حسین عبدالباقی، مالک متروپل آبادان کیست؟
- رضا ثابتی
- بیبیسی
حسین عبدالباقی، مالک برج فروریخته متروپل، که بسیاری بعد از این حادثه مرگبار نامش را شنیدند، سالهاست که در آبادان و خوزستان نامی آشنا است.
بیلبوردهای تبلیغاتی پروژههای "گروه ساختمانی عبدالباقی"، مثل برج و شهرکهای ساخته شده و نشدهاش در چهارگوشه شهر پیش چشم آبادانیها است و نام "حاج حسین عبدالباقی" با داستان سیطره یک خانواده بر املاک و پروژههای ساخت و ساز شهر گره خورده است.
او که یکشبه از "قهرمان آبادان" در چشم مسئولان، به نماد "فساد و تقلب" در نگاه مردم تبدیل شد، با سیاستمداران و شهرداران و نظامیان شهر و استان نشست و برخاست داشت.
روایت خبرنگاران و رسانههای محلی پر است از داستانهای نفوذ او و خانوادهاش در انتخاب نمایندگان مجلس و اعضای شورای شهر و عکسهای بیشماری که او را لوح افتخار بهدست در کنار همین مسئولان و فرماندهان نشان میدهد.
چهره برگزیده جشنواره خیرین مدرسهساز استان خوزستان، چهره برگزیده جشنواره مهارت اروند و برنده تندیس چهره ماندگار صنعت از جمله دستاوردهای "حاج حسین" در چند سال اخیر بود.
او فروردین ۱۳۹۹ از سردار حیدر عباسزاده ، فرمانده کل انتظامی استان خوزستان لوح "خیر امنیتساز" گرفت. کمتر از شش ماه قبل از آن نام این فرمانده با سرکوب مرگبار اعتراضهای آبان ۹۸ در خوزستان و ماهشهر شناخته شده بود و مدتی بعد هم نامش در فهرست تحریمهای حقوق بشری آمریکا جا گرفت.
حسین عبدالباقی کجاست؟
یک روز بعد از ریختن ساختمان شماره ۲ متروپل، دادستانی خوزستان خبر داد که جنازه "غیر قابل تشخیصی" را از زیر آوار بیرون کشیدهاند و بعد از بررسی "اسناد هویتی" که از جسد کشف شده، به این نتیجه رسیدهاند که جسد حسین عبدالباقی است. دادستان گفت که هویت او را هم مرکز تشخیص هویت پلیس و هم پزشکی قانونی تایید کردهاند.
این در حالی است که تنها ساعاتی بعد از فرو ریختن این برج خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) از "بازداشت مالک و پیمانکار" برج با حکم دادستان ویژه آبادان خبر داده بود.
این خبر ایرنا بعدا با خبر دیگری با سرخط "صدور حکم بازداشت" برای مالک جایگزین شد و امروز هم خبرگزاری قوه قضاییه در مطلبی با تیتر "ماجرای خبر اشتباه دستگیری مالک متروپل چه بود؟" تنها توضیح داد که ایرنا اشتباه کرده است.
پادکست چشمانداز بامدادی رادیو بیبیسی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
پادکست
پایان پادکست
"اشتباه" دیگر این بود که سن فرد درگذشتهای که با نام حسین عبدالباقی در فهرست جانباختگان منتشر شد ۳۵ سال ذکر شده، در حالی که حسین عبدالباقی ۴۱ ساله است.
یکی از مدیران منطقه آزاد اروند هم درباره سرنوشت آقای عبدالباقی به سایت خبرآنلاین گفت "ابتدا خبر آمد که ایشان را بازداشت کردند، اما ساعت حدود سه نیمهشب در جلسه شواهد نشان داد ایشان در ساختمان بودند.
یکی از شواهد، به گفته این مدیر، کشته شدن "نفر امین" حسین عبدالباقی است که "همیشه همراه او بوده و در زیر آوار فوت شده است." از جمله شواهد دیگر روایت پرسنل است که گفتهاند مالک در ساختمان بوده، بیخبری خانواده از آقای عبدالباقی و همین طور واقع شدن دفتر او در قسمت تخریبشده ساختمان. این مدیر اشارهای به شواهد قطعی درباره مرگ او نکرده است.
این "اشتباهات" و تناقضها -با وجود توضیح و تصحیحها - نتوانست مانع از تردید و گمانهزنی درباره سرنوشت حسین عبدالباقی در شبکههای اجتماعی شود.
کاربران نوشتند به مسئولانی که تا کنون چشم روی تخلفات جدی ساخت این برج بسته بودند و با هلدینگ عبدالباقی هم "بسته بودند"، اعتمادی ندارند.
آنها گفتند که باور کردن خبر کشف جسد ناشناخته و تشخیص هویت او به عنوان مالک متروپل در زمانی بسیار کوتاه برایشان سخت است.
این اتفاقات در کنار خبر بازداشت ۱۰ مسئول از جمله شهردار فعلی و دو شهردار سابق آبادان و تعدادی از کارکنان شهرداری و ناظران آن، این سوال را مطرح کرد که "عمق فاجعه" تا کجاست و "واقعا" چه بر حسین عبدالباقی آمده است.
سابقه خبررسانی آشفته حوادث مرگبار در ایران و بیاعتمادی به مقامها و مسئولان، کار را برای قانع کردن مردم سخت کرده است.
هلدینگ عبدالباقی چیست؟
حسین عبدالباقی متولد ۱۳۶۰ مدیر عامل و رئیس هیات مدیره هلدینگ عبدالباقی است. در سایت اینترنتی این شرکت نوشته شده که فعالیت آن ۶۵ سال پیش در قالب یک گروه ساختمانسازی شروع شده است.
کار اصلی این شرکت خانوادگی -با مسئولیت برادران عبدالباقی- ساخت برجهای مسکونی و اداری، انبوهسازی و شهرکسازی است. اما از ۳۰ سال پیش فعالیتهایش را با تولید و توزیع گسترده آجیل و خشکبار و راهاندازی رستورانهای زنجیرهای گسترش داد.
در سایت این شرکت انبوهی از پروژههای ساخته شده یا در دست ساخت دیده میشود. بازار سنتی فیدوس، شهرک خودرویی آبادان و مجتمع تجاری الماس الوند از جمله پروژههایی است که این شرکت ساخته و برج شماره دو متروپل در میان پروژههای در دست ساخت دیده میشود. ساختمان شماره یک دو سال پیش افتتاح و بهرهبرداری شده بود.
در بخش پروژههای آینده هلدینگ عبدالباقی تنها نام "شهر رویایی الماس آبادان" به چشم میخورد؛ رویایی که معلوم نیست محقق شود.
"بزرگترین مجتمع پزشکی منطقه آزاد اروند"
در چند سال اخیر نام و نشان این شرکت و مدیرش به وفور در خبرها و عکسهایی دیده میشود که در آن مقامهای ارشد استانی و امنیتی یا در حال جایزه دادن به حسین عبدالباقی هستند یا پروژههای "عامالمنفعه" یا خصوصی شرکت او را افتتاح میکنند.
یکی از این عکسها که در سایت هلدینگ هم دیده میشود، حسین عبدالباقی را کنار غلامرضا شریعتی، استاندار پیشین و نامحبوب خوزستان نشان میدهد که در کنار مسئولان دیگر، در حال افتتاح فاز اول متروپل هستند. روی پارچهنوشتهای که در عکس دیده میشود نوشته شده: "برجهای دوقلوی متروپل - شماره ۱ (مجتمع پزشکی-اداری)"
در خبری که سایت استانداری خوزستان در تاریخ ۱۸ بهمن ۹۸ از این مراسم منتشر کرده این برج را "بزرگترین مجتمع پزشکی منطقه آزاد اروند" توصیف کرده و نوشته است: "این پروژه مجموعهای شاخص در زمینه ارائه خدمات در حوزه سلامت به شهروندان شریف این منطقه و گردشگران عراقی و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس است."
در این خبر گفته شده که "تمامی استانداردهای معاونت آموزش پزشکی کشور" در ساخت این مجتمع که با "استفاده از متریال صد درصد ایرانی" ساخته شده، رعایت شده است.
۱۲ خبر دیگری که دو سال و چهار ماه بعد در سایت استانداری خوزستان درباره متروپل منتشر شد، همه درباره فروریختن برج شماره دو و آمار قربانیها و زیرآوارماندههاست.
"به طور کامل ضد زلزله"
طی ۲۴ ساعتِ بعد از فروریختن ساختمان متروپل، رسانهها و شبکههای اجتماعی پر شد از روایتها و اسناد مربوط به تخلفهای گسترده در ساخت برجهای دوقلو و پخش سخنان مسئولانی که ظاهرا تازه به این مسئله پی برده بودند.
صادق خلیلیان، استاندار خوزستان گفت برآوردهای اولیه نشان میدهد که رعایت نشدن قوانین و مقررات و اصول فنی در ساخت مجتمع متروپل "دلیل اولیه" ریزش این بنا است.
او گفته است مجوز احداث این ساختمان قبل از سال ۹۸ برای ۶ طبقه صادر شده بود اما "بعدا سه و دو طبقه به آن اضافه شده است."
یکی از اسنادی که به دست بیبیسی رسیده و در شبکههای اجتماعی هم دستبهدست میشود اخطاریهای مربوط به سال ۹۸ است که "اضافه شدن سه طبقه مازاد بر طراحی" را تایید میکند.
این سند به اشکالات سازهای زیادی در متروپل اشاره میکند و با هشدار درباره "آینده" آن، خواهان توقف کار برای "بررسی کامل سازه و ارائه نقشههای مقاومسازی" میشود.
دلیل این که چرا این هشدارها و اخطارها راه به جایی نبرده را شاید بتوان در عکسهایی جستوجو کرد که حسین عبدالباقی را در کنار مقامهای خندان و قدردان نشان میدهد.
حسین عبدالباقی ۹ ماه پیش و هنگام ساخت برج ۲ در وصف این بنا گفته بود که سازه بتنی متروپل "با شمعکوبیهای ۲۷ متری و به طور کامل ضد زلزله" ساخته شده است.
او از برنامههای متنوعی که برای ساختمان شماره ۲ داشت، تعریف کرد و گفت که این برج "دارای نمایی آجری-سنگی مطابق معماری اصیل شهر آبادان با نورپردازی حرفهای و چشمنوازی است که امکان ورود آمبولانس و خودروی شخصی به پارکینگ طبقاتی، تردد راحت و ایمن مراجعان در میان برجها از طریق دو پل شیشهای را با آسودگی خاطر برای آنان به همراه خواهد داشت."
آن طور که میگویند او خود زیر آوار همین ساختمان ماند و مرد.