خلیل عقاب، با نام اصلی خلیل طریقت‌پیما (زادهٔ ۱ فروردین ۱۳۰۳ -
درگذشتهٔ ٣١ فروردین ١۴٠٢) سیرک‌باز، باستانی کار پهلوان و هنرپیشه ایرانی بود.[۱] از وی با عنوان «پدر سیرک ایران»
یاد می‌شد.[نیازمند منبع]
زندگی‌نامه[ویرایش]
خلیل طریقت پیما[۲] معروف به خلیل عقاب در ۱ فروردین
سال ۱۳۰۳[۳] در شیراز[۴] متولد شد. پهلوان عقاب که هم
اینک ۹۹ سال سن دارد در شیراز و در کنار خانواده در منزل شخصی خود زندگی می‌کند.
پدرش اهل شهرستان فسا در استان فارس و کشاورز بود.[۵] از کودکی به ورزش باستانی علاقه
داشت. از ۱۴ سالگی به صورت جدی ورزش باستانی را آغاز کرد. از همان هنگام در «میل گرفتن» و بلند کردن
میل‌های سنگین درخشید. در ۳۰ سالگی وزنه ای ۴۵۰ کیلویی را با دندان بلند کرد. او
بین سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰ نمایش‌های خود را در بسیاری از شهرهای ایران اجرا
نمود.
بلند کردن وزنه‌های بسیار سنگین، خوابیدن زیر کامیون و اتوبوس، خم کردن تیرآهن و … از جمله این
نمایش‌ها بود.
او اولین برگزارکننده نمایش‌های پهلوانی با بلیط فروشی بود. همچنین اولین کسی
بود که از هندوستان، شیر و خرس به ایران آورد و آن‌ها را تربیت نمود و
به روی صحنه برد. وی در سال ۱۳۵۰ به دعوت سیرک «فاست» به ایرلند مهاجرت کرد. پس
از آن به سیرک «جری کاتل» انگلستان رفت. در این
سیرک موفق به بلند کردن فیل ۱۴۰۸ کیلویی شد. او در این مورد می‌گوید:
آن زمان ۵۰ ساله بودم و در مدت ۴ سالی که در انگلستان اقامت داشتم شبی دو بار
این فیل را بلند می‌کردم.
که این رکورد در گینس ثبت شده است.[۶]
پس از انگلستان به سیرک «دریکس تون» ایتالیا رفت و در
ادامه فعالیت‌هایش در بیش از ۳۷ کشور جهان به اجرای نمایش‌های پهلوانی پرداخت.
در زمان حضور سیدمحمد خاتمی در وزارت ارشاد از
او دعوت شد تا با اندوخته تجربیاتش از سیرک‌های جهان این شاخه نمایش را به ایران
بیاورد و تبدیل به «پدر سیرک ایران» شود.[۵] او در سال ۱۳۷۰ به ایران بازگشت
و از همان هنگام سیرکی در ایران افتتاح کرد. سیرکی که خلیل عقاب به همراه همسرش
«شهلا اشکبوس»، برای اولین بار در ایران افتتاح کرد با حضور ۶۰ هنرمند از
ایتالیا، رومانی و پرتغال در بسیاری از
شهرهای ایران به اجرای نمایش پرداخت. در این برنامه‌ها همسر و ۲ فرزند او به نام‌های
شهرزاد و ابراهیم[۷] او را همراهی می‌کردند. «شهلا
اشکبوس» که به بانوی سیرک ایران مشهور است مدت ۱۸ سال مدیریت «سیرک خلیل عقاب» را
عهده‌دار بود. وی در اسفند ۱۳۸۷ حین یک سفر کاری با تیم ایتالیایی خود در یک سانحه
رانندگی درگذشت.[۸]
در سال ۲۰۱۰ «ابراهیم عقاب» معروف به «چاوش اکبر» (پسر خلیل عقاب)، سیرکی نوین
با سبکی جدید و اروپایی با حضور هنرمندان بین‌المللی ایرانی که هریک در خارج از
کشور فعالیت می‌نمودند افتتاح کرد.[۹]
بازیگری[ویرایش]
فیلم‌های سینمایی که
خلیل عقاب در آن‌ها به ایفای نقش پرداخته‌است عبارتند از:
·
«مردان خشن» (به
همراه: محمد علی فردین و جمشید مشایخی و
…) به کارگردانی: صابر رهبر - ۱۳۵۰[۱۰]
·
«پهلوان بابا» (به
همراه: آرزو، علی زندی و …) به
کارگردانی: اکبر هاشمی - ۱۳۵۰[۱۱]
·
«گناه زیبایی» (به
همراه: گوگوش، لیلا فروهر و …)
به کارگردانی: سیروس جراح زاده -
۱۳۴۸[۱۲]
·
«غول بیابانی» (به
همراه: ایلوش، محمد متوسلانی و…)
به کارگردانی: عزیزاله رفیعی -
۱۳۴۸[۱۳]
·
«مرد صحرا» (به
همراه: علی آزاد، سیمین غفاری و…)
به کارگردانی: سیروس حراج زاده - ۱۳۴۷[۱۴]
·
«کوه زاد» (به
همراه: سهیلا، هوشنگ بهشتی و
…) به کارگردانی: ابراهیم باقری -
۱۳۴۶[۱۵]
·
«شکوفه‌های امید»
(به همراه: حمیده خیرآبادی٬ تقی ظهوری و …) به
کارگردانی: رضا صفایی -
۱۳۴۳[۱۶]
پانویس[ویرایش]
1.
↑ www.irna.ir https://www.irna.ir/news/85088989/.
دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۰. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
2.
↑ «گفتگو با پدرک سیرک ایران». پایگاه خبری
افکارنیوز. ۹ فروردین ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۱۸.
3.
↑ «خلیل عقاب پهلوانی که در ۶۵ سالگی فیل هوا کرد: شاد کردن
مردم هنر کوچکی نیست». خبرآنلاین. ۱۷ بهمن
۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۳ ژوئیه ۲۰۱۸.
4.
↑ «سیرک پهلوان خلیل عقاب». انتخاب. ۲۰
اسفند ۱۳۹۲.
5.
↑ پرش به بالا به:۵٫۰ ۵٫۱ «پهلوانان اهل «معرکه‌گیری» نیستند/ عنوان قوی‌ترین مرد
جهان به اسم من ثبت شده‌است». خبرگزاری فارس. ۳ اردیبهشت
۱۳۹۳.
7.
↑ «خلیل
عقاب در گفت وگو با «شرق» :پهلوانان اهل «معرکه‌گیری» نیستند». شرق. مگ‌ایران (۱۹۹۸): ۹. ۳
اردیبهشت ۱۳۹۳.
8.
↑ «حیوانات از سیرک‌های ایران رفتند/ نام ایران در فهرست
کشورهای بدون سیرک حیوانات جهان». خبرگزاری تسنیم. ۱۵
فروردین ۱۳۹۵.
9.
↑ «هیجان در بوستان ولایت». همشهری
محله. ۱۳۹۴.[پیوند مرده]
10.
↑ «مردان خشن». سوره سینما.
11.
↑ «پهلوان بابا». سوره سینما.
12.
↑ «گناه زیبایی». سوره سینما. ۱۳۴۸.
13.
↑ «غول بیابانی». سوره سینما.
14.
↑ «مرد صحرا». سوره سینما.
15.
↑ «کوه زاد». سوره سینما. ۱۳۴۶.
16.
↑ «شکوفه‌های امید». سوره سینما. ۱۳۴۳.
منابع[ویرایش]
·
پایگاه جامع اطلاعات سینمای ایران
·
طرفداری
·
ایسنا
پیوند به بیرون[ویرایش]
·
World's
Strongest Man, Khalil Oghab 'The Iron Man from Iran' در یوتیوب
·
فردین و ارحام
صدر در فیلم مردان خشن در یوتیوب
·
گفتگوی جدیدآنلاین با خلیل عقاب
·
این صفحه آخرین‌بار
در ۲۰ آوریل ۲۰۲۳ ساعت ۲۲:۳۶ ویرایش شده‌است.
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
خلیل عقاب، پهلوان ایرانی که به حرکات
خارق‌العاده‌ای چون خم کردن تیرآهن یا خوابیدن زیر چرخ کامیون شهرت داشت و همچنین
به «پدر سیرک ایران» شهرت یافته بود در سن ۹۸ سالگی در گذشت.
خلیل طریقت‌پیما - مشهور به خلیل عقاب
- متولد سال ۱۳۰۳ در شهر شیراز ایران بود.
خبرگزاری ایرنا، روز پنجشنبه - ۳۱ فروردین - ضمن اعلام خبر درگذشت این چهره ورزشی-تفریحی در ایران، از «ثبت
چند رکورد در کتاب گینس» توسط خلیل عقاب در دوران جوانی او نوشته است از جمله بلند
کردن یک فیل به وزن ۲ تن.
وبسایت
رکوردهای جهانی گینس بلند کردن یک فیل دو تنی توسط خیلی
عقاب را در اسناد سال ۱۹۷۵ منتشر کرده است.
