علت مرگ آنان را "خودکشی"، "سقوط از بلندی"، "مصرف کنسرو ماهی مسموم" و یا "مسموم شدن به دلیل مصرف الکل" اعلام کردند.
امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در سارایوو گفت: «در اغتشاشات، پلیس به سمت احدی شلیک نکرده و هیچکس در ایران بر اثر شلیک پلیس یا برخورد پلیس و یا نیروهای امنیتی کشته نشد، بلکه برعکس به دلیل به‌کارگیری سلاح گرم و سرد توسط عوامل خارجی که وارد ایران شدند یا افرادی که تحت تاثیر قرار گرفتند، بیش از ۶۷ نیروی پلیس در ایران به شهادت رسیده‌اند، بدون اینکه شلیکی کنند یا از سلاح گرم استفاده کنند.»
در مقابل همه سرکوب‌ها و انکارها، بر شمار زنانی که جنبش "زن، زندگی، آزادی" موجب شکستن ترس آنها از "حجاب اجباری" شد، افزوده گردید.
اینک هر روز پیشنهادی از سوی یکی از ارگان‌ها و مقامات جمهوری اسلامی برای برخورد با این زنان ارائه می‌شود. موسی غضنفرآبادی، رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، از طرحی ویژه خبرداد و گفت: «در این طرح با کشف حجاب، کارت ملی شخص مسدود می‌شود و تا زمانی که فرد بی‌حجاب، جریمه بی‌حجابی‌اش را پرداخت نکند، همه خدمات اجتماعی او مثل امکان بهره‌بردن از سیستم بانکی کشور و… را از او می‌گیریم.»
در هفته‌های اخیر حتی در برخی از شهرهای ایران رستوران‌ها و داروخانه‌هایی که به زنان بی‌حجاب خدمات ارائه کردند نیز پلمب شدند.
برخی ظاهر شدن زنان در معابر عمومی بدون حجاب را "قانون شکنی" می‌خوانند، زیرا به موجب تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به حبس از ده روز تا دو ماه و یا از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.»
پس از اعتراضات اخیر محمدصالح هاشمی گلپایگانی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر جمهوری اسلامی، "قوانین نامساعد" را علت اصلی به سامان نرسیدن بحث عفاف و حجاب دانست و خبر از طرحی جدید داد و گفت: «ما در طرح جدید حجاب، جرم کشف حجاب را به تخلف تخفیف داده‌ایم.»
منتقدان می‌گویند: «در طول تاریخ بشر، قوانین زیادی وضع شده‌اند که اشتباه بوده و بعدا لغو شده‌اند». زمانی برده‌داری قانونی بود، تفکیک نژادی در نظام آپارتاید در آفریقای جنوبی قانون بود و در آلمان نیز به مدت ۱۲۳ سال همجنس‌گرایی طبق پاراگراف ۱۷۵ قانون جزا، جرم محسوب می‌شد. این قانون اما در سال ۲۰۰۲ میلادی لغو و همه احکام صادره بر مبنای آن "نقض" شد.
در ۴۴ سال تاریخ جمهوری اسلامی میلیاردها تومان بودجه صرف شده و ۲۶ دستگاه قانون‌گذار و اجرایی متولی و موظف به اجرای باصطلاح "حجاب و عفاف" بودند. تصاویر این روزهای خیابان‌های شهرهای ایران اما موید شکست سیاست "حجاب اجباری" است.
به گفته مسیح علی‌نژاد، فعال حقوق زنان: «حجاب اجباری، دیوار برلین جمهوری اسلامی است». این دیوار با جنبش "زن، زندگی، آزادی" ترک‌های سختی برداشته است.
علی‌رغم همه فشارها و سرکوب‌ها، ایجاد رعب و وحشت، اسیدپاشی و حمله با گاز سمی به مدارس دخترانه، باز هم زنان ایران شجاعانه به جمهوری اسلامی نه می‌گویند.
گزارش روز
